རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་སྐྱེ ས་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ལ་འགན་མ་ཁུར་བ་ནི་ས་ཁམས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཀྱང་རྒྱལ་ཁབ་ཕན་ཚུན་བར་འཁོན་འཛིང་ཡོང་བའི་གཞི་རྩར་གྱུར་ཡོད་སྐོར་སྙན་ཐོ་བཏོན།
སུ་ཊོག་ཧོམ་སི་ཤར་ཨེ་ཤ་ཡ་དང་རྒྱ་གར་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་གནད་དོན་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་(The Stockholm Center for South Asian and Indo-Pacific Affairs) བོད་ནང་གི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་དང་འབྲེལ་བའི་སྙན་ཐོ་ཞིག་བཏོན། སྙན་ཐོའི་པར། ༢༠༢༥།༡༠།༠༦
ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༦ ཉིན་སུ་ཝེ་ཌིན་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་ པའི་སུ་ཊོག་ཧོམ་སི་ལྷོ་ཨེ་ཤ་ཡ་ དང་རྒྱ་གར་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་ གནད་དོན་ལྟེ་གནས་ཁང་(The Stockholm Center for South Asian and Indo-Pacific Affairs)གིས། བོད་ནང་གི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་ དང་འབྲེལ་བའི་སྙན་ཐོ་ཞིག་བཏོན་ ཡོད་ཅིང་། སྙན་ཐོ་དེའི་ནང་གོ་ལའི་གནམ་ གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་ཆེད་མཁས་པ་ མི་གྲངས་ ༢༠ ལྷག་གིས་རྟོག་ཞིབ་དང་ཉམས་ཞིབ་བྱ ས་པ་བརྒྱུད། བོད་ནང་དུ་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་ འགྲོ་བ་དེས་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ ཁག་ལ་ཆུ་དང་ཟས་བཅུད། ནུས་ཤུགས་སོགས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ ཉེན་ཡོད་པ་མ་ཟད། གོ་ལའི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་ དཀའ་ངལ་ལ་ཐད་ཀར་འབྲེལ་བ་ཆགས་ཡོ ད་སྐོར་སོགས་གསལ་འདུག
ཤོག་ངོས་ ༢༧༦ ཡོད་པའི་སྙན་ཐོ་དེའི་ནང་། འཛམ་གླིང་གི་སྣེ་མོ་གསུམ་པར་གྲ གས་པའི་བོད་མཐོ་སྒང་ནི་ལྷོ་དང་ ལྷོ་ཤར་ཨེ་ཤ་ཡའི་མི་གྲངས་ཐེར་ འབུམ་ ༢ ཙམ་གྱི་འཚོ་རྟེན་དུ་གྱུར་བའི་ འཛམ་གླིང་གི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་བཅུ་ ཡི་འབྱུང་ཁུངས་ཡིན་ཡང་། དེང་སྐབས་བོད་ནང་གི་གཙང་པོ་དག་ གི་མགོ་ཁུངས་སུ་གྱུར་བའི་གངས་རི ་དང་བོད་ཀྱི་འཁྱམ་རོམ་དག་ཞུ་མུ ས་ཡིན་སྟབས། བོད་ཀྱི་གཙང་པོ་དག་གི་རྒྱུད་དུ་གནས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཚོའི་མི་སེ ར་རྣམས་ལ་ཆུ་ལོག་དང་། ཐན་པ། དེ་བཞིན་འཚོ་རྟེན་སོགས་ཀྱི་ཐད་ ནས་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཉེན་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱལ་ཁབ་འཕེལ་ རྒྱས་ཀྱི་མིང་འོག་ནས་མངའ་ཁོངས་སྟངས་འཛིན་དང་དམག་དོན་ གྲ་སྒྲིག་སོགས་ཀྱི་སླད་བོད་ནང་ གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་རྨང་གཞིའི་འཛུ གས་སྐྲུན་ལས་འཆར་ཏེ། གཞུང་ལམ་དང་། ལྕགས་ལམ། ཆུ་རགས་དང་གནམ་ཐང་སོགས་གསར་རྒྱ ག་དང་། བོད་ནང་གི་ས་གནས་མང་པོ་ཞིག་ལ་ དམག་སྒར་བཙུགས་ཏེ། དམག་དོན་སྦྱོང་བརྡར་གྱི་ལས་དོན་ སྤེལ་ནས་བོད་ཀྱི་སྐྱེས་ཁམས་ཁོར་ ཡུག་ལ་གཏོར་བརླག་གཏོང་བཞིན་པ་དང་ ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ ནང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཐད་ལ་མ་ འཇོག་མང་པོ་བྱས་པ་མ་ཟད། འཛམ་གླིང་གི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོ ག་གི་ཚོགས་ཆེན་ཁག་ལ་ཞུགས་ནའང་། རྒྱལ་ཁབ་དང་ཚོ གས་སྡེ་ཁག་གི་ཉེན་བརྡ་ལ་རྩི ས་མེད་ཐོག བོད་ནང་གི་ཁོར་ཡུག་ལ་སྦག་བཙོག་དང་ ། གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་སོགས་ཚུད་པའི་ ལས་འདོན་མང་པོ་གཉེར་བཞིན་པའི་ཁར། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེ ད་མཁན་རྣམས་ལ་དམ་དྲག་སོགས་བྱས་ ཏེ། བོད་ནང་གི་སྐྱེས་ཁམས་ཁོག་ ཡུག་ལ་གཏོར་བརླག་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད། ཅེས་གསལ་འདུག
སྙན་ཐོའི་ནང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོ་ནས་ད་ལོ་བར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ བོད་ནང་གི་སྐྱེས་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ བདག་གཅེས་དང་སྲུང་སྐྱོབ་ལ་ཁ་ གཡར་ནས་ཉུང་མཐར་ཡང་འབྲོག་མི་གྲ ངས་༩༣༠༠༠༠ ཙམ་བཙན་གྱིས་གནས་སྤོར་བྱས་ཏེ་བོ ད་ཀྱི་འབྲོག་མིའི་འཚོ་བ་མཇུག་ བསྒྲིལ་དུ་བཅུག་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཁ་གསབ་དང་རོགས་སྐྱོར་སོགས་གང་ ཡང་མེད་པས་འབྲོག་མི་དེ་དག་གི་ངེ ས་གཏན་མེད་པའི་འཚོ་བར་དོ་ཕོགས་ ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་ལ། གནས་སྤོར་བྱས་པའི་འབྲོག་མི་དག་ གིས་ཆོས་ལུགས་ཉམས་ལེན་དང་ཆོས་ཕྱོ གས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་བར་དམ་དྲ ག་བྱས་ཡོད་པའི་མ་ཚད། བོད་སྐད་བཤད་པར་དམ་དྲག་དང་། ཆེད་དུ་རྒྱ་ནག་ནས་བོད་དུ་བསླེབས་ པའི་རྒྱ་རིགས་དག་ལ་གཉེན་སྒྲིག་ སོགས་བྱེད་བཅུག་སྟེ། བོད་ཀྱི་ཆོས་རིག་རྩིས་མེད་རྡོག་ རོལ་གཏོང་གིན་ཡོད་པའི་ཁར། བོད་ནང་གི་ས་གནས་ཁག་ཏུ་སྲོལ་རྒྱུ ན་གྱི་སྐྱེས་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་ སྐྱོབ་བྱེད་ཐབས་ལ་བཀག་འགོག་གི ས་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་དཀའ་ངལ་ འཕྲད་མུས་ཡིན། ཞེས་གསལ་འདུག
