མེར་བསྲེཊ་དོན་རྐྱེན་གྱི་མཚམས་འཇོག་སུས་འགན་ཁུར་རམ།

ཁེ་ར་སེ་ཊོ་ཕི་བྷིསུ་ཅིཊ་ཡིས་བརྩམས། རིག་འཛིན་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱིས་བསྒྱུར།

རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་དོན་རྐྱེན་མཚམས་འཇོག་དགོས་པའི་ཚད་ལ་བསླེབས་ཡོད་མོད། བོད་ནང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གཏོང་མཁན་གྱི་གྲངས་འབོར་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་དང་། བཟོད་དཀའ་བའི་གནས་སྟངས་སུ་འགྱུར་བཞིན་ཡོད། ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་གསར་འགྱུར་དང་སྲིད་གཞུང་ཁག་གིས་དོན་རྐྱེན་འདིའི་ཐོག་འཛིན་པའི་ལྟ་སྟངས་ལ་སྔར་བཞིན་འགྱུར་བ་མེད་པར་དོ་སྣང་བྱེད་ཀྱི་མེད་པས། ཕྱི་སྡོད་བོད་མི་ཚོས་ངོ་རྒོལ་དེའི་འཇུག་འབྲས་ཅི་ཞིག་ཐོན་མིན་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཡོད་པའི་རྣམ་འགྱུར་སྟོན་པ་དང་། མི་ལུས་རིན་ཆེན་བློས་གཏོང་གནང་བ་སྟོང་ཟད་དུ་འགྲོ་སྲིད་པའི་བློ་དོགས་ཀྱང་སྐྱེ་བཞིན་ཡོད།

འོན་ཀྱང་། གལ་ཏེ་རྒྱ་ནག་ལ་ངོ་རྒོལ་ཁ་གཏད་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་ཚད་གཞི་དེ་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གིས་དོ་སྣང་ཇི་ཙམ་ཐོབ་མིན་ལ་ཚོད་དཔག་བྱེད་པ་ནི་ཆེས་ནོར་འཁྲུལ་ཅན་ཞིག་རེད། འོ་ན། དེས་རྒྱལ་ནང་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ལ་རིན་ཐང་མེད་པ་མཚོན་ནམ། དཔེར་ན། རེབ་གོང་དུ་རྟ་འཕྲིན་མཚོས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་རྗེས་སློབ་ཕྲུག་སྟོང་ཕྲག་འགས་ངོ་རྒོལ་བྱས་པ་ཚུད་པའི་གནས་ཚུལ་རིགས་ཀྱང་དོན་མེད་རེད་ཅེས་བརྗོད་ཐུབ་བམ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༤ ཉིན་ཨ་མདོ་རྔ་པར་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གཏོང་མཁན་རང་ལོ་ ༢༡ སོན་པ་བློ་བཟང་འཇམ་དབྱངས་ཀྱི་སྤུན་ཉེ་གྱིས་ཉེ་ཆར་བརྗོད་དོན། “ངོ་རྒོལ་གྱི་རིན་ཐང་ནི་བོད་ནང་ནས་ཚད་འཇལ་གྱི་རེད” ཅེས་བརྗོད་ཡོད། ངོ་རྒོལ་ལས་འགུལ་རིགས་དང་ལྷག་པར་དུ་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དག་ང་ཚོས་གོ་རྒྱུ་ཐོས་རྒྱུ་མེད་པ་ལྟ་བུར་སྣང་སྲིད་ཀྱང་། བོད་མིའི་ངོ་རྒོལ་དག་གོ་ཐོས་གང་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་སྲིད་པ་ནི་བདེན་པ་མ་རེད། རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱིས་བོད་ནང་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་ཤུགས་རྐྱེན་སྤྲད་ཡོད། (1) ཅེས་ཟེར།

གལ་ཏེ་ང་ཚོས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཆེད་ཡིན་པ་ལྟ་བུར་བསམ་ཚེ་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ནི་ཕམ་ཁ་ཞིག་ལ་བརྩིས་ཆོག འོན་ཀྱང་། གནད་དོན་མང་པོ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་ཁུངས་སྐྱེལ་བྱེད་ཐུབ་པ་ནི་འགྲེལ་བརྗོད་དེ་དག་བློ་ཕམ་གྱི་གཞི་རྩ་རེད།  བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོའི་བློ་མིག་གཏོད་ས་ཝ་ཞིན་ཊོན་(Washington)དང་། བྷུརུ་སལ་(Brussel)མིན། མེར་བསྲེགས་མཚམས་འཇོག་གམ་གྲངས་ཚད་འཕར་ཆག་ཇི་བྱུང་གི་དངོས་ཤུགས་བརྒྱུད་གསུམ་གྱི་འགན་འཁུར་ནི་བཙན་བྱོལ་གྱི་མགོ་ཁྲིད་ཚོའི་ལན་འདེབས་ལ་རགས་ལུས་ཡོད།

