ད་ལྟ་རྒྱ་གར་ནང་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་འགོས་ཁྱབ་ཤུགས་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ངོས་ནས་བོད་མི་ཚང་མས་ཏོག་དབྱིབས་སྔོན་འགོག་གི་ཐབས་ལམ་ཁག་ལྷོད་གཡེང་མེད་པར་ལག་བསྟར་གནང་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་སོང་།
ཁ་སང་ཏོག་དབྱིབས་ཛ་དྲག་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གིས་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཐེངས་ ༩༣ སྤེལ་བའི་སྐབས། ཐོག་མར་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས། ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་དང་འབྲེལ་བའི་སྔོན་འགོག་སྐོར་ད་ལྟ་ནས་བསམ་བློ་མ་བཏང་བ་ཡིན་ན། ཕྱིས་སུ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་ཞིག་འཕྲད་རྒྱུའི་ཉེན་ཁ་ཡོད་པར་བརྟེན། དེ་རིང་མང་ཚོགས་ལ་ཞུ་རྒྱུའི་ལས་རིམ་འདིའི་ཐོག་འཕྲོད་བསྟེན་དྲུང་ཆེ་དཔལ་ལྡན་དོན་གྲུབ་ལགས་ཕེབས་ཡོད། ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་འདི་ཐོག་མར་བྱུང་བ་ནས་བཟུང་འདས་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༧ བར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་མི་གྲངས་ ༡༡༦ ཙམ་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་ཡོད་ཅིང་། ད་བར་ཁྱོན་བོད་མི་གྲངས་ ༡༦༢ འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་རེད། གཞན་ཡང་ད་བར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་གཉིས་ཀ་བརྒྱབ་ཟིན་པའི་གྲངས་ཐོ་དེ་ཡར་ཐོན་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་དང་གཅིག་མཚུངས་སླེབས་ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟའི་ཆར་འཛམ་གླིང་ནང་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་ནད་འབུའི་ངོ་བོ་འགྱུར་བ་ཕྲན་བུ་ཕྱིན་ཏེ་ཨོ་མི་ཁི་རོན་ (Omicron) ཞེས་པའི་ནད་ཡམས་ཁྱབ་གདལ་ཤུགས་ཆེ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ཅིང་། ད་ལྟའང་ཨོ་མི་ཁི་རོན་སྐོར་འཛམ་གླིང་གི་ཚན་རིག་པས་ཉམས་ཞིབ་གནང་དང་གནང་མུས་ཡིན་པ་རེད། ད་ལྟའི་ཆར་ཨོ་མི་ཁུ་རོན་ནི་ཌེལ་ཊ་ (Delta) དང་བསྡུར་བ་ཡིན་ན་སྲོག་ལ་ཉེན་ཁ་ཆུང་བ་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་གཉིས་ཀ་བརྒྱབ་ཟིན་པ་རྣམས་ལ་ནད་ཡམས་འདི་རྩ་བ་ཉིད་ནས་མ་འགོས་པ་མིན་པར་ནད་ཡམས་འགོས་མཁན་མང་པོ་བྱུང་འདུག་ལ། འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་པའང་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། ཅེས་གསུངས་སོང་།
ཡང་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་མཚོན་ན། ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཕོག་པ་མི་གྲངས་ ༨༠ ཙམ་བྱུང་བའི་ཁྲོད་ནད་ཡམས་ཕོག་པའི་མི་གྲངས་མང་ཤོས་དེ་དྷ་ས་ཁུལ་ནས་རེད་འདུག དེ་བཞིན་ལྡི་ལི་ནས་མི་གྲངས་ལྔ་དང་ལ་དྭགས་ནས་མི་གྲངས་གཉིས། སྦེལ་ཀོབ་ནས་གཉིས། མོན་གྷོ་ནས་གཅིག ཧོན་སུར་ནས་གཅིག ཏེ་ཛུ་ནས་གཅིག བདེ་སྐྱིད་གླིང་ནས་གཅིག སྤོན་ཌ་ནས་གཅིག་བཅས་འདུག