སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ནས་ཨ་རིའི་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པར་རེ་བ་ཆེན་པོ་གནང་གི་ཡོད་སྐོར་གསུངས།

བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་དང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ནས་ཨ་རིའི་གཞུང་ནས་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་བསྐོ་བཞག་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས་ལྕམ་སྐུ་ཨུ་ཛི་ར་ཛེ་ཡ་ལགས་ནས་བོད་དོན་ཐོག་ནུས་པ་འདོན་ཐུབ་པར་རེ་བ་ཆེན་པོ་གནང་གི་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་།

དེ་རིང་ཉིན་རྒྱབ་ཆུ་ཚོད་ ༡ ཐོག་ཕྱི་དྲིལ་ལྷག་པ་ཚེ་རིང་དྲན་རྟེན་ཚོགས་ཁང་དུ། སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་ཨ་རིའི་གཞུང་ནས་དྲུང་ལས་ལྕམ་སྐུ་ཨུ་ཛི་ར་ཛེ་ཡ (Uzra Zeya) ལགས་ཨ་རིའི་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པར་བསྐོ་བཞག་གནང་བ་དང་འབྲེལ་བའི་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་སྐོང་ཚོགས་གནང་སྐབས། སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས། ཁ་སང་ཨ་རིའི་གཞུང་གི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ད་ལྟའི་དྲུང་གཞོན་ལས་རོགས་ཀྱི་གནས་རིམ་དུ་བསྐོ་གཞག་གནང་བ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ལ་བརྩི་ཡི་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་ནི་དྲུང་གཞོན་ལས་རོགས་ནི་ལས་གཞི་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པས། རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་དུ་གནད་དོན་མང་པོའི་སྒང་ལ་གླེང་སློང་བྱ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་གི་ཡོད་པར་བརྟེན། དྲུང་གཞོན་ལས་རོགས་ཀྱི་གོ་གནས་སུ་བསྐོས་པ་དེ་གནད་འགག་ཆེན་པོ་བརྩི་ཡི་ཡོད། བསྐོ་གཞག་གནང་མཁན་གྱི་འགན་གཙོ་བོ་ནི་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་རྗོ་བྷའེ་ཌིན་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། རྗོ་བྷའེ་ཌིན་མཆོག་གི་ཁོང་རང་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་གྱི་མཛད་འགན་བཞེས་ཏེ་ལོ་གཅིག་མ་འཁོར་བའི་ནང་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་བསྐོ་བཞག་གནང་བ་དེ་ང་ཚོས་རྩ་ཆེན་པོ་བརྩི་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་ཟེར་བའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལས་འགན་གྱི་གོ་གནས་འདི་ཨ་རིའི་གཞུང་གཅིག་པུ་མ་གཏོགས་འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་ནང་ཡོད་མ་རེད། དེ་རིང་གི་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་བསྐོ་བཞག་གནང་བ་དེ་ཐེངས་ ༧ ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཅེས་གསུངས་སོང་།

སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་མུ་མཐུད་དུ། ཨ་མེ་རི་ཀ་དང་ང་ཚོའི་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་དེ་སྔོན་མ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༦ དང་ ༡༩༥༧ ནས་གསང་བའི་ལས་ཁུངས་བྱུང་བ་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༢ དང་ ༡༩༧༣ བར་དུ་ཕྱིན་པ་རེད། ལྷག་པར་དུ་གློ་སྨོན་ཐང་དུ་འཇབ་དམག་བརྒྱག་རྒྱུའི་རོགས་རམ་སོགས་ཨ་རིའི་གསང་བའི་ལས་ཁུངས་དང་འབྲེལ་བ་བྱས་ཏེ་བྱུང་བ་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༩ ལོར་༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ཨ་མེ་རི་ཀ་ལ་ཐེངས་དང་པོ་ཆིབས་སྒྱུར་གནང་། དེ་ནས་ཡང་ཡང་ཆིབས་བསྒྱུར་གནང་སྟེ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༥ ཙམ་དུ། ༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་གྲོས་ཚོགས་འདི་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་གཟིགས་ནས་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ནང་ཐེངས་དང་པོ་ཞི་བའི་དོན་ཚན་ལྔ་བཏོན་གནང་མཛད་པ་བརྒྱུད་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ དང་ ༡༩༩༠ ཙམ་ནས་ཨ་མེ་རི་ཀ་དང་ང་ཚོའི་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་ཧ་ཅང་གི་ཡག་པོ་བྱུང་ཡོད་པའི་སྐོར་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ལོར་༧གོང་ས་མཆོག་ཨ་མེ་རི་ཀར་ཆིབས་སྒྱུར་གནང་སྟེ་ཨ་རིའི་ལས་ཐོག་སྲིད་འཛིན་དང་མཇལ་འཕྲད་ཐེངས་དང་པོ་གནང་ཡོད་པ་རེད། དེ་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ནས་༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་ཀྱི་མཚན་ཐོག་ནས་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་བཙུགས་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད་སྐོར་དང་། ཉིན་ཤས་སྔོན་ལ་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གི་འཐུས་མི་དྲུག་ཅུ་ལྷག་ལ་ཨུ་ཛི་ར་ཛེ་ཡ་(Uzra Zeya) ལགས་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པར་བསྐོ་གཞག་གནང་རྒྱུ་གཏན་འཁེལ་ཟིན་པའི་སྔོན་བརྡ་འབྱོར་བར་བརྟེན། ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གི་འཐུས་མི་ ༦༠ ལྷག་གི་མཚན་ཐོག་ནས་ལྕམ་སྐུ་ཁོང་ལ་ཕྱག་བྲིས་གནང་བའི་ནང་། དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པའི་ལས་འགན་གྱི་ངོ་བོའི་ཐོག་ནས་བོད་དོན་གྱི་ཐོག་ལ་ད་ལྟ་བར་དུ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་ཐག་གཅོད་ག་རེ་གནང་ཡོད་མེད་དང་། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་ལས་གཞི་ག་རེ་བཙུགས་གནང་ཡོད་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས། ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ལས་དོན་ག་རེ་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད་མེད་ཀྱི་གནད་དོན་ཞིབ་ཅིང་རྒྱས་པའི་ཕྱག་བྲིས་གནང་ཡོད་པ་དེར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་བཞིན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་།

