གཟའ་ཉི་མའི་ཉིན་ནས་བཟུང་སྐབས་དང་པོའི་ཀིརྟིའི་དགེ་རྩ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་པ་ཚོགས་ཏེ། སྐབས་གཉིས་པའི་དགེ་རྩ་ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་རྒྱུན་ལས་གསར་འདེམས་དང་གྲོས་ཆོད་ཁག་གཏན་འབེབས་བཅས་གནང་སོང་།
ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༦ ནས་ ༧ བར་གྱི་ཉིན་གཉིས་རིང་སྐབས་དང་པོའི་ཀིརྟིའི་དགེ་རྩ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་པ་བཞུགས་སྒར་ཀིརྟི་བྱེས་པ་གྲྭ་ཚང་དུ་ཚོགས་ཡོད་ཅིང་། མཛད་སྒོའི་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་སྐྱབས་རྗེ་ཤིང་བཟའ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གཙོས། ཀིརྟི་བྱེས་པ་གྲྭ་ཚང་གི་བླ་སྤྲུལ་དང་དགེ་རྩ་ཚོགས་པའི་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པ། གྲྭ་ཚང་གི་དགེ་འདུན་པ་དང་མི་མང་བཅས་མཉམ་ཞུགས་གནང་བ་དང་། ཚོགས་འདུའི་ཉིན་དང་པོར་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་མཆོག་ནས་བཀའ་སློབ་གསུང་བཤད་དང་། སྐབས་གཉིས་པའི་ཀིརྟིའི་དགེ་རྩ་ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་རྒྱུན་ལས་གསར་བའི་འོས་གཞི་གསལ་བསྒྲགས་བཅས་གནང་བ་མ་ཟད། ཉིན་གཉིས་རིང་གྲོས་གཞི་ཁག་གསུམ་གྱི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གོ་བསྡུར་གནང་སྟེ། ཁ་སང་ཉིན་མཐའ་མར་གྲོས་ཆོད་གཏན་འབེབས་དང་རྒྱུན་ལས་གསར་བ་རྣམས་ལ་ཁ་བཏགས་བསྒྲོན་འབུལ་བཅས་གནང་སྟེ་ཚོགས་འདུ་མཇུག་སྒྲིལ་ཡོད།
ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་ཀིརྟིའི་དགེ་རྩ་ཚོགས་པའི་སྐབས་གཉིས་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་རྒྱུན་ལས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་འགན་འཛིན་ཚོགས་མིར་ཨ་ལགས་མཁས་ཚང་མཆོག་དང། སྐུ་ཚབ་ཟུར་བ་བློ་བཀྲ་ཚེ་རིང་ལགས། སློབ་སྤྱི་ཟུར་བ་གདོང་རི་ཤེས་རབ་གསུམ་འོས་བསྡུའི་ལམ་ནས་བསྐོ་བཞག་གནང་བ་མ་ཟད། གྲོས་གཞི་གཙོ་བོ་ཀིརྟིའི་དགེ་རྩ་ཚོགས་པའི་དམིགས་ཡུལ་དང་འབྲེལ་བའི་རྒྱ་ཆེའི་ལས་གཞི་གསར་རྩོམ་ཇི་འདྲ་ཞིག་སྤེལ་དགོས་པ་དང་། ཀིརྟིའི་དགེ་རྩ་ཚོགས་པའི་རོགས་སྐྱོར་ལས་འཆར་སྤྱི་དང་ཡང་སྒོས་ཤེས་ཡོན་ཐོག་ལས་རིམ་ཇི་ལྟར་སྤེལ་ན་ལེགས་མིན། ཀིརྟིའི་དགེ་རྩ་ཚོགས་པའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྐྱབས་མགོན་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་སྐུ་ཚེ་ཞབས་པད་བརྟན་ཅིང་རླབས་ཆེན་མཛད་འཕྲིན་རྒྱས་ཐབས་ཇི་དགེའི་སྐོར་བཅས་དོན་ཚན་གསུམ་གྱི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གོ་བསྡུར་གནང་སྟེ། ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༧ ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོ་མ་འོངས་པར་ཀིརྟིའི་དགེ་རྩ་ཚོགས་པའི་ངོས་ནས་སློབ་མ་རྣམས་ལ་སློབ་ཡོན་དང་ཤེས་ཡོན་ཐོག་རོགས་སྐྱོར། ནད་པ་ཉམས་ཐག་དང་ནད་གཅོང་ཅན་ལ་རོགས་སྐྱོར། སྐྱབས་མགོན་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་སྐུ་ཕྱཱ་བཅས་གྲོས་ཆོད་དོན་ཚན་ ༢༡ གཏན་འབེབས་གནང་ཡོད་པ་རེད།
ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་སྐབས་དང་པོའི་ཀིརྟིའི་དགེ་རྩ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ཨ་ལགས་མཁས་ཚང་མཆོག་གིས་ཚོགས་འདུའི་ངོ་སྤྲོད་གསུང་བཤད་གནང་དོན་ལྟར་ན། ཀིརྟི་དགེ་རྩ་ཚོགས་པ་ནི་སྐྱབས་མགོན་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་དགོངས་བཞེས་ལམ་སྟོན་ལྟར། སྔར་སྲོལ་ཀིརྟི་བླ་བྲང་གི་སྲིད་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྲོ་ལུགས་རྣམས་དེང་སྐབས་དགོས་གལ་མེད་ཀྱང་། ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྲོ་ལུགས་རྣམས་མུ་མཐུད་འགྲོ་གལ་ཆེ་བར་མཐོང་སྟེ། སྔོན་མའི་བླ་བྲང་གི་འགྲོ་ལུགས་དེ་དམངས་གཙོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་ཀིརྟི་དགེ་རྩ་ཚོགས་པ་གསར་འཛུགས་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དགེ་རྩ་ཚོགས་པ་གསར་འཛུགས་གནང་དགོས་དོན་ཀྱང་དེང་དུས་ཀྱི་མིའི་དགོས་མཁོར་གཞིགས་ཏེ་སྙིགས་དོར་བཅུད་ལེན་དང་འཆར་གཞི་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ལམ་སྲོལ་རྙིང་པ་བསྒྱུར་བཅོས་གནང་སྟེ། མ་འོངས་པར་ལམ་མ་ནོར་བའི་ཕྱོགས་ལ་སློབ་རྒྱུན་རྣམས་འཁྲིད་ཐུབ་རྒྱུར་དམིགས་པ་ཞིག་ཡིན་འདུག་ལ། དགེ་རྩ་ཚོགས་པའི་སྒྲིག་གཞི་ནི་སྐྱབས་མགོན་ཀིརྟི་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་པ་མཆོག་གི་སྔར་སྲོལ་དང་དེང་དུས་ཀྱི་ལམ་སྲོལ་གཉིས་ལས་ལེགས་བྱང་རྣམས་བསྡུས་ཤིང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་སྤྱིའི་དགོངས་པ་དང་མཐུན་པ། སྐྱབས་རྗེ་གོང་མ་ཚོའི་གསུང་གི་བཅའ་ཡིག་ཆེ་ཆུང་རྣམས་གཞིར་བཟུང་བའི་ཐོག ཀིརྟིའི་དགེ་རྩ་ཚོགས་པའི་སྒྲིག་གཞི་ཡིག་ཆའམ་མ་འོངས་པའི་སྒྲིག་གཞི་ཟིན་བྲིས་དང་པོ་སྟེ་ལེའུ་བཅུ་གསུམ་དང་དོན་ཚན་བརྒྱད་ཅན་ཞིག་གསར་རྩོམ་གནང་ཡོད་འདུག
སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་སྐྱབས་རྗེ་ཤིང་བཟའ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས། ཐེངས་འདིར་ཁོང་ཉིད་ཤིང་བཟའ་སྐུ་ཕྲེང་དང་ཀིརྟི་སྐུ་ཕྲེང་གི་འབྲེལ་བ་ཙམ་གྱི་ཆེད་དུ་ཕེབས་པ་མིན་པར། ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་ཐོག་འདི་ཉིད་ཁོང་གིས་གུས་ཞབས་བྱེད་ས་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ནམ་རྒྱུན་ཆབ་སྲིད་ནང་འཛུལ་བསྡད་པའི་བླ་སྤྲུལ་དང་། ཆོས་ལུགས་གཅིག་པུའི་སྒང་ལ་རྒྱུགས་བསྡད་མཁན་གྱི་བླ་སྤྲུལ་དེ་འདྲ་ཡོད་ཀྱང་། ཁོང་གི་ངོས་ནས་བླ་སྤྲུལ་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་རང་ཚུགས་བརྟན་པོ་ཞིག་དགོས་རྒྱུ་གལ་ཆེན་དུ་མཐོང་གི་ཡོད་པ་དང་། བླ་སྤྲུལ་གྱི་མིང་བཟུང་མཁན་ཞིག་ལ་རང་ཚུགས་བརྟན་པོ་མེད་པ་ཡིན་ན། ཕར་ཚུར་གཉིས་ནས་འཕུད་རྒྱག་མཁན་མང་པོ་བྱུང་ཚེ། སྤྱི་ཚོགས་དང་སོ་སོའི་ནང་ཁུལ་ལ་བརྡབ་གསིག་ཡོང་གི་ཡོད་པའི་སྐོར་དང་། ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་ད་ལྟའི་རང་ཚུགས་བརྟན་པོ་དང་། ལྷག་པར་དུ་སྔོན་མ་བཀའ་བློན་གནང་སྐབས་ཀྱང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཕྱག་ལས་ཁོ་ན་མིན་པར། གཙོ་བོ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་རང་གི་ཐོག་དྲང་བདེན་གྱིས་ཕེབས་ཐུབ་ཡོད་སྟབས། ཁོང་ཉིད་ཀྱི་ངོས་ནས་གུས་ཞབས་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱིན་པ་མ་ཟད། ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་ཕྱག་ལས་གང་འདྲ་ཞིག་གནང་ཡང་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ཐུབ་ན་བསམ་སྟེ་ཡོང་བ་ཡིན་པ་གསུངས་སོང་།
གཞན་ཡང་། ཁོང་གིས་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིར་ལྟ་སྟངས་དང་མ་འོངས་པར་གྲྭ་བ་ཚོའི་བསླབ་པ་སློབ་གཉེར་ལ་འབད་བརྩོན་བྱ་དགོས་པའི་ཐད་བཀའ་སློབ་གནང་དོན། “ང་ཚོ་ད་ལྟའི་བར་བཙན་བྱོལ་ནང་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། བོད་ནང་དང་བཙན་བྱོལ་ནང་མ་འདྲ་བ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་བསྡད་ཀྱི་འདུག དེ་ང་རང་གི་ཚོར་སྣང་ཡིན། བོད་ནང་ལ་ཡོད་དུས་ང་ཚོ་གྲྭ་བ་ཚང་མ་ལྷག་བསམ་དང་སེམས་པ་གཙང་མ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། བཙན་བྱོལ་ནང་བསླེབས་རྗེས་དཀའ་ངལ་ཞིག་ཆགས་བསྡད་ཀྱི་འདུག ལྷག་པར་དུ་ངྷ་རམ་ས་ལ་ལྟ་བུའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་ཞུགས་བསྡད་དུས་སེམས་ནང་དྲན་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་དང་། སོ་སོའི་བླ་མ་ཡིན་ནའང་དོགས་པ་མང་པོ་བསླེབས་བསྡད་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཡོང་གི་འདུག སྔོན་མ་ང་ཚོའི་དགོན་པའི་གྲྭ་པ་ཞིག་གིས་རྒྱ་གར་ནས་བོད་ནང་ཡོང་མཁན་ཚོར་སློབ་སྦྱོང་དང་ཤེས་ཡོན་ཡག་པོ་ཡོད་པ་ཧ་གོ་མ་སོང་ཡང་། མགོ་བདེ་བོ་འཁྲབ་རྒྱུ་དང་སྐྱག་རྫུན་བཤད་རྒྱུ་ཤེས་ཀྱི་འདུག་ཅེས་སྡོམ་ཚིག་ཅིག་བརྒྱབ་ཡོད་པ་རེད། དེ་དངོས་ནས་རེད། ང་ཚོ་རྒྱ་གར་དུ་ཡོང་རྗེས་རང་བཞིན་གྱིས་འདི་འདྲ་ཞིག་ཆགས་བསྡད་ཀྱི་ཡོད་ལ། སོ་སོའི་རྩ་བའི་བླ་མར་ཡང་མཚམས་རེར་སེམས་ནང་དོགས་པ་བསླེབས་པ་དང་། མཚམས་རེར་བྱེད་སྟངས་ནོར་འཁྲུལ་དུ་མཐོང་གི་ཡོད་སྟབས། འདིའི་རིགས་ལ་ག་དུས་ཡིན་ཡང་གཟབ་གཟབ་བྱ་དགོས་པ་ཞིག་ཏུ་ང་རང་ངོས་ནས་མཐོང་བསྡད་ཀྱི་ཡོད། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་རྒྱ་ནག་གི་བཙན་འཛུལ་དཀའ་ངལ་འོག་ནས་ཡུན་རིང་བསྡད་མཐར། ད་ལྟ་ང་ཚོ་སྤྱིོ་ཚོགས་གུ་ཡངས་པོ་ཞིག་ནང་བསླེབས་ཡོད་ཀྱང་། རྦད་དེ་གུ་ཡངས་པོ་རང་གི་སྒང་ལ་མི་འགྲོ་བར་སོ་སོར་བསམ་བློ་རེ་གཏོང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། དེ་ལྟར་མ་བྱས་པ་ཡིན་ན་ཕྱག་ལས་ག་རེ་ཡིན་ཡང་གྲ་མ་འགྲིག་པ་ཞིག་དང་། གཞན་གྱི་བྱས་པ་ཆ་ཚང་ནོར་བ་དང་སོ་སོའི་བྱེད་སྟངས་ཡོད་ཚད་འགྲིག་པ་རང་དུ་མཐོང་བ་ཞིག་ཚོར་ཡོང་གི་རེད། ལྷག་པར་དུ་རིག་གནས་ཞིག་སྦྱངས་ཏེ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་འགྲོ་སྐབས་ཆ་ཚང་ནོར་ཡོད་པ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་གི་རེད། ང་རང་ལ་སྔོན་མ་དེ་འདྲ་རེད། གཙོ་བོ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་ད་ལྟའི་བར་བསྐྱངས་བསྡད་པ་དེ་བཀའ་དྲིན་ཆེན་པོ་རེད་དྲན་གྱི་འདུག འདིར་བླ་སྦྲུལ་དང་གྲྭ་བ་མང་ཞིག་ཁོར་ཡུག་འདི་འདྲ་ཞིག་གི་ནང་ས་ཆ་ཟིན་དེ། མཐུན་རྐྱེན་དང་དཔལ་འབྱོར་ཕྱོགས་གང་ཐད་ནས་ཡག་པོ་ཆགས་ཡོད་སྟབས། སློབ་གཉེར་བྱས་ཏེ་བོད་སྤྱི་བའི་དོན་ལ་འགན་འཁུར་ཐུབ་པ་ཞིག་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ” ཅེས་གསུངས་སོང་།
ད་ལྟའི་ཆར་དགེ་རྩ་ཚོགས་པ་འདིའི་ལག་བསྟར་དབུ་ཁྲིད་ཀྱི་འགན་འཛིན་སྐྱབས་མགོན་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་གཟིགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། སེམས་ཅན་སྤྱི་དང་ལྷག་པར་དུ་ཉམ་ཐག་པའི་དོན་བསྒྲུབ་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དགོངས་དོན་དང་། མི་མང་གི་ཆེད་དུ་མི་མང་གིས་བཙུགས་པའི་གཞུང་གིས་མི་མང་གི་དགོས་མཁོ་ལྟར་ལས་དོན་བསྒྲུབ་པའི་དེང་རབས་དམངས་གཙོའི་འགྲོ་ཕྱོགས་གཉིས་ཟུང་དུ་སྤྲེལ་བའི་ཀིརྟིའི་དགེ་རྩ་ཚོགས་པ་འདི་ནི། སྤྱིར་བཏང་གི་ལས་དོན་བྱེ་བྲག་པ་དམིགས་ཡུལ་དང་རྩ་འཛིན་དུ་བཟུང་བའི་ཚོགས་པ་གཞན་དང་མི་འདྲ་བར། ངོ་བོ་ཆོས་ཕྱོགས་ཁོ་ན་ཡིན་ཞིང་འཚོ་ཐབས་དམངས་གཙོའི་རིང་ལུགས་ཀྱི་འགྲོ་ལུགས་དང་སྒྲིག་གཞི་ཚད་དང་ལྡན་པ། དམིགས་ཡུལ་གཞན་ཕན་གྱི་ལས་དོན་འབའ་ཞིག་བསྒྲུབ་རྒྱུ་བཅས་རྩ་དོན་དུ་བཟུང་བའི་ཚོགས་པ་ཞིག་ཡིན་འདུག
སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་རླབས་ཆེན་གྱི་མཛད་འཕྲིན་ལ་བསྔགས་བརྗོད་དང་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་ཡོད། ཁོང་སྐུ་ཚེ་ཁྲི་ལོར་བརྟན་པར་ཤོག
ཉམས་ཐག་རོགས་སྐྱོར་དང་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་ཐད་༧སྐྱབས་མགོན་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེས་བྱམས་བརྩེའི་ཐུགས་ཁུར་བླ་ན་མེད་པའི་སྒོ་ནས་ཚོགས་པ་འདི་འདྲས་གཅིག་འཛུག་གནང་བར་སྙིང་ནས་བསྔགས་བརྗོད་བྱ་འོས་ བླ་བྲང་གང་རྫིག་རྫིག་དང་རླངས་འཁོར་གང་ཡག་ཡག་གཡོག་འཁོར་གང་མང་ཉར་བྱས་ནས་མ་བཞུགས་སྐུ་རྒྱུ་དེ་དག་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཕན་ཆེད་བཏང་བ་ངོ་མཚར་ཆེ།
ཀིརྟིའི་དགེ་རྩ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་པར་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ།