འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཆུང་གྲས་མང་པོ་ཞིག་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱུད་གཅིག་ལམ་གཅིག་གི་དཔལ་འབྱོར་སྲིད་ཇུས་ནང་ཚུད་དེ་ལོ་རེ་བཞིན་བུ་ལོན་འཇལ་མ་ཐུབ་པར་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་མི་མང་གི་འཚོ་གནས་ལའང་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་འདུག
ཨ་རིའི་ཨེ་ཕི་གསར་ཁང་ (AP) གི་ཉམས་ཞིབ་སྙན་ཐོ་ལྟར་ན། རྒྱ་ནག་གི་རྒྱུད་གཅིག་ལམ་གཅིག་ཅེས་པའི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྲིད་ཇུས་འོག པཱ་ཀི་སི་ཐན་དང་། ཁེན་ཡཱ། ཛམ་བྷི་ཡ། ལཱོ་སི། ལྷོ་སོག་སོགས་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༢ ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ནས་བུ་ལོན་གཡར་བ་མང་དྲགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་དཔལ་འབྱོར་ཉམས་རྒུད་ཤུགས་ཆེན་ཕྱིན་པ་མ་ཟད། བུ་ལོན་ཆེན་པོའི་ནང་ལྷུང་གི་ཡོད་འདུག རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་གི་ཕྱི་དངུལ་ལས་བརྒྱ་ཆ་ ༥༠ ཡས་མས་རྒྱ་ནག་ནས་ཡོང་གི་ཡོད་འདུག འདས་པའི་ལོ་མང་ནང་ཛམ་བྷི་ཡ་དང་ཁེན་ཡཱ་སོགས་ཀྱིས་བུ་ལོན་སྤྲོད་མ་ཐུབ་པར་བརྟེན། བུ་ལོན་ཕྱེད་ཆག་དང་དུས་ཡུན་ཕར་འགྱངས་དགོས་པའི་རེ་འདུན་འདོན་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཆག་ཡང་དང་དུས་ཡུན་ཕར་འགྱང་གཏོང་རྒྱུ་མིན་སྐོར་བསྒྲགས།
སྤྱིར་བཏང་རྒྱ་ནག་གི་གཡར་དངུལ་དེ་དག་སློབ་གྲྭ་གསར་འཛུགས་དང་། གློག་འཛུགས་སྐྲུན། བཟའ་ཆས་དང་རླངས་རྫས་སོགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་བེད་སྤྱོད་གཏོང་བཞིན་ཡོད་འདུག དཔེར་ན། པཱ་ཀི་སི་ཐན་ནང་དུ་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་དངུལ་བུན་ཆེ་དྲགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་གྱོན་ཆས་བཟོ་ཚོང་བྱེད་མཁན་མི་གྲངས་ས་ཡ་འགའི་ལས་ཀ་ཤོར་ཡོད་པ་དང་། སྲིད་གཞུང་ནས་གློག་གི་འཛུགས་སྐྲུན་དང་འཕྲུལ་ལས་ཐད་རང་ཁ་རང་གསོ་གཏན་ནས་ཐུབ་ཀྱི་མེད་འདུག དེ་བཞིན་སེངྒ་ལའི་ནང་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་དངུལ་བུན་དུས་ཐོག་ཏུ་སྤྲོད་མ་ཐུབ་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལས་བཟོ་བ་འབུམ་ ༥ ཡི་ལས་ཀ་ཤོར་ཡོད་པས། རྒྱལ་ཁབ་དེའི་ཅ་དངོས་ཀྱི་རིན་གོང་བརྒྱ་ཆ་ ༥༠ འཕར་ཡོད་པ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་དེའི་མི་གྲངས་མང་ཤོས་ལ་འཚོ་བའི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་འདུག
ཛམ་བྷི་ཡ་ལྟ་བུར་མཚོན་ན། ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་དངུལ་བུན་དེ་དག་འཕྲོད་བསྟེན་ལྟ་སྐྱོང་དང་ཞིང་པའི་ཆེད་དུ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། དངུལ་བུན་གྱི་སྐྱེད་ཀ་ཧ་ཅང་མཐོ་བོ་ཆགས་ཡོད་པས་དངུལ་བུན་ལེན་པ་མཚམས་བཞག་འདུག ཕྱི་ལོ ༢༠༢༠ ཟླ་ ༡༡ ནང་དུ་ཛམ་བྷི་ཡས་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་དངུལ་བུན་དུས་ཐོག་སྤྲོད་ཐུབ་མེད་པའི་ཁར། རྒྱལ་ཁབ་ནང་ཡུལ་ཐང་བརྒྱ་ཆ་ ༥༠ འཕར་བ་དང་། འདས་པའི་ལོ་ངོ་ ༡༧ ནང་ལས་མེད་ཀྱི་གྲངས་འབོར་ཆེས་མཐོ་ཤོས་སུ་བསླེབས། ད་དུང་ཟླ་ ༧ ཙམ་ནང་ཡུལ་དེའི་དངུལ་ལོ་ཁཱ་ཅཱ་ (kwacha) ཡི་འཛའ་ཐང་བརྒྱ་ཆ་ ༣༠ མར་ཆགས་པ་སོགས་དཔལ་འབྱོར་གྱི་དཀའ་ངལ་ཤུགས་ཆེན་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་པར་བརྟེན། འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་ཡུལ་དེའི་ནང་མི་གྲངས་ས་ཡ་ ༣།༥ ལ་ཟ་མ་འདང་ངེས་མེད་པའི་སྙན་ཐོ་བཏོན་ཡོད་པ་རེད།