ཡང་སྙན་ཐོ་དེའི་ནང་། བོད་ནང་ཆེས་འཇིགས་སྣང་སྐྱེས་དགོ ས་པ་ནི་ད་ལྟ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོ ད་ནང་གི་ས་གནས་མང་པོ་ཞིག་ཏུ་གློ ག་འདོན་ཆུ་རགས་གསར་རྒྱག་གིས་བོ ད་དེ་གློག་འདོན་ཆུ་རགས་ཀྱི་རྟེ ན་གཞི་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་བསྒྱུར་ ཐབས་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་ཡིན་ལ། ད་ལྟ་རྒྱ་ནག་གིས་གསར་རྒྱག་བྱེད་ མུས་ཡིན་པའི་མེ་ཏོག་རྫོང་ཁོངས་ ཀྱི་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོའི་བཞུར་རྒྱུ ན་གྱི་གློག་འདོན་ཆུ་རགས་གཅི ག་པུར་ཨ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་ ༡༦༠ ལྷག་གི་འགྲོ་གྲོན་གཏོང་གིན་ཡོད་ སྟབས། ཆུ་རགས་སོགས་ཚུད་པའི་འཛུགས་སྐྲུ ན་དེ་དག་གིས། བོད་ཀྱི་ས་གནས་ཁག་གི་ས་གཤིས་མི་ བརྟན་པ་དང་། རི་ཉིལ། ས་ཡོམ་སོགས་ཡོང་སླ་བ་མ་ཟད། རྒྱ་གར་དང་བྷང་ལ་དྷེ་ཤི་ལྟ་བུའི ་བོད་ཀྱི་ལྷོ་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་ ཁབ་དག་ལ་རང་བྱུང་གི་གོད་ཆག་ཤུ གས་ཆེན་ཡོང་ཉེན་དང་། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ནང་ཆུ་རགས་དེ་ དག་གསར་རྒྱག་སྐབས་མི་མང་གནས་སྤོ ར་དང་། ལྷག་པར་དུ་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་འཆར་འགོ ད་དང་། ཁོར་ཡུག་གི་ཐོག་འགན་མ་ཁུར་བ་ནི། ས་ཁམས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཀྱང་ རྒྱལ་ཁབ་ཕན་ཚུན་བར་འཁོན་འཛིང་ཡོ ང་བའི་གཞི་རྩར་གྱུར་ཡོད། ཅེས་གསལ་འདུག
དེ་བཞིན་སྙན་ཐོ་དེའི་ནང་རྒྱ་ ནག་གཞུང་གིས་ཁྲིམས་མཐུན་མིན་པའི ་ཐོག་ནས་བོད་ནང་དུ་རྒྱ་རིགས་ གནས་སྤོར་བྱེད་འཇུག་མུས་ཡིན་པའི ་སྐོར་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འགྲིམ་འགྲུལ་ཁོ ་ནར་ཁ་གཡར་ནས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་ དང་བྱེད་མུས་ཡིན་པའི་མེ་འཁོར་ལྕ གས་ལམ་དང་། གནམ་ཐང་། གློག་འདོན་ཆུ་རགས་སོགས་ཀྱིས་བོ ད་ཀྱི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ ལ་གཏོར་བརླག་གཏོང་མུས་ཡིན་པའི་ སྐོར། ཁྲིམས་མཐུན་མིན་པའི་ཐོག་ནས་ལི་ཐིམ་ དང་ཟངས་ཚུད་པའི་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོ ན་བྱེད་མུས་ཡིན་པའི་སྐོར། ལྷག་པར་བོད་ཀྱི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ ལྡོག་དེ་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ གཙོས། གོ་ལ་ཧྲིལ་པོའི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ ལྡོག་དང་ཐད་ཀར་འབྲེལ་བ་ཡོད་པས། རྒྱལ་སྤྱི་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱིས་བོད་ ནང་གི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ ལས་དོན་ལ་གཞོལ་དགོས་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་སྐྱེ ས་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ ལས་དོན་ཐད་ལ་སྐུལ་འདེད་བྱ་དགོས་ པའི་རེ་སྐུལ་གནང་འདུག
གསར་འགོད་པ། དཔལ་ལྡན། རྩོམ་སྒྲིག་བྱེད་མཁན། པདྨ་མཚོ།