ཁ་སང་ལྡི་ལི་བོད་སྒར་གཞིས་ཆགས་ཏེ་ལོ་ངོ་ ༥༠ འཁོར་བའི་མཛད་སྒོ་ཞིག་བསམ་ཡས་གླིང་ཉིན་སློབ་ཏུ་ཚོགས་ཡོད་ཅིང་། མཛད་སྒོའི་ཐོག་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཁོང་རང་ལོ་ ༧༦ བར་ཧུར་ཐག་གནང་སྟེ། ད་ཆར་འགྱོད་པ་རྩ་བ་ནས་མེད་པ་དང་། མ་འོངས་པར་འགྲོ་བ་མིའི་བདེ་སྐྱིད་དང་ཆོས་ལུགས་འཆམ་མཐུན་ཐོག་འབད་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་གསུངས་འདུག
ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༦ ཉིན་ལྡི་ལི་བོད་སྒར་བསམ་ཡས་གླིང་དང་ལ་དྭགས་ངྷ་རམ་ས་ལ་གཉིས་གཞིས་ཆགས་ཏེ། ལོ་ངོ་ ༥༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་མཛད་སྒོ་ཞིག་དེ་གའི་བོད་ཁྱིམ་ཉིན་སློབ་ནང་ཚོགས་ཡོད་འདུག མཛད་སྒོ་དེར་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་དང་ནང་སྲིད་བཀའ་བློན་རྒྱ་རི་སྒྲོལ་མ་མཆོག དེ་བཞིན། རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་པཱར་ལ་ཏི་སེངྒ་སོ་ནེ་(Shri Pralhad Singh Sawhney)ལགས་དང་། གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་ཝ་ཇཧ་ཌ་ཧུབ་ལ་ (Mr Wajahad Habibullah)བཅས་ཕེབས་ཡོད་འདུག
བསམ་ཡས་གླིང་ས་གནས་མགོ་འཛིན་ལེགས་སྐྱེས་རྡོ་རྗེ་ལགས་ཀྱིས་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་མཎྜལ་རྟེན་གསུམ་འདེགས་འབུལ་གྲུབ་རྗེས། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་རང་ཁ་རང་གསོ་ཐུབ་པ་དེ་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་བཀའ་དྲིན་ཡིན་སྐོར་དང་། ནང་སྲིད་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་དེ་སྔོན་བསམ་ཡས་གླིང་ཁྲིམས་ཐུན་བརྟན་འཇགས་བཟོ་རྒྱུའི་ཐད་ལྡི་ལི་མངའ་སྡེའི་བློན་ཆེན་ཞཱེ་ལ་ཌསི་ཊི་མཆོག་གིས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་ཡོད་འདུག
མཛད་སྒོའི་ཐོག་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་སྐུ་མགྲོན་རྣམ་པར་འཚམ་འདྲི་དང་འབྲེལ་བཀའ་སློབ་བསྩལ་དོན། “ངོས་རང་ལོ་བཅུ་དྲུག་ལ་སླེབས་སྐབས་འགན་ཁུར་བླངས་ཏེ་རང་ལོ་ ༧༦ བར་འགན་ཁྱེར་བ་ཡིན། དེའི་རིང་ལ་ཧུར་ཐག་འབད་ཐག་བྱས་པ་ཡིན། འགྱོད་པ་རྩ་བ་ནས་མེད། བསམ་བློ་རྒྱ་ཆེ་དང་ཕུགས་རྒྱང་རིང་ས་ནས་བཏང་སྟེ་ཐབས་ཤེས་གང་ཡོད་བྱས་པ་ཡིན། འགྱོད་པ་རྩ་བ་ནས་མེད། འོན་ཀྱང་། ངོས་རང་ནམ་འཚོའི་བར་དུ་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ངོས་རང་འགྲོ་བ་མི་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་འཛམ་གླིང་ལ་དཀའ་ངལ་ཉུང་དུ་དང་བདེ་སྐྱིད་ཡོང་ཐུབ་བྱ་རྒྱུ་དང་། དེ་བཞིན། མིས་བཟོས་པའི་དཀའ་ངལ་དེ་ཡང་མིས་བསམ་བློ་གཏོང་སྟངས་མ་འགྲིག་པའི་དབང་གིས་བཟོས་པ་ཞིག་རེད། ཕྱོགས་ཡོངས་མ་མཐོང་བར་སོ་སོ་ཁེར་རྐྱང་དང་བསམ་བློ་རྒྱ་ཆེན་པོ་གཏོང་མི་ཐུབ་པར་འཕྲལ་སེལ་སོ་སོའི་འདོད་དབང་ཐོག་ཕྱིན་ནས་སྐྱོན་ལྷག་ཡོད་པ་ཧ་ཅང་གསལ་པོ་རེད། དེ་བཞིན། རིམ་པ་དང་པོ། ངོས་རང་མི་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་མི་ཚང་མ་བདེ་སྐྱིད་འདོད་ཀྱི་ཡོད། བདེ་སྐྱིད་ཡོང་རྒྱུའི་རྩ་བ་སེམས་ལ་ཐུག་ཡོད། སོ་སོའི་བསམ་བློ་གཏོང་སྟངས་དེ་རང་རྒྱལ་གཞན་ཕམ་བསམ་བློ་བཏང་ན་སྐྱིད་པ་ཡོང་རྒྱུ་མེད། རང་རྒྱལ་གཞན་ཕམ་གྱི་བསམ་བློའི་ཐོག་ནས་རེ་དོགས་ལུ་གུ་བརྒྱུད་སྐྱིད་པ་གང་ཡང་ཡོང་གི་མ་རེད།
རིམ་པ་གཉིས་པ་ངོས་རང་ནང་པའི་དགེ་སློང་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ཆོས་ལུགས་མཐུན་སྒྲིལ་བཟོ་རྒྱུ་དེ་ཡིན། འཛམ་གླིང་འདིའི་སྟེང་རྙོག་གྲ་བཟོ་རྒྱུའི་རྒྱུ་རྐྱེན་མང་པོ་ཡོད། དཔལ་འབྱོར་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རྙོག་གྲ་ཆགས་ཡོད་པ་དེ་དག་ཆོས་ལུགས་ཐོག་ནས་ཕྲན་བུ་སེལ་ཐུབ་རྒྱུ་དང་ཉུང་དུ་གཏོང་རྒྱུ་ཞིག་བྱེད་དགོས་པ་རེད། འོན་ཀྱང་ཆོས་ལུགས་མི་འདྲ་དེ་དག་འཐེན་འཁྱེར་དང་འཁྲུག་པ་རྒྱག་རྒྱུ་ཆགས་སྐབས་ཧ་ལས་པའི་ཐབས་སྐྱོ་པོ་རེད། ནད་གཞི་དྲག་ན་བསམ་ནས་སྨན་ཟ་གི་ཡོད། སྨན་གྱིས་ན་ཚ་སྣོལ་མ་བཟོས་ན་ཆོ་མི་འདུག དེར་བརྟེན་ཆོས་ལུགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཐོག་ངོས་ཀྱིས་འབད་བརྩོན་གཙོ་བོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་གཉིས་ངོས་རང་མ་འཆི་བར་དུ་བྱེད་ཀྱི་རེད། ནང་པའི་གཞུང་ནས་གསུངས་པའི་སེམས་ཀྱི་ཚན་རིག་སྐོར་དེ་འཛམ་གླིང་ཀུན་ལ་ཁྱབ་རྒྱུ་ཞིག་རེད། ལྟ་གྲུབ་དེ་(Holistic View)ཡོང་རྒྱུར་རྟེན་འབྱུང་གི་ལྟ་བ་དེ་ཧ་ལས་པའི་འབྲེལ་བ་འདུག དེ་དག་འཛམ་གླིང་སྤྱི་ལ་ཕན་ཐོགས་ཡོད་སྟབས། ངོས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་གི་གཅེས་ནོར་རེད་ཅེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད” ཅེས་སོགས་གསུངས་འདུག
