ཁྲིན་པོའོ་ཁོང་གིས་བརྩམས། ཆབ་ཆ་འབྲུག་བྷེ་ཡིས་བསྒྱུར།
ཉེ་ཆར་རྒན་ཡོལ་བྱས་ཟིན་པའི་ཀྲུང་གུང་ཕྱི་འབྲེལ་པུའུ་ཀྲང་ཟུར་པ་ལེའུ་ཀྲོད་ཤིན་(li zhao xing)གྱིས་ཧྲིན་ཀྲིན་གྱི་སློབ་ཆེན་ག་གེ་མོར་གཏམ་བཤད་ཅིག་ཏུ། ཀྲུང་གོའི་ཡུལ་མི་ཕོན་ཆེན་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ལ་གནས་སྤོར་བྱེད་བཞིན་པའི་ཐད་སྒྲུང་ཐུང་ཞིག་བཤད་འདུག ཁོས་ཨ་རིར་སློབ་བསྒྱུར་བྱས་པའི་ཀྲུང་གོའི་བྱིས་པ་ཞིག་ལ་ཐུག་པ་དེར་ས་ཆ་གཉིས་ནས་སློབ་གྲྭ་འགྲིམས་པར་མི་འདྲ་ས་ག་རེ་འདུག་ཅེས་དྲིས་པར། བུ་ཆུང་དེས། ཁོ་བོ་ཨ་རིའི་སློབ་ཆུང་ལ་དགའ་བོ་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་ནི་སློབ་གྲོགས་ཚོས་ང་མཐོང་སྐབས། ངའི་རྐུབ་སྟེགས་འཁོར་ལོ་འདེད་རོགས་བྱེད་པ་སོགས་ང་ལ་རོགས་རམ་བྱེད་ཀྱི་འདུག ཡིན་ཡང༌། རྒྱལ་ནང་དུ་སློབ་གྲོགས་ཚོས་ང་མཐོང་དུས་’’རྐང་པ་ཐང་པོ་སླེབས་སོང༌། རྐང་པ་ཐང་པོ་སླེབས་སོང༌།’’ཞེས་སྐད་རྒྱག་གི་རེད་ཟེར།
འདི་ནི་སྤྱི་ཚོགས་གཉིས་བསྡུར་པ་རེད། གཅིག་ནི་ཀུན་སྤྱོད་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་དང༌། གཅིག་ཤོས་དེ་ནི་ཀུན་སྤྱོད་ཀྱིས་འཕོངས་བའི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་རེད། ལེའུ་ཀྲོད་ཤིན་གྱིས་སྒྲུང་འདི་བཤད་ནས་ཀྲུང་གོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ནི་རྒྱལ་འབངས་ཀྱི་གཤིས་རྒྱུད་ལ་ཁག་དཀྲི་བྱས་ཏེ། ཁོས་བརྗོད་རྒྱུར། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་དང་དར་རྒྱས་ནི་ད་དུང་རྒྱལ་འབངས་གཤིས་རྒྱུད་ཀྱི་རོགས་འདེགས་ལ་བརྟེན་དགོས་ཤིང༌། རྒྱལ་འབངས་གཤིས་རྒྱུད་ཟེར་བ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གོམས་སྲོལ་ལས་བྱུང་བ། གོམས་སྲོལ་དེ་ཡང་སྤྱི་ཚོགས་དར་སྲོལ་གྱིས་གྲུབ་པ་ཞིག་རེད། དེང་དུས་ཀྱི་ཀྲུང་གོའི་ས་ཆ་མང་པོ་ཞིག་གོང་གི་སྤྱི་ཚོགས་དར་སྲོལ་དེ་ལས་བྱུང་ཞིང༌། ལྷག་པར་དུ་ཆབ་སྲིད་ལམ་ལུགས་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་ཆགས་འདུག རྩ་བའི་གཅིག་ནི་ཏང་ཁག་གཅིག་གིས་རྒྱལ་སྲིད་སྒེར་བཟུང་གིས་མི་མང་གི་ཁེ་དབང་འཕྲོག་སྟེ། མཉམ་ཞུགས་ལ་ཁས་མི་ལེན་པར་ལྟ་ཞིབ་ལ་ཆོག་མཆན་མི་སྤྲོད་པ་འདི་ལྟ་བུའི་བཙན་བདག་སེམས་ཁམས་དང༌། དཔོན་ཉམས་རང་ལུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ནི་གོང་དཔེ་འོག་ལྟ་ལྟར། བདག་གཙོ་གཅིག་བཀུར། ཆེར་རློམ་ཆུང་གནོན། འཛེམ་མེད་ཧམ་ཤེད་བཅས་ཀྱིས་བཙན་པོ་དབང་ཡོད་དང་མཐོང་ཆུང་ཁྱད་གསོད་ཀྱི་རྣམ་པས་སྤྱི་ཚོགས་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་པར་བྱས་ཡོད།
