འཛམ་གླིང་འཕྲོད་བསྟེན་སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱིས་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ཡོལ་ཟིན་པའི ་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་ཡོད་ཀྱང་ མུ་མཐུད་དུ་དོགས་ཟོན་དང་འགོག་སྲུ ང་བྱ་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་།
Covid global health emergency is over, WHO says. Photo ;Reuters
འདས་པའི་ལོ་ཤས་རིང་ཏོག་དབྱིབས་ གཉན་རིམས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་འཛམ་གླི ང་ཁྱོན་ཡོངས་གྱི་སྲིད་འབྱོར་རི ག་གསུམ་ཐད་ལ་གྱོང་གུད་ཚབས་ཆེན་ ཐེབས་ནས་མི་གྲངས་ས་ཡ་དུ་མ་རྐྱེན་འདས་སུ ་གྱུར་ཡོད་ཀྱང་། ཉེ་ལམ་རིམས་ནད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཇེ་ བཟང་དུ་ཕྱིན་ཏེ། རྒྱལ་སྤྱིའི་མཁའ་ལམ་ཡོངས་སུ་སྒོ ་ཕྱེ་ནས་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་འཚོ་བར་རོལ་མུས་ཡིན་པ་ལྟར། ཁ་སང་འཛམ་གླིང་འཕྲོད་བསྟེན་སྒྲི ག་འཛུགས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་ཏོ ག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ཡོལ་ཟིན་ཡོད་ཀྱང་། ད་ལྟའང་གཉན་རིམས་ཀྱི་ནད་འབུ་རྩ་ མེད་དུ་ཕྱིན་མེད་པའི་ཁར། མི་རྣམས་རིམས་ནད་ཀྱིས་རྐྱེན་ འདས་སུ་འགྲོ་མུས་ཡིན་སྐོར་ཡོངས་ ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་གནང་འདུག
འཛམ་གླིང་འཕྲོད་བསྟེན་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ འགན་འཛིན་ཊེ་ཌོ་སུ་(Tedros Adhanom Ghebreyesus) ལགས་ཀྱིས། འདས་པའི་ལོ་ངོ་གཅིག་ལྷག་གི་རིང་ ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་གནས་སྟ ངས་ཇེ་བཟང་དུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། འགོག་ཁབ་རྒྱག་ མཁན་ཡང་ཇེ་མང་དུ་གྱུར་ནས་རྐྱེན་འདས་སུ་གྱུར་བའི ་མི་གྲངས་ཇེ་ཉུང་དང་། འཕྲོད་བསྟེན་ལྟ་སྐྱོང་ཐད་ཀྱི་ དཀའ་ངལ་དེ་དག་ཞི་བཞིན་ཡོད་ལ། འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་རྒྱལ་ ཁབ་ཕལ་མོ་ཆེའི་ནང་རྒྱུན་ལྡན་ལྟ་ བུར་འགྱུར་བཞིན་ཡོད་པས། འཛམ་གླིང་འཕྲོད་བསྟེན་སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱིས་རེ་བ་དང་བཅས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ ནང་ཏོག་དབྱིབས་ཀྱི་ཛ་དྲ ག་གནས་སྟངས་ཡོལ་ཟིན་པ་ཞུ་བཞིན་ཡོད་སྐོ ར་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་འདུག
ཡང་ཁོང་གིས། ད་ལྟའང་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི ་ནད་འབུ་ཡོད་པ་མ་ཟད། དེའི་ངོ་བོ་འགྱུར་ནས་འཆི་སྐྱོན་འབྱུང་མུས་ཡིན་པས། རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གིས་མུ་མཐུད་རིམས་ ནད་དེ་ནད་ཡམས་གཞན་བཞིན་འགོག་ སྲུང་དང་དོགས་ཟོན་བྱ་དགོས་སྐོར་ དང་། རིམས་ནད་དེས་འདས་པའི་ལོ་ཤས་རིང་ འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་འཕྲོད་ བསྟེན་ཚུད་པའི་དཔལ་འབྱོར་དང་། ཚོང་འབྲེལ། འགྲིམ་འགྲུལ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་ གནད་འཚེ་ཆེན་པོ་བཏང་ཡོད་སྐོར་སོ གས་བརྗོད་འདུག
Men wearing protective suits stand next to the body of their relative, who died from the coronavirus disease (COVID-19), before her cremation at a crematorium ground in New Delhi, India, May 4, 2021. REUTERS/Danish Siddiqui
འཛམ་གླིང་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ ཀྱི་གྲངས་ཐོ་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་ས་ (World Meters) ལྟར་ན། འདས་པའི་ཆུ་ཚོད་ཉེར་བཞིའི་རིང་ འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་རིམས་ནད་ འགོས་མཁན་མི་གྲངས ༥༦༡༧༢ བྱུང་ཡོད་ཅིང་། མི་གྲངས ༣༩༧ རྐྱེན་འདས་དང་མི་གྲངས ༤༧༨༠༥ དྲག་སྐྱེད་བྱུང་འདུག་ལ། ད་བར་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་མི ་གྲངས་ས་ཡ་དྲུག་བརྒྱ་(༦༨༧༦༩༠༠༢༦ ) ལྷག་ལ་རིམས་ནད་འགོས་ཡོད་པ་མ་ཟད། མི་གྲངས་ས་ཡ་༦(༦༨༧༠༧༠༣) ལྷག་རྐྱེན་འདས་སུ་གྱུར་ཡོད་འདུག