རྒྱ་ནག་ལ་ཤུགས་ཆེན་བརྟེན་པའི་ལྷོ་སོག་རྒྱལ་ཁབ་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཨ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་ ༡ གཡར་བ་དང་། པ་ཀི་སི་ཐན་ལ་ཨ་སྒོར་ས་ཡ་ ༧༠༠། ཁེན་ཡཱ་ (Kenya) རྒྱལ་ཁབ་ལ་ཨ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་ ༦།༣༡། ཛམ་བྷི་ཡ་ (Zambia) རྒྱལ་ཁབ་ལ་ཨ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་ ༦།༦ བཅས་དངུལ་གཡར་ཡོད་འདུག ལོའུ་སིས་རྒྱ་ནག་ནས་ཨ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་ ༣།༥ ཙམ་གྱི་དབུལ་བུན་བླངས་སྟེ་ལྕགས་ལམ་རྒྱག་བཞིན་ཡོད་ལ། ལོ་རེའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཡོང་སྒོ་ལས་བརྒྱ་ཆ་ ༢༥ ཙམ་དངུལ་བུན་སྤྲོད་དགོས་ཀྱི་ཡོད་འདུག དེ་བཞིན་ཛམ་བྷི་ཡ་དང་སིང་ག་ལ་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ཀྱི་བུ་ལོན་འཇལ་བའི་དུས་བཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཡོད་ཀྱང་། དངུལ་བུན་འཇལ་མ་ཐུབ་པའི་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་འདུག
འཛམ་གླིང་དངུལ་ཁང་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་དངུལ་རྩ་ཁང་(International Monetary Fund)གཉིས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ལ་བུ་ལོན་འཇལ་མ་ཐུབ་པའི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་རྣམས་ལ་ཆག་ཡང་གཏོང་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་ཡོད་ཀྱང་། དངུལ་བུན་གཏོང་མཁན་ཚང་མས་མཉམ་འབྲེལ་གྱི་རྣམ་འགྱུར་སྟོན་དགོས་ལུགས་བརྗོད་པ་ཙམ་ལས་ཆག་ཡང་བཏང་མེད་པའི་ཁར། རྒྱ་ནག་གིས་དངུལ་བུན་སྲིད་ཇུས་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་མི་ཐུབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་རྒྱ་ནག་ནང་གི་དཔལ་འབྱོར་འཁོར་བསྐྱོད་དལ་དུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་དང་། དངུལ་ཁང་གི་གནས་སྟངས་ཇེ་སྡུག་ཏུ་ཕྱིན་ཡོད་ཚུལ་བཤད་འདུག
སྤྱིར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་དངུལ་བུན་སྐྱེད་ཚད་མཐོ་རུ་སོང་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཞིག་ནི་ཨུ་ཡུག་དམག་འཁྲུག་གི་དབང་གིས་སྣུམ་དང་འབྲུ་རིགས། རླངས་རྫས་དང་རྡོ་སོལ་སོགས་ཀྱི་གོང་ཚད་སྤར་བ་དང་། ཨ་རིའི་དབུས་དངུལ་ཁང་གིས་ན་ནིང་གི་ལོ་གཅིག་ནང་དུ་ཐེངས་ ༡༠ ལ་དངུལ་བུན་སྐྱེད་ཀ་སྤར་ཡོད་པས། ཕྱི་རྒྱལ་དངུལ་བུན་ལེན་མཁན་ལའང་སྐྱེད་ཀའི་འཛའ་མཐོ་རུ་གྱུར་ཡོད་འདུག
ཨ་རི་ཝི་ལིམ་མཐོ་སློབ་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གིས་ལོ་བཅུའི་རིང་རྒྱ་ནག་གི་དངུལ་བུན་སྐོར་ཉམས་ཞིབ་བྱས་པའི་ནང་དུ། འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ ༨༨ ནང་དུ་ཉུང་མཐར་རྒྱ་ནག་གི་དངུལ་བུན་ཨ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་ ༣༨༥ ལྷག་ལ་གསལ་ཁ་མེད་པ་དང་། དེའི་ཁྲོད་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོའི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གནས་སྟངས་སྐྱོ་བོ་ཡོད་ཅིང། མཐོ་སློབ་དེའི་ཉམས་ཞིབ་འགན་འཛིན་སྐུ་ཞབས་བྷི་རཱ་ཌི་པཱར་ཁི་སི་(Brad Parks)་ལགས་ཀྱིས། རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་དངུལ་བུན་གཏོང་སྟངས་ཐད་ལ་མི་མང་ལ་གོ་རྟོགས་དགོས་ཀྱི་འདུག རྒྱ་ནག་གིས་དངུལ་ཇི་ལྟར་གཡར་གྱི་ཡོད་མིན་མི་མང་གིས་མ་ཤེས་ཚེ། ང་ཚོས་ཉེན་ཚབས་ཆེ་བའི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག་ཞེས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག
གསར་འགོད་པ། བྱམས་པ་ཚེ་རིང་།