༧གོང་ས་མཆོག་གི་དབུས་པའི་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་དང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་བཅས་ཀྱིས། ཡུན་རིང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་དང་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་ཟུར་པ་ལྕམ་སྐུ་མེ་ཌེ་ལིན་ཨལ་བྷི་རའེ་ཊི་ལགས་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་པར་ཐུགས་གསོ་སྩལ་འདུག
ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༥ ཉིན་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཨ་རིའི་བུད་མེད་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་ཐོག་མ་ལྕམ་སྐུ་མེ་ཌེ་ལིན་ཨལ་བྷི་རའེ་ཊི་ (Madeleine Albright) ལགས་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་པར། དམ་པ་ཁོང་གི་བུ་མོ་ (Alice Patterson Albright) ལགས་ཀྱི་མཚན་ཐོག་ཏུ་ཐུགས་གསོའི་གསུང་འཕྲིན་ཞིག་སྩལ་བའི་ནང་། དམ་པ་ཁོང་ཨ་རིའི་བུད་མེད་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་ཐོག་མ་དེ་ཡིན་པ་མ་ཟད། ཁོང་མོས་ཕྱག་ལས་འབུར་དུ་ཐོན་པ་གནང་ཡོད། ཅེས་བསྔགས་བརྗོད་མཛད་པ་དང་འབྲེལ། སྲིད་འཛིན་བྷེ་རག་ཨོ་བྷ་མ་ (Barack Obama) ལགས་ཀྱིས་ཁོང་མོར་སྲིད་འཛིན་གྱི་རང་དབང་གཟེངས་རྟགས་ཕུལ་བ་དེས། མི་མང་པོར་དམ་པ་ཁོང་གི་རྗེས་སུ་འབྲང་རྒྱུའི་སེམས་འགུལ་ཆེན་པོ་སྦྱིན་མུས་ཡིན། ཞེས་དང་། འདས་པའི་ལོ་ཟླའི་ནང་ཨ་རིར་ངོས་རང་ཁོང་མོ་དང་ཐུག་འཕྲད་ཐེངས་འགའ་ཤས་བྱུང་ལ། ཐེངས་ཤིག་ཅེག་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ (Prague) ནང་སྲིད་འཛིན་ཝག་ལབ་ཧ་ཝེལ་ (Vaclav Havel) དང་ལྷན་དུའང་ཐུག་འཕྲད་བྱུང་། ངོས་ནས་དམ་པ་ཁོང་གིས་མི་གཞན་གྱི་རང་དབང་དང་བདེ་དོན་ལ་ཐུགས་འཁུར་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཆེན་པོ་གནང་བ་དེ། ཁོང་མོ་རང་ཉིད་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་ཁྱིམ་ཚང་ཞིག་ནས་ཡིན་པའི་དབང་གིས་ཡིན་པར་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཅེས་གསུངས།
བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་ཀྱང་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་ཟུར་པ་ཁོང་ལ་ཐུགས་གསོ་གནང་བའི་ནང་། ལྕམ་སྐུ་ཨལ་བྷི་རའེ་ཊི་ལགས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མི་ས་ཡ་མང་པོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་རང་དབང་སླད་ཞུ་གཏུག་འཐབ་རྩོད་གནང་བ་ལྟར། བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་ལའང་ཞུ་གཏུག་འཐབ་རྩོད་གནང་བར་བརྟེན། ཁོང་མོ་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བར་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་སེམས་གཏིང་ནས་གྱོང་གུད་བྱུང་བ་ཚོར་ངེས་ཡིན་སྐོར་དང་། ཁོང་མོ་ནི་ཨ་རིའི་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་ཐོག་མ་དེ་བསྐོ་གཞག་གནང་མཁན་ཡིན་པ་མ་ཟད། གནད་འགག་ཆེ་བའི་ལས་གནས་དེའི་ཐོག་ནས་ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་ཐད་རོགས་རམ་གནང་ཡོད་སྐོར། བོད་མིའི་ངོས་ནས་ཁོང་མོའི་སྣེ་འཁྲིད་ཀྱི་ལམ་སྟོན་དང་རོགས་སྐྱོར་གནང་བའི་བཀའ་དྲིན་དུས་རྟག་ཏུ་སྙིང་ལ་འཆང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་མོས་སྐུ་ཚེ་ཧྲིལ་པོར་སྐུ་ལས་བསྐྱོན་པ་ལྟར་བོད་མིའི་ངོས་ནས་དམངས་གཙོ་དང་དྲང་བདེན། ཞི་བདེ་ལྡན་པའི་འཛམ་གླིང་ཞིག་བསྐྲུན་པར་ཞབས་འདེབས་ཞུ་ཐུབ་པའི་རེ་བ་ཡོད། ཅེས་གསུངས་འདུག
