ནོར་བསམ་གྱིས།
ཁོང་ལ་རང་ངོ་རང་ཤེས་མེད་པར་དག་སྣང་གིས་བསླུས་པའི་ཆེ་འདོད་དང་། སྐུ་དྲག་གསར་པའི་དཔོན་ཉམས་རྩ་བ་ནས་མེད་ཀྱང་། རྒན་བཀུར་གཞོན་གཅེས་དང་ལྷག་བསམ་དྲང་བདེན་གྱི་ཐུགས་གཤིས་བཟང་པོས་༧རྒྱལ་བའི་བཀའ་དགོངས་ནམ་ཡང་འགལ་མེད་ཐོག་མི་ལོ་ ༤༠ རིང་བོད་དང་བོད་མིའི་བདེན་དོན་ཆེད་སྐུ་ཚེའི་རྩ་ཆེ་བའི་དུས་ཚོད་ལེགས་སྐྱེས་སུ་ཕུལ་ཡོད་པས་ཁོང་ནི་གཞིས་བྱེས་གཉིས་སུ་གནས་པའི་བསམ་ཡོད་རྩམ་གཟན་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་སེམས་ཁོངས་སུ་ནམ་ཡང་གཡོ་མེད་དྲང་པོར་གནས་པའི་རི་རྒྱལ་ལྷུན་པོ་ཞིག་ལགས།
བགྲང་བྱ་བཞི་བཅུའི་རིང་ཁོང་གིས་བོད་དང་བོད་མི་རིགས། ལྷག་པར་དུ་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་བལྟ་བའི་མིག་དང་ཁོག་པའི་སྙིང་༧སྐྱབས་མགོན་༧ཡིད་བཞིན་ནོར་བུའི་སྐུ་ཕྱྭའི་ཉེན་སྲུང་ཐད་ཕྱག་ལས་གཟེངས་སུ་ཐོན་པ་གནང་བས། རྒྱ་དམར་དང་། དོལ་རྒྱལ་ཕྱོགས་ཁག་གི་མིག་ནང་གི་འཚེར་མར་གྱུར་ཏེ་ཐབས་བརྒྱ་ཇུས་སྟོང་གིས་བསླུ་སེམས་དང་བྱ་ངན་རྩོམ་ཐབས་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། ཁོང་གི་མི་འགྱུར་རྡོ་རྗེའི་བྲག་ལྟར་བརྟན་པའི་ཐུགས་གཤིས་དང་རང་གཟོན་སྤངས་པའི་སྙིང་སྟོབས། ལྷག་པར་༧མགོན་པོ་མཆོག་ལ་དད་དམ་གཙང་མས་ཕ་རོལ་པོའི་བསམ་ངན་བསྒྲུབ་ཏུ་མི་བཅུག་པར་སྣ་རྒྱུག་གཞུས་ཡོད།
ད་དུང་ཁོང་གིས་ཐུགས་གཤིས་འཇམ་ཞིང་མཁྱེན་མྱོང་ཆེ་བས་མཐོ་དམན་ཀུན་གྱིས་བསམ་ཚུལ་གསན་ཐུབ་ཅིང་། ཡུལ་དུས་གནས་སྐབས་དང་མཚམས་པར་དྲང་བདེན་གྱི་ཐག་གཅོད་གནང་བར་བརྟེན་ད་བར་གཙོ་བོ་༧རྒྱལ་བའི་སྐུ་ཕྱྭ་དང་། སྤྱི་དོན་ཐད་འཐུས་ཤོར་རྩ་བ་ནས་བཏང་མེད་པས་ལས་བྱེད་དང་། འབྲེལ་ཡོད་ཡོངས་ནས་གུས་བརྩི་ཆེན་པོས་བདེ་སྲུང་ལས་ཁུངས་ནང་གི་ཀ་བ་དང་། ཕྱིའི་ལྕགས་རིར་ངོས་འཛིན་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པས་ཁོང་ལས་དགོངས་ཞུ་བའི་གཏམ་དེ་ཐོས་ཙམ་གྱིས་བསམ་ཡོད་བོད་མི་ཡོངས་བྱིའུ་ཕྲུག་ཐང་ལ་ལུས་པ་ལྟ་བུའི་ཚོར་བས་སྣོན་ནས་མིག་ཟུང་མཆི་མས་བརླན།