ད་དུང་ཁོང་གིས། ལྩམ་སྐུ་ཨུ་ཛི་ར་ཛེ་ཡ་(Uzra Zeya) ལགས་ཨ་མེ་རི་ཀའི་ནང་སྐྱེས་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་མོ་མི་ཚེ་གང་པོར་ཨ་མེ་རི་ཀའི་སྲི་ཞུའི་ཞབས་ཞུ་སྒྲུབ་མཁན་རེད་ལ། དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ནས་ ༢༠༢༡ བར་ལོ་ངོ་གསུམ་གྱི་རིང་ལ་ (Institute for Peace Building) ནང་ཕྱག་ལས་གནང་ཡོད་ཅིང་། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་ཞི་བདེ་བསྐྲུན་རྒྱུའི་ཐོག་ལ་དགོངས་ཚུལ་ག་འདྲ་ཡོད་མེད་ང་ཚོས་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ད་དུང་སྲིད་འཛིན་བྷའེ་ཌིན་མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་དང་བོད་ཐོག་བཟུང་བའི་སྲིད་ཇུ་ཐོག་ལ་ཕྱག་ལས་གནང་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པར་བརྟེན། ང་ཚོས་རེ་བ་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་རྗོ་བྷའེ་ཌིན་མཆོག་ལ་སླར་ཡང་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་བ་དང་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་ཨན་ཊོ་ནི་བྷི་ལིན་ཁིན་(Antony Blinken) མཆོག་ལའང་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་ཡི་ཡིན།ཞེས་གསུངས་སོང་།

དེ་བཞིན་དེ་བཞིན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་ནས་འཚམས་འདྲི་གནང་བའི་ནང་། ལྕམ་སྐུ་ལགས་ནས་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་གནང་སྟེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་སྐུ་ཚབ་དང་༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་བར་དུ་བོད་རྒྱ་ཞི་མོལ་སླར་གསོ་ཡོང་རྒྱུའི་རེ་བ་གནང་གི་ཡོད་སྐོར་དང་། ལྕམ་ཨུ་ཛི་ར་ལགས་ཀྱི་སྣེ་འཁྲིད་བཟང་པོའི་འོག་ནས་ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩིས་མེད་རྡོག་རོལ་དུ་གཏོང་གི་ཡོད་པར་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་རྒྱུ་དང་། བོད་མཐོ་སྒང་གི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་རྒྱུ། དེ་བཞིན་བོད་མི་ངོ་བོ་དང་ཆོས་རིག་སོགས་ཉར་ཚགས་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་ཐུབ་རྒྱུར་ཐུགས་རེ་ཆེན་པོ་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག

ལྕམ་ཨུ་ཛི་ར་ཛེ་ཡ་ལགས་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པར་བསྐོ་བཞག་གནང་རྗེས། ཁོང་མོ་སྐུ་སྒེར་གྱི་ཊི་ཝེ་ཊར་དུ་ཡོངས་ཁྱབ་གསུང་བཤད་ཅིག་གནང་བའི་སྟེང། ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་གུས་བརྩི་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ལ། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་། ལོ་རྒྱུས། ནང་ཆོས་སོགས་སྲུང་སྐྱོབ་དང་གོང་མཐོར་གཏོང་བར་རོགས་འདེགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་བཞིན་༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་མི་སྣ་དང་རྒྱ་ནག་གཞུང་བར་ཆ་རྐྱེན་གང་ཡང་མེད་པའི་ཐོག་ནས་ཞི་མོལ་བྱས་ཏེ། བོད་མི་རྣམས་ལ་ཚད་ལྡན་གྱི་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་བསྐྲུན་བར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མུས་ཡིན་པ་དང་། ཨ་རིའི་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་དང་། གསར་འགོད་པ་སོགས་བོད་ནང་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་གཙོས་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་གཞན་དུ་མངག་གཏོང་བྱེད་བར་འབད་བརྩོན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ལ། ཨ་རིས་ཨེ་ཤ་ཡའི་ཆུའི་གཏེར་མཛོད་དུ་འགྱུར་བའི་བོད་མཐོ་སྒང་གི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་བར་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་སྐོར་སོགས་གསུངས་འདུག

