ཁ་སང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་བདེ་འཇཊ་ལྷན་ཁང་དང་ཨ་རིས། ཨི་རག་དང་སི་རི་ཡའི་དྲག་སྤྱོད་པས་མི་རིགས་དང་ཆོས་ལུགས་མི་གཅིག་པ་ཚོ་གང་བྱུང་དམར་གསོད་གཏོང་གི་ཡོད་པར་ཁ་གཏད་གཅོག་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་བསྒྲཊ་འདུག
ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༧ ཉིན་ཨི་རག་དང་སི་རི་ཡའི་མཉམ་འབྲེལ་དྲག་སྤྱོད་ཤོག་ཁག་ (ISIS) གིས་ཨི་རག་གི་ཡེ་ཤུའི་ཆོས་ལུགས་རྗེས་འབྲང་པ་སྡོད་ཡུལ་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་ཤོས་ཁཱ་ར་ཁེའུ་ཤི་(Qaraqosh) ནང་གློ་བུར་འཇབ་རྒོལ་བཙན་བཟུང་བྱས་ཏེ་ཉེས་མེད་མི་སེར་མང་པོ་དམར་གསོད་དང་། མི་འབུམ་གཉིས་ལྷག་ཉེན་ཡོལ་དུ་འགྲོ་དགོས་བྱུང་ཡོད་སྟབས། ཁ་སང་ཧྥ་རན་སི་གཞུང་གིས་རེ་སྐུལ་ཞུས་པ་ལྟར། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་བདེ་འཇགས་ལྷན་ཁང་གི་ཚོགས་མིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གིས་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་ཏེ། དྲག་སྤྱོད་ཤོག་ཁག་གིས་ཨི་རག་ནང་ཉེས་མེད་མི་སེར་མང་པོ་དམར་གསོ་གཏོང་གི་ཡོད་པའི་ནག་ཉེས་གསོག་གི་ཡོད་པ་དེར་ཁ་གཏད་གཅོག་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་བསྒྲགས་འདུག
འདིའི་ཐད་ཧྥ་རན་སིའི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ལཱོ་རན་ (Laurent Fabius) ལགས་ཀྱིས། “སུ་ནེ་དྲག་སྤྱོད་ཤོག་ཁག་གིས་ཨི་རག་གི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཐོག་དྲག་སྤྱོད་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་སྟབས། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་བདེ་འཇགས་ལྷན་ཁང་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཁག་གིས་ཨི་རག་གཞུང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱིས་འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་པར་ཁ་གཏད་བཅག་སྟེ་མང་ཚོགས་བདེ་ལ་འགོད་ཐུབ་བྱེད་དགོས” ཅེས་བརྗོད་འདུག
མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་བདེ་འཇགས་ལྷན་ཁང་གི་ཚོགས་མིའི་རྒྱལ་ཁབ་དབྱིན་ཡུལ་གྱི་སྐུ་ཚབ་མག་ (Mark Lyall Grant )གིས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲགས་གཏམ་སྒྲོགས་སྦྱང་གནང་བའི་ནང་། “ཉེ་ལམ་སུ་ནེ་དྲག་སྤྱོད་རིང་ལུགས་པས་ཨི་རག་དང་སི་རི་ཡ་ཙམ་མངའ་ཁུལ་བརྟན་ལྷིང་ལ་གཏོར་བརླག་གཏོང་གི་ཡོད་པ་མ་ཟད། མི་རིགས་དང་ཆོས་ལུགས་གཅིག་པ་མིན་པའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཁག་གི་མི་སེར་མང་པོ་བསད་པ་དང་མང་པོ་ཞིག་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ནང་ཉེན་ཡོལ་འགྲོ་དགོས་ཐུག་པ་སོགས་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ལ་གཏོར་རྒོལ་ཚབས་ཆེན་གཏོང་གི་ཡོད་སྟབས། དེའི་མཇུག་འབྲས་གང་ཡོང་གི་འགན་འཁྲི་ཡོངས་རྫོགས་དྲག་སྤྱོད་ཤོག་ཁག་གིས་འཁུར་དགོས” ཞེས་བརྗོད་འདུག