ད་ལྟའི་དོན་རྐྱེན་འདི་བེད་སྤྱོད་ཡག་པོ་གཏོང་མ་ཐུབ་པའི་ཕམ་ཁ་དེ་རྒྱུ་མཚན་གཉིས་ལ་ཐུག་ཡོད་པར་ང་རང་གིས་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།  ༡༽རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་ཚོའི་དམིགས་ཡུལ་ལ་གོ་ལོག་གི་དཔྱད་ཞིབ་དང་། ༢༽བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གིས་ཧ་ཅང་དོགས་ཟོན་ཆེན་པོའི་ལན་འདེབས་དེ་དག་རེད། ཕྱི་སྡོད་བོད་མི་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་པ་ཚོས་སྤྱིར་བཏང་འདུ་ཤེས་འཛིན་སྟངས་ནི། བཙན་འོག་ཏུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་ཚོས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་བཞིན་པ་དེ་བོད་ནང་དུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་གནར་གཅོད་དང་གཉའ་གནོན་གཏོང་བཞིན་པར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གིས་ངོ་རྒོལ་དང་སྐད་ཆ་ཤོད་དགོས་པའི་ཆེད་ཡིན་པར་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་གི་ཡོད། བསམ་ཚུལ་འདིས་འགྲེལ་བརྗོད་པ་ཚོར་མོ་ཧཱ་མ་དྷི་བྷོའུ་ཛེ་ཛེ་(Mohamed Bouazizi) ཡིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱིས་ཊུའུ་ནེ་ཤིཡའི་སྲིད་གཞུང་མགོ་རྟིང་སློག་ཡོད་ཀྱང་། བོད་ནང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་མི་གྲངས་བདུན་བཅུ་༼རྩོམ་འདི་འབྲི་དུས།༽ལྷག་བརྒལ་ཟིན་ཡང་འཛམ་གླིང་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་གང་ཡང་ཐེབས་མེད་པའི་ཐད་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་ཡི་ཡོད།

རང་ལོ་ ༢༦ སོན་པའི་མོ་ཧཱ་མ་དྷི་བྷོའུ་ཛེ་ཛེ་ཡི་གནད་དོན་ལ་ཞིབ་ལྟ་བྱས་ཚེ་ང་ཚོར་ཐོབ་པའི་ལན་ནི་ཁོང་གིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་པ་ནི། ཊུའུ་ནེ་ཤིཡའི་གསར་བརྗེ་ལ་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་ཆེད་མིན་པ་དེ་རེད། སྲིད་གཞུང་༼ ཊུའུ་ནེ་ཤིཡའི་གཞུང་༽ནི་ཡུ་རོབ་མ་རྩ་རིང་ལུགས་པ་ཕལ་མོ་ཆེའི་མཐུན་ཕྱོགས་ཤིག་ཡིན། འོན་ཀྱང་། དེས་ཊུའུ་ནེ་ཤིཡ་མི་རིགས་དག་འདོད་བློ་མ་ཁེངས་པ་དང་ཕམ་ཉེས་ཀྱི་གནས་སུ་ཚུད་ཡོད་སྟབས་ཁོ་ཚོས་འཇིགས་སྣང་རྒྱབ་ཏུ་བསྐྱུར་ཏེ། སྲང་ལམ་ཐོག་སྙིང་སྟོབས་ཆེན་པོས་མགོ་ཁྲིད་ཚོའི་ཁ་གཏད་དུ་ལངས་ཡོད། ཊུའུ་ནེ་ཤིཡ་གཅིག་པུ་མིན་པར་འཛམ་གླིང་ནང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གང་དུ་བྱུང་ཡང་། ཁོང་ཚོའི་ཆེས་ཐོག་མའི་ཤུགས་རྐྱེན་སྤྲོད་ས་ནི་དོ་འཁུར་ཅན་གྱི་མི་མང་ཡིན་པ་ལས་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་གི་སྲིད་གཞུང་མིན། དེར་བརྟེན། བོད་མི་ཚོའི་བློས་གཏོང་ལ་འཛམ་གླིང་གི་མགོ་ཁྲིད་ཚོས་བསམ་ཤེས་དང་། ཆེད་དུ་དམིགས་ཏེ་བྱ་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་བར་རེ་འདུན་བཅངས་པ་ནི་རེ་འདོད་སྐམ་པོ་ཙམ་ཞིག་རེད། ཇི་སྲིད་ཕྱི་སྡོད་བོད་མི་ཚོས་ད་ལྟའི་ཆགས་འཇིག་གི་གནད་དོན་འདིར་དོ་ཁུར་ཆེན་པོས་འགན་ཁུར་མ་བྱས་པ་དེ་སྲིད་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་འབྲེལ་མཐུད་པ་དང་། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཐག་གཅོད་གཏན་འབེབས་སོགས་བྱུང་བའི་རེ་བ་ཡོད་པ་མ་རེད།

