ཞི་བདེའི་ཅོང་ཆེན་ཡོད་སར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་སྒྲེང་འཛུགས་གནང་།

བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་ནས་ཨི་ཊ་ལིའི་རང་སྐྱོང་མངའ་སྡེ་ཁག་ཅིག་གི་སྲིད་སྐྱོང་ལ་མཇལ་འཕྲད་གནང་བ་སོགས་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་ཕེབས་གནང་འགྲུབ་ཀྱི་ཡོད་པས་སང་ཉིན་ནས་ཕྱིར་རྒྱ་གར་ནང་ཕེབས་འཆར་ཡོད་འདུགདེ་རིང་ཕྱི་ཚེས་ ༡༢ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོར། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་ཨི་ཊ་ལིའི་ཊེ་རན་ཊོ་རང་སྐྱོང་མངའ་སྡེ་ (Trento) ནང་ཕེབས་ཏེ། མངའ་སྡེའི་སྲིད་འཛིན་གཞོན་པ་ཨ་ལེ་སན་དྷོ་རོ་ཨོ་ལི་ཝི་ (Alesandro Olivi) ལགས་དང་། བོད་དོན་རྒྱལ་སྐྱོར་བ་སོགས་གནད་ཡོད་མི་སྣ་ཁག་ཅིག་ལ་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། དམག་ཆེན་གཉིས་པའི་སྐབས་ཀྱི་ཡུལ་དེའི་དམག་འཁྲུག་གི་རྗེས་ཤུལ་ཞིག་ཏུ་ཞི་བདེའི་མཚོན་དོན་ཆེད་ཅོང་ཆེན་ (Peace Bell) ཞིག་བཙུགས་ཡོད་པ་དེར། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་སྒྲེང་འཛུགས་ཀྱི་མཛད་སྒོ་བསྡུས་ཡོད་པ་དང་། དེ་རུ་སྔོན་ཆད་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ ༩༥ ཡིས་རྒྱལ་དར་སྒྲེང་འཛུགས་གནང་མྱོང་ཡོད་འདུག
ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༡༡ ཉིན་ཨི་ཊ་ལིའི་ལྷོ་ཏའེ་རོལ་ (South Tyrol) རང་སྐྱོང་མངའ་སྡེའི་རྒྱལ་ས་བྷོལ་ཛ་ནོའི་ (Bolzano) ནང་། སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་དང་མངའ་སྡེ་དེའི་གཞུང་འཛིན་པ་ (Governor) ཨར་ཎོ་ཀོམ་པེ་ཊི་ཤར་ (Arno Kompatscher) ལགས་གཉིས་མཇལ་འཕྲད་གནང་སྟེ་བོད་དོན་ཐོག་བཀའ་མོལ་གནང་ཡོད་འདུག་ལ། དེའི་རྗེས་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཡུ་རེག་སྒེར་གཉེར་ཉམས་ཞིབ་ཁང་ (EURAC) གི་ཤེས་ཡོན་དང་སྦྱོང་བརྡར་སྡེ་ཚན་གྱི་འགན་འཛིན་དང་། བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་གྷུན་ཐར་ཀོ་ལོག་ཎ་ (GÜNTHER COLOGNA) ལགས་གཉིས་ལ་མཇལ་འཕྲད་གནང་སྟེ། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གཉིས་བར་མཉམ་འབྲེལ་མུ་མཐུད་གནས་ཆེད་རྒྱུས་ལོན་ཆོད་ཡིག་ (Memorandum of Understanding) ལ་མཚན་རྟགས་འགོད་པར་མོས་མཐུན་བྱུང་ཡོད་འདུག་ལ། སྐབས་དེར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ནས་འདས་པའི་ལོ་ངོ་ ༢༥ ཙམ་རིང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་རོགས་དངུལ་སོགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་དང་། ལྷག་པར་དུ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་དང་ཡུ་རེག་སྒེར་གཉེར་ཉམས་ཞིབ་ཁང་ (EURAC) གཉིས་བར་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཉར་ཐུབ་པ་དེར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྷོ་ཏའེ་རོལ་ (South Tyrol) རང་སྐྱོང་མངའ་སྡེའི་རང་སྐྱོང་ལག་བསྟར་གནང་སྟངས་ཐད་ནས་བོད་མི་ཚོས་སློབ་གསོ་མང་པོ་ཞིག་ལེན་རྒྱུ་ཡོད་པ་སོགས་གསུངས་ཡོད་འདུགཡང་སྐབས་དེར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ (GÜNTHER COLOGNA) ལགས་ཀྱིས་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་རང་སྐྱོང་མངའ་སྡེ་དེར་ཕེབས་པར་དགའ་བསུ་དང་སྦྲགས། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་ལྷོ་ཏའེ་རོལ་ (South Tyrol) རང་སྐྱོང་མངའ་སྡེའི་བར་ཡུན་རིང་གི་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་དང་། བོད་ཕྲུག་སློབ་མ་དང་གཞུང་ཞབས། བཀའ་བློན་སོགས་མངའ་སྡེ་དེའི་རང་སྐྱོང་ལག་བསྟར་ལ་སློབ་སྦྱོང་དང་རྟོག་ཞིབ་བྱེད་དུ་ཡོང་སྟེ་ལེགས་ཆ་ལེན་གྱི་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནས་བོད་མི་ཚོས་མིང་དོན་མཚུངས་བའི་རང་སྐྱོང་རྩོད་ལེན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་གསུངས་པ་ནས་བཟུང་། ཉམས་ཞིབ་ཁང་དེའི་ཕྱོགས་ནས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་ལྷན་ཤེས་བྱ་བརྗེ་ལེན་བྱེད་མགོ་བཙུགས་ཡོད་པ་དེར་དགའ་སྤོབ་སྐྱེས་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་སོགས་གསུངས་ཡོད་འདུག