ཁོང་གིས་༧རྒྱལ་བའི་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་ཏེ་ལས་བྱེད་ཚོ་ནི་མི་མང་གི་ཞབས་ཞུ་བ་རེད་ཅེས་པ་ཐུགས་སུ་ནམ་ཡང་བྲལ་མེད་བཅངས་ནས་རང་དཔེ་གཞན་སྟོན་གྱིས་མི་མང་གི་སེམས་ལ་ཕོག་ཐུག་གི་རྨ་ཁ་མི་བཟོ་བར། ལས་ཁུངས་སུ་བཅར་མཁན་དང་ལས་དོན་དང་འབྲེལ་ཡོད་སུ་ཡིན་ཀུན་ལ་དཔོན་ཉམས་སྤངས་ཏེ་གཞན་གྱི་བདེ་སྡུག་ལ་ཉན་པ་དང་། གཞན་གྱིས་ངར་ངར་རྫིག་རྫིག་ཇི་ཙམ་བྱས་ཀྱང་། གནོད་ལན་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པ་ཞེས་པ་ལྟར་ཕར་ཞལ་ངོ་འཛུམ་གྱིས་བསུས་ཏེ་ལམ་སྟོན་ཕྱག་རོགས་གནང་བར་བརྟེན་རྗེས་སུ་ངོ་གནོང་དང་འགྱོད་སེམས་ཀྱིས་དགོངས་དག་ཞུ་བར་ཡོང་མཁན་གྲངས་ལས་འདས།
ཁོང་གིས་ལས་དོན་དུས་ཐོག་བསྒྲུབ་རྒྱུར་གལ་ཆེར་ངོས་འཛིན་ཕྱག་བསྟར་དང་། གང་གནང་བ་ཚང་མ་བོད་དང་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་མཚན་མཐོང་དང་། ༧རྒྱལ་བའི་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་ཆེད་འབུལ་བར་མོས། ཁོང་གིས་༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ནི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་འབྱུང་རྩ་དང་། འདི་ཕྱིའི་༧སྐྱབས་མགོན། བླ་སྲོག་ལ་ངོས་འཛིན་གྱིས་༧དགུང་གྲངས་བཅུ་དྲུག་ནས་གཡས་སྐྱོར་གཡོན་སྐྱོར་གྱིས་བོད་མི་རིགས་བདེ་ལམ་ལ་འཁྲིད་གནང་མཛད་པའི་བཀའ་དྲིན་དང་། བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་ཇི་ཕེབས་ཚིག་འབྲུ་རེ་རེ་བཞིན་སློབ་སྦྱོང་གིས་ཕྱག་ལས་གང་གནང་ཚང་མ་བཀའ་སློབ་དགོངས་དོན་འགལ་མེད་དང་། གང་བྱས་ཚང་མ་༧རྒྱལ་བའི་བཀའ་དྲིན་ཡིན་པར་དགོངས་བཞིན་ཡོད།
ཁོང་གི་སྐུ་ཚེའི་དུས་ཚོད་ཕལ་ཆེ་བ་གཞན་ཡུལ་བཙན་བྱོལ་ཁྲོད་སྐྱེལ་ནའང་། ཐོག་མའི་ངུ་སྐད་ཀྱི་དབྱངས་རྟ་འཐེན་ས་བོད་ཡུལ་ཁ་བའི་ལྗོངས་ཡིན་ལ། དུས་རབས་ཉི་ཤུ་པའི་ལོ་རབས་བརྒྱད་བཅུའི་ནང་ཉེན་གཟོན་སྤངས་ནས་གཞུང་དོན་ཁོ་ནའི་ཆེད་གསང་སྟབས་ཀྱིས་བོད་དུ་ཕེབས་ནས་གཞིས་བྱེས་གཉིས་བར་འབྲེལ་མཐུད་ཟམ་པ་བཙུགས་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད།