བོད་ནང་རང་གི་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་འཛམ་གླིང་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་སྤྲོད་ཀྱི་མེད་པའི་དོགས་གཞི་ཡོང་གི་ཡོད་པ་ནི།  རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་མཁན་ཚོའི་ཞལ་ཆེམས་ལ་གོ་བ་མ་ལོན་པའི་དབང་གིས་བྱུང་པ་ཞིག་ཀྱང་རེད། རང་ལོ་ ༤༣ ལ་སོན་པའི་རྩོམ་པ་པོ་དགུ་འགྲུབ་ལགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༤ ཉིན་ནག་ཆུར་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་པ་དང། ཁོང་གི་ཞལ་ཆེམས་ནང་། བར་གནས་ཀྱི་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ཀྱིས་དྲང་བདེན་ལ་མཐོང་ཆེན་གནང་རོགས། (2) བོད་ནང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་སུ་གཅིག་གིས་ཀྱང་དངོས་ཤུགས་བརྒྱུད་གསུམ་གང་ནས་ཀྱང་། ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་ལ་རེ་འདུན་བཏོན་མེད། ང་ཚོར་རྒྱུས་མངའ་དང་གོ་ཐོས་ཡོད་པ་ཞིག་ནི་ཕྱི་ ༡༩༨༧ ལོ་ནས་བཟུང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་བོད་ནང་རྟོག་ཞིབ་ཏུ་ཡོང་དགོས་པའི་རེ་འདུན་དག་བོད་ནང་ནས་བཏོན་ཡོད་མོད། ད་ལྟའི་ཆ་ལ་སུས་ཀྱང་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་ལ་དགོས་འདུན་བཏོན་མེད། ང་ཚོས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བའི་ཞལ་ཆེམས་ཚང་མས་གཞེན་སྐུལ་ནི་ཆིག་བསྒྲིལ་དགོས་པ་དེ་རེད། ཁོ་ཚོའི་ཞུ་འབོད་ནི་བོད་པ་ཡིན་པའི་སྤོབས་པ་དང་བོད་རང་དབང་ཆེད་འཐབ་རྩོད་བྱེད་དགོས་པ་དེ་རེད། དེ་དག་ནི་རྒྱལ་ནག་གི་གདུག་རྩུབ་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་ངོ་རྒོལ་དང་ཁ་གཏད་ཆགས་པ་མ་གཏོགས་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་ཆེད་མིན།

རྒྱུ་མཚན་གཉིས་པ་ད་ལྟའི་མེར་བསྲེགས་མཚམས་འཇོག་ཡོང་བའི་འགན་འཁུར་དང་། གལ་གནད་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ལ་དྷ་རམ་ས་ལས་ཧ་ཅང་དོགས་ཟོན་ཆེན་པའི་ཐབས་ལམ་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་པ་དེ་རེད། སྲིད་གཞུང་༼བོད་གཞུང་༽གིས་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་གི་གོད་ཆག་ཅིག་དང་གཅིག་མཚུངས་ཀྱི་དོན་རྐྱེན་ཞིག་ཡིན་པའི་གདོང་ལེན་དང་ལན་འདེབས་བྱེད་དགོས། བོད་ནང་ཧ་ཅང་རླབས་ཆེ་བའི་ཐབས་ལམ་ལ་བརྟེན་པའི་ངོ་རྒོལ་ལ་རྒྱ་གཞུང་གིས་དྲག་སྤྱོད་ཀྱི་ཐོག་ནས་ལན་འདེབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དོགས་ཟོན་དང་སྲུང་སྐྱོབ་རང་བཞིན་ནི་འོས་ཤིང་འཚམས་པ་ཞིག་ཆགས་ཐུབ་ཐབས་མེད།  དེར་རྟེན། སེང་གེ་སྲིད་གཞུང་གིས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་གནས་བབ་ཐོག་མདུན་སྐྱོད་བྱེད་རྒྱུའི་བཀོད་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཡོད་མོད་། སྲིད་བྱུས་དེ་ནི་འཇིགས་སྣང་ཅན་ཞིག་དང་ཁྲིམས་མཐུན་ཞིག་མིན།