དེའི་རྗེས་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ཡུ་རེག་སྒེར་གཉེར་ཉམས་ཞིབ་ཁང་ (EURAC) གི་ཚོགས་ཁང་དུ་མངའ་སྡེའི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་དང་ཉམས་ཞིབ་པ་སོགས་མི་གྲངས་ ༢༠ ལྷག་ལ་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་སྐོར་ལ་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས། ང་རང་འདིར་ཁྱེད་རང་ཚོར་བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་མུ་མཐུད་དུ་གནང་རོགས། ཞེས་འབོད་སྐུལ་ཞུ་ཆེད་ཡོང་བ་ཡིན།  འོན་ཀྱང་ཁྱེད་ཚོས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་ཚོང་གི་འབྲེལ་ལམ་གསར་པ་ཞིག་འགོ་འཛུགས་གནང་ཡོད་སྟབས།  ངས་ཁྱེད་ཚོར་ངེས་པར་དུ་ཡིད་གཟབ་གནང་རོགས་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་སོགས་དང་། དེ་བཞིན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ནས་ལྷོ་ཏའེ་རོལ་ (South Tyrol) རང་སྐྱོང་མངའ་སྡེའི་རང་སྐྱོང་གི་ལེགས་འགྲུབ་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མིར་མིང་དོན་མཚུངས་བའི་རང་སྐྱོང་སྤྲོད་པའི་མིག་དཔེ་ཡིན་སྐོར་སོགས་གསུངས་ཡོད་འདུག

ཡང་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ནས་བོད་མིའི་ཞི་བའི་འཐབ་རྩོད་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་གནང་སྐབས།  ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་འགའི་རིང་བོད་མི་ཚོས་ཞི་བའི་ཐོག་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་བྱས་པ་རེད། དཔེར་ན་བོད་མི་ ༡༥༠ ལྷག་ནས་བོད་དོན་ཆེད་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་ཡོད་པ་རེད། ང་ཚོས་མི་ལུས་ནི་རིན་ཆེན་ཡིན་པ་དང་མུ་མཐུད་གསོན་ཏེ་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས་བྱེད་དགོས་པས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་མི་གནང་པའི་རེ་སྐུལ་ཞུ་ཡི་ཡོད་ནའང་། རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་མུ་མཐུད་ནས་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད། བོད་མི་ཚོས་རང་ཉིད་མེ་ལ་སྲེག་ཐུབ་པའི་དུས་སྐབས་ཤིག་ལ། ཁོང་ཚོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ཉེན་རྟོག་ཁང་དང་རྒྱ་རིགས་ཚོང་ཁང་། དེ་བཞིན་ཟ་ཁང་ནང་དང་རྒྱ་མི་ཞིག་གི་ཐོག་མཆོང་སྟེ་འཚེ་བའི་བ་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་ཐུབ་པའི་ནུས་པ་ཡོད་ཀྱང་། ཁོང་ཚོ་སུ་ཞིག་གིས་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུའི་འཚེ་བའི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མེད་པ་རེད། ཅེས་གསུངས་ཏེ། བོད་མིའི་འཐབ་རྩོད་ནི་ཞི་བའི་འཐབ་རྩོད་ཅིག་ཡིན་པ་དང་། བོད་མིའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁ་ནི་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་རྒྱལ་ཁ་ཡིན་པ། དེ་བཞིན་བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ནི་རང་ཉིད་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་མཚུངས་པ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་གསུངས་ཡོད་པ་རེད།