ཁོང་གི་ཐུགས་སུ་བོད་ཀྱི་དོན་གྱི་བདག་པོ་གཞིས་ལུས་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་སྤྱི་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཐུགས་འདྲིས་གཟབ་པའི་འབྲེལ་ཡོད་རྣམས་ལ་བཅོས་མིན་མཛའ་སེམས་རྒྱ་མཚོའི་གཏིང་ལས་ཟབ་པས། དེ་རིང་ཁོང་གིས་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་ཐོག་ནས་བཀའ་བློན་མཚན་གནས་ནས་དགོངས་ཞུ་གནང་སྐབས་ཐུགས་ཁྲལ་གནང་ས་གཙོ་བོ་རང་དབང་བྲལ་བའི་གཞིས་ལུས་རྒྱ་ཆེའི་སྤུན་ཟླ་རྣམས་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་དཀའ་བས་ཐུགས་སེམས་མི་བདེ་བ་ཡོད་ཅེས་འགན་འཁུར་ལྡན་པའི་བཀའ་མོལ་གནང་བ་དེ་ནི་ཆེས་རླབས་ཆེན་དང་གཟི་བརྗིད་མ་ཡིན་ནམ།
ཁོང་གིས་གཞན་གྱིས་བྱས་པའི་ལས་དོན་དང་གྲུབ་འབྲས་རང་ཉིད་ཀྱི་ངོ་གསོར་མི་འཁྱེར་ལ། རང་ཉིད་ཀྱིས་བྱས་པའི་གྲུབ་འབྲས་ཆེན་པོ་ཐོབ་ཟིན་པ་རྣམས་ཀྱང་སྤྱི་དོན་ཆེད་བཤད་དགོས་མིན་གྱི་དབྱེ་མཚམས་གསལ་པོ་ཕྱེ་ཐུབ་པའི་མཁྱེན་དཔྱོད་འགྲན་ཟླ་བྲལ་བ་མངའ་ལ། དུས་རྒྱུན་རང་ལས་མཐོ་བའི་རིགས་ལ་ཕྲག་དོག་གི་མདའ་མོ་མི་འཕེན་ཞིང་། རང་མཉམ་རང་དམན་གྱི་རིགས་ལ་མཐོང་ཆུང་དང་ཁྱད་གསོད་མེད་པར། མཆོག་དམན་བར་གསུམ་ཀུན་ལ་འབྲེལ་བ་ཉར་མཁས་ཤིང་། ལེགས་བཤད་བྱིས་པའི་ངག་ལས་ཉན་ཞེས་པ་བསླབ་བྱར་བཟུང་སྟེ་གཞན་གྱི་བསམ་ཚུལ་ཉན་ཐུབ་ཅིང་ལེགས་ཉེས་བླང་དོར་དང་། སྐབས་ཐོག་ཉམས་སུ་ལེན་ཐུབ་མཁན་གྱི་ཆེད་ལས་མི་སྣ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པས་གཞན་གྱིས་ཚོད་དཔོག་ཐུབ་རྒྱུ་ནི་དཀའ་བའི་གནས་ལགས།
ཁོང་གིས་དུས་རྒྱུན་སྤྱི་དོན་བློས་མི་གཏོང་ཞིང་ནང་མི་བུ་ཕྲུག་ལ་བལྟ་རྟོགས་འཐུས་མི་ཤོར་བ་གནང་མཁན་འགན་འཁུར་ཐུབ་པའི་འཇོན་ཐང་ཅན་ཞིག་ཡིན་པས། ཕྱོགས་ཡོངས་ལ་སྐུ་ངལ་འཛེམས་མེད་ཀྱིས་ལེགས་སྐྱེས་ཆེན་པོ་ཕུལ་ཡོད་ཀྱང་ཉིན་རེ་བཞིན་མ་བསྡད་པར་ཁོང་གི་བགྲེས་ཉམས་མངོན་གསལ་ཇེ་ཆེར་གྱུར་བཞིན་པས་ཁོང་ལ་གུས་བརྩེ་ཆེ་བའི་འབྲེལ་ཡོད་མང་པོའི་སེམས་སུ་སྡུག་གི་མཆི་མས་བརླན་པ་ཉུང་ཉུང་མིན།
