རང་མི་རིགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་དང་རང་གཤིས་བཟང་པོ་དེ་དག་ག་ལེར་བརླག་འགྲོ་བའི་ཉེན་ཁ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད། མི་རིགས་གཅིག་གི་ཁྱད་ཆོས་དང་གཤིས་ཀ་ཟེར་བ་དེ་གཙོ་བོ་སྐད་ཡིག་ལ་རག་ལས་ཡོད་སྟབས། བོད་སྐད་ཡིག་གི་ཉེན་ཁ་དེ་ཆབ་སྲིད་དང་དཔལ་འབྱོར། སྤྱི་ཚོགས། རིག་གནས་དང་འཚོ་བ། གོམ་སྲོལ་སོགས་ཕྱོགས་མང་པོ་ཞིག་གི་ཉེན་ཁ་ཆགས་ཡོད། ཅེས་དཔལ་རྒྱལ་བ་ཀརྨ་པ་མཆོག་གིས་གསུངས་ཡོད།
ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༦ ནས་ ༨ བར་ཉིན་གསུམ་རིང་སུ་ཇཱ་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭ་དབུ་བརྙེས་ཏེ། ལོ་ངོ་ ༢༥ འཁོར་བའི་མཛད་སྒོ་ཞིག་ཚོགས་ཡོད་ཅིང་། མཛད་སྒོའི་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་དཔལ་རྒྱལ་བ་ཀརྨ་པ་མཆོག་ཕེབས་ཡོད་ལ། ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་ཐུབ་བསྟན་ལུང་རིགས་མཆོག་དང་བོད་ཁྱིམ་འགན་འཛིན་ཚེ་དབང་ཡེ་ཤེས་ལགས། གཞུང་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གི་འགན་འཛིན། སུ་ཇཱའི་སློབ་ཟུར་རྣམས་བཅས་གདན་ཞུ་གནང་འདུག
དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོའི་ཐོག་མར་སློབ་གྲྭའི་དབུ་འཛིན་མཆོག་གིས་སློབ་གྲྭའི་ལས་བསྡོམས་སྙན་སྒྲོན་ཞུས་ཏེ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༦ ནས་ད་བར་སློབ་མ་ ༨༨༦༦ ཙམ་སྐྱེད་སྲིང་བྱས་ཤིང་། ད་ལྟའི་ཆར་སྔོན་འགྲོའི་འཛིན་གྲྭ་ནས་འཛིན་རིམ་བཅུ་བའི་བར་སློབ་མ་ ༡༧༡༦ དང་། ལས་བྱེད་ ༡༦༣ ཡོད། འཆར་ལོའི་ནང་འཛིན་རིམ་བཅུ་གཅིག་དང་བཅུ་གཉིས་ཀྱང་སློབ་གྲྭ་འདིར་འཚོགས་ཐུབ་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་བྱུང་། དེའི་རྗེས་བོད་ཁྱིམ་དབུ་འཛིན་ཚེ་དབང་ཡེ་ཤེས་ལགས་ཀྱིས། སློབ་གྲྭ་འདི་ཐོག་མར་༧གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་ལྟར། བོད་ནས་ཡོང་མཁན་རང་ལོ ༡༤ བརྒལ་བ་ཚོར་དམིགས་ཏེ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༦ ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༢༤ ཉིན་མཱ་སོ་རི་སློབ་གྲྭའི་འཛིན་སྐྱོང་འོག་མགོ་འཛུགས་བྱས་ཤིང་། ཕྱིས་སུ་ཐད་ཀར་བཀའ་ཤག་གིས་འཛིན་སྐྱོང་བྱས་ཏེ། ༡༩༩༠ ལོར་བཀའ་ཤག་གིས་སློབ་གྲྭ་འདི་བོད་ཁྱིམ་ལ་རྩིས་འབུལ་བྱས་ཏེ་བོད་ཕྲུག་ཁྱིམ་སྡེའི་ཁྱབ་ཁོངས་ཆགས་ཡོད། ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།
