སྐྱིད་བྱམས་བསྟན་འཛིན་དགའ་བ།
དེ་རིང་ངས་རེ་གཟའ་ཉི་མའི་གུང་གསེང་གི་དུས་ཚོད་སྤྱད་ནས་བོད་དོན་གྱི་སྐོར་ལ་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་བྲི་དགོས་བསམ་སྟེ། རྒྱ་གཞུང་ལ་ད་དུང་སྟོང་བསམ་ཅི་ཞིག་བཅང་རྒྱུ་ལྷག་ཡོད་དམ་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་འབྲི་བཞིན་པའི་སྐབས་སུ་ལོ་ན་བཞི་བཅུ་ཙམ་ལ་སོན་ཞིང་། དབུ་སྐྲ་བོང་བ་ལྟར་ནག་པའི་སྤྱི་གཙུག་གི་དབུས་སུ། ཞོ་ལྟར་དཀར་བའི་དབུ་སྐྲ་དཀར་པོ་ཉུང་ངུ་ཞིག མུན་ཁྲོད་ཀྱི་སྐར་མ་ཇི་བཞིན་ལྷམ་མེར་གསལ་བ། ཞལ་གྱི་ཡས་མཆུའི་སྟེང་དུ་སོལ་ལྟར་ནག་ཅིང་བཅོ་ལྔའི་ཟླ་དབྱིབས་ལྟར་སྒོར་བའི་རྨེ་བ་ཆུང་ཆུང་ཞིག དམར་ཞིང་སྨུག་པའི་ངོ་གདོང་ན་ཅུང་བསྒྲིབས་པའི་ཚུལ་དུ་གནས་ཤིང་། དེང་རབས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་བསྒྱུར་མ་ཐུབ་པའི་ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱི་ལུས་དྲི་བཞིན་བྱིང་ངེར་ཐུལ་འོང་བའི་ཨ་ཅག་ལགས་ཤིག་གིས་ངའི་གྲྭ་ཤག་གི་སྒོ་ཕྱེ་ནས་བཀའ་ཤག་ལ་ཡི་གེ་ཞིག་བྲི་རོགས་ཞེས་རེ་བསྐུལ་བཏོན་བྱུང་།
ངས་ལམ་སང་ག་རེའི་སྐོར་ལ་ཡིན་མིན་དྲི་བ་ཞུས་པས་རིམ་བཞིན་འོག་ཏུ་འཆད་འགྱུར་ལྟར་ཁོ་མོས་དཀའ་ངལ་སྣ་ཚོགས་ཤིག་རྫོགས་རྒྱུ་མེད་པ་ལྟར་བརྗོད་པས་ང་ཡང་ཡིད་སེམས་རབ་ཏུ་འཁྲུག་པར་གྱུར། སྐབས་དེ་དུས་ངའི་སེམས་ལ་ལོ་རབས་བཞི་བཅུ་པའི་ནང་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཕོ་བྲང་ནང་གི་གད་པ་ཚོ་དང་གྲོགས་འདྲིས་གནང་བ་ལས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དྲང་བདེན་མེད་པའི་དཀའ་ངལ་སྣ་ཚོགས་ཤིག་ཐོས་མྱོང་བ་མ་ཟད། ཉམ་ཆུང་གི་བདེ་སྡུག་ཞུ་དབང་མེད་པར་བཙན་དཀའ་གཏོང་བ་སོགས་དངོས་སུ་གཟིགས་རྟོགས་བྱུང་སྟེ་ལེགས་བཅོས་ལས་ཁུངས་དང་གྱོད་ཞིབ་ལས་ཁུངས་བཙུགས་པ་སོགས་གཅིག་མཇུག་གཉིས་མཐུད་ཀྱི་དྲན་ངོར་གསལ་འོང་ལ། ལོ་རབས་བརྒྱད་བཅུ་པའི་ནང་ཧུའུ་ཡའོ་པང་དང་ཝན་ལི་སོགས་བོད་ནང་གཟིགས་སྐོར་དུ་ཕེབས་སྐབས་ཧུའུ་ཡའོ་པང་གིས་ཧང་སངས་པའི་སྒོ་ནས། ཀྲུང་དབྱང་གིས་བོད་ལ་རྒྱ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་ཁ་ཤས་ཀྱི་འགྲོ་སོང་བཏང་ཡོད་པ་དེ་དག་ཚང་མ་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོའི་ནང་དུ་གཡུགས་པ་རེད་དམ་ཞེས་པའི་གསུང་སྐད་ཤོར་བ་དེ་ཡང་ཡིད་ལ་ལྷང་ངེར་དྲན་པར་གྱུར། དེ་ལྟར་དྲན་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་དེ་དང་གཅིག་མཚུངས་ཀྱི་གནས་བབ་ཅིག་ལ་ལྷུང་ཡོད་པས་མིན་པར་གནས་ཚུལ་དེ་དང་ཕྱོགས་གཅིག་འདྲ་བ་ཡོད་པས་རེད། ཁོ་མོས་བརྗོད་དོན་ལྟར་བྱས་ན་གཞིས་ཆགས་ནང་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱེད་མཚམས་ནི་དྲང་བདེན་མིན་པར་རྒྱུ་དངོས་ཆེ་ཆུང་དེ་ཡིན་པར་བརྟེན་ཁོ་མོ་ལྟ་བུའི་འབྱོར་མེད་ཉམ་ཐག་ཚོར་ག་དུས་ཡིན་རུང་གྱོང་ཁ་རག་གི་ཡོད་པ་མ་ཟད། གོང་རིམ་ལ་བདེ་སྡུག་སྙན་གསེང་ཞུས་རུང་ངོ་གདོང་ནག་པོ་སྟོན་གྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཐེངས་དུ་མར་ཞུས་ཚེ་གཏིང་ནད་བཟུང་ནས་ལུས་སེམས་གཉིས་ལ་དཀའ་ངལ་ཚད་མེད་མྱོང་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ཚུལ་བརྗོད་བྱུང་།
ད་དུང་ཁོ་མོས་བརྗོད་དོན་དེང་སང་ཁེ་བཟང་ཚང་མ་ཧམ་པ་ཆེ་བ་དང་མགོ་བདེ་བའི་རིགས་ལ་མ་གཏོགས་ཉམ་ཆུང་ཚོར་ཅི་ཡང་རག་གི་ཡོད་པ་མ་རེད་ལ། བོད་གཞུང་གིས་མིང་ལ་སྐྱོབ་གསོ་ཞེས་བཏགས་ཀྱང་དོན་དུ་སྐྱོབ་གསོ་དེ་དག་ཕྱུག་བདག་ཚོར་རག་གི་ཡོད་པ་མ་ཟད། གཞིས་ཆགས་ནང་ཕྱུག་པོ་མང་པོ་ཞིག་གིས་བོད་གཞུང་གི་སྐྱོབ་གསོ་བཟས་ནས་མི་མང་དངོས་གནས་ཉམ་ཐག་ཚོར་རག་གི་ཡོད་པ་མ་རེད་ཟེར།
གནས་ཚུལ་འདི་དག་གིས་རྐྱེན་པས་ཁོ་མོ་ནི་རང་མི་རིགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་རེ་ཐག་ཆད་འདུག་པ་མ་ཟད། ང་ཚོས་ཁ་ནས་ལས་འབྲས་དང་ང་ཚོ་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་གཅིག་པ་ཞེས་འབོད་ཀྱང་དོན་དངོས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ནི་རང་ཉིད་མི་སྣ་གང་འདྲ་ཞིག་ཡིན་མིན་གཞན་ལ་ར་སྤྲོད་བྱ་ཆེད་ཀྱི་བརྡ་རྟགས་དེ་ཡིན་པར་བརྟེན་ཁ་ལག་མི་མཚུངས་པའི་འཕྱོན་མའི་འཛུམ་བག་དེར་ཁོ་མོ་རྦད་དེ་ཡིད་ཐང་ཆད་འདུག གནས་ཚུལ་འདི་དག་གིས་རྐྱེན་པས་ངའི་ཡིད་ལ་གོང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བྱུང་བ་དེ་གཉིས་མི་དྲན་པ་ག་ལ་སྲིད།