དོན་རྐྱེན་བྱུང་མགོ་བཙུགས་པ་ནས་བཟུང་དྷ་རམ་ས་ལས་ཧ་ལམ་དེ་ནི་དངོས་བདེན་བསྒྲུབ་བྱ་དང་། རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱིས་བོད་ནང་ཤུགས་རྐྱེན་ཅི་བྱུང་ལ་གོ་རྟོགས་མེད་པ་ལྟ་བུའི་ལྟ་སྟངས་བཟུང་སོང་། སྟབས་བདེ་པོས་རང་བཙན་གྱི་འབོད་སྒྲ་ལ་སྣང་འཇོག་ཕྲན་བུ་ལས་མ་བྱས་པ་དང་། ལོ་ངོ་སུམ་ཅུའི་ཡར་སྔོན་ནས་ལག་བསྟར་བྱས་ཡོད་རུང་དགོས་ངེས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་གང་ཡང་མ་ཐོན་པའི་ཐབས་ལམ་ཞིག་གཟུ་ལུམ་གྱིས་ཨུ་ཚུགས་བརྒྱབ་སྟེ་རྒྱུན་འཁྱོང་བྱས། འདིའི་ཐོག་ནས་སེང་གེའི་སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་མངོན་འདོད་བསྒྲུབ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཁས་ལེན་ལྡོག་ཕྱོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལས་མ་འདས། རྒྱུ་མཚན་ནི། གང་ཐུབ་ཅི་ཡོང་གིས་རང་སྐྱོང་ཆེད་ཐབས་ལམ་དཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་དོན་དངོས་ཐོག་དེ་ནི་སུས་ཀྱང་འདོད་ཀྱི་མེད། འོས་བསྡུ་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཀྱི་སྐབས་འགྱུར་བཅོས་མང་པོ་ཞིག་ཁས་ལེན་བྱས་ཡོད།

དེ་བས་ཀྱང་མི་འོས་པ་ཞིག་ནི་དྷ་རམ་ས་ལས་མེར་བསྲེགས་དོན་རྐྱེན་གྱི་གོ་སྐབས་དང་བསྟུན་ཏེ། ལངས་ཕྱོགས་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་དང་པེ་ཅིན་དང་མཉམ་དུ་ཁེ་དབང་གཏུགས་དགོས་པ་རེད། གལ་ཏེ་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་འདིའི་འོག་མ་བྱུང་ཚེ། ག་དུས་སྲིད་ཇུས་ཚོད་ལྟ་བྱེད་དམ། འདི་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་འཛམ་གླིང་ཧྲིལ་པོས་རྒྱ་ནག་དང་ཨོ་རྩེད། བོད་ནང་ཞི་རྒོལ་གྱེན་ལངས་ལ་ཁ་ཕྱོགས་ཡོད། མ་ཟད་ཉེ་ཆར་༧གོང་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གི་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་རྣམ་གཉིས་དགོངས་ཞུ་གནང་སྐབས་བཅས་ལ་དགོས་ངེས་གྱི་གནས་སྟངས་དེ་དག་ལ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་མགོ་ཁྲིད་ཀྱི་ཕུང་སོང་།

ད་ནི་འགྱུར་བ་གཏོང་དགོས་པའི་དུས་ལ་བསླེབས་ཡོད། འོན་ཀྱང་། བཙན་བྱོལ་མགོ་ཁྲིད་ཚོས་རྒྱབ་འགལ་གྱི་དངོས་ཡོད་ལ་མ་ལྟོས་པར་ཞི་འགྲིག་ཡོང་ཐབས་ལ་ཨུ་ཚུགས་རྒྱག་བཞིན་ཡོད། པེ་ཅིན་གྱིས་གནས་སྟངས་ཚབས་ཆེན་ཞིག་ལ་གདོང་ལེན་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཆགས་བར་དུ་གྲོས་མོལ་བྱེད་མི་སྲིད། སྟབས་མ་ལེགས་པ་ཞིག་ནི། དྷ་རམ་ས་ལའི་ཨུ་ཚུགས་ལ་གོང་ཐང་དང་འཛིན་བཞིན་པའི་སྲིད་ཇུས་གནས་བབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་བཟོས་ཡོད་མདོག་བྱེད། གཤམ་གསལ་དཔེ་རིས་ཀྱི་ནང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༨ ནས་བཟུང་ད་ལྟའི་བར་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་དུས་རིམ་སྟོན་གྱི་ཡོད། རྩོམ་ཤོག་འདིའི་དམིགས་ཡུལ་ནི་དུས་རིམ་ནང་བསྟན་པའི་དོན་རྐྱེན་དག་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་མེད་ལྟ་རྒྱུ་དེ་རེད།