ཁོང་གིས་མུ་མཐུད་དུ། ” ང་ཚོ་བོད་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་བཤད་ནའང་། གང་ལྟར་མི་རིགས་ཀྱི་ལྟ་བ་ཞེས་པ་དེ་བྱབ་ཆུང་གི་ལྟ་བ་འཁྱེར་ན་ནོར་འཁྲུལ་རེད། རྒྱུ་མཚན་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་མི་རིགས་ཀྱི་ཞེན་ཁོག་དང་མི་རིགས་ཀྱི་སྤོབས་སེམས་འཁྱེར་རྒྱུ་དེ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ང་ཚོའི་ཐ་སྙད་ནང་ང་རྒྱལ་དང་སྤོབས་པ་ཁ་ཁ་རེད། ང་དང་ང་ཚོ་ཧ་ལས་པ་ཡིན་ཞེས་པ་དེ་ང་རྒྱལ་རེད། དེར་སྐྱོན་ཡོད་པར་བརྟེན་མིར་མཐོང་ཆུང་བྱེད་ཀྱི་རེད། རྒྱུ་མཚན་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་ངས་ཐུབ་པ་དང་ནུས་ཞེས་པ་དེ་སྤོབས་པ་ཡིན་པས་དགོས་ངེས་ཤིག་ཆགས་ཡོད། སྤོབས་པ་ཡོང་རྒྱུར་རྒྱུ་མཚན་ཤེས་དགོས། དངོས་པོ་ཡར་རྒྱས་ཐོག་ང་ཚོ་བོད་པས་ཁབ་དང་གཟེར་མ་ཞིག་ཀྱང་བཟོ་ཤེས་ཀྱི་མེད། བསམ་བློའི་སྐོར་དཔེ་ཆའི་ནང་ཡོད་པ་དེར་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ཡོད་པ་དེ་འཛམ་གླིང་སུ་གཅིིག་ལ་སྨོན་མི་དགོས་པ་ཞིག་རེད། ངོས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་བ་ཚོར་རྟག་པར་ཁྱེད་རང་ཚོ་ང་ཚོའི་གུ་རུ་རྗཱེ་རེད། ཅེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད། གུ་རུ་རྗཱེ་སོ་སོའི་གཅེས་ནོར་དེ་དག་གང་ཙམ་ལྷོད་གཡེང་ཕྱིན་ནས་དེ་ཙམ་གསལ་པོ་མེད། དེར་བརྟེན། ངོས་ཀྱིས་རྩེད་མོ་བརྩེས་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་གྲོགས་པོ་ཚོ་ཆོས་ལ་དད་པ་ཡོད་པ་དང་ལེགས་སྦྱར་ཤོ་ལོ་ཀ་བཏོན་པ་དང་ཆབས་ཅིག་སྤོས་སྤར་ཏེ་མེ་ཏོག་ཕུལ་གྱི་ཡོད། ལེགས་སྦྱར་འདོན་གྱི་ཡོད་ཀྱང་དོན་དག་ཤེས་ཀྱི་མེད།
ང་ཚོ་བོད་པ་མང་དག་ཅིག་གིས་འདོན་པ་འདོན་གྱི་ཡོད་ཀྱང་དོན་དག་མ་ཤེས་མཁན་མང་པོ་འདུག དེར་བརྟེན་སློབ་སྦྱོང་བྱ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ཞེས་བརྗོད་ན་སངས་པའི་ཆོས་དང་སངས་རྒྱས་པའི་ལྟ་གྲུབ་དང་འབྲེལ་བའི་རིག་གཞུང་ཆགས་ཡོད། དེར་བརྟེན། བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་བདག་པོ་རྒྱོབས་ཞེས་པ་དེ་ལྷ་མོ་དང་བཀྲིས་ཞོལ་པ་འཁྲབ་རྒྱུ་དེ་ཁོ་ན་མ་རེད། ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དེ་བསམ་བློའི་ནང་གཏིང་རིང་པོ་ཞིག་གི་རིག་གཞུང་རེད་མ་གཏོགས། དེ་ལྟ་བུའི་ཞབས་བྲོ་དང་འབག་འདྲ་མིན་གྱོན་པ་དེས་རིག་གཞུང་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ངོས་འཛིན་གྱི་མེད། ཞབས་བྲོ་འཁྲབ་རྒྱུ་དེ་དག་རིག་གཞུང་གི་ཆ་ཤས་ཤིག་རེད་ཀྱང་གཙོ་བོ་མིན། གཙོ་བོ་བཀའ་འགྱུར་བསྟན་འགྱུར་པོ་ཏི་སུམ་བརྒྱ་ཡོད་པ་དེའི་ནང་བཤད་ཡོད་པ་དེ་ང་ཚོས་རྡོག་སྒྲུག་རྒྱག་རྒྱུ་དེ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད” ཅེས་སོགས་ཀྱི་བཀའ་བསྩལ་ཡོད་འདུག
བོད་སྒར་བསམ་ཡས་གླིང་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༣ ལོར་གསར་འཛུགས་བྱས་ཤིང་། བསམ་ཡས་གླིང་ཞེས་པའི་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་མིང་ནི་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བསྩལ་བ་ཞིག་ཡིན་འདུག ཉེ་ཆར་ལྡི་ལིའི་མངའ་སྡེའི་བློན་ཆེན་ལྕམ་སྐུ་ཤི་ལ་དིག་ཤི་ཏི་མཆོག་གིས་གཞིས་སྒར་འདི་བཞིན་ཁྲིམས་མཐུན་གཏན་འཇགས་ཆགས་རྗེས་( New Aruna nagar)ཞེས་མིང་རྟགས་ཡོད་འདུག
འགྲོ་བ་མིའི་བདེ་དོན་ཆེད་ཕྱག་ལས་གནང་རྒྱུ་ཡིན་གསུངས་དུས། བོད་པའི་རྩ་དོན་ནང་དུ་འདུས་ཚར་བ་རེད། འགྲོ་བ་མིའི་དབང་རང་གང་ན་རྡོག་རིལ་གཏོང་གིན་ཡོད་ན། དེ་ལ་རང་དབང་དང་མང་གཙོ་ཐོབ་པར་ཕྱག་ལས་གནང་རྒྱུ་ཡིན་གསུང་གི་ཡོད་པ་རེད། ཁོང་གིས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་དུས་ནམ་ཡང་ཐུགས་ནས་འདོར་ནི་མ་རེད། སེམས་བདེ་མོ་བྱོས།
སྔོན་མ་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ངོས་རང་ལ་ལས་འགན་གསུམ་ཡོད། དང་པོ། ང་མི་ཞིག་ཡིན་པས་འགྲོ་བ་མིའི་རིན་ཐང་གོང་སྤེལ་ཐོག་ལས་ཀ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན། གཉིས་པ། ང་ཆོས་ལུགས་པ་ཞིག་ཡིན་པས་འཛམ་གླིང་ཆོས་ལུགས་འཆམ་མཐུན་ཐོག་ལས་ཀ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན། གསུམ་པ། ང་བོད་པ་ཞིག་ཡིན་པས་བོད་དོན་ཐོག་ལས་ཀ་མུ་མཐུད་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། ད་ཐེངས་ཁོང་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་བདེ་དོན་ཆེད་དང་ཆོས་ལུགས་མཐུན་ལམ་སྐོར་ལ་མུ་མཐུད་ཕྱག་ལས་གནང་རྒྱུ་ཡིན་གསུངས་འདུག དེ་སྔོན་གྱི་འགན་འཁྲི་མཐའ་མ་དེ་བོད་དོན་སྐོར་གསུངས་མཚམས་བཞག་འདུག གཅིག་བྱས་ན་ཁོང་གིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐུགས་འགན་མཚམས་འཇོག་གནང་ཡོད་པས་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཡིན་སྲིད་པ་རེད།