ཁྲི་མཐོན་པོར་བསྡད་དེ་བླ་མ་རྩ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་མདོག་མདོག་བྱས་ན་ནོར་འཁྲུལ་རེད་ཅེས་གསུངས།

ངོས་རང་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཡོང་རོགས་ཟེར་ནས་ལན་མང་པོ་ཡོང་གི་འདུག་ནའང་། རྒྱ་ནག་ཏུ་རང་དབང་མེད་པའི་ཐོག་ནས་བྱེད་རྒྱུ་ཁག་པོ་རེད། དམར་པོའི་སྒྲིག་འཛུགས་འོག་འགྲོ་བཞིན་པ་ཡིན་དུས་ཁག་པོ་ཡོད་པས་ངོས་རང་རྒྱ་གར་དུ་སྡོད་རྒྱུ་དེ་བདམས་ཡོད། ཅེས་གསུངས།

ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༢ ཉིན་༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ལ་དྭགས་བསོད་ནམས་གླིང་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་ཉེ་འཁྲིས་ཞི་བའི་ཚལ་ཕོ་བྲང་དུ་ཞབས་སོར་བདེ་བར་འཁོད་མཚམས། ༧མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་གིས་བཀའ་སློབ་སྩལ་དོན། བོད་གངས་ཅན་ལྗོངས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ནི་ཚན་རིག་གི་ཐོག་ནས་ཡིན་ནའང་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་རྒྱུ་ཡོད་པ། སྒོམ་ཉམས་ལེན་གྱི་ཐོག་ནས་ཡིན་ནའང་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་བྱས་ནས་ཡོད་བསྡད་པ་ཆགས་ཡོད། དེ་འདྲ་བའི་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་དེ་བསྲེགས་བཅད་བརྡར་གསུམ་བྱས་ཏེ་སྒྲིག་འཛུགས་འཕེར་བའི་ཆོས་ཚུལ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། དེང་སང་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ནང་དུའང་བོད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་སྐབས་དང་། ལྷག་པར་སེམས་ཁམས་རིག་པར་ (Psychology) དོ་སྣང་ཡོད་མཁན་ཚོས་བོད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་འདི་དམིགས་བསལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ཡོད་པ་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་འདུག་ཅེས་སྐྱེ་བ་སྔ་ཕྱི་ཁས་མ་བླངས་ནའང་། ཚེ་འདི་རང་གི་དབང་དུ་བྱས་ན་མི་བཟང་པོ་དང་ལྷོད་ལྷོད་ཆགས་པ་དང་། མི་བཟང་པོ་འཁྲུག་སྡོད་པ་ཞི་ལྷོད་ཡོང་བའི་ཐོག་ལ་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་འདུག་ཅེས་བརྗོད་ཀྱི་འདུག

སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་ཁས་བླངས་ནའང་ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནི་ཐག་རིང་པོ་ཞེ་དྲགས་རེད། དེ་ཚོར་ནམ་རྒྱུན་དོ་སྣང་མེད་ནའང་འཕྲལ་དུ་ཚེ་འདིར་སེམས་ལ་ཞི་བདེ་ཡོང་བ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་ཞི་བདེ་དང་མཐུན་པོ་ཡོང་བ། སྤྱི་ཚོགས་འཆམ་མཐུན་དང་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོང་བ་ལ་བོད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་རེད། ངོས་ཀྱིས་འདི་ཉམས་ལེན་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ངོ་ཤེས་པ་དང་ཚན་རིག་པ་མང་པོར་ཐུག་དུས་སེམས་ཁམས་རིག་པ་དང་འབྲེལ་བའི་བོད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་འདི་ཧ་ཅང་ཟབ་པོ་རེད། སྨོན་ལམ་རྒྱག་པ་དང་ཞབས་བརྟན་འཚོགས་སྡོད་པ་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་པར་མིའི་བསམ་བློའི་འགྲོ་སྟངས་ཀྱི་བསླབ་བྱ་ལ་དོ་སྣང་བྱས་ཏེ། སོ་སོའི་སེམས་ལ་ཞི་བདེ་ཡོང་བ་དང་། སེམས་མ་སྐྱིད་པ་ཡོང་བའི་སྐབས་སུ་བློ་ཕམ་སྐྱེས་སྡོད་པ་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་པར་ཆགས་པ་ཤུགས་ཆེན་པོ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ན། མི་སྡུག་པ་བསྒོམ་ནས་སེམས་ལྷོད་ལྷོད་བཟོ་བ་དང་། ཡང་། ཞེ་སྡང་ཤུགས་ཆེན་པོ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ན་བྱམས་བརྩེ་བསྒོམ་ན་སེམས་ལྷོད་ལྷོད་ཆགས་པ་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་རེད། གང་ལྟར་བོད་གངས་ཅན་ལྗོངས་ལ་ཡོད་པའི་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་འདི་གཞན་དང་མི་འདྲ་བར་གནད་འགག་ཡོད་པ་དང་། ཧ་ཅང་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་རེད། ངོས་ཀྱིས་ཆོས་འདི་ཉམས་ལེན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ལ་དེ་བཞིན་མི་ལའང་བཤད་ཀྱི་ཡོད། དེར་བརྟེན། ནཱ་ལེནྡྲའི་ཆོས་བརྒྱུད་འདི་ནི་ཧ་ཅང་སྤུས་དག་པོ་ཞེ་དྲགས་རེད་འདུག

སྤྱིར་བཏང་མང་ཚོགས་ཆོས་མི་ཤེས་མཁན་ཚོས་ཆོས་བྱེད་ཟེར་དུས་འདོན་པ་འདོན་པ་ཙམ་དང་། རྔ་རྡུང་སྦུབ་དཀྲོལ་ནས་སྡོད་པ་དེ་ཙམ་མ་རེད། ཆོས་དངོས་ནི་བསམ་བློའི་ཐོག་ནས་བློ་སྦྱང་ནས་བློ་མ་དུལ་བ་དེ་ཞི་ཞིང་དུལ་བ་ཞིག་བཟོ་བ་དང་། ཞི་ཞིང་དུལ་བ་བཟོས་པའི་ཐོག་ནས་སོ་སོའི་ཉེ་འཁོར་གྱི་མི་རྣམས་ལ་བྱང་སེམས་སྒོམ་པ་ཨ་ཅང་ཅང་། མཐའ་ཡས་པའི་མ་རྒན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་པ་དང་། བདེ་བ་འདོད་པ་གཅིག་གྱུར་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་བརྩེ་སེམས་སྒོམ་པ་ནི་བོད་ཀྱི་ནང་པའི་ཆོས་ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་དང་། སྙིང་པོ་ལྟ་བུ་ནི་སེམས་ཞི་ཞིང་དུལ་བ་བྱས་པའི་ཐོག་ནས་ཉོན་མོངས་ཀྱི་རིགས་ཤུགས་ཆུང་དུ་གཏོང་བ་དེ་རེད། ངོས་རང་ལ་ཆ་བཞག་ན་ལོ་འདི་དག་གི་རིང་ལ་ཞོགས་པ་ཡར་ལངས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྒོམ་པ་དང་། དེ་བཞིན་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བའམ། བདག་མེད་པའི་ལྟ་བ་སྒོམ་ནས་བསམ་བློ་བཏང་ཡོང་དུས་སེམས་མ་དུལ་བ་དང་ཆགས་སྡང་གི་བློ་ཞི་ཞིང་དུལ་བ་ཆགས་པ་ལ་ཏན་ཏན་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་འདུག དེར་བརྟེན། ཆོས་ཉམས་ལེན་བྱེད་པར་སོ་སོའི་ངོས་ནས་རྒྱུ་མཚན་གྱི་ཐོག་ནས་བསམ་བློ་བཏང་སྟེ་ཆགས་སྡང་གི་གཉེན་པོ་བསྟེན་སྟངས་ལ་ག་ལེར་བསམ་བློ་གཏོང་ཐུབ་ན་དངོས་གནས་སེམས་མ་ཞི་བ་ཞི་བ་དང་། མ་དུལ་བ་བཏུལ་བར་བྱེད་པའི་ཟབ་ཁྱད་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཡོད། ངོས་ཀྱིས་འདི་དག་ཉམས་ལེན་བྱེད་བཞིན་ཡོད།

ངོས་རང་ལ་ཆ་བཞག་ན་ཆུང་ཆུང་སྐབས་ནས་དཔེ་ཁྲིད་དང་བློ་འཛིན། སྐྱོར་སྦྱང་བྱས་ཏེ་དཔེ་ཆ་ལ་གོམས་འདྲིས་མང་པོ་བྱས་པ་རེད། ལོ་ཡར་སླེབས་ནས་གནས་ཚུལ་དཀའ་ངལ་ཅན་དང་འཕྲད་སྐབས་སྔ་མོ་བསླབ་ཟིན་པའི་དཔེ་ཆའི་ནང་གི་ཆགས་སྡང་གི་གཉེན་པོ་བསྟེན་སྟངས་དེས་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་ཀྱིས་ཕན་ཐོགས་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་རེད། ངོས་ཀྱིས་གྲྭ་སྐོར་བྱས་ཏེ་གྲྭ་སར་ཕྱིན་པའི་སྐབས་སུ་རྩོད་པ་རྩོད་པ་ནི་ཧ་ཅང་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་འདུག གང་ལྟར་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་རེད་ཅེས་ཁྲི་མཐོན་པོ་ཞིག་གི་སྒང་དུ་བསྡད་པ་མ་ཡིན་པར་གྲྭ་པ་གྲྭ་རྐྱང་མཉམ་དུ་རྟགས་གསལ་གཏོང་རྒྱུ་ནི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། སེ་འབྲས་ལ་གྲྭ་སྐོར་བྱས་པའི་སྐབས་སུ་དགེ་བཤེས་ཚོའི་མཉམ་དུ་རྩོད་པ་རྩོད་དུས་ཧ་ཅང་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་འདུག ༸རྒྱལ་བ་རིན་ཆེ་རེད་ཅེས་ཁྲི་མཐོན་པོར་བསྡད་དེ་དམངས་དང་མ་འབྲེལ་བ་བྱས་ཏེ་བསྡད་ཡོད་པ་མ་རེད། ཁྲི་མཐོན་པོར་བསྡད་དེ་བླ་མ་རྩ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་མདོག་མདོག་བྱས་ན་ནོར་འཁྲུལ་རེད། ངོས་རང་ལ་ཆ་བཞག་ན་ཆུང་ཆུང་སྐབས་ནས་ཚད་མ་རིགས་པ་སྦྱངས་ནས་རྟགས་བསལ་གཏོང་རྒྱུ་སྦྱང་བ་རེད། གྲྭ་སྐོར་ལ་ཕྱིན་པའི་སྐབས་སུ་རྟགས་བསལ་བཏང་ནས་ངོས་ཀྱིས་ལན་རྒྱག་པ་དང་། དོན་ཚན་ཁ་ཤས་ཐོག་ལ་ངོས་ཀྱིས་ཕར་རྟགས་བསལ་བཏང་བ་ཡིན། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་ཀྱི་བློ་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བ་ལ་དཔེ་མི་སྲིད་པའི་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་རེད། ངོས་ལ་མཚན་ཞབས་བདུན་བརྒྱད་ཅིག་ཡོད། དེའི་ནང་ནས་མཚན་ཞབས་ཁ་ཤས་ཧ་ཅང་དཔེ་ཆ་ཡག་པོ་རེད། ངོས་ཀྱིས་རྟགས་བསལ་བཏང་ནས་རྟགས་བསལ་ཟུག་པོ་བྱེད་རྒྱུ་ཁག་པོ་འདུག