གནས་བསྡུས་རེའུ་མིག་མདོར་བསྡུས་ཤིག་གི་ཐོག་ནས་མཇུག་བསྡོམས་འགོད་རྒྱུ་ནི་ཡིད་རྟོན་ཕེར་བ་ཞིག་ཆགས་མི་སྲིད་ཀྱང་། མངོན་གསལ་དོད་པོས་ཕན་ཚུན་མཚུངས་བསྡུར་གྱིས་དཔྱད་ཞིབ་བྱེད་ཐུབ། མེར་བསྲེགས་མ་བྱུང་པའི་དུས་ཡུན་བར་འགྱངས་རིང་བ་ ༤ ༼དཔེ་རིས་ནང་ཚོན་རྟགས་སྔོན་པོ་བཏང་ཡོད།༽ནི་དོན་རྐྱེན་འབྱུང་མགོ་བཙུགས་པ་ནས་མངོན་གསལ་ཅན་ཆགས་ཡོད། དེ་དག་ལས་ ༣ ནི་དུས་ཡུན་ཟླ་གཅིག་ལྷག་ཙམ་དང་ཅིག་ཤོས་ནི་ཉིན་གྲངས་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་རིང་རེད། དེ་དག་རེ་རེ་ནས་དོན་རྐྱེན་དམིགས་བསལ་བ་ཞིག་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ལས་གློ་བུར་སྟེས་དབང་གིས་བར་འགྱངས་བྱུང་བ་ཞིག་མིན།

དུས་ཡུན་བར་འགྱངས་དང་པོ་ནི།  ཕྱི་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༡༡ ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ཟླ་ ༡ཚེས་ ༥ བར་ཏེ་ཉིན་གྲངས་ ༥༦ ནང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་དོན་རྐྱེན་གཅིག་བྱུང་ཡོད། དེ་ནི་རྒྱལ་བ་ཀརྨ་པས་མེར་བསྲེགས་མཚམས་འཇོག་གི་འབོད་སྐུལ་ (3) དང་།  དེ་རྗེས་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཀྱང་བྷི་བྷི་སི་ (4) གསར་ལམ་ཐོག་མེར་བསྲེགས་བློས་གཏོང་ཐད་ཐུགས་འཚབ་ཡོད་པའི་བཀའ་མོལ་གནང་བའི་ཉིན་གཉིས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བྱུང་ཡོད། དུས་འགྱངས་དེ་ནི་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་དོན་རྐྱེན་གཉིས་བྱུང་བའི་རྗེས་ཐོག་ཏུ་མགོ་བཙུགས་པ་ཞིག་ཀྱང་རེད། ཆོས་ཕྱོགས་དབུ་ཁྲིད་གཉིས་ཀྱི་འབོད་སྐུལ་དང་ཕྱི་སྡོད་བོད་མིའི་ལས་འགུལ་གྱིས་ཤུགས་རྐྱེན་ཡིན་མིན་མ་ངེས་ཀྱང་དེའི་རྗེས་བདུན་ཕྲག་བརྒྱད་ཙམ་རིང་བོད་ནང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་བྱུང་མེད། རྡོར་གདན་དུ་དུས་འཁོར་དབང་ཆེན་མགོ་བཙུགས་པ་དང་མཉམ་དུ་དུས་འགྱངས་དེ་ནི་མཇུག་བསྒྲིལ་སོང་། བློ་བཟང་སེང་གེ་ཡིས་དུས་ཚོད་དང་ས་གནས་གང་ཞིག་ཏུ་གྲོས་མོལ་བྱ་དགོས་ཀྱང་ང་ཚོར་གྲ་སྒྲིག་ཡོད་སྐོར་(5)བོད་མི་དམངས་ལ་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་པའི་ཉིན་རྗེས་མར་མེར་བསྲེགས་བསྐྱར་དུ་མགོ་བཙུགས་ཏེ། ཉིན་གྲངས་དགུའི་ནང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་དོན་རྐྱེན་བཞི་ཐོན་ཡོད།

དུས་ཡུན་བར་འགྱངས་གཉིས་པ་ནི་ཡུན་ཐུང་ཐུང་ཞིག་རེད། ཕྱིོ་ལོ་ ༢༠༡༢ ཟླ་ ༡ ནས་ ༢ བར་ཉིན་གྲངས་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞིའི་རིང་རེད། དོན་རྐྱེན་ཆེ་བ་གང་ཡང་བྱུང་མེད་ཀྱང་། དེ་ནི་ཕྱི་ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༨ ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་ཆེད་མར་མེ་སྐོར་སྐྱོད་མགོ་བཙུགས་པ་དང་མཇུག་བསྒྲིལ་སོང་། དུས་ཡུན་བར་འགྱངས་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་ནི་ཏན་ཏན་དྷ་རམ་ས་ལར་‘ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ཐོག་བོད་གཞུང་མང་གཉིས་ནས་གདོང་ལེན་གནང་ཕྱོགས་’ཐད་སྐོང་ཚོགས་བྱས་པའི་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་པ་དང་འབྲེལ་བ་ཆགས་ཡོད། བར་འགྱངས་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ནི་ཕྱི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༢༠ ཉིན་ཏེ་ཚོགས་འདུ་གཞུང་འབྲེལ་གསལ་བསྒྲགས་(6)བྱས་ནས་ཉིན་གསུམ་གྱི་རྗེས་སུ་མགོ་བཙུགས་ཡོད། དེ་ནི་བོད་ནང་ཉིན་གྲངས་བདུན་ཅུ་དོན་གཉིས་ནང་མེར་བསྲེགས་དོན་རྐྱེན་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་བྱུང་རྗེས་མཇུག་བསྒྲིལ་སོང་། དེའི་རྗེས་ཉིན་གྲངས་སུམ་ཅུ་སོ་བདུན་བར་མེར་བསྲེགས་དོན་རྐྱེན་གཅིག་ཀྱང་བྱུང་མེད།  རྒྱུ་མཚན་གསལ་པོ་མ་ངེས་ཀྱང་། བསྐྱར་དུ་ས་ག་ཟླ་བའི་དུས་ཆེན་ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༧ ཉིན་མེར་བསྲེགས་དོན་རྐྱེན་ཐོན་ཡོད་མོད་སྔོན་མ་ལས་བྱུང་རིམ་དལ་བ་རེད། དེ་ནས་བར་འགྱངས་བཞི་པ་ནི་ཉིན་གྲངས་དགུ་ཅུ་གོ་གསུམ་རྗེས་ནས་བོད་མི་བཅུ་དྲུག་གིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་ཡོད།

བར་འགྱངས་བཞི་པ་ནི་དེ་བས་ཀྱང་དཀའ་རྙོག་ཅན་ཞིག་ཆགས་ཡོད། དེ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་ནས་ཕེབས་པའི་བོད་མི་བཞི་བརྒྱ་ལྷག་གིས་བོད་ནང་བོད་མི་ཚོས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ (7)  མི་གནང་རྒྱུའི་འབོད་སྐུལ་བྱས་པའི་ཉིན་རྗེས་མ་སྟེ། དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་པ་མཇུག་བསྡོམས་བྱས་པ་དང་མཉམ་དུ་མཇུག་སྒྲིལ་སོང་།  མཐར་ཕྱི་ཟླ་བརྒྱད་པའི་ཟླ་མཇུག་ལ་མེར་བསྲེགས་མཚམས་འཇོག་བྱུང་བ་ལྟ་བུར་སྣང་ཡང་། ཚོགས་ཆེན་གྱི་མཇུག་འབྲས་ལ་ཚོད་དཔག་བྱས་རྗེས།  ལངས་ཕྱོགས་ལ་འགྱུར་བཅོས་གང་ཡང་བྱུང་མེད་པ་གསལ་པོ་ཆགས་སྟབས། སླར་ཡང་དེ་བས་ཀྱང་ཛ་དྲག་གི་དོན་རྐྱེན་མགོ་བཙུགས་ཡོད། ཚོགས་ཆེན་གྱི་ཟླ་རྗེས་མར་བོད་ནང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་དོན་རྐྱེན་བཅུ་གཉིས་ཐོན་ཡོད། འདས་པའི་ཉིན་ཤས་ཀྱི་དོན་རྐྱེན་བྱུང་སྟངས་ལ་བལྟས་ཚེ་ངོ་རྒོལ་ཞི་འཇགས་ཡོང་བའི་རྟགས་མཚན་གང་ཡང་མངོན་མེད།