ཁོང་གིས་རང་ཉིད་ཀྱིས་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་དང་། གཡོ་མེད་དྲང་བདེན་གྱིས་གཞུང་དོན་བསྒྲུབ་ན་གོང་རིམ་ནས་མགོ་ལྕགས་ཕོགས་ནའང་གནོང་འགྱོད་བྱ་དགོས་དོན་མེད་ཅེས་དང་། ལས་བྱེད་ཚོ་ནི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྒལ་ཚིགས་ཡིན་པས་ནམ་ཡང་དྲང་པོར་ལངས་ཏེ་རྒྱུས་སྟོན་བྱ་དགོས་སོགས་གང་ཟག་ལས་སྒྲིག་འཛུགས་གལ་ཆེ་བ་དང་། ཁྲིམས་དང་དོན་དངོས་དང་བསྟུན་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་གཟབ་མོ་གནང་བ་མ་ཟད། ཁོང་གི་ཕྱག་ལས་གནང་ཕྱོགས་ལས་གཤམ་འོག་ལས་བྱེད་ཡོངས་ལ་མིག་དཔེ་བཟང་པོ་སྟོན་གནང་མཛད་ཡོད།
དེ་རིང་ཁོང་གིས་བཟང་སྤྱོད་ཐོག་ལས་དགོངས་ཞུས་ཟིན་ཀྱང་བོད་མི་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་མུ་མཐུད་སྤྱི་པའི་ལས་དོན་ཐོག་ལེགས་སྐྱེས་འབུལ་རྒྱུའི་ཞལ་བཞེས་དམ་བཅའ་བཞག་ཡོད།
ཁོང་གིས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཅི་བྱེད་རང་ལ་རང་དབང་ཡོད་པ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་། རྣམ་དཔྱོད་ལྡན་པའི་མི་བུའི་བྱེད་སྟངས་ལ་དགོངས་ནས་རང་ཐག་རང་གཅོད་གནང་བ་ལས། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གོ་ཐོབ་ལ་རྔམ་པའི་མི་ཚོའི་བྱ་ལས་ལྟར་མིན་པར་འགན་འཁུར་དང་། བཟང་སྤྱོད་ཐོག་ནས་དགོངས་ཞུ་གནང་བ་དེ་ནི་སྔས་མི་དྲགས་པ་དང་། ཕྱིས་མི་དྲགས་པའི་ཡང་དག་པའི་ཐག་གཅོད་ཆེན་པོ་ཞིག་དང་། བསླབ་བྱ་ཆེན་པོ་ཞིག་གནང་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་མཁན་མང་ཡང་། ཤེས་དགོས་མཁན་མང་པོ་ཞིག་གིས་ད་དུང་ཤེས་མེད་པའི་ཚོད་དུ་འདུག་གོ།
བདེ་སྲུང་བཀའ་བློན་འབྲོང་ཆུང་དངོས་གྲུབ་མཆོག་དགོངས་ཞུ་གནང་བ་དེ་ནི་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ལ་སེམས་ཚབ་ཆེན་པོ་འདུག། ཁོང་ལྷག་བསམ་དྲང་བདེན་གྱི་ཐུགས་གཤིས་འཇམ་ཞིངམཁྱེན་མྱོང་ཆེ་བས་མཐོ་དམན་ཀུན་གྱིས་བསམ་ཚུལ་གསན་ཐུབ་མཁེན་མཁྱེན་མྱོང་ཆེ་བས་མཐོ་དམན་ཀུན་གྱིས་བསམ་ཚུལ་གསན་ཐུབ་ཅིང་། ཡུལ་དུས་གནས་སྐབས་དང་མཚམས་པར་དྲང་བདེན་གྱི་ཐག་གཅོད་གནང་ཐུབ་པའི་དཔའ་བོ་གཅིག་ལ་ངོས་འཛི་ཞུ་གི་ཡོད།