དེ་རིང་ངྷ་རམ་ས་ལའི་སྨན་རྩིས་ཁང་དུ་ལུས་སེམས་སྲོག་གི་བགྲོ་གླེང་ཞིག་མགོ་འཛུགས་གནང་ཡོད་པ་དང་། གོ་སྒྲིག་པའི་ངོ་སྤྲོད་ལྟར་ན་ཐེངས་འདིར་ཕྱི་རྒྱལ་དང་རྒྱ་གར། བོད་མི་བཅས་ཀྱི་ཆེད་མཁས་པ་ ༢༠ ཙམ་གྱིས་ཉིན་གསུམ་རིང་གཏམ་བཤད་བགྲོ་གླེང་གནང་རྒྱུ་ཡིན་འདུག
དེ་རིང་ཞོགས་པའི་ཆུ་ཚོད་ ༩།༣༠ སྟེང་ངྷ་རམ་ས་ལའི་དབུས་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་ཚོགས་ཁང་དུ། ༼ ལུས་སེམས་སྲོག་གི་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དང་པོ ༽ ཞེས་པ་དབུ་འཛུགས་གནང་སོང་ལ། མཛད་སྒོའི་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་རྒྱ་གར་འབུམ་རམས་པ་ཨ་རུན་ཀ་པུར་(Dr.Arun Kapur)མཆོག་དང་། གཞན། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ངག་དབང་ཐུབ་བསྟན་ལགས། སྨན་རྩིས་ཁང་གི་འགན་འཛིན་བཀྲ་ཤིས་ཚེ་རིང་ལགས། དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལྷན་ཁང་ཁག་གི་དྲུང་ཆེ་རྣམ་པ། གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་དང་ཉེ་འཁོར་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་འགན་འཛིན་དང་སྐུ་ཚབ། གདན་ཞུའི་བགྲོ་གླེང་བ་རྣམ་པ། སྨན་རྩིས་ཁང་གི་ཡན་ལག་སྨན་ཁང་ཁག་གི་འགན་འཛིན་རྣམས། གཞན་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་དགེ་ལས་སློབ་ཕྲུག་བཅས་མི་གྲངས་ ༥༠༠ ལྷག་ལྷན་འཛོགས་ཐོག སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་མཆོག་གིས་མཛད་སྒོ་དབུ་འབྱེད་ཀྱི་མར་མེ་ཞལ་འབྱེད་གནང་བ་དང་། ཚང་མ་སྐུ་བཞེངས་ཐོག་སྐར་མ་གཅིག་རིང་བོད་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ཆེད་རང་སྲོག་བློས་གཏོང་གནང་མཁན་རྒྱལ་གཅེས་པ་དག་གི་ཆེད་དུ་ངག་བཅད་མྱ་ངན་ཞུས་སོང་།
མཛད་སྒོའི་ཐོག་མར་ཐེངས་འདིའི་བགྲོ་གླེང་གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་གི་འགན་འཛིན་དགེ་བཤེས་བསྟན་པ་བཀྲ་ཤིས་ལགས་ཀྱིས་བགྲོ་གླེང་གི་དམིགས་ཡུལ་དང་། ཉིན་གསུམ་རིང་གི་ལས་རིམ་ངོ་སྤྲོད་གནང་པ་ལྟར་ན། དེ་རེབ་ཀྱི་བགྲོ་གླེང་དེ་ནི་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་སེམས་དང་སྲོག་གི་བགྲོ་གླེང་ཐེངས་ ༢༠ ལྷག་ཚོགས་ཟིན་ཡོད་པ་དང་། སྨན་རྩིས་ཁང་གི་ངོས་ནས་ཁོང་གི་བཀའ་དགོངས་ཀྱི་ཆ་ཤས་ཤིག་བསྒྲུབ་ཐུབ་ན་བསམ་པའི་ཀུན་སློང་འོག ༢༠༡༢ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་བགྲོ་གླེང་གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་བཙུགས་ཏེ་འདས་པའི་ཟླ་བཅུ་ལྷག་གི་རིང་གྲ་སྒྲིག་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ཐེངས་འདིའི་བགྲོ་གླེང་ཐོག་ཨ་རི་དང་རྒྱ་གར་གྱི་ཆེད་མཁས་པ་དང་། གདན་ས་ཁག་ནས་དགེ་བཤེས་ལྷ་རམ་འཐོན་པ། དེ་བཞིན་བོད་པའི་སྨན་རམས་པ་དང་རྩིས་རམས་པ་བཅས་ཆེད་མཁས་པ་ ༢༠ ཡིས་ཉིན་གསུམ་རིང་གཏམ་བཤད་དང་བགྲོ་གླེང་གནང་རྒྱུ་ཡིན་འདུག