ཨ་རིའི་ལམ་ལུགས་འོག བརྩེ་སེམས་ཀྱི་ས་བོན་སྔ་མོ་ནས་བྱིས་པའི་སེམས་སུ་བཏབ་ཡོད་སྟབས། བརྩེ་སེམས་ཀྱིས་ཀུན་ལ་བྱམས་པ་དང༌། གཞན་ལ་གུས་བཀུར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ནི་ཨ་རིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གོམས་སྲོལ་ཆགས་འདུག ཀྲུང་གོའི་ལམ་ལུགས་འོག་སྡིག་པའི་ས་བོན་སྔ་མོ་ནས་བྱིས་པའི་སེམས་སུ་བཏབ་ཡོད་སྟབས། སྒེར་བསམ་ཀྱིས་མི་ལ་གནོད་སེམས་དང༌། གཞན་ལ་མཐོང་ཆུང་ཁྱད་གསོད་བྱེད། དེ་དག་གིས་ཀྲུང་གོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རིག་གནས་དང་གོམས་སྲོལ་གྲུབ་ཡོད་པ་ལེའུ་ཀྲོད་ཤིན་གྱིས་བཤད་པའི་སྒྲུང་ཐུང་དེས་སླར་ཡང་བདེན་དཔང་བྱས་འདུག
ཀྲུང་གོའི་སྲིད་གཞུང་གིས་རྟག་པར། ཨ་རི་རྒྱལ་ཁབ་ནི་ཇུས་གཏོགས་ལ་དགའ་མཁན་ཞིག་ཡིན་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད། ཇུས་གཏོགས་ལ་དགའ་བ་ནི་ཏག་ཏག་ཀུན་ལ་བྱམས་པ་དང་ཀུན་ལ་ཕན་པའི་མིང་ཚབ་ཡིན་པའང་ཤེས་ཀྱི་མི་འདུག ཀྲུང་གོས་གང་ལའང་ཇུས་གཏོགས་མི་བྱེད་པ་ནི་ཏག་ཏག་དོ་ཁུར་མི་བྱེད་པ་དང༌། བརྩེ་དུང་མེད་པ། སྙིང་རྗེ་མེད་པ་སོགས་ཀྱི་མིང་ཚབ་རེད། དེང་དུས་ཀྱི་ཀྲུང་གོའི་ཀུན་སྤྱོད་ནི་གཤོང་ས་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་གྲུབ་འདུག འདི་ལྟ་བུའི་ཀྲུང་གུང་མཁྲེགས་འཛིན་ཕྱོགས་ཁག་གི་མཐོ་རིམ་དཔོན་རིགས་དེ་ཚོས་ཀྱང་ཡིད་སྐྱོ་བའི་དོན་དངོས་འདི་ཁས་མི་ལེན་རང་ལེན་རེད། ཀུན་སྤྱོད་ཉམས་པ་དང་ཤོར་བ། ཀུན་སྤྱོད་སྟོང་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཆབ་སྲིད་ལམ་ལུགས་ཀྱི་རིམ་པ་ཕར་ཟད། ཐ་ན་གལ་གནད་ཆེ་བའི་ཆོས་དད་མང་ཚོགས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཆགས་ཡོད། ཨ་རིའི་ལམ་ལུགས་ཀྱིས་དད་མོས་རང་དབང་ལ་འགན་སྲུང་བྱེད་པ་དང༌། སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཆོས་ལུགས་ལམ་སྲོལ་གྱི་རྨང་གཞི་བརྟན་པོ་ཡོད། ཡིན་ཡང༌། ཀྲུང་གོའི་ལམ་ལུགས་ཀྱིས་དད་མོས་རང་དབང་ལ་མགོ་གནོན་དང༌། ཆོས་ལུགས་སྲོལ་རྒྱུན་རྩ་གཏོར་གཏོང་ཞིང༌། ཐ་ན་བདེན་པ་དང་ལེགས་པ། བཟོད་པ་གསུམ་གྱི་གཙོ་འགན་ཁུར་བཞིན་པའི་ཆོས་འཁོར་སྒོམ་སྒྲུབ་པའི་མང་ཚོགས་ལ་ཡང་མནར་གཅོད་བཏང་དང་གཏོང་གི་ཡོད།
