བཙུན་དགོན་སྒྲོལ་མ་གླིང་དུ་དགེ་བཤེས་མ་ལོ་རིམ་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་ཡིག་རྒྱུགས་གཏོང་མགོ་ཚུཊ་ཡོད་པ་དང་། དེར་རྒྱ་བལ་གཉིས་ཀྱི་བཙུན་དགོན་ཁག་ལྔའི་བཙུན་མ་ ༢༩ མཉམ་ཞུགས་ཀྱིས་གཞུང་ཆེན་ཁག་གི་འབྲི་རྒྱུགས་དང་ངག་རྒྱུགས་གཏོང་གི་ཡོད་འདུག
ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༡ ཉིན་ནས་བཟུང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུཊ་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་དང་དགེ་བཤེས་མའི་རྒྱུཊ་སྤྲོད་དོ་དམ་ཚོཊ་ཆུང་། བཙུན་མའི་ལས་འཆར་བཅས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་འོག བཞུགས་སྒར་ཉེ་འཁྲིས་བཙུན་དགོན་སྒྲོལ་མ་གླིང་དུ་ཆོས་རིག་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་བལ་ཡུལ་ཀོ་པན་བཙུན་དགོན་དང་། རྒྱ་གར་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཆོས་གླིང་། སྒྲོལ་མ་གླིང་། དགའ་ལྡན་ཆོས་གླིང་། འཇམ་དབྱངས་ཆོས་གླིང་བཅས་དགོན་ཁག་ལྔའི་དགེ་བཤེས་མའི་ལོ་རིམ་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་རྩོད་རྒྱུགས་ཚེས་ ༦ ཉིན་བར་དང་། ཚེས་ ༨ ནས་ ༡༦ ཉིན་བར་འབྲི་རྒྱུགས་ཡིན་འདུག
ཐེངས་འདིར་སྔར་ལོ་ཡིག་རྒྱུགས་ནང་ཞུགས་ཟིན་པའི་ལོ་རིམ་གཉིས་པའི་ཡིག་རྒྱུགས་གཏོང་མཁན་ ༢༣ དང་། འདི་ལོ་གསར་དུ་ཞུགས་པའི་ལོ་རིམ་དང་པོའི་ཡིག་རྒྱུགས་གཏོང་མཁན་ ༦ བཅས་ཁྱོན་མི་ ༢༩ ཡོད་པ་དང་། ལོ་རིམ་དང་པོ་ཚོས་ཕར་ཕྱིན་དང་དབུ་མ་སྟོད་ཆ་དང་། རྣམ་འགྲེལ་ལེའུ་དང་པོ། ཞར་བྱུང་གི་སྐོར་ནས་སུམ་ཅུ་བ་དང་ཚན་རིག ངོས་ཀྱི་ཡུལ་དང་ངོས་ཀྱི་མི་མང་ལེའུ་བདུན་པའི་བར་དང་། ལོ་རིམ་གཉིས་པ་ཚོས་ཕར་ཕྱིན་དང་དབུ་མ་སྨད་ཆ། རྣམ་འགྲེལ་ལེའུ་གཉིས་པའི་མཇུག ངོས་ཀྱི་ཡུལ་དང་ངོས་ཀྱི་མི་མང་གི་ལེའུ་བཅུ་གསུམ་པའི་བར། ཞར་བྱུང་གི་སྐོར་ནས་རྟགས་འཇུག་དང་ཚན་རིག་སློབ་དེབ་གཉིས་པ་བཅས་ཡོད་འདུག དགེ་བཤེས་མའི་ཡིག་ཚད་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བཙུན་མ་ཚོས་ཀྱང་དགེ་འདུན་ཚོ་ལྟར་གཞུང་ཆེན་བཀའ་པོད་ལྔ་ལ་སློབ་གཉེར་བྱས་ཏེ། དགེ་བཤེས་མ་གང་མང་ཐོན་ཐབས་གནང་དགོས་སྐོར་གསུངས་པ་ལྟར་ལས་རིམ་འདི་མགོ་འཛུགས་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་འདུག
གསར་འགོད་པའི་ཐེངས་འདིའི་དགེ་བཤེས་མའི་རྒྱུཊ་སྤྲོད་དང་འབྲེལ་ཏེ་བཙུན་དགོན་སྒྲོལ་མ་གླིང་གི་སློབ་སྤྱི་དང་། བཙུན་མའི་རྒྱུགས་སྤྲོད་དོ་དམ་ཚོཊ་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་དགེ་བཤེས་རིག་འཛིན་ཆོས་གྲགས་ལགས་སུ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས། དགེ་བཤེས་མའི་རྒྱུགས་སྤྲོད་དེ་གདན་ས་ཁག་གི་དགེ་ལུགས་རྒྱུགས་སྤྲོད་ལྟར་གཞུང་ཆེན་བཀའ་པོད་ལྔ་དང་། ཞར་བྱུང་རིག་གནས་བཅས་ཁག་ལྔ་ཡོད་པ་དང་། དེ་དག་ལས་ལོ་རིམ་དང་པོ་དང་གཉིས་པར་ཕར་ཕྱིན་དང་དབུ་མ། ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ། ལོ་རིམ་གསུམ་པ་དང་བཞི་བར་འདུལ་མཛོད་གཉིས་དང་ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་བཅས་ཀྱི་རྒྱུགས་སྤྲོད་དགོས་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་དང་། ད་ལོ་སྔོན་མ་དང་བསྡུར་ན་ལོ་རིམ་གཉིས་པར་བསླེབ་མཁན་ཚོས་རྟགས་གསལ་གཏོང་སྟངས་དང་ལན་རྒྱག་སྟངས་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་བྱུང་།