ཁོང་གིས་ “ད་རེབ་ཆེད་མཁས་པ་རྣམ་པས་སོ་སོའི་ལྟ་གྲུབ་དང་གཞུང་ལུགས་ཐོག་ནས་ལུས་སེམས་སྲོག་གི་ངོས་འཛིན་དང་གནས་ལུགས་སྤྱིའི་སྐོར་དང་། ལུས་སེམས་སྲོག་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་སྐོར། ལུས་སེམས་སྲོག་གི་འབྲེལ་བའི་སྐོར། ལུས་སེམས་སྲོག་གི་འཁྲུགས་རྐྱེན་སྐོར། ལུས་སེམས་ལ་ནད་བཅོས་བྱེད་སྟངས་སྐོར་བཅས་ཀྱི་ཐད་ནས་གཏམ་བཤད་བགྲོ་གླེང་གནང་རྒྱུ་དང་། རྩ་བའི་བརྗོད་གཞི་ ༥ བོ་རེ་རེའི་སྟེང་བོད་ཀྱི་ནང་དོན་རིག་པ་དང་གསོ་བ་རིག་པ། རྩིས་རིག་པ། དེང་གི་རིག་གསར་ཚན་རིག་བཅས་ཀྱི་ལྟ་ཚུལ་དཀྱིལ་སྙིང་དུ་བཟུང་སྟེ་བགྲོ་གླེང་གནང་རྒྱུ་མ་ཟད། མཁས་དབང་སོ་སོས་སྐར་མ་ ༣༠ རིང་གསུང་བཤད་གྲུབ་རྗེས་ཉིན་ལྟར་ཆུ་ཚོད་ ༡ རིང་ཚོགས་བཅར་པ་དང་གསུང་བཤད་གནང་མཁན་བར་དྲི་བ་དྲིས་ལན་སོགས་བགྲོ་གླེང་ལྷུག་པོ་གནང་རྒྱུ་ཡིན་”ཞེས་བརྗོད་བྱུང་། ཐེངས་འདིར་ཡུལ་ལུང་འདྲ་མིན་ནས་སྨན་པ་སོགས་ཆེད་ལས་པ་མི་གྲངས་ ༣༠༠ ཙམ་ཚོགས་བཅར་གནང་ཡོད་འདུག
དེའི་རྗེས་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་ཨ་རུན་ཀ་པུར་མཆོག་གི་གསུང་བཤད་ནང་། དེ་རིང་གི་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་ཆེན་སྟེང་ཕེབས་མཁན་ཚོ་འཛམ་གླིང་ས་ཕྱོགས་འདྲ་མིན་ནས་ཕེབས་ཡོད་ཀྱང་། སྨན་རྩིས་ཁང་གིས་ཚང་མར་ལུས་སེམས་སྲོག་གི་གནད་དོན་འདིའི་ཐོག་ཐུན་མོང་གི་གྲོས་བསྡུར་དང་བགྲོ་གླེང་བྱེད་སའི་སྡིངས་ཆ་ཞིག་སྐྲུན་ཡོད་པ་དེས། ཉིན་གཉིས་གསུམ་རིང་བགྲོ་གླེང་བ་དང་ཚོགས་བཅར་པ་ཡོངས་ལ་ངེས་ཤེས་ཟབ་མོ་རེ་ཡོང་ཐུབ་པའི་གདེང་ཚོད་ཡོད་སྐོར་དང་། ང་ཚོ་ནི་དངོས་ཡོད་དཀའ་སྡུག་འདྲ་མིན་འོག་གནས་པའི་དུས་སྐབས་གཉན་འཕྲང་ཅན་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། བགྲོ་གླེང་འདི་ལྟ་བུ་སྐབས་འཕྲད་ཀྱི་གནད་དོན་ཤེས་རྟོགས་ཟབ་ཏུ་གཏོང་རྒྱུ་ཙམ་མ་ཡིན་པར། གང་ཟག་སྒེར་དང་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་རང་གཤིས་ལ་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་པའི་ཐོག ཀུན་སྤྱོད་ཀྱི་ཕོངས་པའི་འཛམ་གླིང་དང་ད་ལྟའི་སྤྱི་ཚོགས་འདིའི་ནང་བརྩི་མཐོང་དང་གུས་ལུགས། དྲང་བདེན་སོགས་ཀྱི་ཚོར་ཤུགས་བསྐྱར་གསོ་བྱ་རྒྱུར་རྒྱུ་རྐྱེན་ངོས་ཟིན་དང་ཁ་ཕྱོགས་ཇི་ལྟར་འཛིན་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་བགྲོ་གླེང་འདི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་སོང་།