མཚན་ཞབས་ཁ་ཤས་ལ་རྟགས་བསལ་གཏོང་དུས་མ་ཟུག་པ་མེད། བདེ་ཡངས་མཚན་ཞབས་ཞུ་བ་ཞིག་ཡོད། ཁོང་ལ་ངོས་ཀྱིས་མགོ་སྐོར་ཏོག་ཙམ་བཏང་། ཐུབ་ཚོད་ཏོག་ཙམ་བཏང་ནས་ངོས་ཀྱིས་བརླག་འཁེལ་གྱི་ཡོད། བློ་གསལ་གླིང་གི་མཚན་ཞབས་དང་སྒོ་མང་མཚན་ཞབས། སེ་ར་བྱེས་ཀྱི་མཚན་ཞབས་བཅས་ལ་རྟགས་བསལ་གཏོང་དགོས་བྱུང་དུས་ཡིད་གཟབ་ཆེན་པོས་བསམ་བློ་བཏང་སྟེ་རྟགས་བསལ་གཏོང་བ་མ་གཏོགས། འཚོད་ལ་མ་འཚོད་པ་བྱས་ཏེ་རྟགས་བསལ་བཏང་ན་སོ་སོར་འཁོར་གསུམ་རག་རྒྱུ་མ་གཏོགས་མི་འདུག གང་ལྟར་རྟགས་བསལ་གཏོང་རྒྱུ་ནི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ང་ཚོའི་གདན་ས་ཚོར་རྟགས་བསལ་ཡོད་པ་ནི་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་རེད། སེ་འབྲས་གཉིས་པོ་རྟགས་བསལ་གཏོང་བར་དྭང་དོན་ཞེ་པོ་བྱས་ནས་ཧ་ལས་པའི་ཡག་པོ་རེད། དགའ་ལྡན་ལ་གྲྭ་ཚོགས་ཆུང་གི་རེད་ལ། རྟགས་བསལ་གཏོང་བར་ཏོག་ཙམ་བོད་ལ་དགའ་ལྡན་པར་སྤོ་བོ་རི་སྒྲུབ་ཟེར་གྱི་རེད་ཅེས་བཞད་མོ་བཞད། དེར་བརྟེན་དགའ་ལྡན་པར་སྤོ་བོ་རི་སྒྲུབ་ཟེར་ནས་རྟགས་བསལ་གཏོང་བར་དེ་ཙམ་གྱིས་རྟགས་བསལ་གྱི་གཞུང་ལ་སྦྱང་བ་མེད་པ་རེད། གང་ལྟར་སེ་འབྲས་གཉིས་པ་དེ་ཞེ་དྲགས་ཡག་པོ་རེད། ནཱ་ལེནྡྲའི་ཆོས་བརྒྱུད་འཛིན་མཁན་རེད་ལ། དངོས་དྲང་གནས་ཀྱིས་ཚད་མ་རིག་པར་སློབ་གཉེར་བྱས་ཏེ་སྦྱང་བ་ཡག་པོ་ཞེ་དྲགས་རེད་འདུག

ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་དུ་བོད་ཀྱི་ནང་ཆོས་ལ་དད་པ་དང་དོ་སྣང་ཡོད་པས་དཔེ་ཆ་ལྟ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ཆོས་ཀློག་སྡོད་པ་དང་ཞབས་བརྟན་སྒྲུབ་སྡོད་པ་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་པར་ཚད་མ་རིག་པའི་ཐོག་ནས་བརྟག་དཔྱད་བཏང་སྟེ་རྟགས་བསལ་གཏོང་བའི་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ངོས་རང་ཆུང་ཆུང་སྐབས་ནས་ཚད་མ་རིག་པ་སྦྱངས་ནས་སྨོན་ལམ་སྐབས་སོགས་སུ་རྟགས་བསལ་གཏོང་བ་ལ་ཉན་བཞིན་ཡོད། ཚད་མ་རིག་པ་སྦྱང་པ་དེས་གཞན་དང་མི་འདྲ་བར་རྟགས་བསལ་གཏོང་དུས་སྤུས་དག་པོ་དང་། གུང་འགྲིགས་པོ་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་འདུག བོད་དུ་ཚད་མ་རིག་པའི་འགྲོ་སྟངས་སྦྱོང་ཚུལ་ཧ་ཅང་སྤུས་དག་པོ་རེད། གལ་ཆེན་པོ་དང་། ཕན་ཐོགས་ཀྱང་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་ཞིག་རེད། བོད་དུ་དབུ་ཚད་ཟུང་འབྲེལ་ཞེས་དབུ་མ་དང་ཚད་མ་རིག་པ་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ཏེ་འགྲོ་བཞིན་པ་ནི་མིག་དཔེ་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་ཞིག་རེད། ངོས་ཀྱིས་དབུ་ཚད་ཟུང་འབྲེལ་ལ་འབད་བརྩོན་ཤུགས་ཆེན་པོ་བྱས་ཡོད། ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་ལ་བོད་གངས་ཅན་གྱི་བསླབ་པ་སློབ་གཉེར་གྱི་འགྲོ་སྟངས་གང་ལ་འཚམ་ཞིག་ཡོད་པ་དང་། ད་དུང་དོ་སྣང་ཤུགས་ཆེ་ཙམ་བྱས་ཏེ་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་དུ་དབུ་ཚད་ཀྱི་གཞུང་རྣམས་སློབ་ཁྲིད་ཡག་པོ་བྱས་ཏེ་རྟགས་བསལ་བཏང་ནས་སྒྲོ་འདོགས་ཆོད་པ་བྱ་རྒྱུ་ནི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད།

ད་ལྟའི་གནས་སྐབས་སུ་བོད་གངས་ཅན་ལྗོངས་རྒྱ་གུང་ཁྲན་གྱིས་དབང་བསྒྱུར་གྱིས་འཛིན་སྐྱོང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པས་བོད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ཧ་ཅང་ཉག་ཕྲ་བོ་དང་། ཉམ་ཐག་པོ་ཞིག་ཏན་ཏན་འདུག དེར་བརྟེན། རེ་བ་རྒྱག་ས་ནི་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་ལ་རང་དབང་ཡོད་པ་དང་། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་དམ་དྲག་བྱས་པ་མེད་པས། དེ་སྔ་བོད་དུ་གཞུང་ཆེན་སྦྱང་བའི་སྐབས་སུ་དབུ་ཚད་ཀྱི་གཞུང་གཙོ་བོར་བྱས་ཏེ་སྦྱོང་གི་ཡོད་པ་ལྟར་ཁྱོད་རང་ཚོས་དེ་དག་འདི་ནས་ཉམས་པ་སོར་ཆུད་དང་མི་ཉམས་གོང་འཕེལ་གཏོང་ཐུབ་ན་ཡག་པོ་ཡོད་པ་རེད། སྡུག་ས་ནས་བཤད་ན་བོད་གངས་ལྗོངས་སུ་བསླབ་པ་སློབ་གཉེར་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་འགྲོ་སྟངས་རྣམས་ལ་རྒྱ་ནག་གི་དམ་དྲག་ཤུགས་ཆེན་པོའི་འོག་འགྲོ་སྡོད་དུས་ཉམས་ཆག་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་མང་པོ་འདུག དེར་བརྟེན། དེ་སྔ་བོད་དུ་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་བསྲེག་བཅད་བརྡར་གསུམ་གྱིས་འཛིན་སྐྱོང་བྱེད་སྟངས་ལ་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་དུ་བདག་པོ་བྱེད་ཐུབ་ན་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་འདུག

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་གནས་ཚུལ་ཟ་ངེ་ཟིང་ངེ་བྱེད་པའི་མགོ་ཚུགས་དུས་ངོས་རང་ལྷ་སར་སྡོད་མ་ཐུབ་པར་ཐོན་ཡོང་བ་རེད། རྒྱ་གར་ལ་སླེབས་ནས་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་རོགས་རམ་གནང་བ་སོགས་ཧ་ལས་པའི་ཡག་པོ་གནང་སོང་། བོད་གངས་ཅན་ལྗོངས་སུ་འཆད་ཉན་སྤུས་དག་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་དག་བོད་ལ་ཉམས་ལེན་བྱེད་ཐབས་མེད་པས་རྒྱ་གར་དུ་འཆད་ཉན་སྒོམ་སྒྲུབ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། དེ་སྔ་བོད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་འཆད་ཉན་སྒོམ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཐོག་ནས་དངོས་གནས་འཛམ་བུ་གླིང་ལ་ངོམས་ཆོག་པ་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གིས་དམ་དྲག་ཆེན་པོ་བྱེད་ཡོང་སྐབས་ག་ལེར་ཉམས་ཡོང་གི་འདུག