དེང་གི་ཀྲུང་གོའི་ཕྱི་ཚུལ་རིང་ལུགས་ཅན་གྱི་དགོན་པ་དང་དེའི་ནང་གི་ཆོས་ལུགས་བྱེད་སྒོ་ཁག དེ་བཞིན་བཙུན་པ་དང་བཙུན་མ་དེ་དག་སྔ་མོ་ནས་ངོ་བོ་འགྱུར་ཚར་ཡོད། ཆོས་ལུགས་པའི་གྱོན་ཆས་གཡོགས་པའི་ཆོས་པའི་མིང་འཛིན་པ་ཙམ་ལས་དོན་གྱིས་སྟོང་ཚར་ཡོད། དགོན་པ་དགོན་པ་དང་མི་མཚུངས། གཡོ་སྒྱུ་ཆེ་ལ་རྒྱུ་ནོར་བསྡུ། བཙུན་པ་བཙུན་པ་དང་མི་མཚུངས། འདོད་ཆགས་ཆེ་ལ་རྒྱུ་རྔམ་ཆེ། ད་དུང་དཔོན་ངན་ཟ་རྔམ་ཅན་གང་མང་དགོན་པར་འཛུལ་ཏེ། མཆོད་འབུལ་ལྷ་གསོལ་བྱས་ཏེ་ཁོང་ཅག་ཉེན་ཁ་ལས་སྐྱོབ་པའི་སྐྱབས་འཇུག་ཞུ། དེ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་ལྷའི་གནས་མཆོག་དེར་མངོན་སུམ་འཛེམ་མེད་ཀྱིས་ཁྱད་གསོད་བྱས་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད།
ཀྲུང་གོ་ལ་ཡེ་ཤུའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་མེད་ན་ཡང༌། སྔོན་མ་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་ཡོད། བོད་ལྗོངས་མཐོ་སྒང་གི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་རྩ་བ་དེ་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ཡུལ་གྱར་དུ་ཕེབས་པ་དང་བསྟུན་ཏེ་ཉམས་རྒུད་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཕར་ཟད། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ལས་བརྒལ་ཏེ་འཛམ་གླིང་ལ་ཁྱབ་ཡོད། འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོའི་ཆོས་དད་ཅན་གྱི་དགེ་ཕྲུག་བགྲང་ལས་འདས་པ་ཞིག་གི་ཡིད་དབང་འཕྲོག་ཡོད། དེ་རིང་གི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ནི་ཕུགས་ཟབ་ཅིང་རྒྱུན་རིང་བ། ལྷུན་སྟུག་ལྟ་བའི་མི་ངོམ་པས་འཇིག་རྟེན་དུ་གོ་གནས་མཐོན་པོ་བཟུང་ཡོད།
བཀུར་འོས་པའི་ཏཱ་ལའི་བླ་མར། རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་བོད་མིས་དགའ་བསུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་མ་ཟད། འཛམ་གླིང་མི་རིགས་སོ་སོའི་མི་མང་གིས་ཀྱང་དད་གུས་བླ་མེད་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། ཉེ་སྔོན་བཙུན་པ་ཁོང་སུའུ་ལེན་གྱིས་དབང་སྒྱུར་ཐེབས་པའི་བྷལ་ཊིག་ཡུལ་(Baltic States)ལ་འཚམས་འདྲིར་ཕེབས་སྐབས། ཁོང་ས་གང་དུ་བསླེབས་ཀྱང་དེ་གར་སྔར་མེད་ཀྱི་འཁྲུག་ཆ་དོད་པོ་དང༌། སྤྲོ་སེམས་འཁོལ་བའི་དགའ་བསུའི་རྣམ་པའི་ཁེངས་ཡོད། དེས་གསལ་བོར་མཚོན་པ་ནི། འཛམ་གླིང་གིས་ཏཱ་ལའི་བླ་མར་ཚད་མཐོའི་གོང་བཀུར་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པ་དང༌། འཛམ་གླིང་ཐོག་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཤུགས་རྐྱེན་ཅི་ཙམ་ཡོད་པ་སོགས་བསྟན་ཡོད།