ཁོང་ལ་རྒྱུཊ་སྤྲོད་ཐེངས་གཉིས་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་ལས་མ་འདང་བའི་ཆ་གང་དག་མཐོང་གི་ཡོད་མེད་དང་དགེ་བཤེས་མའི་མཚན་གནས་ལ་ལྟ་སྟངས་གང་འདྲ་ཡོད་མིན་དྲིས་པར། “ བཙུན་དགོན་ཁག་གིས་གཞུང་ཆེན་ལ་སློབ་སྦྱོང་གནང་གི་ཡོད་ཀྱང་། གདན་ས་ཁག་ལྟར་ཤུགས་ཆེན་པོ་རྒྱག་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག དེའི་ཐད་མ་འོངས་པར་ནུས་ཤུགས་འདོན་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོར་མཐོང་གི་འདུག བློ་ཁོག་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་ཀྱང་ད་དུང་མ་འདང་བའི་སྲོལ་འདྲ་མཐོང་གི་འདུག དེ་མིན་དཔེ་ཆ་བལྟ་སྟངས་ཡར་རྒྱས་ཡག་པོ་འགྲོ་བཞིན་འདུག ” ཅེས་དང་། “ མཚན་གནས་ཀྱི་ཐད་ནས་གྲྭ་ས་དང་བཤད་གྲྭ ཆོས་བརྒྱུད་སོ་སོའི་མཐའ་མའི་གྲུབ་འབྲས་ལ་བལྟས་ཏེ་མཚན་གནས་འབུལ་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག མཚན་གནས་དེས་དམིགས་བསལ་གོ་ས་འཕར་འགྲོ་བ་དེ་འདྲ་མེད་ཀྱང་། བསམ་བློ་གཏོང་ཕྱོགས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཕྱག་ལས་གནང་སྐབས་ཁྱད་པར་ཞིག་འགྲོ་ཡི་ཡོད་སྟབས། མཚན་གནས་དེ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད་བསམ་གྱི་ཡོད། ” ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།
ཁོང་ལ་དགེ་བཤེས་མ་ཐོན་རྗེས་ཕྱག་ལས་ག་རེ་གནང་དགོས་མིན་དྲིས་པར་ཁོང་གིས། “ ཆོས་རྒྱུད་སོ་སོར་དགེ་བཤེས་དང་མཁན་པོ། སློབ་དཔོན་བཅས། དགེ་བཤེས་ནང་དུའང་སྡེ་ཚན་མང་པོ་ཡོད། དགེ་བཤེས་ཀྱི་མིང་ཡོད་མཁན་བརྒྱ་ཆ་ ༧༠ ཡས་མས་བོད་ནང་ཕྱིར་ཕེབས་ཏེ་དགོན་པར་འཛིན་སྐྱོང་དང་། ཁ་ཤས་རྒྱལ་ཁབ་འདྲ་མིན་ནང་ཆོས་ཚོཊ་གསར་འཛུཊ། ཁག་ཅིག་སོ་སོའི་དགོན་པ་གྲྭ་ཚང་དུ་བཞུགས་ནས་ཕྱག་ལས་གནང་གི་ཡོད། དེ་བཞིན་བཙུན་མ་ཚོ་ལ་མཚོན་ན་ཡང་། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་དང་བཙུན་མ་ཚོའི་བསམ་ཚུལ་བཅས་ལ་བརྟེན་ཏེ་འགྲོ་སོང་མང་པོ་ཞིག་བཏང་བ་དེ་མ་འོངས་པར་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཕན་ཐོགས་པ་ཞིག་གནང་གི་རེད་ལ། གནང་དགོས་པ་ཞིག་ཀྱང་རེད་བསམ་གྱི་ཡོད། ” ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།