ང་ཚོ་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་དུ་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་ཚོར་འགན་གཙོ་བོ་ཡོད། བོད་ལ་རྒྱ་ནག་གིས་དམ་དྲག་བྱེད་སྐབས་ང་ཚོ་རྒྱ་གར་རང་དབང་ལུང་པའི་ནང་དུ་ཆེད་མངགས་དོ་སྣང་དམིགས་བསལ་བྱས་ཏེ་རྒྱ་ནག་གིས་དམ་དྲག་བྱས་པ་རྣམས་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་པ་དང་། སོ་སོ་སྒེར་གྱི་ངོས་ནས་ཉིན་རེ་བཞིན་དུ་སྒོམ་རྒྱག་པ་སོགས་ལ་དོ་སྣང་དམིགས་བསལ་བྱེད་དགོས། བོད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཆོས་ཀྱི་ནང་ནས་གཙོ་བོ་ཚད་མ་རིག་པ་རེད། སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་ནི་སྨོན་ལམ་བརྒྱབ་སྡོད་པ་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་པར་དཔྱད་པ་བྱས་ཏེ་སེམས་ཁམས་རིག་པ་དང་། དེ་བཞིན་རྡུལ་ཕྲན་གྱི་རིག་པ་སོགས་ལ་དཔྱད་པ་བྱེད་པ་ནི་བོད་ལ་དེ་སྔ་ཧ་ལས་པ་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་། བར་སྐབས་ཉམས་རྒུད་ཆེན་པོ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། འདིར་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་དུ་ཡོད་པ་ཁྱོད་རང་ཚོའི་དམིགས་བསལ་གྱི་ལས་འགན་རེད། དེ་སྔ་བོད་ལ་སྤུས་དག་པོ་ཡོད་པ་རྣམས་ད་ལྟ་རྒྱ་གར་དུ་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་ལ་ག་ཚོད་ཐུབ་ཐུབ་ཀྱིས་བདག་པོ་ཡག་པོ་རྒྱག་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ་ནི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ཅེས་གསུངས།

བོད་ལ་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་འཆད་རྩོད་རྩོམ་གསུམ་དང་འབྲེལ་ནས་འཆད་ཉན་སྤུས་དག་པོ་ཡོད་པ་བར་སྐབས་ཉམས་ཆག་ཕྱིན་ཏེ་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོར་འཕྲད་ཡོད། བོད་ཀྱིས་དེ་སྔ་བསྲེག་བཅད་བདར་གསུམ་བྱས་ཏེ་རྩོད་པ་རྩོད་པ་དང་། ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་གྱིས་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་སྲོལ་ཡོད་པ་དེ་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་དུ་གཞི་ནས་བསྐྱར་གསོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། དེ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། བོད་ལ་སེ་འབྲས་དགའ་གསུམ་ནང་ནས་གཙོ་བོ་སེ་འབྲས་གཉིས་ལ་སློབ་གཉེར་ཧ་ཅང་སྤུས་དག་པོ་ཡོད་ཀྱང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོ་ནས་