སྐབས་དེར་སློབ་གྲྭ་དེར་སློབ་སྤྱི་བསོད་ནམས་སྲིད་ཆོས་ལགས་གཙོས་དགེ་ལས་ཁག་ཅིག་ལ་ཞབས་ལོ་ ༢༥ ཟིན་པ་དག་ལ། ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཆེ་བསྟོད་གཟེངས་རྟགས་ཕུལ་བ་དང་། ཉེ་ལམ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གོང་འཕེལ་ཆེད་སུ་ཇཱ་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭའི་སློབ་མ་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་མངའ་སྡེ་མང་པོར་རྐང་འཁོར་སྐོར་སྐྱོད་བྱས་པར་བསྔགས་བརྗོད་བྱ་དགའ་བཅས་ཕུལ་སོང་།
དེའི་རྗེས་ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་ཐུབ་བསྟན་ལུང་རིགས་མཆོག་གིས་གསུང་བཤད་གནང་དོན། བོད་པའི་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་དང་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་གཤིས་ཀ་རྒྱུན་འཛིན། བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་བསྒྲུབ་ཕྱིར་སློབ་གྲྭ་འདི་བཙུགས་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ཤེས་ཡོན་གཅིག་པུས་འགྲིག་གི་མ་རེད། སློབ་གྲྭའི་ནང་གཙོ་བོ་ཤེས་སྤྱོད་གཉིས་ལ་དོ་སྣང་བྱ་དགོས་པ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། བོད་མིའི་གནས་བབ་ཛ་དྲག་པོ་རེད། རང་བཙན་ཡོད་པའི་སློབ་ཕྲུག་ཚོ་ལས་བོད་པའི་སློབ་ཕྲུག་ཚོར་འགན་ཁུར་ཆེ་བ་ཡོད། ལྷག་པར་བོད་ནས་ཕེབས་པའི་སློབ་ཕྲུག་ཚོར་ཤུལ་དུ་ཕ་མ་གཉེན་ཉེ་ཚོས་རེ་བ་ཆེན་པོ་བཟུང་ཡོད། ཅེས་དང་།
སྔོན་མ་ཡིན་ན་སློབ་ཕྲུག་མང་པོ་ཞིག་གིས་ལོ་རྫུན་མ་བརྒྱབ་སྟེ། སློབ་གྲྭ་འདིར་ཚུད་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་། སྐྱག་རྫུན་བཤད་པ་དེ་ཟ་འཐུང་གི་ཆེད་དུ་མིན་པར་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་ཆེད་ཡིན་སྟབས། རྫུན་བཤད་པ་དེ་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་སྐྱག་རྫུན་ཞིག་ཆགས་ཐབས་བྱ་དགོས། སློབ་གྲྭ་འདིའི་ནང་གི་དགེ་ལས་ཚོ་ཡིན་ནའང་དམིགས་བསལ་གཟབ་ནན་ཐོག ཕྲུ་གུ་འདི་དག་གནས་སྟངས་གང་འདྲ་ཞིག་གི་འོག་ནས་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་དུ་ཡོང་བ་རེད། བཙན་བྱོལ་ནང་སྐྱེས་པའི་ཕྲུ་གུ་ལྟར་ཆུང་དུས་ཁོང་ཚོར་སློབ་སྦྱོང་གི་གོ་སྐབས་རག་ཡོད་མེད། བོད་ནང་དུ་ཕ་མ་ཚོ་རྒྱ་ནག་གི་བཙན་གནོན་འོག་གནས་ཡོད་པ་སོགས་ལ་ཐུགས་བསམ་བཞེས་ཏེ། དམིགས་བསལ་གྱིས་བྱམས་བརྩེ་དང་། གཟིགས་རྟོགས་ཡག་པོ་གནང་དགོས། ཞེས་གསུངས་སོང་།