ཐེངས་འདིའི་འགྲུལ་སྐྱོད་ཁྲོད་ཏཱ་ལའི་བླ་མས་དབུ་མའི་ལམ་བསྐྱར་བསྒྲགས་བྱས་དོན། ‘བོད་ལྗོངས་རང་བཙན་རྩ་བ་ཉིད་ནས་རྩོད་ཀྱི་མེད་པར་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་རྩོད་ཀྱི་ཡོད’ཟེར། ཁོང་གིས་པེ་ཅིན་ཕྱོགས་ནས་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་ཇུས་སྐོར་བརྗོད་རྒྱུར། ཀྲུང་གོས་འདས་པའི་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་ནང་ལག་བསྟར་བྱས་པའི་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་མཁྲེགས་པོ་དེ་སྔོན་མ་ཞིག་ནས་ཕམ་ཉེས་སུ་སོང་ཚར་ཡོད་པ་དང༌། ད་ལྟ་དེ་ལས་ཀྱང་དོན་དངོས་སུ་འགྱུར་བཞིན་པའི་སྒང་རེད་ཟེར། འདི་གཟེངས་བསྟོད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཞིག་ཡིན་པ་གསལ་བོ་རེད། བཙུན་པ་ཁོང་གིས་བོད་དང་ཀྲུང་གོའི་འབྲེལ་བ་དྲང་ཕྱོགས་སུ་འཕེལ་རྒྱས་དང༌། ཀྲུང་གོའི་སྲིད་གཞུང་དངོས་ཡོད་ལ་ཁ་གཏོད་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་གི་ཡོད། གལ་ཏེ་བོད་དེ་ཀྲུང་གོའི་ཁ་འབྲལ་ཐབས་མེད་པའི་ཆ་ཤས་ཤིག་རེད་ཟེར་ན། དེས་ན། དེ་ལས་ཀྱང་བརྗོད་འོས་པ་ཞིག་ནི་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་དང་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཀྲུང་གོའི་ཧ་ཅང་རྙེད་དཀའ་བའི་བསམ་པའི་རྒྱུ་ནོར་ཞིག་རེད་ཅེས་བརྗོད་ཆོག འདི་ནི་ཀྲུང་གོ་སྲིད་གཞུང་གིས་ངེས་པར་དུ་དངོས་ཡོད་ལ་གདོང་གཏོད་དགོས་པའི་གནད་དོན་གལ་ཆེན་ཞིག་རེད།
ཀྲུང་གོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གོམས་སྲོལ་བཟང་པོ་ནུབ་བཞིན་པའི་སྐབས་དང༌། མི་སེམས་ཉམས་རྒུད། ཀུན་སྤྱོད་སོགས་འཇིག་ནས་འགྲོ་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར། ཀྲུང་གོས་ཉེ་ས་དོར་ནས་རིང་ས་ཞིག་འཚོལ་དགོས་དོན་ཡེ་ནས་མེད། གཅིག་རང་དགོས་པ་ནི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ལ་ཉེ་བོ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་དང༌། ཟུར་དུ་མཁས་པ་བསུས་ཏེ་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་དགོས་དོན་ཡང་མེད་པར། ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ཁོང་ཕྱིར་ཕེབས་བསུ་ཞུ་རྒྱུ་དེ་གཉིས་རེད། དེས་ཀྲུང་གོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་མགོ་མཇུག་སློག་པའི་ཐུགས་དགོངས་རིམ་པ་སྟེ། ཧང་སངས་བའི་རུལ་སུངས་དང་དུས་ཟིང༌། ངལ་བ་ཆེ་ལ་གྲུབ་འབྲས་ཆུང་བའི་ལས་དོན་ཁག་ཀྱང་ཡོ་བསྲང་བྱེད་ཐུབ།