ཁོང་གིས་ “ངའི་མི་ཚེ་ཕལ་ཆེ་བ་སློབ་གྲྭ་དང་སློབ་གསོའི་ཁྲོད་ནས་བསྐྱལ་ཡོད་སྟབས། དེ་རིང་འདི་ནས་བྱིས་པའི་སེམས་ཁམས་འཕྲོད་བསྟེན་དང་ཚོར་བ་ཡིད་མུག་དང་འབྲས་ཏེ་ཞི་རྒྱུ་ཡིན། ངས་འདི་རིགས་ལ་འཚོ་གནས་ནད་རིགས་(lifestyle diseases) ཞེས་ཐ་སྙད་བེད་སྤྱོད་གཏོང་གི་ཡོད། འདི་ནི་དཀའ་ངལ་གྱི་རྐྱེན་རྩ་ནས་མགོ་འཛུགས་མ་ཐུབ་བར་དུ་སེལ་ཐབས་མེད། དེའི་རྐྱེན་རྩ་ནས་མགོ་འཛུགས་དགོས་ན་བྱིས་པའི་ཐོག་མའི་དུས་ཀྱི་འཚར་ལོངས་ལ་བལྟ་དགོས། ཐོག་མའི་དུས་ཀྱི་འཚར་ལོངས་ལ་ལྟ་སྐབས་ལན་ཆ་ཚང་ཕལ་ཆེར་རྒྱག་མི་ཐུབ་ཀྱང་། ངས་ཤེས་པ་དེ་ཤེས་ཡོན་ཡིན། ཁ་ཕྱོགས་མ་ནོར་བའི་ཤེས་ཡོན་གྱིས་འཚོ་གནས་ནད་རིགས་བྱེ་བྲག་པ་འདི་རྩ་མེད་བཟོ་རྒྱུར་རྩ་བའི་ནུས་པ་འདོན་ཐུབ། བྱིས་པ་ལ་ཤེས་ཡོན་ཚད་ལྡན་ཞིག་འཇོག་རྒྱུ་དེ་མ་འོངས་པར་མི་ཚད་ལྡན་ཞིག་འབྱུང་བའི་རྨང་གཞི་རེད། དེ་དགེ་རྒན་དང་ཕ་མ། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འོས་འགན་ཙམ་མ་ཟད་ལས་འགན་ཆགས་ཡོད། ”ཅེས་བརྗོད་སོང་།
ཁོང་གིས་མུ་མཐུད་ “ངས་བགྲོ་གླེང་འདིའི་ཐོག་ནས་ལུས་སེམས་སྲོག་གི་གནད་དོན་ཐད་ཤེས་ཡོན་གྱིས་ནུས་པ་ཇི་ལྟར་འདོན་ཐུབ་པ་དང་མི་ཚེ་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་ཕྱོགས་སྐོར་ནས་ཏོག་ཙམ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ངས་ཤེས་ཡོན་(Education) ལ་གོ་བ་ལེན་སྟངས་ནི། ཤེས་ཡོན་གྱིས་ང་ཚོར་དུས་དང་གནས་བབ་ལ་བསྟུན་པའི་དགོས་པ་ངོ་འཕྲོད་དུ་འཇུག་པ། དེ་ཡང་སོ་སོ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ངོ་འཕྲོད་ཐུབ་པ། ཁ་ཕྱོགས་མ་ནོར་པའི་ཤེས་ཡོན་ཟེར་ན་ང་ཚོ་སོ་སོའི་ཆེད་དུ་རང་རྐྱ་བར་འཚོ་གནས་མི་ཐུབ་པ་ཤེས་རྟོགས་དང་ངེས་པ་རྙེད་དུ་འཇུག་རྒྱུར་ཕན་ནུས་ཐོན་པ་དང་། དེས་ང་ཚོར་འཛམ་གླིང་ནི་མི་ཐེར་འབུམ་མང་པོ་ལས་གྲུབ་པ་ཞིག་དང་རང་ཉིད་དེའི་ནང་གི་རྐང་གཅིག་ཡིན་པའི་བློ་སྒོ་འབྱེད་ངེས། ངས་ཤེས་ཡོན་ལ་རྩ་བའི་གྲུབ་ཆ་ ༥ འཇོག་གི་ཡོད། དེ་དག་ནི། གང་ཟག་རེ་རེའི་འཇོན་ནུས་མངོན་འགྱུར་ཐུབ་རྒྱུ་དང་། མི་ཚེ་རིན་ཐང་ལྡན་པ་ཞིག་ཆགས་ཐབས། གདམ་ཀའི་རིན་ཐང་རྟོགས་པའི་རིག་སྟོབས་འཕེལ་བ། རང་བྱུང་ཁམས་དང་མཉམ་གནས་ཇི་ལྟར་བྱེད་དགོས་པ་ཤེས་སུ་འཇུག་པ། ང་ཚོ་འགྲོ་བ་མི་ཚད་ལྡན་ཞིག་ཇི་ལྟར་བྱ་དགོས་པ་དང་དེར་ནུས་པ་འདོན་པ་བཅས་བྱེད་ནུས་ནི་ཤེས་ཡོན་གྱི་གྲུབ་ཆ་ཟེར་ན་འདྲ་ནུས་པ་རེད།”ཟེར།