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་ངོས་རང་ནོར་བུ་གླིང་ག་ནས་ཐོན་ཡོང་དུས་བརྟག་དཔྱད་མང་པོ་བྱས་པ་ཡིན། ལྷ་ཞུ་བ་དང་། བརྟག་དཔྱད་བྱ་རྒྱུ་མེད་ན་མ་གཏོགས་ཡོད་ཚད་བྱས་ནས་ནོར་བུ་གླིང་ག་ནས་ཐོན་ཡོང་བ་ཡིན། ལྷ་སའི་གཙང་པོ་བརྒལ་ནས་ལྷོ་རྒྱུད་ཀྱི་རིའི་སྒང་ལ་སླེབས་དུས་ལྷ་སར་ཕྱིར་བལྟས་ཤིག་བསློགས་པ་ཡིན། སེམས་དགའ་རབ་སྐྱོ་བྱུང་། དེའི་རྗེས་སུ་ལྷ་སར་རྒྱ་མི་གུང་ཁྲན་གྱིས་སྒྲིག་འཛུགས་དམ་པོ་བྱས་ཏེ་བསྡད་པ་རེད།

ལྷ་སའི་གཙང་པོ་བརྒལ་ནས་ལྷོ་རྒྱུད་ཀྱི་རིའི་སྒང་ལ་སླེབས་ནས་ལྷ་སར་ཕྱིར་བལྟས་སློག་སྐབས་དེ་སྔ་བཤད་སྒྲུབ་འཆན་ཉན་ཧ་ཅང་སྤུས་དག་པོ་ཡོད་པ་གནས་ཚུལ་འདི་འདྲ་ཞིག་གི་སྒང་ལ་སླེབས་ཡོད་པས་སེམས་ཧ་ཅང་སྐྱོ་བྱུང་། ཡིན་ནའང་། སེམས་སྐྱོ་བསྡད་པས་བྱ་རྒྱུ་མེད་པར་མ་ལན་མ་འགྱོད་པའི་ཐབས་ཤེས་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་བྱས་ཏེ་རིམ་པར་རྒྱ་གར་གྱི་ས་མཚམས་སུ་སླེབས་པ་དང་། དེ་སྔའི་བོད་ཀྱི་གདན་ས་གསུམ་དུ་འཆད་ཉན་བྱེད་པ་རྣམས་ག་ཚོད་ཐུབ་ཐུབ་ཀྱིས་རྒྱ་གར་དུ་འཛིན་པ་ལ་འབད་བརྩོན་བྱས་པ་རེད། རྒྱ་གར་དུ་གཞི་རྩ་ལྟ་བུ་ཡག་པོ་ཚུགས་ཡོད། དུས་ལོག་མ་བྱུང་གོང་ལ་སེ་འབྲས་སོགས་སུ་སློབ་གཉེར་བྱེད་སྲོལ་ཡོད་པ་ནི་ཧ་ཅང་སྤུས་དག་པོ་ཡིན་ཡང་དེ་ཉམས་པ་རེད། ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་ཀྱི་ཆོས་སྡེ་ཁག་གིས་ག་ཚོད་ཐུབ་ཐུབ་ཀྱིས་དེ་སྔ་བོད་ལ་སློབ་གཉེར་ཡག་པོ་ཡོད་པ་དེ་བསྐྱར་གསོ་བྱེད་ཐབས་ཡོད་མེད་ག་ཚོད་ཐུབ་ཐུབ་ཀྱིས་འབད་བརྩོན་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་རེད། རྒྱ་ནག་བརྟན་པོ་དེ་ཙམ་མི་འདུག གཙོ་བོ་རྒྱ་ནག་ཏུ་ནང་ཆོས་ཤུགས་ཆེན་པོ་དར་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་འདུག ངོས་རང་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཡོང་རོགས་ཟེར་ནས་ལན་མང་པོ་ཡོང་གི་འདུག ཡིན་ནའང་། རྒྱ་ནག་ཏུ་རང་དབང་མེད་པའི་ཐོག་ནས་བྱེད་རྒྱུ་ཁག་པོ་རེད། དམར་པོའི་སྒྲིག་འཛུགས་འོག་འགྲོ་བསྡད་དུས་ཁག་པོ་ཡོད་པས་ངོས་རང་རྒྱ་གར་དུ་སྡོད་རྒྱུ་དེ་བདམས་ཡོད། རྒྱ་གར་ནང་ནས་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་རྣམས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག་ལ་ཆ་བཞག་ནའང་ཕལ་ཆེར་གཅིག་གྱུར་ཆགས་ཡོད། དེར་བརྟེན། བོད་དུ་དམ་དྲག་བྱས་པའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་རྣམས་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་དུ་ཉམས་པ་སོར་ཆུད་དང་མི་ཉམས་གོང་འཕེལ་ཡག་པོ་ཞིག་བྱེད་ཐུབ་ན་བསམ་ཏེ་ངོས་ཀྱིས་འབད་བརྩོན་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ཅེས་གསུངས།