བཀུར་འོས་པའི་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ནི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་རྒྱུད་འཛིན་པ་ངོ་མ་དང་ནོ་བྷེལ་ཞི་བདེ་གཟེངས་རྟགས་ཐོབ་མཁན། བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་ཆོས་བདག་ཆེན་མོ་སོགས་ཡིན་པའི་ཆ་ནས། ཀུན་སྤྱོད་དང་གཤིས་རྒྱུད། ཐོབ་ཐང་དང་སྙན་གྲགས་སོགས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་མི་མང་གི་ཡིད་སེམས་འགུག་བཞིན་ཡོད། ཀྲུང་གོའི་མི་དམངས་ལ་ཡང་སློབ་གསོ་བརྒྱབ་ནས་བློ་འགུག་ཐུབ་ངེས་ཡིན། ཁོང་གིས་འཛམ་གླིང་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་འཇོག་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། ཀྲུང་གོའི་ཀུན་སྤྱོད་ཉམས་ཆགས་ཐད། ཅིའི་ཕྱིར་ཏཱ་ལའི་བླ་མར་སློབ་སྟོན་མི་ཞུ་བ་ཡིན།
ཏྭ་ལའི་བླ་སྐུ་ཚེ་འདིའི་སྟེང་ལ་རྒྱ་ནག་མི་མང་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་དགའ་བསུ་དང་དད་བཀུར་བྱེད་པའི་ནུས་ཤུགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་དེ་ཁོང་གི་ཐུགས་རེ་བཞིན་འགྲུབ་པར་སོམ་ཉི་མི་དགོས་པ་ཞིག་རེད། ངས་བལྟས་པ་ཡིན། རྒྱ་ནག་དཔོན་རིགས་མང་པོ་ཞིག་གི་སེམས་ཁམས་སུ་ཏྭ་ལའི་བླ་མ་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཞིག་དང་འགྲོ་བ་མིའི་བསམ་བློའི་་དབུ་ཁྲིད་ཞིག་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་ཡོད་པ་དེ་ལམ་ལུགས་ཀྱིས་བཅིངས་སྒྲིབ་བགྱིས་ནས་ཕྱིའི་རྣམ་འགྱུར་ལ་མངོན་པར་བྱེད་ཐུབ་ཀྱིན་མེད་པ་རེད། རྒྱ་མི་རིགས་ཀྱིས་ལྟ་ཚུལ་ལ། ཏྭ་ལའི་བླ་མ་དང་བོད་ལ་འཛིན་པའི་འདུ་ཤེས་བར་ཁྱད་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་རེད།
བསྒྱུར་རྩོམ་འདིའི་རྒྱ་ཡིག་གི་མ་རྩོམ་གྱི་འབྲེལ་ཐག་ཞིག་གམ་ དྲ་གནས་གང་དུ་ལྟ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་མེད་ཀྱི་ལན་ཞིག་གནང་རོགས།
རྒྱ་ནག་གཞུང་ངམ་དམར་པོའི་དཔོན་ཆེན་དག་ལ་མཁོ་བ་ནི་དབང་དང་རྒྱུ་ནོར་གྱི་བག་མེད་ལོངས་སྤྱོད་ཡིན་པ་ལས་དམངས་ཕན་དང་དཔལ་ཡོན་ཅན་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་དེ་མ་རེད། དེ་བས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ནི་ཁོ་ཚོའི་ཆེས་མི་འདོད་པའི་ཁྲིམས་དཔོན་དེ་ཡིན་པས། སློབ་སྟོན་ཞུ་མི་སྲིད། དེ་ལས་རྒྱ་ཆེའི་མི་དམངས་ཀྱི་གོ་རྟོགས་སད་པར་བྱས་ནས་འོས་ལངས་རྒྱག་འོས།