དེ་བས་ན་རང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཞན་ཆར་ཕྱི་ཤུན་མཛེས་པོས་བཙན་འགེབས་བྱེད་པ་ནི་རང་ཕྱོགས་ཕམ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་རྩ་དང་། རང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཞན་ཆ་ཞན་ཆར་ངོས་འཛིན་གྱིས་དེའི་སྐྱོན་གནད་སེལ་ཐབས་བྱེད་པ་ནི་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་ཐེམ་སྐས་དང་མཐར་ཐུག་གི་རྒྱལ་ཁ་ཉག་ཅིག་དེ་ཡིན་པར་བརྟེན་ངས་དོན་དངོས་རང་བཞིན་སྦས་གསང་མེད་པར་རྒྱ་ཆེའི་ཀློག་པ་པོ་རྣམ་པས་ཁོ་མོ་ལྟ་བུའི་ཉམ་ཐག་སྐྱོ་བོའི་གནས་ཚུལ་དག་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་བྱེད་དུ་རྩོམ་འདིའི་ལས་ལ་འཇུག་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཁོ་མོས་ཀྱང་ང་ཚོས་ཕྱི་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་པ་ལས་ནང་དུ་དོ་སྣང་དེ་ཙམ་མི་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཞིག་ཡིན་མིན་གྱི་རྐྱེན་རྩ་འཚོལ་འདོད་ཀྱི་རེ་སྙེག་བྱེད་པ་དེའི་ཐོག་ནས་ཀྱང་ང་ཚོར་ཅི་ཞིག་བྱ་དགོས་པའི་བསྐུལ་བརྡ་གཏོང་གི་མི་འདུག་གམ།
སྤྱིར་ཁོ་མོར་འཕྲད་པའི་དཀའ་ངལ་འགའ་ཞིག་ནི་རང་ངོས་ནས་མ་འགྲིག་པའི་ཞན་ཆ་ཡོད་ངེས་ཀྱང་གཞིས་ཆགས་ནང་ཕྱུག་བདག་མང་པོས་སྐྱོབ་གསོ་ལེན་པ་དང་སྐྱོ་བོའི་རིགས་ལ་སྐྱོབ་གསོ་མ་རག་པའི་གནས་སྟངས་ནི་གོང་རིམ་ནས་ཞིབ་བཤེར་ནན་ཏན་མ་བྱས་པས་ལན་པ་ཞིག་རེད་ལ། གནད་དོན་གང་ཞིག་ཐག་གཅོད་དགོས་རུང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གནོན་ཤུགས་འོག་ཏུ་མ་ཚུད་པར་ལས་འབྲས་དཔང་དུ་བཟུང་སྟེ་ཐག་གཅོད་བྱ་དགོས་པ་ནི་འཆམ་མཐུན་དང་ཞི་བདེ་བག་ཕེབས་ཀྱི་ཁྱིམ་ཚང་ཞིག་སྐྲུན་བྱེད་ཀྱི་མ་ལག་གཙོ་བ་དེ་ཡིན་རུང་། ཁོ་མོའི་འཚོ་གནས་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་ཐོག་དེ་ལྟ་བུའི་ཐག་གཅོད་བྱུང་མེད་པ་ནི་ཁོ་མོ་དང་འདྲ་བའི་འབྱོར་མེད་ཚོའི་གྱོང་གུད་གཅིག་པུ་མིན་པར་འདས་པའི་མི་ལོ་ལྔ་བཅུའི་ནང་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཕོག་པའི་གྱོང་གུད་ཚབས་ཆེ་ཤོས་དེ་རེད་ཅེས་བརྗོད་ན་མ་འགྲིགས་པ་གང་ཡང་མེད།