༢༠༠༦ ལོར་ཨི་རག་ནང་ཟིང་འཁྲུག་ལངས་པ་ནས་བཟུང་ད་བར་སུ་ནེ་དྲག་སྤྱོད་རིང་ལུགས་པས་མི་སེར་ ༢༦༩༧༤༨ ལྷག་དམར་གསོད་དང་། ཡུལ་མི་འབུམ་ལྔ་ ༥༠༠༠༠༠ ཙམ་སྐྱབས་བཅོལ་འགྲོ་དགོས་བཟོས་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་ལས་ ༢༠༡༢ ལོ་ནས་ ༢༠༡༣ ལོའི་བར་མི་སེར་ ༡༢༦༨༧ ཙམ་རྐྱེན་ལམ་དུ་བཏང་ཡོད་པ་དང་། ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་ཨི་རག་དྲག་སྤྱོད་ཤོག་ཁག་གིས་གྲོང་ཁྱེར་བྷ་ཁེའུ་བྷ་ (Baqubah) ནང་འབར་གས་དོན་རྐྱེན་བཟོས་ཏེ། དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་བ་གཅིག་ཐེ་བའི་མི་ ༢༠ ཙམ་བསད་པ་མ་ཟད། དྲག་སྤྱོད་པ་ ༡༣༠༠ ཙམ་གྱིས་ཨི་རག་ནཱི་ནེ་ཝེ་མངའ་སྡེའི་མཱོ་སོལ་ ( Mosul) གྲོང་ཁྱེར་ནང་འཇབ་རྒོལ་བྱས་ཏེ། མངའ་སྡེའི་གཞུང་ལས་ཁང་དང་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས། དངུལ་ཁང་བཅས་བཙན་འཕྲོག བཙོན་པ་ ༢༤༠༠ ལྷག་བཙན་འཕྲོག་ཀློད་གྲོལ་བཏང་ཡོད།
མདང་དགོང་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ཨོ་བྷ་མས་ཨི་རག་གཞུང་གིས་འབོད་སྐུལ་ཞུས་པ་ལྟར། ཨི་རག་གི་ཡཱ་ཛི་ཌི་སི་ (Yazidis) དང་སེན་ཇར་ (Sinjar) རི་ཁྲོད་གཉིས་སུ་འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་པའི་ཉེན་ཁ་ལས་གཡོལ་ཆེད་ཉེན་ཡོལ་དུ་སྡོད་མཁན་ཨི་རག་ཡུལ་མི་ཚོར་མཁའ་དམག་གནམ་གྲུ་བརྒྱུད་འཐུང་ཆུ་སྤྱི་རྒྱ་ ༢༠༠༦༣ དང་། ཁ་ཟས་འཐུམ་སྒྲིལ་ ༧༢ ཙམ་གཡུག་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་དུང་མུ་མཐུད་འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་པས་ཨི་རག་གི་ནུབ་བརྒྱུད་གྲོང་ཁྱེར་ཨེར་བྷེལ་ (Irbil) དང་གྲོང་ཁྱེར་ནང་ཡོད་པའི་ཨ་རིའི་ཚོང་དོན་སྐུ་ཚབ་ཁང་གཙོས། གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་ཆུང་བཙན་འཕྲོག་དང་མང་ཚོགས་ཚོར་བཤུ་གཞོག་བཏང་ཚེ། མཁའ་དམག་བཏང་ནས་ཚར་གཅོད་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་ཉེན་བརྡ་བཏང་འདུག
༢༠༡༡ ལོར་ཨ་རིའི་དམག་དཔུང་ཨི་རག་ནས་ཕྱིར་ལོག་རྗེས་གཞུང་འཛིན་ཚོགས་པ་དང་ཀར་ཌི་ཤི་མི་ རིགས་ (khurdish) བར་འཐབ་རྩོད་དང་། ཤཱཡེ་ ( Shia) དང་སུ་ནེ་ ( Sunni) ཆོས་ལུགས་རྗེས་འབྲང་པའི་འགལ་ཟླ་ཇེ་ཆེར་ཕྱིན་ཡོད།
ཆབ་སྲིད་དབྱེ་ཞིབ་པ་ཚོས། ད་ལྟ་ཨི་རག་ནང་འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་པས་ཡུལ་བདེ་ཞི་འཇགས་མེད་པ་བཟོས་ཏེ། ཉེས་མེད་མང་ཚོགས་མང་པོ་གསོད་བཞིན་ཡོད་སྟབས། གལ་ཏེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཁག་གིས་བྱ་སྤྱོད་དེ་དག་འཕྲལ་དུ་མཚམས་འཇོག་བྱེད་བཅུག་མ་ཐུབ་ཚེ། ཨི་རག་གཞུང་གཙོས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་གནོད་སྐྱོན་ཆེན་པོ་ཐེབས་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་འདུག
གསར་འགོད་པ། དོན་གྲུབ།