Uzra Zeya US Special Coordinator for Tibetan Issues

གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་གསར་འགོད་པས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཨ་རིའི་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པར་རེ་བ་དམིགས་བསལ་ག་རེ་བརྒྱག་གི་ཡོད་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས། བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་སེལ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ན། བོད་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་སྐད་ཆ་མ་བཤད་ན་ཐབས་ཡོད་མ་རེད། ཡིན་ནའང་མཐར་ཐུག་གི་ཐབས་ལམ་ཞིག་མ་རྙེད་བར་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་འབོད་སྐུལ་ཞུ་བ་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་ལེན་རྒྱུ་སོགས་ང་ཚོས་འབད་བརྩོན་མུ་མཐུད་ཞུ་ཡི་ཡིན། དེར་བརྟེན་ཨ་མེ་རི་ཀ་ནི་འཛམ་བུ་གླིང་ནང་གི་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་དང་ཨ་མེ་རི་ཀའི་གཞུང་ནི་དམངས་གཙོའི་གཞུང་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་བཟང་སྤྱོད་འདི་ཚོ་ཐུན་མོང་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། གཙོ་བོ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ལོར་ཨ་རིས་བོད་དོན་ཐོག་ལ་འཛིན་པའི་སྲིད་ཇུས་འདིའི་འོག་ནས་གལ་ཆེ་ཤོས་ནི་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་སེལ་རྒྱུའི་འགན་འཁྱེར་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་གཏན་འབེབས་བྱས་ཏེ་ལོ་ ༢༠ ཙམ་འགྲོ་ཡི་ཡོད་རེད་དེ། རྒྱ་ནག་གི་ངོས་ནས་ཡ་ལན་མ་བྱེད་ན་ཡོང་ཐབས་མེད་པ་ནི་གསལ་པོ་རེད། དེར་བརྟེན་ང་ཚོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལའང་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཕན་གྱི་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་ཐོག་ནས་སྐད་ཆ་བཤད་རྒྱུར་འདོད་པ་ཡོད་པའི་བརྡ་ལན་སྤྲོད་བཞིན་ཡོད་རེད་ལ། དེ་བརྒྱུད་ནས་དཀའ་ངལ་སེལ་རྒྱུའི་ཆེད་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལོགས་ནས་ལྷག་པར་དུ་ཨ་མེ་རི་ཀའི་སྲིད་གཞུང་གིས་སྣེ་འཁྲིད་དགོས་པ་དང་། ཨ་མེ་རི་ཀ་གཅིག་པུས་སྣེ་འཁྲིད་ན་ཕན་གྱི་ཡོད་མ་རེད། དེར་བརྟེན་མཐུན་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཨ་མེ་རི་ཀའི་གཞུང་གིས་བོད་དོན་ཐོག་ལ་འཛིན་པའི་བསམ་ཚུལ་མཐུན་པ་དེ་དག་རུག་རུག་བཟོ་ཐུབ་རྒྱུ་དེ། འབྱུང་འགྱུར་གྱི་ཉེ་བའི་དུས་ཚོད་ནང་ང་ཚོས་འབད་བརྩོན་བྱེད་དགོས་པའི་ལས་འགན་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་རེད་བསམ་གྱི་འདུག ཅེས་གསུངས་སོང་།

ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་གཏན་འབེབ་གནང་བའི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ལོའི་ཨ་རིའི་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ (Tibet Policy act of 2002) ལག་བསྟར་བྱས་པ་ནས་བཟུང་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་དེ་ཨ་རིའི་རྒྱལ་སྲིད་ལྷན་ཁང་གི་དྲུང་ལས་ (Under Secretary) ཀྱི་གནས་རིམ་ཅན་ཞིག་བསྐོ་བཞག་བྱེད་སྲོལ་ཡོད་ཀྱང་། ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་སྔ་མ་ཊོམ་ཕུ་མཆོག་གི་སྲིད་གཞུང་ནས་ལོ་གསུམ་ལྷག་རིང་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་བསྐོ་བཞག་གནང་ཐུབ་མེད་པ་རེད།

ལྕམ་སྐུ་ཨུ་ཛི་ར་ཛེ་ཡ་ལགས་ནི་ཨ་རིའི་ཨེ་ཤ་ཡའི་མི་ཞིག་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གི་དྲུང་ལས་སུ་བསྐོས་པ་ཐོག་མ་དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྕམ་ཨུ་ཛི་ལགས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁུངས་ནི་རྒྱ་གར་གྱི་མངའ་སྡེ་བྷི་ཧར་ནས་ཡིན་འདུག དེ་སྔ་ཁོང་མོས་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལས་ཁུངས་སུ་ཕྱག་ལས་གནང་མྱོང་ཡོད་འདུག

གསར་འགོད་པ། བསྟན་འཛིན་ཕུར་བུ། དཔལ་ལྡན།