བརྒྱུད་ལམ་ཁག་དང་ཁེ་ལས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཞིབ་འཇུག་གནང་བ་བརྒྱུད། འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༢ པའི་ནང་ནད་རླབས་གསུམ་པ་བསླེབ་རྒྱུའི་ཚོད་དཔག་གནང་བཞིན་པ་དེ་མང་ཚོགས་ལ་གོ་རྟོགས་སྤེལ་བ་དང་སྦྲགས། ནད་ཡམས་ཀྱི་རྐྱེན་པས་གཞུང་འབྲེལ་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ལའང་ཁྱད་པར་མང་པོ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་རེད། ལྷག་པར་དུ་བོད་ཀྱི་ལོ་གསར་སླེབས་ལ་ཉེ་བས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲི་ཞུའི་ལས་བྱེད་རྣམས་ཀྱིས་ཛ་དྲག་ཡིན་ན་མ་གཏོགས་ལོ་གསར་སྐབས་གུང་སེང་ལ་འགྲོ་མི་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་བ་དང་། བོད་མི་སུད་ཚོང་བ་ས་ཁུལ་མི་འདྲ་བ་ ༢༥༨ ཙམ་གྱི་ནང་སུད་ཚོང་གཉེར་བཞིན་པའི་བོད་མི་དེ་དག་རང་ཁྱིམ་དུ་ཕྱིར་མ་ལོག་གོང་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཡོད་མེད་བརྟག་དཔྱད་ངེས་པར་དུ་གནང་དགོས་ཤིང་། ས་གནས་མགོ་འཛིན་རྣམས་ནས་ཀྱང་དེ་སྔ་ཟུར་བཀག་བྱེད་ས་ཡོད་པ་དེ་དག་གྲ་སྒྲིག་གནང་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་སོང་། ད་དུང་མིའི་སྲོག་བསྐྱབ་རྒྱུའི་སླད་འགྲོ་གྲོན་ག་ཚོད་གཏོང་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ནའང་གཏོང་གི་ཡིན་སྐོར་སོགས་གསུངས་སོང་།
སྐབས་དེར་འཕྲོད་བསྟེན་དྲུང་ཆེ་དཔལ་ལྡན་དོན་འགྲུབ་ལགས་ཀྱིས། ཏོག་དབྱིབས་ནད་རླབས་གསུམ་པ་དང་ནད་དུག་གསར་པ་འགོས་ཁྱབ་མི་འགྲོ་བའི་སླད། ཚང་མས་ནད་རྟགས་ཐོན་མ་ཐག་སྔ་ས་ནས་བརྟག་དཔྱད་དང་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་གཙོས་པའི་སྔོན་འགོག་གི་ཐབས་ལམ་ཁག་ལ་ལྷོད་གཡེང་མེད་པར་ལག་བསྟར་གནང་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་གྲུབ་མཚམས། བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་གི་སྨན་པ་བརྩོན་འགྲུས་ལགས་ཀྱིས། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་ཏོག་དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱབ་ཚད་སོགས་ངོ་སྤྲོད་དང་འབྲེལ། བོད་མི་ཚོས་བརྟག་དཔྱད་དང་སྨན་བཅོས། འབྲེལ་གཏུགས་རྩད་གཅོད། སྔོན་ཁབ། དེ་བཞིན་སྔོན་འགོག་ཐོག་ཐུགས་སྣང་གནང་དགོས་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཕན་ཚུན་རྒྱང་ཐག་དང་ཁ་རས་གྱོན་པ་སོགས་ཀྱི་སྔོན་འགོག་ཐབས་ལམ་མུ་མཐུད་བསྟེན་དགོས་ཤིང་། ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་གར་ནང་ཏོག་དབྱིབས་ནད་ཡམས་ཁྱབ་གདལ་ཤུགས་ཆེར་འགྲོ་བཞིན་པའི་སྐབས། ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་སྡེ་ནང་ཉིན་གཅིག་ནང་ནད་ཡམས་འགོས་པའི་མི་གྲངས་ ༣༧༤ ཙམ་བྱུང་བའི་ཁྲོད། མི་གྲངས་ ༡༣༦ ཀང་ར་རྫོང་ནས་རེད་འདུག ད་དུང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཏོག་དབྱིབས་ནད་རྟགས་ཐོན་པའི་མི་གྲངས་ཇེ་མང་དུ་ཕྱིན་ཏེ། བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོགས་པའི་ནང་ཏོག་དབྱིབས་ནད་རྟགས་ཐོན་པའི་མི་གྲངས་ ༣༤ དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལྟེ་གནས་བཞུགས་སྒར་དྷ་རམ་ས་ལའི་ནང་ཉིན་གཅིག་ནང་གངས་སྐྱིད་གཙོས་རྡ་ས་ཁུལ་ནས་བོད་མི་ ༣༧ ལ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་ནད་གཞི་ཕོག་པ་དང་། རྒྱ་གར་ནང་ནད་གཞི་ཕོག་པའི་མི་གྲངས་ ༨༠ ལྷག་ཙམ་ཡོད་པའི་ཁྲོད་མང་ཆེ་བ་དྷ་རམ་ས་ལ་ནས་རེད་འདུག བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་ཕོག་པའི་མི་གྲངས་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། དེ་དག་ལ་རྣམ་པ་འགྱུར་བའི་ནད་དུག་གསར་པ་དེ་འགོས་ཡོད་པའི་དོགས་པ་མི་འདུག ཅེས་བརྗོད་སོང་།
ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༥ ཉིན་ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་ (Jai Ram Thakur) ལགས་ཀྱིས་མངའ་སྡེའི་བློན་ཆེན་ཁག་དང་ལྷན་དུ་ཚོགས་འདུ་ཞིག་འཚོགས་ཏེ་མཚན་སྡོད་བཀའ་རྒྱ་གཙོས་སྒྲིག་གཞི་ཁག་ཡོངས་ཁྱབ་གནང་བའི་ནང་། ནད་ཡམས་སྔོན་འགོག་སླད་མང་ཚོགས་ནས་མཚན་གྱི་ཆུ་ཚོད་ ༡༠ པ་ནས་སྔ་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༥ པ་བར་མཚན་སྡོད་བཀའ་རྒྱ་བསྡམས་ཡོད་པ་དང། མངའ་སྡེའི་ནང་ཆབ་སྲིད་གཙོས་ཆོས་ཕྱོགས་དང་རྩེད་རིགས། འཛིན་སྐྱོང་གི་མཛད་སྒོ། དེ་བཞིན་གཉེན་སྟོན་སོགས་ལ་མང་ཚོགས་ལྔ་བཅུ་ལས་མ་བརྒལ་བའི་ཐོག་ནས་འདུ་འཛོམས་གནང་རྒྱུ་དང་། གཞན་གློག་བརྙན་ཁང་དང་སྤྲོ་གསེང་ས་ཁུལ། དེ་བཞིན་ཡོ་ག་དང་ལུས་སྦྱོང་ཁང་སོགས་གནས་སྐབས་སྒོ་བརྒྱག་རྒྱུའི་བཀོད་ཁྱབ་གནང་ཡོད་པ་རེད། གཞན་ཡང་ཕྱག་མཆོད་བྱ་ཡུལ་གྱི་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་མི་མང་མང་པོ་འདུ་འཛོམས་ཐོག་ཞལ་ལག་བགོ་འགྲེམས་སོགས་ཀྱི་ལས་དོན་རིགས་གཉེར་མི་ཆོག་པ་བཟོས་ཡོད་ལ། ཟ་ཁང་དང་མགྲོན་ཁང་སོགས་ནས་ཀྱང་བཀའ་རྒྱ་ལས་མ་བརྒལ་བའི་ཐོག་ནས་འདུ་འཛོམས་གནང་ཆོག་པ་དང་། མང་ཚོགས་ཀྱིས་ངེས་པར་དུ་སྤྱི་ཚོགས་རྒྱང་བཀྱེད་དང་ཁ་རས་གྱོན་རྒྱུ་སོགས་གཉན་རིམས་སྔོན་འགོག་གི་ལས་དོན་ཁག་མུ་མཐུད་ཕྱག་བསྟར་གནང་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་ཡོད།
ཏོག་དབྱིབས་ཛ་དྲག་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་གསལ་བསྒྲགས་ལྟར་ན། ད་བར་རྒྱ་བལ་གཉིས་ནང་བོད་མིར་ཏོགས་དབྱིབས་ནད་པའི་གྲངས་ ༦༩༣༡ བྱུང་བའི་ཁྲོད་དྲག་སྐྱེད་ཟིན་པ་ ༦༧༡༤ དང་། རྐྱེན་འདས་སུ་ཕྱིན་པ་ ༡༦༢། ད་ལྟ་ཏོག་ནད་ཀྱིས་མནར་བཞིན་པའི་བོད་མི་གྲངས་ ༨༠ ཡོད་འདུག དེ་བཞིན། དེ་རིང་རྒྱ་གར་དུས་བབ་གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། འདས་པའི་ཆུ་ཚོད་ ༢༤ ནང་རྒྱ་གར་ནང་དུ་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་འགོས་པའི་ནད་པ་གསར་བ་གྲངས་ ༡༡༧,༡༠༠ བྱུང་ཡོད་པའི་ཁྲོད་དྲག་སྐྱེད་ཟིན་པ་ ༣༠༨༣༦ ཡོད་འདུག་ལ། ད་ལྟ་རྒྱ་གར་ནང་དུ་ཏོག་དབྱིབས་ཀྱི་གཉན་སྲིན་གསར་པ་ཨོ་མི་ཁུ་རོན་འགོས་པའི་མི་གྲངས་ ༣༠༠༧ ཙམ་བྱུང་སྟེ། སླར་ཡང་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་ཁྱབ་གདལ་ཤུགས་ཆེ་རུ་འགྲོ་མགོ་བཙུགས་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་འདུག
གསར་འགོད་པ། བསྟན་འཛིན་ཕུར་བུ།