མཐར་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་དཔལ་རྒྱལ་བ་ཀརྨ་པ་མཆོག་གིས་གསུང་བཤད་གནང་དོན། ད་ལྟ་བོད་མི་རིགས་འདི་ཤི་གསོན་གྱི་དུས་ཚོད་འདྲ་བོ་ཞིག་ལ་འཁེལ་ཡོད། བོད་ནང་དུ་སྐྱེས་པའི་བོད་རིགས་ན་གཞོན་ཚོ་ཡིན་ན་འདྲ་ལ། རྒྱ་གར་ནང་དང་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ཏུ་འཚར་ལོངས་བྱུང་པའི་ན་གཞོན་ཚོ་ཡིན་ནའང་འདྲ། རང་མི་རིགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་དང་རང་གཤིས་བཟང་པོ་དེ་དག་ག་ལེར་བརླག་འགྲོ་བའི་ཉེན་ཁ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད། མི་རིགས་གཅིག་གི་ཁྱད་ཆོས་དང་གཤིས་ཀ་སྟེ། དབྱིན་སྐད་ནང་ (Identity)ཟེར་བ་དེ་གཙོ་བོ་སྐད་ཡིག་ལ་རག་ལས་ཡོད་སྟབས། བོད་སྐད་ཡིག་གི་ཉེན་ཁ་དེ་ཆབ་སྲིད་དང་དཔལ་འབྱོར། སྤྱི་ཚོགས། རིག་གནས་དང་འཚོ་བ། གོམ་སྲོལ་སོགས་ཕྱོགས་མང་པོ་ཞིག་གི་ཉེན་ཁ་ཆགས་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་ཆབ་སྲིད་ཐད་ནས་བོད་དུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འཛིན་པའི་སྲིད་ཇུས་དེས་དངོས་ཤུགས་རྒྱུ་གསུམ་ནས་བོད་རིགས་རྒྱ་རིགས་ཅན་དུ་སྒྱུར་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཕྱིའི་རྐྱེན་ཡིན་ཡང་སྲིད་མོད། བོད་པ་ནང་ཁུལ་གྱི་བོད་མི་རེ་ཟུང་གིས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་འདི་རྗེས་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པ་འདྲ་བོ་ཞིག་དང་ཉམ་ཐག་པའི་རྣམ་པ་འདྲ་བོ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱས་ཏེ། བོད་སྐད་བཤད་རྒྱུར་ངོ་ཚ་བོ་དང་ཉམས་དམའ་བོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་གོ་སོང་། ཞེས་དང་།
གང་ལྟར། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཉམས་རྒུད་དུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ན། མི་རིགས་ཀྱི་ཁུངས་སྣེ་ཡོད་ཚད་སྡེབ་གཅིག་ལ་ཤི་བ་དང་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་མ་རེད། སྐད་ཡིག་གི་ཉམས་རྒུད་དེ་མི་རིགས་ཤིག་གི་ཉམས་རྒུད་ཆགས་ཡོད། དེ་འདྲ་ཡིན་སྟབས་ངེས་པར་དུ་བོད་པའི་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་ཆགས་ཡོད། སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་སྟངས་ལ་ཐབས་ཤེས་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པ་རེད། དཔེར་ན། བོད་ཡིག་གི་དུས་དེབ་འདྲ་མིན་དཔར་སྐྲུན་བྱ་རྒྱུ་དང་། ཕ་སྐད་བེད་སྤྱོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་བ། གློག་ཀླད་དྲ་རྒྱ་སོགས་བརྒྱུད་དེ་བོད་ཡིག་བཀོལ་སྤྱོད་བྱ་རྒྱུ། ཐ་སྙད་རིགས་ཐུན་མོང་གིས་བཀོལ་སྤྱོད་ཐུབ་པར་གཏན་འབེབ་བྱས་ཏེ་དེང་དུས་ཀྱི་རྗེས་ཟིན་པ་བྱ་རྒྱུ། མདོར་ན་བོད་མི་ཚོར་ལས་འགན་མང་པོ་ཞིག་དང་ཛ་དྲག་གིས་ལེགས་བཅོས་བྱ་དགོས་ས་མང་པོ་ཞིག་ཡོད། འདོད་བློ་འདྲ་ཞིག་ཁེངས་བསྡད་ན། སྐད་ཡིག་རིག་གནས་ཉམས་རྒུད་དུ་འགྲོ་བའི་བར་ཆད་རེད། ཅེས་གསུངས་སོང་།