ཕྱི་ཚེས་ ༡༠ ཉིན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དྲ་ཐོག་ཏུ་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། ཨི་ཊ་ལིའི་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ (Emilia-Romagna) ས་ཁུལ་གྱི་ཁ་ནོ་སཱ་ (Canossa) གྲོང་རྡལ་དུ། ༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ཕེབས་ནས་མི་ལོ་ ༢༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་སྲུང་གཙིའི་མཛད་སྒོའི་ཐོག་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ཕེབས་ཡོད་འདུག་ལ། ཡུལ་དེའི་གྲོང་སྡེ་སྤྱི་ཁྱབ་སིན་ཌ་ཁོ་ཌི་ཁ་ནོ་སཱ་ (Sindaco di Canossa) ལགས་ནས་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ལ་འཚམས་འདྲི་དང་། གྲོང་སྡེ་སྤྱི་ཁྱབ་ལས་ཁུངས་ནས་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་འབྱུང་བར་རོགས་རམ་གནང་འདོད་ཡོད་སྐོར་གསུངས་ཡོད་འདུག མཛད་སྒོའི་ཐོག་ཨེ་ཊ་ལིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་མེ་ཊེའུ་ལིའུ་གེ་བྷེན་ཆི་ (Matteo Luigi Bianchi) དང་ཨེན་ཊོ་ནེ་ལཱ་ཨཱིན་སེར་ཏི་ (Antonella Incerti) གཉིས་ཀྱང་ཕེབས་ཡོད་འདུག་ལ། སྐབས་དེར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ནས་ཁ་ནོ་སཱའི་གྲོས་མོལ་གྱི་སྙིང་སྟོབས་དེ་བོད་དོན་ཐོག་བསླེབ་པའི་ཐུགས་རེ་ཡོད་སྐོར་དང་། ཉེ་ཆར་ཨེ་ཊ་ལི་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱུད་གཅིག་ལམ་གཅིག་གི་ཚོང་འབྲེལ་ལ་མཚན་རྟགས་བརྒྱབས་ཡོད་པ་དེར་གཟབ་དགོས་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ལའང་ལམ་གཅིག་རྒྱུད་བཙན་འཛུལ་བྱས་ཡོད་ལ། ལམ་དེ་རྒྱུད་བོད་ནང་ཞི་བདེ་དང་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་དགོས་ངེས་ཞིག་ཡིན་ནའང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་མེ་མདའ་དང་མེ་སྒྱོགས་འཁྱེར་ནས་ཡོང་སྐོར་གསུངས་ཡོད་འདུགདེ་བཞིན་ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༧ ཉིན།  ཡུལ་དེའི་པོ་མའེ་ཡ་ (Pomaia)  ཞེས་པའི་ས་གནས་སུ་༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ཕྱི་ལུགས་ཀྱི་དགུང་གྲངས་ ༨༤ ལ་ཕེབས་པའི་༧སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་དུས་ཆེན་སྲུང་གཙིའི་ཐོག་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ཕེབས་ཡོད་འདུག་ལ། མཛད་སྒོའི་ཐོག་ས་གནས་དེའི་གྲོང་སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་མ་གྷའེ་མི་ལ་ཁར་ལི་ (Giamila Carli) ལགས་ཀྱིས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོར་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་མི་སེར་ཕྱག་འཁྱེར་འབུལ་ལམ་ཞུས་པར་ཧ་ཅང་དགའ་བོ་བྱུང་སྐོར་དང་། བོད་མི་རྣམས་ལ་མཐུན་འགྱུར་རོགས་རམ་གང་ཐུབ་གནང་རྒྱུའི་ཁས་ལེན་དང་།  བོད་མིར་རོགས་རམ་གནང་རྒྱུ་དེ་ནི་ཚོང་ཁེའི་ཆེད་དུ་མིན་པར་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡིན་སྐོར་སོགས་གསུངས་ཡོད་འདུག་ལ། སྐབས་དེར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ནས་དེ་ནི་འཛམ་གླིང་གི་མགོ་འཁྲིད་ཚོས་ཀྱང་མིག་དཔེར་བལྟས་ནས་ལག་བསྟར་གནང་དགོས་པའི་དུས་ལ་བབ་ཡོད་ལུགས་གསུངས་ཡོད་འདུག

དེ་རིང་ཕྱི་དྲོ་ཙམ་ལ་ཨི་ཊ་ལི་ཡི་ས་གནས་ཀྱི་གསར་ཁང་ཁག་ཅིག་ནས་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ལ་བཅར་འདྲི་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་འདུག་ལ། སང་ཉིན་ཕྱི་ཚེས་ ༡༣ ཉིན་ཨི་ཊ་ལི་ནང་གི་གཞུང་འབྲེལ་མཛད་རིམ་ཁག་ཡོངས་སུ་གྲུབ་སྟེ། ཕྱིར་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་ཕེབས་འཆར་ཡོད་འདུག

གསར་འགོད་པ། ཀླུ་མགོན་ཐར།