གང་ལགས་ཤེ་ན། འདས་པའི་མི་ལོ་དེ་དག་གི་ནང་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་འདི་འབྱུང་འགྱུར་བོད་མི་རིགས་རང་ཉིད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་དཔལ་ཡོན་གྱི་ཐོག་ནས་འཚོ་བ་སྐྱེལ་མཁན་ཞིག་ཡོང་ཐབས་ལ་ཐུགས་རེ་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་གནང་སྟེ་ཤེས་ཡོན་གྱི་གོ་སྐབས་ཆ་ཚང་ཞིག་བསྐྲུན་ཡོད་རུང་། བློ་ཕམ་པ་ཞིག་ལ་དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་ང་ཚོའི་སེམས་ཁམས་ལ་ནུབ་ཕྱོགས་སྤྱི་ཚོགས་དཔལ་ཡོན་གྱིས་དབང་དུ་བསྒྱུར་ཏེ་དཔལ་འབྱོར་ནི་གནད་དོན་ཐམས་ཅད་ཐག་གཅོད་བྱ་བྱེད་དུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་མཁན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། འདི་ནི་ད་ལྟ་དང་མ་འོངས་པའི་ང་ཚོའི་ཕམ་ཁ་ཆེ་ཤོས་དེ་རེད་ལ་ང་ཚོས་ད་བར་ཤེས་ཡོན་སྤྲད་པའི་དགོས་དམིགས་ལ་ལྡོག་ཕྱོགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་སྨིན་པ་ཞིག་ཀྱང་རེད།
དེ་བས་ན་གནད་དོན་འདི་ཚོའི་ཐོག་ལ་གོང་རིམ་ནས་ཞིབ་བཤེར་ནན་ཏན་བྱས་ཏེ་སྐྱོབ་གསོ་དེ་དག་འདྲེ་ཤར་སྒོར་གནས་པ་ལ། གླུད་ནུབ་སྒོར་གཏོང་བ་དོན་རེ་ཆུང་ཞེས་པའི་དཔེ་ཟླར་མ་སོང་བར། ནད་ཐོག་སྨན་གྱི་དཔེ་ལྟར་གནད་ལ་འཁེལ་བ་ཞིག་ལག་བསྟན་བྱ་དགོས་ལ། འབྲེལ་ཡོད་འགན་འཛིན་དག་ལ་སླར་ཡང་སློབ་གསོ་རྒྱུད་སྤེལ་བྱ་དགོས་པའམ་ཡང་ན་འགྱུར་བཅོས་གང་དགའ་ཞིབ་བསྡུར་གྱིས་གནད་དོན་གང་ཡང་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའི་ཚངས་ཐིག་ནི་རྒྱུ་འབྲས་དཔང་འཕེལ་གྱི་དྲང་བདེན་ཉག་ཅིག་ཡིན་པ་ཤེས་སུ་འཇུག་དགོས་པ་མ་ཟད། ཉམ་ཆུང་ལ་ལྟ་རྟོག་བྱ་རྒྱུ་ནི་འགན་འཛིན་རྣམས་ཀྱིས་དེ་བས་ཀྱང་གཡོལ་དུ་མེད་པའི་འགན་འཁྲི་ཞིག་ཡིན་པ་དེ་ཡང་དྲན་གསོ་བྱ་དགོས།
འབྲི་མཚམས་འདིར་སླེབས་དུས་ངས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་གསུངས་པའི་ངོས་རང་ཁྱིམ་ཚང་དམའ་བོ་ཞིག་ལ་སྐྱེས་སྟབས་མི་མང་ཉམ་ཆུང་སྐྱོ་བོའི་གནས་ཚུལ་རྣམས་གསལ་པོ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་པས། མི་མང་ཉམ་ཆུང་ཚོའི་འཚོ་ཐབས་འདི་གང་ལེགས་སུ་འགྲོ་བའི་ཐབས་ཤེས་བྱས་པ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་དེའང་དྲན་འོང་ཞིང་། འགན་འཛིན་དེ་དག་ཀྱང་ཁྱིམ་ཚང་དམའ་བོ་ཞིག་ལ་སྐྱེས་ཡོད་ན་ག་ཚོད་སྡུག་ཀྱང་ཁོ་མོ་ལྟ་བུའི་ཁྱིམ་ཚང་སྐྱོ་བོ་དེ་དག་གི་གནས་སྟངས་ལ་བསམ་ཤེས་ཐུབ་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཡོང་ངེས་པ་རེད་སྙམ་པའི་རྣམ་རྟོག་ཞིག་ཀྱང་སྐྱེས་བྱུང་།