མཇུག་ཏུ་ཁོང་གིས་མིའི་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་རིན་ཐང་སྐོར་ནས་གསུངས་དོན། སྔར་ཨེ་ཤ་ཡའི་གནའ་རབས་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་སྟངས་ནང་ཤེས་བྱ་ཡོན་ཏན་གཞན་ལ་སྦྱང་བརྩོན་མ་བྱས་སྔོན་ལ། མི་བཟང་པོ་ཞིག་ཆགས་རྒྱུ་དང་ཡ་རབས་སྤྱོད་བཟང་བསླབ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོར་བརྩི་བའི་ལམ་དང་ལུགས་སྲོལ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ཚོ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། དང་པོ་མི་ཡ་རབས་ཤིག་དང་མི་བཟང་པོ་ཞིག་ཆགས་པར་བྱས་ཏེ། ཤེས་བྱ་ཡོན་ཏན་གཞན་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ན། མི་དེ་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཕན་བདེ་སྒྲུབ་མཁན་ཞིག་དང་། རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ལ་ཞབས་འདེགས་སྒྲུབ་ཐུབ་མཁན་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རྒྱུའི་རེ་བ་ཆེན་པོ་ཡོད།
དེང་སང་འཛམ་གླིང་ཇེ་ཆུང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་སྟབས། བོད་ཡིག་གཅིག་པུ་སྦྱང་རྒྱུ་ཡིན། སྐད་ཡིག་གཞན་སྦྱང་གི་མིན་ཞེས་ཀླད་པ་མཁྲེགས་འཛིན་བྱས་བསྡད་ན་འགྲིག་གི་མ་རེད། དེང་རབས་ཀྱི་རྗེས་ཟིན་པ་བྱས་ཏེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆའི་སྟེང་ང་ཚོ་བོད་པ་ཚོ་བསླེབ་ཐུབ་པ་བྱ་དགོས་དུས། དེང་དུས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ལ་དོ་སྣང་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཆེད་ལས་དང་དམིགས་བསལ་སློབ་སྦྱོང་བྱ་དགོས་པའི་རིགས་ལ་དོ་སྣང་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད། ཅེས་གསུངས་སོང་།
གསར་འགོད་པ། བནྡེ་སྐྱབས།
༈ སུ་ཇ་ཞེས་པའི་མིང་ཚིག་འདི་འབྲི་སྐབས་བོད་བརྡ་དང་མཐུན་པའི་རྗེས་གྲུབ་ཀྱི་མིང་འདི་ལྟར་བཏགས་ན་ག་འདྲ་འདུག སྲུ་ཇ་ ཞེས་བོད་པའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གསོལ་ཇ་ལ་གོ་གི་འདུག
སྐྱག་རྫུན་དེ་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་སྐྱག་རྫུན་འགྲོ་རྒྱུར་དཀའ་ངལ་དེ་ཙམ་ཅི་ཡོད། དཔེར་ན་སྔོན་སློབ་པ་ལམ་དུ་ཞུགས་སྐབས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མི་ནག་མདུང་ཐུང་ཅན་བསད་པ་བཞིན་ནོ།