དེ་བཞིན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་གི་ཐུགས་གསོའི་གསུང་འཕྲིན་ནང་། ལྕམ་སྐུ་ཨལ་བྷི་རའེ་ཊི་ལགས་ཨ་རིའི་གཞུང་དང་མི་མང་གི་བདེ་དོན་སླད་སྲི་ཞུ་རྣམ་དག་ཞུས་ཏེ་མི་ཚེ་དོན་དང་ལྡན་པ་ཞིག་བསྐྱལ་བ་དང་། ཁོང་གིས་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་མང་གི་ཆེད་དུ་བཞག་པའི་མཛད་རྗེས་རྣམས་དུས་རྟག་ཏུ་དྲན་ངེས་ཡིན། ཁོང་གིས་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ནང་ཕྱག་ལས་གནང་སྐབས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཐོག་ཐུགས་འཁུར་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེ་གནང་ཡོད། ཅེས་དང་། ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་སྲིད་འཛིན་ཅང་ཙེ་མེན་ (Jiang Zemin) ལ་ཨ་རིའི་གཞུང་གི་ངོས་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་གལ་ཆེར་རྩི་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་ལྷན་དུ་གྲོས་མོལ་གནང་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་ཡོད་པ་རེད། ཅེས་འཁོད་འདུག
ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༣ ཉིན་འབྲས་ནད་ཀྱི་རྐྱེན་པས་དགུང་གྲངས་ ༨༤ ཐོག་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་པའི་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་ཨལ་བྷི་རའེ་ཊི་ལགས་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༣༧ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡༥ ཉིན་སྐྱེས་ཤིང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༨ ལོར་ནང་མི་དང་ལྷན་དུ་ཅེག་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ནས་ཨ་རིར་གནས་སྤོས་བྱས་ཡོད་འདུག ཁོང་མོ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་ཝེ་ལེ་སི་ལེ་མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭ་ (Wellesley College) ནས་སློབ་མཐར་ཕྱིན་ཏེ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༥ ལོར་ཀོ་ལོམ་བྷི་ཡའི་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ (Columbia University) ནས་འབུམ་རམས་པའི་བསླབ་པ་མཐར་སོན། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༨ ལོར་ཁོང་མོས་སྐབས་དེའི་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ཇི་མི་ཀ་ཊར་ (Jimmy Carter) སྲིད་གཞུང་གི་རྒྱལ་ཡོངས་བདེ་འཇགས་ལྷན་ཚོགས་ (National Security Council) ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ལས་དོན་འབྲེལ་མཐུད་པའི་ལས་འཁུར་ཞུས་ཤིང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༣ ནས་ ༡༩༩༧ བར་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཨ་རིའི་སྐུ་ཚབ་ཀྱི་ལས་གནས་གཉེར་ཡོད་པ་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ནས་ ༢༠༠༡ བར་དུ་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེའི་ཕྱག་ལས་གནང་ཡོད་པ་རེད།
གསར་འགོད་པ། བསྟན་འཛིན་ཕུར་བུ།
