རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བལ་ཡུལ་བརྒྱུད་གངས་རིན་པོ་ཆེ་འགྲོ་སའི་ལམ་བཀག་ཡོད་སྟབས་རྒྱ་གར་གྱི་གནས་སྐོར་བ་དང་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་ ༢༥༠༠༠ ལྷག་ལ་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཡོད་འདུག
ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༡ ཉིན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བཞི་པའི་ཉེར་ལྔའི་བལ་ཡུལ་གྱི་ས་ཡོམ་རྐྱེན་པས་བོད་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ་ཁག་ལ་གོད་ཆག་ཆེན་པོ་ཕོག་ཡོད་པར་བརྟེན། བལ་ཡུལ་བརྒྱུད་གངས་རིན་པོ་ཆེར་གནས་སྐོར་དུ་འགྲོ་སའི་ཏ་ཌོ་པཱ་ཎེ་དང་ར་སུ་ཝ་སོགས་ཀྱི་འགག་སྒོ་བཀག་སྟེ། རྒྱ་གར་གྱི་གནས་སྐོར་བ་དང་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་ ༢༥༠༠༠ ཙམ་གངས་རིན་པོ་ཆེར་འགྲོ་མ་ཐུབ་པར་བལ་ཡུལ་ནང་ལྷག་ཡོད་འདུག
བལ་ཡུལ་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་དང་མཁའ་འགྲུལ་ལྷན་ཁང་གིས་རྒྱ་གར་ཧིན་རྡུ་དུས་བབ་ཐོག “བལ་ཡུལ་བརྒྱུད་གངས་རིན་པོ་ཆེར་ལྟ་སྐོར་དུ་འགྲོ་མཁན་དག་ནི་ཡོང་འབབ་གལ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བསམ་ཤེས་མ་བྱས་པར་མཐའ་མཚམས་བཀག་སྟེ་ང་ཚོར་དཀའ་ངལ་བཟོ་བཞིན་ཡོད་སྟབས། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་གནས་ཚུལ་དེ་གླེང་སློང་བྱ་རྒྱུར་འབོད་སྐུལ་ཞུ་བཞིན་ཡོད།”ཅེས་བརྗོད་འདུག
ཀེ་ལ་ཤ་ཡུལ་སྐོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་པར་ཁཱ་ཤེ་ (Prakash Shrestha) ཡིས་ཀ་ཋ་མན་གྲུ་དུས་བབ་ཐོག “ཉེ་ལམ་བལ་ཡུལ་གྱི་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པའི་ཁེ་ལས་ཁག་ ༣༨ ཀྱི་ཡུལ་སྐོར་བ་ ༢༥༠༠༠ གངས་རིན་པོ་ཆེར་བསྐྱོད་མ་ཐུབ་པར་བལ་ཡུལ་ནང་ལྷག་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་དུང་ཡུལ་སྐོར་བ་ ༢༥༠༠༠ ལྷག་ཡོང་འཆར་ཡོད་སྟབས་གཞུང་གིས་ཐད་འཕུར་གནམ་གྲུ་བརྒྱུད་གངས་རིན་པོ་ཆེར་སྐྱེལ་རྒྱུ་དང་། ཡང་ན་ནུབ་ཕྱོགས་ས་ཁུལ་ནེ་པལ་གྷུན་དྷེ་དང་སར་ཁེ་ཌི་ (Nepalgunj-Surkhet) བརྒྱུད་གངས་རིན་པོ་ཆེར་འགྲོ་རྒྱུའི་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱོར་དགོས།”ཞེས་བརྗོད་འདུག
ལོ་ལྟར་ཕྱི་ཟླ་ ༥ ནས་ ༩ བར་ནི་ཆོས་ལུགས་པ་ཚོ་གངས་རིན་པོ་ཆེ་དང་མ་ཕམ་གཡུ་མཚོ་གཉིས་ལ་མཇལ་སྐོར་དང་། ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་ཚོ་ལྟ་སྐོར་དུ་འགྲོ་བའི་དུས་ཚོད་ཡག་ཤོས་དེ་ཡིན་པ་དང་། ལོ་རེར་ཧིན་རྡུའི་ཆོས་ལུགས་རྗེས་འབྲང་པ་དང་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་བ་འབུམ་ ༢ ལྷག་ཡོང་གི་ཡོད་སྟབས། བལ་ཡུལ་གྱི་ལས་འཚོལ་བ་མི་འབུམ་གཅིག་མ་ཟིན་ཙམ་ལ་ལས་ཀ་རག་གི་ཡོད་ཀྱང་། ཉིན་ཤས་གོང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བལ་ཡུལ་བརྒྱུད་གངས་རིན་པོ་ཆེར་འགྲོ་སའི་ལམ་བཀག་པར་བརྟེན། ད་ཆ་རྒྱ་གར་བ་དང་ཡུལ་བ་མི་ ༢༥༠༠༠ ཙམ་གནས་སྐོར་དུ་འགྲོ་མ་ཐུབ་པར་ལྷག་ཡོད་འདུག
༢༠༡༤ ལོར་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིན་རྒྱ་གར་ནང་སྐོར་སྐྱོད་བྱས་སྐབས། རྒྱ་དཀར་ནག་བར་གྲོས་མཐུན་ཁག་ ༡༢ ལ་མིང་རྟགས་བཀོད་ཡོད་པའི་ཁྲོད། རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་ཧིན་རྡུའི་གནས་མཇལ་བ་ཚོ་གངས་རིན་པོ་ཆེ་དང་མ་ཕམ་གཡུ་མཚོར་གནས་སྐོར་དུ་འགྲོ་བར་སྟབས་བདེ་ཆེད། ལ་དྭགས་ས་གནས་བདེན་མཆོག་དང་ཨུ་ཊར་ར་ཁཱན་ཌི་མངའ་སྡེའི་ས་གནས་ཀུ་མོན་ (Kumaon)། ཧི་མ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་ས་གནས་ཀེ་ནཱོར་(Kinnaur) བཅས་ཀྱི་ས་མཚམས་ཁག་སྒོ་ཕྱེ་རྒྱུ་མིན་པར། བོད་དང་འབྲས་ལྗོངས་ས་མཚམས་སྣ་ཐོད་ལ་ནས་གཞིས་ཀ་རྩེ་བརྒྱུད་གནས་འགྲོ་དགོས་པ་བཟོ་རྒྱུའི་གྲོས་མཐུན་བྱུང་ཡོད་པ་ལྟར། ༢༠༡༥ ལོའི་ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༡༩ ཉིན་རྒྱ་གར་གྱི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ལྕམ་སུ་ཞི་མ་ (Sushma Swaraj) མཆོག་གིས་གངས་རིན་པོ་ཆེར་གནས་གཟིགས་འགྲོ་ཕྱོགས་སྐོར་གྱི་དྲ་ཚིགས་ (http://kmy.gov.in ) ཞེས་པ་ཞིག་དབུ་འབྱེད་དང་། ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༨ ནས་ཟླ་ ༩ པའི་ཟླ་མཇུག་བར་བོད་དང་འབྲས་ལྗོངས་ས་མཚམས་སྣ་ཐོད་ལ་ནས་གཞིས་ཀ་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར་བརྒྱུད་ལམ་ཁ་ཕྱེ་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད། གནས་སྐོར་བ་ཚོ་བོད་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་གཞིས་ཀ་རྩེར་མ་འཐོན་གོང་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་འགྲོ་འོང་ལག་ཁྱེར་ཞུ་བར་ཡོང་དགོས་པ་དང་། འགྲོ་འོང་ལག་ཁྱེར་ཞུ་སྐབས་གཞུང་གིས་སྡོད་ས་དང་ཁ་ལག་སོགས་གོ་སྒྲིག་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་བསྒྲགས་ཡོད།
དེ་རིང་རྒྱ་གར་གྱི་གནས་སྐོར་བ་ཀཱ་པུར་ཤར་མ་ཞུ་བ་ཞིག་གིས་བལ་ཡུལ་གྱི་ཆ་འཕྲིན་ཐོག ང་ཚོ་ནང་མི་དྲུག་གིས་བལ་ཡུལ་གྱི་འགྲིམ་འགྲུལ་ལས་ཁང་ཞིག་དང་སྐད་ཆ་བཤད་དེ། བལ་ཡུལ་གྱི་ས་མཚམས་ཏ་ཌོ་པཱ་ཎེ་བརྒྱུད་གངས་རིན་པོ་ཆེར་འགྲོ་སྐབས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འགག་སྒོ་བཀག་སྟེ་འགྲོ་མ་ཐུབ་སྟབས་མགྲོན་ཁང་ཞིག་གླས་ནས་བསྡད་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་འདུག
ཧིན་རྡུའི་ཆོས་ལུགས་རྗེས་འབྲང་བ་ཚོས། གངས་རིན་པོ་ཆེ་ནི་ལྷ་དབང་ཕྱུག་གི་སྒོམ་སྒྲུབ་ཉམས་ལེན་གནང་བའི་གནས་མཆོག་ཅིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། མ་ཕམ་གཡུ་མཚོའི་ཆུ་འཐུང་ན་ལོ་བརྒྱ་ལྷག་གི་སྡིག་གྲིབ་སེལ་ཐུབ་པ་མ་ཟད། ལྷ་དབང་ཕྱུག་གི་གནས་སུ་འགྲོ་ཐུབ་པའི་བཤད་ཚུལ་ཡོད་པ་ལྟར། བོན་པོ་དང་གཅེར་བུ་བ་སོགས་ཀྱིས་ཀྱང་རང་རང་གི་ངོས་འཛིན་དང་བཤད་རྒྱུན་ལྟར་གངས་རིན་པོ་ཆེ་དང་མ་ཕམ་གཡུ་མཚོ་གཉིས་གནས་རྩ་ཆེན་པོར་བརྩི་སྲོལ་ཡོད་འདུག
བལ་ཡུལ་ཏག་ཏག་རེད། རྒྱ་དམར་གྱི་ངོ་གདོང་ནག་པོ་མ་ཚོར་ན། བོད་ཀྱི་ཆོས་སེམས་མཛའ་མཐུན་ཚོར་ག་ལ་ཐུབ། བལ་ཡུལ་གནས་སྐོར་བ་དེ་ཚོ་གཏན་དུ་བོད་ཡུལ་དུ་ཡོང་མ་བཅུག་ན་ཏག་ཏག་རེད། གུང་བྲན་ཏང་ལ་མཚོན་ནས་བཤད་ན། གནས་སྐོར་བ་འདི་དག་ནི་རྨོངས་དད་པ་ཏག་ཏག་ཡིན་པའི་ངོས་ནས་འགོག་འོས་པ་ཤིག་རེད།