བོད་ཀྱི་དཔའ་བོ་དཔའ་མོའི་ཉིན་མོ་དང་ བསྟུན་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་ མཁན་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་ དཔའ་མོ་ཉུང་མཐར་ ༡༥༧ བྱུང་བ་རེ་རེའི་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་པའི་ ཟླ་ཚེས་གཞིར་བཞག་གིས་རྒྱ་གར་གཙོ ས་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུའི་ས་གནས་ཁག་ མི་འདྲ་བ་ ༡༥༧ ནང་ཁོང་རྣམ་པའི་ལོ་རྒྱུས་དང་བོ ད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་སྐོར་འགྲེ ལ་བརྗོད་གནང་སྟེ་ཁོང་རྣམ་པར་ བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་དང་དྲན་གསོ་ ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་འདུག
ཁ་སང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༢༩ ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༣ སྟེང་དྲ་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ ་ལྷན་ཚོགས་དང་འཕགས་བོད་འབྲེལ་ མཐུད་ཚོགས་པ། དེ་བཞིན་ངག་མེད་ཀྱི་མགྲིན་ཚབ་ ལས་འགུལ་བ་བཅས་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག བོད་བསྟན་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་དོ ན་དུ་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་ མཁན་བོད་ཀྱི་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་རྣ མས་ལ་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་གྱི་ལས་ འགུལ་ཞིག་དྲ་ཐོག་བརྒྱུད་དབུ་འཛུ གས་གནང་སོང་། སྐབས་དེར་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་ འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པ་ གསར་འཛུགས་གནང་མཁན་སྐུ་ཞབས་ཨིན་ དེ་རེཤ་ཀུ་མར་(Indresh Kumar)ལགས་དང་། དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་དུ་བཀའ་ཟུ ར་རྒྱ་རི་སྒྲོལ་མ་ལགས། འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པའི་ སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་པཱང་ ཀཤ་གོ་ཡལ་(Pankaj Goyal)ལགས་བཅས་ཕེབས་འདུག
སྤྱིར་བོད་ཀྱི་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་རྣ མས་ལ་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་གྱི་ལས་ འགུལ་འདི་ཉིད་ཐོག་མའི་འཆར་གཞི་ ལྟར་ན། རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་ཟླ་ འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༩ ཉིན་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་གནང་རྒྱུ་དང་སྦྲ གས། རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་ནས་འཕགས་བོད་ འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པའི་རྒྱུན་ལས་ དང་ས་གནས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་སོགས་བསྡུ་སྐོ ང་གིས་ཚོགས་འདུ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཚོ གས་ཏེ་ལས་འགུལ་དབུ་འཛུགས་ཞུ་ འཆར་ཡོད་ཀྱང་། ཉེ་ལམ་ནས་རྒྱ་གར་ནང་ཏོག་དབྱིབས་ ནད་ཡམས་འགོས་ཁྱབ་ཀྱི་ཚ་རླབས་གཉིས་པ་བསླེ བས་ནས་མངའ་སྡེ་མང་པོ་ཞིག་ནས་རིམ་གྱི ས་ཁྱིམ་སྡོད་བཀའ་རྒྱ་བཏང་བའི་ཁོ ངས་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་ཡང་ཚུད་ཡོད་སྟ བས། ལས་འགུལ་འདི་ཉིད་ཐོག་མའི་འཆར་ གཞི་བཞིན་ཚོགས་ཐུབ་ཡོད་པ་མ་རེད།
བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ ཚོགས་གཙོ་མགོན་པོ་དོན་འགྲུབ་ལགས་ཀྱིས། བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དང་འཕ གས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པ། ལྡི་ལིར་རྟེན་གཞི་བྱེད་བཞིན་པའི་ངག་ མེད་ཀྱི་མགྲིན་ཚབ་ལས་འགུལ་བ་ བཅས་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དྲག་གནོན་སྲིད་ ཇུས་ངན་པར་ཞི་བའི་ངོ་རྒོལ་སྐད་ འབོད་གནང་སྟེ། རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་མཁན་བོད་ ཀྱི་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་ ༡༥༧ རྣམས་ལ་གུས་བརྩི་དང་། ཁོང་རྣམ་པར་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་ མཚོན་ཕྱིར་“བོད་ཀྱི་དཔའ་བོ་དཔའ་ མོ་རྣམས་ལ་རྗེས་དྲན་ལས་འགུལ་”ཞེ ས་པ་ཞིག་དབུ་འཛུགས་ཞུ་གི་ཡོད། ཕྱི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༢༩ ཉིན་ནི་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོ གས་ངོས་ནས་བོད་ཀྱི་དཔའ་བོ་དཔའ་ མོའི་ཉིན་མོར་ལོ་ལྟར་སྲུང་བརྩི་ ཞུ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཉིན་འདི་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ལོར་དཔའ་བོ་ཐུབ་བསྟན་དངོས་འགྲུ བ་ལགས་ཀྱིས་རང་ལུས་མེར་སྲེག་ གནང་བའི་ཉིན་མོ་ཡང་འཁེལ་གྱི་ཡོ ད། ཚང་མས་མཁྱེན་གསལ་ལྟར་དཔའ་བོ་ཐུ བ་བསྟན་དངོས་འགྲུབ་ལགས་ནི་བོད་ ཀྱི་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་ཆེད་རང་ལུ ས་མེར་སྲེག་གནང་མཁན་ཆེས་ཐོག་ མ་དེ་ཡིན། ཞེས་བརྗོད་སོང་།
ཡང་ལས་འགུལ་གྱི་དམིགས་ཡུལ་སྐོར་ལ་ཁོང་གིས། རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་མཁན་བོད་ ཀྱི་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་ཡོད་དོ་ཅོག་ ལ་གུས་བརྩི་དང་སྙིང་ཁོང་རུས་པའི ་གཏིང་ནས་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་ཞུ ས་ཏེ། ཁོང་རྣམས་ལ་དྲན་གསོ་དང་ཁོང་རྣམ་ པའི་མི་ཚེའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་རྒྱུས་ལོ ན་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་རྒྱུ་མ་ཟད། རྒྱ་གར་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་བོད་ ཀྱི་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་ཁོང་རྣམ་པའི་ ཐུན་མོང་གི་འདོད་འདུན་གསལ་སྟོན་ བྱ་རྒྱུ། བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཡོད་ཚད་བློས་ གཏོང་གིས་རྒྱ་གཞུང་ལ་ཞི་བའི་ངོ་ རྒོལ་སྐད་འབོད་ཐོག་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་དགོས་བྱུང་བའི་ད་ཡོ ད་བོད་ཀྱི་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་ གསལ་སྟོན་བྱས་ཏེ་ཕྱིར་བསྒྲགས་བྱ ་རྒྱུ་དང་། ལས་འགུལ་འདི་གོ་སྒྲིག་ཞུ་པའི་ཐོ ག་ནས་གལ་འགངས་ཆེ་བའི་བགྲོ་གླེང་ དང་དོན་དང་ལྡན་པའི་ལས་དོན་འགོ་ འཛུགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་འགྲེལ་བརྗོད་སོང་།