གང་ལྟར་ཡང་ད་ལྟའི་དུས་སྐབས་ཀྱི་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་འཐབ་རྩོད་ནང་གལ་གནད་ཆེ་ཤོས་ནི་རང་མི་རིགས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་འཐབ་རྩོད་འདི་རྒྱུ་གནས་ཐུབ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་རྩར་གཏོགས་པའི་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་དང་། མི་མང་ཀྱི་འཚོ་བ་སྲ་བརྟན་ཕུགས་འཕེར་ཡོང་ཐབས་ལ་གཙོ་ཤུགས་ཀྱི་ནུས་པ་འདོན་དགོས་པ་ནི་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལས་དོན་དོ་གལ་ཆེ་ཤོས་སུ་ངོས་འཛིན་ཐུབ་དགོས་ལ། བོད་རིགས་ཡོད་དོ་ཅོག་གིས་འགན་འཁུར་བྱ་གཞི་ཆེ་ཤོས་དེ་ཡང་རེད། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་ད་ལྟའི་དུས་སྐབས་ལ་ཕྱིའི་རྣམ་འགྱུར་ཁོ་ནར་གཡེངས་ཏེ་ནང་དོན་འཐུས་ཤོས་སུ་གྱུར་ན་འབྱུང་འགྱུར་བོད་མི་རིགས་འདི་ཕྱི་ནང་གཉིས་ནས་རྐྱེན་ངན་རུ་འཛིང་གི་གནས་བབ་ཅིག་ལ་གྱར་ངེར་པར་སོང་། ད་ལྟ་ནས་གྲ་སྒྲིག་སྡུག་ས་ནས་བྱས་ཏེ་ནང་དོན་ཚགས་ཚུད་ཡོང་ཐབས་ལ་གཙོ་ཤུགས་ཀྱི་ནུས་པ་མཉམ་སྤུངས་བྱ་དགོས་པ་གལ་གནད་ཆེ་ཤོས་སུ་མཐོང་ངོ་།།
ཁྱེད་ཀྱིས་གསུངས་པ་བདེན་པ་རེད། ང་ཚོས་ཕྱི་ལ་དོ་སྣང་མང་དྲག་ནས་ནང་ལོག་བརྗེད་འགྲོ་ཡི་ཡོད་པ་རེད། ད་བར་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་དགོང་ཚུལ་ཞུ་ཡོད་ཀྱང་གཞུང་གི་ངོས་ནས་དེ་ཙམ་དོ་སྣང་བྱས་མེད་པ་རེད། ས་གནས་མང་པོ་ཞིག་ལ་གནས་ཚུལ་དེ་ཡོད་ཡོད་པ་རེད། ཁ་ཤས་ས་གནས་མགོ་འཛིན་གྱི་ཡག་པོ་མི་བྱེད་པ་དང་ཁ་ཤས་ས་གནས་དེ་རུ་ཕྱུག་བདག་རྣམས་ཀྱིས་དབང་ཤུགས་ཀྱི་འགོ་འཛིན་ལ་དབང་ཆ་མེད་པ་དང་མགོ་འཛིན་པས་ཀྱང་དུས་ཚོད་བསྐྱལ་ནས་སྡོད་ཡོད་པ་སོགས་གནས་ཚུལ་འདྲ་མིན་ཡོད་པ་རེད།
ངས་བསམ་ཚུལ་ལ་སོ་སོའི་རྒྱལ་ཁབ་སྐྱོང་དགོས་ན་དང་པོ་ས་མཚམས་དང་མི་སེར་མཉམ་ཆུང་སྐྱོང་དགོས་པ་དེ་ནས་ཞིང་པ་དང་སློབ་གྲྭ་སོགས་བསྐྱོང་ན་རྒྱལ་ཁབ་ཡར་རྒྱས་དང་མི་རིགས་གཅིག་གྱུར་ཆགས་ཀྱི་རེད་བསམ་བཞིན་ཡོད། འོན་ཀྱང་ངས་བསམ་ཚུལ་ནོར་བ་ཡིན་མིན་མི་ཤེས།