སྐྱག་རྫུན་དེ་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་སྐྱག་རྫུན་ཆགས་ཐབས་བྱ་དགོས་ཟེར་བའི་ཁ་བྱང་དེ་མཐོང་བ་དང་ཡ་མཚན་ཞིག་སྐྱེས་སོང་། འོན་ཀྱང་སྐྱག་རྫུན་ལ་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་སྐྱག་རྫུན་ཟེར་བ་ཞིག་བོད་ཀྱི་ཐ་རྙད་ལ་ཡོད་དམ། དེ་ནི་ཐལ་ཆ་ཆེ་བའི་ཐ་རྙད་ཞིག་ཡིན།
༈ སུ་ཇཱ་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭ་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ངོ་ ༢༥ འཁོར་བའི་རྟེན་འབྲེལ་བཟང་པོ་འདི་ལ་འཚམས་འདྲི་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་རྒྱུ་དང་། ད་ལན་མཛད་སྒོའི་ཐོག་བཀའ་བརྒྱུད་བསྟན་པའི་གཙུག་རྒྱན་༧རྒྱལ་བ་ཀརྨ་པ་མཆོག་གིས་མ་འོངས་སྔོན་གཟིགས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་ཁག་ལ་ལེགས་པར་སེམས་ཏེ་མ་འོངས་རང་རིགས་གངས་ཅན་པ་ཚོ་འཛམ་གླིང་གི་ཡུལ་གྲུ་འདི་ཡི་ནང་འགྲོ་བ་སྤྱི་མཚུངས་ལྟར་འཚོ་གནས་ཐུབ་པར་བཟང་སྤྱོད་ཀྱིས་རྒྱན་དགོས་པའི་བཀའ་སློབ་རིན་པོ་ཆེ་དང་། དེ་ཡི་ནང་ནས་ང་ཚོ་གངས་ཅན་པ་སྤྱི་ལ་ལས་ཀྱིས་དབང་བའི་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་འདི་ཉིད་ཇི་ལྟར་སོན་ཉམས་ལྡན་པའི་ངང་གནས་དགོས་པའི་ན། གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་ལས་འགན་ཇི་ཙམ་ཡོད་མེད་ཀྱི་བཀའ་སློབ་ཁག་ཉིན་གཅིག་གི་དུས་ཚོད་སྐྱེལ་ཐུབ་ཙམ་མིན་པར། རྟག་ཏུ་གཞོན་སྐྱེས་ཚོའི་ཡིད་ལམ་དུ་གསལ་ཐུབ་པ་བཟོ་རྒྱུ་དེ་འགན་ཡོད་ལས་བྱེད་ཁག་གི་ཕྲག་པར་བབས་པའི་ལས་འགན་ཞིག་ཡིན་པ་དེ་རྣམ་ཀུན་ཡིད་བཅང་གིས་ལེགས་སྤེལ་ཉེས་འགོག་གི་ལས་དོན་ཁག་བསྒྲུབ་རྒྱུར་ཐུས་ཤོར་མེད་པར་གནང་གལ་ཆེ་བ་དང་། དཔེར་ན་བོད་ཀྱི་ཁ་དཔེར། ཚེས་གཅིག་ལ་འཆུགས་ན། གནམ་གང་བར་འཆུགས་ཟེར་བའི་དཔེ་བཞིན། ཡང་ཁྱེད་ཚོ་ལས་བྱེད་ཚོའི་བླ་མ་ཆེ་ཁག་གི་མདུན་ནས་ཞལ་འདེབས་ཁོ་ནར་དམིགས་ཏེ་ངོ་བསྟོད་ཞེ་གཅིག་བྱས་པ་ལས། གནད་དུ་སྨིན་པའི་ལས་འགན་སྣེ་གཅིག་ཀྱང་མ་སྒྲུབ་ན། མ་འོངས་པར་བོད་གངས་ཅན་པའི་གསོན་རྩ་འདི་རྣམས་ཆུད་ཟོས་སུ་གཏང་བའི་ཉེས་པ་དང་འགན་འཁྲི་ཚང་མ་ཁྱེད་རང་ཚོའི་འཁྱེར་དགོས་པས་དེ་དོན་བློར་འཇགས་དང་ཡིད་གཟབ་གྱིས།
སུ་ཇཱ་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭ་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ངོ་། ༢༥ འཁོར་བར་བརྟེན་འབྲེལ་ཞུ། འོན་ཀྱང་བོད་ནང་གི་སློབ་མ་ཚོས་སྲོག་འབེན་ལ་བཙུག་ནས་སྐད་ཡིག་བསྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭའི་དབུ་འཛིན་ཚོས་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ། བོད་ཡིག་ཡར་རྒྱས་བཏོང་རྒྱུའི་ཆེད་དུ་དམིགས་པའི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་ཇུས་ལག་བསྟར་མ་བྱས་པ་དེ་ལ་བློ་ཕམ་ཆེན་པོ་ཡོད།