མདོར་བསྡུས་ན། གལ་སྲིད་དཔེ་རིས་འདི་ལ་ཡིད་ཆེས་བྱས་ཚེ། རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་གྲངས་ཚད་དང་དུས་ཡུན་བར་འགྱངས་གཉིས་བར་གྱི་མུ་ཐག་ནི་ཐད་ཀར་བཙན་བྱོལ་གྱི་མགོ་ཁྲིད་ཚོའི་ལམ་སྟོན་གྱི་ཞན་ཆ་དང་། སྣེ་ཁྲིད་ཀྱིས་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད། ཇི་ཙམ་དྷ་རམ་ས་ལ་བག་ཕེབས་ཡོད་པ་དེ་ཙམ་གྱི་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཐོན་བཞིན་ཡོད། དེ་བཞིན། ངོ་རྒོལ་དོན་རྐྱེན་ནི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་དགའ་སྟོན་དང་སེང་གེ་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་ཕྱོགས་སྐྱོད། གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་འདུ་དང་རྒྱ་ནག་ནང་ཕྱི་རྒྱལ་ལྟ་སྐོར་༼ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༡༢ ནང་ཨ་རི་སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་ཀར་ཊར།༽བཅས་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པ་དཔེ་རིས་འདིས་གསལ་པོ་སྟོན་གྱི་ཡོད། ལྟ་ཚུལ་གང་ནས་བལྟས་ཀྱང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་གི་དོན་རྐྱེན་ནི་བོད་ཀྱི་མགོ་ཁྲིད་ཚོར་ཐད་ཀར་ལན་འདེབས་ཤིག་གམ་དྲིལ་བརྡ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད།

ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ང་ཚོས་སྡོམ་ཚིག་ཅི་ཞིག་རྒྱག་ཐུབ་བམ། གལ་ཏེ་འབོད་སྐུལ་གྱིས་མེར་བསྲེགས་མཚམས་འཇོག་མི་བྱེད་པ་དང་། ཁོ་ཚོའི་རྩ་བའི་དམིགས་ཡུལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེའི་རྒྱབ་སྐྱོར་འགུག་ཆེད་མིན་པ། གོང་བཀོད་དཔེ་རིས་ནང་གསལ་ལྟར་ཁོ་ཚོས་གདམ་ཁ་ཅན་གྱི་སྲིད་ཇུས་གནས་བབ་༼དབུ་མའི་ལམ་༽ངོས་ལེན་བྱེད་ཀྱི་མེད་པ་བཅས་ཡིན། ད་ནི་བདེན་དོན་སེལ་ཐབས་ནི་དྷ་རམ་ས་ལའི་གཞི་རྩའི་ཐབས་ལམ་འཕོ་འགྱུར་ལ་རག་ལུས་ཡོད། རྒྱ་ནག་གི་བྱ་ངན་ཁྲོད་ཚེ་སྲོག་གྲངས་འབོར་རིམ་བསགས་དང་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་ཞུ་འབོད་བྱེད་པ་ཙམ་ནི་འགྲིག་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། འཛམ་གླིང་གིས་ལན་འདེབས་མ་བྱས་སྔོན་དུ་ཚེ་སྲོག་ཇི་ཙམ་བློས་གཏོང་སྲིད་པའི་བསམ་བློའི་ཁྱེར་སོས་དགོས་དོན་གང་ཡང་བསྒྲུབ་ཐབས་མེད། བོད་ནང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྒྱལ་རྔ་དྲག་ཏུ་རྡུང་པ། སྲིད་བློན་རྒྱལ་པོར་འབོད་པ་དང་། རང་སྐྱོང་རྒྱལ་ཁབ་ལ་འབོད་པའི་སྐབས་འདིར་ལངས་ཕྱོགས་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་དགོས་པའི་དུས་ལ་བསླེབས་ཡོད། ད་ནི་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་དབུ་མའི་ལམ་གྱིས་བྱ་བ་གང་ཡང་བྱེད་ཀྱི་མེད་པ་གསལ་བསྒྲགས་དང་། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་རོགས་འདེགས་འོག་ལས་འགུལ་ཤུགས་ཆེན་སྤེལ་ཏེ་བོད་རང་བཙན་སླར་གསོ་བྱེད་དགོས།