ཡང་ཁོང་གིས་ “མི་རེ་རེ་བཞིན་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་རིག་གཞུང་གི་ཐོན་རྫས་རེད། ང་སུ་རེད། མི་ཚང་མ་ང་ཚོའི་ཁོར་ཡུག་གི་ཐོན་རྫས་རེད། ཐོན་རྫས་འདིའི་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་གང་འདྲ་ཞིག་ཆགས་མིན་ལ་རྩ་བའི་ཤུགས་རྐྱེན་སྤྲོད་མཁན་ ༥ རེད། ང་ཚོ་ཕ་མའི་རིགས་རྒྱུན་ལ་བརྟེན་ནས་ཆགས་པ་ཞིག་རེད། ཡུལ་བབ་སྲིད་བྱུས། ཕོ་མོ་སོ་སོའི་ངོ་བོ། རིག་གཞུང་། ཡུལ་ལུང་ས་བབ་བཅས་ཀྱི་ཐད་ནས་ང་ཚོ་སུ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་མེད་དང་དེ་ཇི་ལྟར་འཚར་ལོངས་བྱུང་མིན་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་དང་། དེ་རིང་གི་ང་སུ་ཡིན་མིན་གྱི་ངོ་རྟགས་འདི་བྱུང་པ་རེད། དེར་བརྟེན་ང་ཚོ་མི་རེ་ངོ་རེ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཐོན་རྫས་རེ་ཆགས་ཡོད་པ་རེད་ལ། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བྱེད་པོ་རེ་ཡང་ཆགས་ཡོད་སྟབས། ང་ཚོ་མི་རེ་ངོ་རེ་མི་གཞན་ཞིག་གི་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་གང་འདྲ་ཞིག་ཆགས་མིན་ཐད་ང་ཚོས་ཤུགས་རྐྱེན་ངེས་ཅན་ཐེབས་ངེས་ཡིན་སྟབས། ཤུགས་རྐྱེན་དེ་ལེགས་ཕྱོགས་ནས་ཐོན་པ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་དང་ལྡོག་ཕྱོགས་ནས་ཐོན་པར་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ང་ཚོ་སོ་སོའི་ལག་ཏུ་ཡོད། ”ཅེས་བརྗོད་སོང་།
ཕྱི་ཚེས་ ༢༨ ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༥ དང་ཕྱེད་ཀའི་ཐོག་ཚོགས་ཆེན་མཇུག་སྡོམ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། མཇུག་སྡོམ་མཛད་སྒོར་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་ཕེབས་འཆར་ཡོད་འདུག
གསར་འགོད་པ། བནྡེ་སྐྱབས།
་་་་་ མི་ཚང་མ་ང་ཚོའི་ཁོར་ཡུག་གི་ཐོན་རྫས་རེད། ཐོན་རྫས་འདིའི་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་གང་འདྲ་ཞིག་ཆགས་མིན་ལ་རྩ་བའི་ཤུགས་རྐྱེན་སྤྲོད་མཁན་ ༥ རེད།
ང་ཚོ་ཕ་མའི་རིགས་རྒྱུན་ལ་བརྟེན་ནས་ཆགས་པ་ཞིག་རེད། ཡུལ་བབ་སྲིད་བྱུས། ཕོ་མོ་སོ་སོའི་ངོ་བོ། རིག་གཞུང་། ཡུལ་ལུང་ས་བབ་བཅས་ཀྱི་ཐད་ནས་ང་ཚོ་སུ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་མེད་དང་དེ་ཇི་ལྟར་འཚར་ལོངས་བྱུང་མིན་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་དང་། དེ་རིང་གི་ང་སུ་ཡིན་མིན་གྱི་ངོ་རྟགས་འདི་བྱུང་པ་རེད། ་་་་་་་ཟེར།