ཁོང་གིས། རྒྱ་གར་ནང་གི་བོད་ཀྱི་གཞི ས་ཆགས་ཁག་དང་། རྫོང་ཁག གནད་འགག་ཅན་གྱི་ལྟེ་གནས་སོགས་སུ ་ས་གནས་སོ་སོའི་མགོ་ཁྲིད་དང་དྭ ང་བླངས་གནང་འདོད་ཡོད་རིགས་ཚུད་ པའི་ལས་དོན་དེ་མཇུག་སྐྱོང་གནང་ མཁན་འབྲེལ་མཐུད་པའི་ཚོགས་ཆུང་གྲ ངས་ ༡༠༨ བསྐོ་བཞག་བྱས་ཏེ། རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་མཁན་ནང་ ནས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་ཁྱོན་བསྡོམས་ ༡༠༨ ཐད་ཀར་སུ་བྱུང་འདེམ་སྒྲུག་གིས་ འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་ཆུང་རེ་རེར་ལས་ འགན་སྤྲད་དེ། རྒྱ་གར་ཕུད་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ ་ཁག་གི་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་ཁག་ལ་རིམ་གྱིས་དཔའ་བོ་ དཔའ་མོ་ ༡༠༨ ཀྱི་ལྷག་འཕྲོ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཐོ་རེ་རེ་ འབུལ་རྒྱུ་དང་། ས་གནས་སོ་སོར་ལས་དོན་བྱེད་མཁན་ འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་ཆུང་ ༡༥༧ བསྐོ་བཞག་གིས་རང་ལུས་མེར་སྲེ ག་གནང་མཁན་གྱི་མཚན་གཞུང་རེ་རེ་ ཕུལ་རྗེས། དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་སོ་སོའི ་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་བའི་ཟླ་ ཚེས་བཞིན་ལོ་རེར་ཐེངས་རེར་བཀའ་དྲི ན་རྗེས་དྲན་སྲུང་བརྩི་ཞུ་རྒྱུ་དང་། བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་སྲུང་བརྩི་ཞུ ་བའི་སྐབས། ཚོགས་ཆུང་སོ་སོ་ནས་ལས་དོན་གསར་ གཏོད་ཀྱི་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་རང་ལུ ས་མེར་སྲེག་གནང་མཁན་རྣམས་སྐ བས་དེར་ཅི་བྱ་གདོལ་མེད་དུ་གྱུར་ བའི་གནས་སྟངས་དང་། ཁོང་རྣམ་པ་ཚང་མའི་འདོད་འདུན་དང་ ཚོར་ཤུགས་གཅིག་གི་འོག་ནས་བོད་དོ ན་ཆེད་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱིས་ རང་སྲོག་བློས་བཏང་གནང་བ་གསལ་སྟོ ན་ཐུབ་དགོས། ཞེས་གསུངས་སོང་།
སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་ཨིན་དེ་རེཤ་ ལགས་ཀྱིས། བོད་ཀྱི་རང་དབང་རང་བཙན་དེ་ནི་རྒྱ ་གར་གྱི་བདེ་འཇགས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོ ད་པ་དང་། བོད་ལ་རང་བཙན་འཐོབ་པ་བྱེད་རྒྱུ་ དེ་འགྲོ་བ་མི་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ བལྟས་ནའང་ཤིན་ཏུ་ནས་གལ་འགངས་ཆེ་ བའི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་སོང་བ་དང་། དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་བཀའ་ཟུར་རྒྱ ་རི་སྒྲོལ་མ་ལགས་ཀྱིས། རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་བ་དེ་ནི་ བོད་པའི་རིག་གཞུང་གོམས་སྲོལ་ཞི ག་མ་ཡིན་ཡང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་གདུག་རྩུབ་སྲིད་ ཇུས་འོག་བོད་མི་རྣམས་འུ་ཐུག་ ཐབས་ཟད་ནས་སྤེལ་བའི་ལས་འགུལ་ཞི ག་ཆགས་ཡོད། ཅེས་གསུངས་སོང་། སྐུ་ཞབས་པཱང་ཀཤ་ལགས་ཀྱིས། བོད་ཀྱི་རང་དབང་སླར་གསོའི་ཆེད་ དུ་བོད་མི་ཙམ་མ་ཡིན་པར་རྒྱ་གར་ མང་ཚོགས་ནས་ཀྱང་ནུས་པ་མཉམ་སྤུ ངས་གནང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་ དང་། བོད་ནང་ལ་བོད་མི་ཚོས་རང་གི་སྐད་ ཡིག་ལ་སློབ་སྦྱོང་དང་ཆོས་དང་རི ག་གཞུང་ཚུལ་བཞིན་ཉམས་ལེན་བྱེད་ རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་རེད་སོགས་རྒྱ་ནག་ གི་སྲིད་ཇུས་ངན་པ་ཐེར་འདོན་གནང་ སོང་།
རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིའི་གསར་འགོད་པ་ཉི་མ་ཚེ་རིང་།
༼བོད་ཀྱི་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་རྣམས་ལ་རྗེས་དྲན་ལས་འགུལ་དབུ་འཛུགས་གནང་།༽ ཡ་ང་སྙིང་རྗེ་མེད་པས་ ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འབྲས་དཀར་འཁྲབ་མཁན་ཤ་ཏག་རེད། ཆག་གོ།