ད་བར་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་ཏོ ག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་འགོག་ཁབ་ གྲངས་ཐེར་འབུམ་བཅུ་གསུམ་ལྷག་བརྒྱ བ་ཟིན་ཡོད་ཅིང་། སྤྱིར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ཟླ་ ༤ ནང་འཛམ་གླིང་འཕྲོད་བསྟེན་སྒྲིག་ འཛུགས་དང་། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱལ་ སྤྱིའི་བྱིས་པའི་ཛ་དྲག་ཐེབས་རྩ་ (UNICEF)། སུད་སིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགོག་ཁབ་ དང་ནད་སྲུང་ཚོགས་པ་གྷ་ཝི་(GAVI) བཅས་ཀྱིས། ཐོག་མར་ཁཱོ་ཝེག་སི་ (COVAX) ཞེས་པའི་གོ་ལ་རང་བཞིན་གྱི་ཏོག་ དབྱིབས་འགོག་ཁབ་བཟོ་སྐྲུན་གྱི་ ལས་གཞི་ཞིག་མགོ་བརྩམས་ཡོད་ཅིང་། དེའི་ཁོངས་སུ་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༩༠ ལྷག་གིས་ཆ་ཤས་བླངས་ཏེ་ཏོག་དབྱི བས་འགོག་ཁབ་བཟོ་སྐྲུན་གྱི་འགྲན་ རྩོད་བྱས་ཏེ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༣༡ ཉིན་འཛམ་གླིང་འཕྲོད་བསྟེན་སྒྲི ག་འཛུགས་ཀྱིས། ཨ་རི་དང་འཇར་མན། སྦེལ་ཇམ། ཁོ་རོ་ཤི་ཡ་དང་ཨཡེ་རི་ལེན་ཌི་ བཅས་ཀྱིས་བཟོས་པའི་ (Pfizer/BioNTech)འགོག་ཁབ་ལ་ངོ ས་ལེན་དང་བེད་སྤྱོད་ཀྱི་ཆོག་ མཆན་ཐོབ་སྟེ། འཛམ་གླིང་གི་ཏོག་དབྱིབས་འགོག་ ཁབ་ཨང་དང་པོར་གྱུར་ཡོད་འདུག
དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༢༩ ཉིན་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་(Oxford/ AstraZeneca) ཆོག་མཆན་ ཐོབ་ནས། ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་གར་གྱིས་ (COVOVAX) དང་ (Covishield)། (Bharat Biotech) ཡིས་བཟོ་སྐྲུན་བྱས་པའི་ (Covaxin)། ཨ་རིའི་ (Nuvaxovid)། (Moderna)། སྦེལ་ཇམ་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཨ་ རིའི་ཇེན་སན་སྨན་རིགས་བཟོ་སྐྲུ ན་ཁང་( Janssen Pharmaceuticals) གིས་བསྐྲུན་པའི་ (johnson & johnson)། རྒྱ་ནག་གི་ (Convidecia)དང་ (Covilo) (CoronaVac) བཅས་འགོག་ཁབ་ཁྱོན་ ༡༡ ལ་ཆོག་མཆན་ཐོབ་སྟེ་བེད་སྤྱོད་ གཏོང་བཞིན་འདུག
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༣ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢ བར་གླིང་ཕྲན་རྒྱལ་ཁབ་རེ་ཟུང་མ་ གཏོགས་འཛམ་གླིང་གི་ཡུལ་ཕྱོགས་ གང་སར་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་འགོ ས་ཁྱབ་ཏུ་ཕྱིན་ཏེ། མི་གྲངས་ས་ཡ་ ༦༨༧ ཙམ་ལ་ནད་འབུ་འགོས་ཡོད་པ་དང་། མི་གྲངས་ས་ཡ་ ༦། ༨༧ ལྷག་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་ནས་མི་རྒྱུ ་གཉིས་ལ་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་གོ ད་ཆག་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་པར་བརྟེན། ཨ་རི་དང་དབྱིན་ཡུལ། ཨོ་གླིང་། ཡུ་རོབ་མཉམ་འབྲེལ་མཐུན་ཚོགས་སོ གས་ཀྱིས། སྔ་གཞུག་ཏུ་ཏོག་དབྱིབས་ནད་འབུ་ དེ་རྒྱ་ནག་ཝུའུ་ཧན་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ནད་ འབུ་བརྟག་དཔྱད་ཁང་ (Wuhan Institute of Virology) ནས་ཕྱིར་ཤོར་བ་ཡིན་མིན་སོགས་ཁ་ གསལ་བཟོ་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་དང་རྒྱ ་ནག་གཞུང་ལ་བརྡ་འདེད་བཏང་ནས། འཛམ་གླིང་འཕྲོད་བསྟེན་སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་སྣེ་ཁྲིད་འོག་ཉུང་མཐར་ཐེ ངས་ ༡༠ ལྷག་ལ་རྒྱ་ནག་ཏུ་བསྐྱོད་དེ་ཞིབ་ འཇུག་བྱས་ཡོད་ཀྱང་ཏོག་དབྱིབས་ཀྱི ་འབྱུང་ཁུངས་ད་ལྟའང་ཁ་གསལ་བཟོ་ མ་ཐུབ་པར་ལྷག་འདུག
གསར་འགོད་པ། དཔལ་ལྡན།