བལ་ཡུལ་ཀོ་པན་བཙུན་དགོན་གྱི་བཙུན་མ་རྣམ་གྲོལ་ཕུན་ཚོགས་ལགས་སུ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་མོས། “ ང་རང་ད་ལོ་དགེ་བཤེས་མའི་ཡིག་རྒྱུགས་ཐེངས་གཉིས་པ་ཡིན། སྔར་ལོ་དང་བསྡུར་ན་བློ་ཁོག་ཆེ་རུ་ཕྱིན་འདུག ངས་སྔོན་མ་ནས་རྒྱུན་མཐུད་དེ་དཔེ་ཆར་བལྟས་པ་ཡིན་ན་ནམ་ཞིག་གོ་སྐབས་ཤིག་རག་གི་རེད་བསམ་པ་བཞིན། ད་ལྟ་དགེ་བཤེས་མའི་རྒྱུགས་སྤྲོད་ཀྱི་ལམ་ལུཊ་འདི་བྱུང་བ་རེད། འདས་པའི་ལོ་ ༢༢ ལྷག་གི་རིང་སློབ་གཉེར་ལ་འབད་པ་བྱས་པ་ཡིན། དགེ་བཤེས་ཚོ་ལ་མཚོན་ན་སོ་སོའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་བརྩི་བཀུར་བཅས་ལ་བརྟེན་ཏེ། སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཕན་གང་འཚམ་ཐོགས་ཀྱི་ཡོད་པ་ལྟར། མ་འོངས་པར་དགེ་བཤེས་མ་ཚོས་ཀྱང་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཏན་ཏན་ཕན་ཐོགས་ཀྱི་རེད་བསམ་གྱི་འདུག” ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།
བཙུན་དགོན་སྒྲོལ་མ་གླིང་གི་བཙུན་མ་བདེ་ལེགས་དབང་མོ་ལགས་སུ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར། “ ང་ད་རེབ་རྒྱུགས་སྤྲོད་ཐེངས་གཉིས་པ་ཡིན། ང་རང་ཐོག་མ་ཡིག་རྒྱུགས་ནང་ཞུགས་སྐབས་ནས་དགེ་བཤེས་མའི་རྒྱུགས་སྤྲོད་དེ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་བརྩི་བཞིན་ཡོད། དམིགས་བསལ་ང་ཚོ་དགེ་བཤེས་མའི་རྒྱུགས་སྤྲོད་ནང་ཞུགས་ཐེངས་ཐོག་མ་ཆགས་ཡོད་སྟབས། འགན་ཞིག་ཡོད་པ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག ང་ཚོ་ཡག་པོ་མ་ཆགས་པ་ཡིན་ན་རྗེས་མ་ཚོར་མིག་དཔེ་ངན་པ་བཞག་པ་རེད་བསམ་ནས་འབད་བརྩོན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ང་རང་གི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་མ་འོངས་པར་ཉམས་ལེན་ཡག་པོ་ཞིག་གནང་ཐུབ་ན་བསམ་ཀྱི་ཡོད། དེ་ཡང་ཁ་ནས་བཤད་པ་ཙམ་མིན་པར་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་ཀྱིས་གཞན་ཕན་ཞིག་བསྒྲུབ་ཐུབ་ན་བསམ་གྱི་ཡོད། ” ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།
གསར་འགོད་པ། དོན་གོ
དགེ་བཤེས་མའི་ཡིག་རྒྱུགས་ནང་འཛུལ་ཞུགས་གནང་བ་ནི། ༧སྐྱབས་མགོན་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་དང་ཐུགས་རེ་ཆེན་པོ་གནང་གི་ཡོད་པས། དགེ་བཤེས་མ་ཉེར་དགུ་ཚང་མར་བཀྲིས་བདེ་ལེགས་དང་གྲུབ་འབྲས་ལེགས་པོ་ཡོང་བའི་རེ་སྨོན་ཞུ།
ལོ་རིམ་དང་པོར་ ༢༣ དང་། ལོ་རིམ་གཉིས་པར་ཞལ་གྲངས་ ༦ ལས་མེད་པར་གྱུར་བ་དེས་ག་རེ་མཚོན་གྱི་ཡོད་པ་རེད་དམ།
ཡིག་རྒྱུགས་མཁྲེགས་ནས་རེད་དམ། ཡང་ན། སྤྱི་ཚོགས་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཁོར་ཡུག་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚད་ལྡན་མ་ཐོབ་པ། ཡང་ན་སྦྱངས་འབྲས་ཀྱི་གནས་ཚད་ཞན་པ། གང་ལྟར་འདི་ཚོར་བརྟག་ནས་མ་འོངས་འཆར་གཞི་དང་གྲོ་སྒྲོན་གཏང་དགོས་པ་གལ་ཆེན་རེད་བསམ་གྱི་ཡོད།
བོད་པའི་གྲྭ་བའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དགེ་བཤེས་མ་འཐོན་གྲབས་ཡོད་པ་དེར་དགེ་བཤེས་དགེ་འདུན་པ་ཚོར་སེམས་ཁྲལ་ཡོད་པའི་བཟོ་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་ཚོད་གོ་གིན་འདུག གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ལགས་ན། དངོས་གནས་དོན་དུ་ནང་ནས་མ་སྨིན་པ་རང་རེད།