ཟླ་ངོ་བཅུའི་གོང་ངས་སྐྱོ་གར་གྱི་དོན་རྐྱེན་འདི་དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར་རྩོམ་ཐུང་ཞིག་བྲིས་(8) ཡོད་པ་ནི་མེར་བསྲེགས་མཚམས་འཇོག་ཡོང་མིན་རྩ་བ་ནི་དྷ་རམ་ས་ལའི་ལངས་ཕྱོགས་འཕོ་འགྱུར་ལ་ཐུག་ཡོད་པ་ངས་ད་དུང་མུ་མཐུད་ནས་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ངས་མཐོང་ཐུབ་པ་ནི་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་པ་ཚོའི་བློ་མིག་ནི་དྷ་རམ་ས་ལར་གཏད་པ་ལས་པེ་ཅིན་དང་ཝ་ཤིང་ཊོན། བྷུརུ་སལ་བཅས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་གཅེར་གྱི་མེད། ཕོ་མོ་དབྱེར་མེད་ཀྱིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གཏོང་གནང་པ་ནི་སོ་སོའི་བརྩི་ཆོག་དང་། གོང་བཀུར་ཞུ་ཡུལ་གྱི་ཁྲིམས་མཐུན་སྲིད་གཞུང་ལ་བརྡ་གཏོང་གི་ཡོད། བརྡ་ལན་དེ་ནི་འཐབ་རྩོད་དང་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་འབོད་སྒྲ་རེད། ང་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོད་པ་ནི་ཁོ་ཚོས་བཟོད་སྲན་ཆེན་པོས་རེ་འདུན་འཆང་བཞིན་པ་ནི་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་དང་། བསྔོ་སྨོན་མཆོད་འབུལ་མིན་པར་ལངས་ཕྱོགས་དང་སྣེ་ཁྲིད་ཁ་གསལ་གཏིང་གསལ་བཟོ་དགོས་པ་དེ་རེད། དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་པའི་རྗེས་སུ་བྱུང་བའི་མེར་བསྲེགས་ནི་བླངས་བྱ་ཞིག་དང་། བག་ཟོན་བྱེད་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་ཡོལ་ཟིན་པའི་དྲན་སྐུལ་ཞིག་ཀྱང་རེད། དགུ་འགྲུབ་ཀྱིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་ངོ་རྒོལ་དག་ཐེར་གནང་པ་ནི། བོད་མིའི་བདེ་སྡུག་ལ་དོ་སྣང་དང་དྲིལ་བསྒྲགས་ཅི་ཡང་མེད་སྟབས། ང་ཚོ་ཞི་བའི་འཐབ་རྩོད་འདི་རྣོ་ངར་ཆེ་རུ་གཏོང་བཞིན་ཡོད། ཅེས་ཟེར། དྷ་རམ་ས་ལས་གཅིག་མཚུངས་བྱེད་མི་ཐུབ་བམ།

མཆན།
[1] Gyaltsen, “My cousin brother who set self on fire too had a dream like you and me”, Tibet Telegraph, 29 August 2012
http://www.tibettelegraph.com/2012/08/my-cousin-who-set-self-on-fire-too-has.html
[2] Pawo Gudrup, “Sound of National Drum Beaten by Lives”, 4 Oct 2012, #TsampaRevolution’s facebook page
http://on.fb.me/XVA2N0

[3] “Senior exiled Tibetan urges end to immolations”, Reuters, 9 November 2011.
http://uk.reuters.com/article/2011/11/09/uk-china-tibetans-burnings-idUKTRE7A82ZX20111109
[4] “Dalai Lama questions wisdom of self-immolations”, BBC, 18 November 2011.
http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-15799562
[5] Tendar Tsering, “‘We are ready for negotiations,’ says Kalon Tripa”. Phayul, 5 January 2012
http://www.phayul.com/news/article.aspx?id=30648&t=1
[6] “Dharamsala to Host 2nd Special Meeting of Tibetans”, 16 April 2012, tibet.net.
http://tibet.net/2012/04/16/dharamsala-to-host-2nd-special-meeting-of-tibetans-in-september/
[7] “Plea to Stop Burnings Ignored”, Radio Free Asia, 29 September 2012
http://www.rfa.org/english/news/tibet/burn-09292012164851.html
[8] Christophe Besuchet, “Beacons of resistance, not desperate acts”, 28 January 2012.
http://www.rangzen.net/2012/01/28/beacons-of-resistance-not-desperate-acts/

རྩོ་པ་པོ་ཁེ་ར་སེ་ཊོ་ཕི་བྷིསུ་ཅིཊ་(Chirstophe Besuchet)ནི་སྒྱུ་རྩལ་སློབ་སྟོན་པ་དང་ཡུན་རིང་ནས་བོད་རང་བཙན་ལས་འགུལ་པ་ཞིག་ཡིན། ད་ལྟ་ཆར་ཁོང་སུད་སིའི་བོད་རང་བཙན་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཞོན་གནང་བཞིན་ཡོད།
མ་རྩོམ་གྱི་དྲ་ཐག http://phayul.com/news/article.aspx?c=4&t=1&id=32436&article=Self-immolations+crisis%3a+who+is+to+blame+for+the+stalemate%3f