རྒྱ་ནག་གི་མི་རབས་རྒན་པ་ཚོ་ཧ་ཅང་མགྱོགས་པོ་རྐྱེན་འདས་སུ་ཕྱིན་པའི་ཁྲོད། ཤུལ་ལུས་ནང་མི་རྣམས་བློ་ཕམ་ཡིད་རྨུག་གི་གནས་སུ་གྱར་བཞིན་ཡོད།
ཀཊ་སུ་ཇི་ན་ཀ་ཛ་ཝ། (Katsuji Kakazawa)
པ་སངས་ཚེ་རིང་གིས་བསྒྱུར།
རྒྱ་ནག་ནང་མི་རབས་གཞོན་པ་ཚོས་མེ་འཁོར་དང་སྤྱི་སྤྱོད་རླངས་འཁོར་ནང་འགྲིམ་འགྲུལ་བྱེད་སྐབས། མི་རབས་རྒན་པ་ཚོར་རྐུབ་སྟེགས་སྤྲོད་རྒྱུར་སྣང་དོགས་རྩ་བ་ནས་བྱེད་ཀྱི་མེད། སྔར་ནས་ད་བར་རྒྱ་ནག་གི་ཁུང་ཙིའི་སློབ་གསོའི་ནང་མི་རབས་རྒན་པ་ཚོར་གུས་བཀུར་ཞུ་རྒྱུའི་སྲོལ་རྒྱུན་དེ་ཡོད། འོན་ཀྱང་། ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ ༡༩ རྒྱ་ནག་གི་མི་འབོར་ཐེར་འབུམ་ ༡།༤ ཡི་ཁྲོད་ཁྱབ་བརྡལ་འགྲོ་སྐབས། དེའི་གྱོང་ཁ་ས་ཡ་ ༢༠༠ ལྷག་བརྒལ་བའི་མི་སེར་རྒན་པ་ཚོའི་མགོ་ཐོག་ཏུ་ལྷུང་ཡོད།
ཉིན་རེར་བགྲེས་སོང་རྐྱེན་འདས་ཀྱི་གྲངས་ཚད་དེ་འདྲ་འདས་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ པའི་རྗེས་སུ་བྱུང་མྱོང་མེད། ཕལ་ཆེར་དེའི་ཡར་སྔོན་ལའང་བྱུང་མེད་སྲིད། ནད་ཡམས་འདིས་རྒྱ་ནག་གི་ཕུལ་བྱུང་མི་སྣ་འགའ་ཤས་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་འཕྲོག་ཡོད། དེའི་ཁྲོད་དུ་རང་ལོ་ ༨༠ ཡན་ལ་སླེབས་པའི་རྒྱ་ནག་ཚན་རིག་ལྟེ་གནས་ཁང་དང་རྒྱ་ནག་འཆར་འགོད་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་ཚོགས་མི་དྲག་གྲས་ཚུད་ཡོད། ད་ལྟ་རྒྱ་ནག་ནང་མི་རབས་གཞོན་པའི་ཁྲོད་རྐྱེན་འདས་འགྲོ་བཞིན་པའི་གྲངས་ཚད་ཉུང་ཞིང་། གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་ཁག་ནང་གཞོན་པ་ཚོ་སྔར་རྒྱུན་ལྟར་ཕྱིར་ཐོན་ནས་འཁྱམ་ཉུལ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ནའང་། བགྲེས་སོང་མང་པོ་རྐྱེན་ལམ་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་དེས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་ཇུས་ཉེས་ཀྱིས་མི་ཆོས་རིང་ལུགས་སམ་མིའི་བདེ་སྡུག་གི་གནས་སྟངས་ཐོག་ཤུགས་རྐྱེན་ཇི་སྤྲད་ཐད་དྲི་བ་ཆེན་པོ་སླེབས་ཀྱི་ཡོད།
རྒྱ་ནག་གི་ས་ཁུལ་འདྲ་མིན་ནས་ཁྲིམས་རྩོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཚན་རྟགས་བསྡུ་རུབ་ཀྱི་ལས་འགུལ་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་དབུས་གཞུང་གི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་ཁུངས་ཁག་ལ་ “བགྲེས་སོང་ཚོ་སྐྱོབས་རོགས་” ཞེས་པའི་འབོད་ཚིག་བསྐུར་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྲིད་གཞུང་ངོས་ནས་འཕྲལ་དུ་ཕྱི་རྒྱལ་ནས་ནད་སྐྱོབ་ཀྱི་ནུས་པ་མཐོ་བའི་སྨན་རྫས་ཕོན་ཆེ་ནང་འདྲེན་བྱ་རྒྱུའམ། ཡང་ན་རྒྱལ་ཁབ་རང་དུ་གང་ཐུབ་བཟོ་སྐྲུན་བྱ་རྒྱུས་མཚོན་པའི་ཐབས་ཇུས་ལག་བསྟར་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་ཡོད།
སྲིད་གཞུང་གིས་བཏོན་པའི་གྲངས་ཐོ་དེས་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་སྟོན་ཐུབ་ཀྱི་མེད། འོན་ཀྱང་རྒྱ་སྐད་ཐོག་ཊན་ཝེ་( DanWei, 单位) ཞེས་ས་གནས་ས་ཐོག་གི་ལས་བྱའི་རུ་ཁག་གིས་མི་སྒེར་འདས་གྲོངས་ཀྱི་གྲངས་ཐོ་ཁུངས་འཕེར་ཉར་ཚགས་དང་གསལ་བསྒྲགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་གི་གྲངས་ཐོ་རྣམས་བསྡོམས་ཚེ་ཧ་ཅང་མཐོན་པོ་རེད། མི་སྒེར་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་པའི་གནས་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་སྦྱང་པང་སྟེང་དུ་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་ལ། ཡང་རེ་འགའ་དྲ་ལམ་ཐོག་སྤེལ་ཡོད། དོན་དངོས་ཐོག་རྒྱ་ནག་དབུས་གཞུང་གིས་ཧ་ཅང་ཛ་དྲག་ཡིན་པའི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་དེ་སྦེད་སྐུང་བྱེད་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་རེད། འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༣ ཉིན་རྒྱ་ནག་གི་བྱང་བརྒྱུད་གྲོང་ཁྱེར་ཏ་ལེན་ (Dalian) གྱི་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ཞིག་གིས། སློབ་གྲྭ་དེ་རང་གི་བགྲེས་ཡོལ་ཟིན་པའི་སློབ་དཔོན་དང་། དགེ་རྒན། ལས་བྱེད་གཞན་ཚུད་པའི་མི་གྲངས་ ༢༥ འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་ཡོད་སྐོར་གྱི་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་ཡོད། རྒྱ་ནག་གི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཁོར་རྒྱུགས་ལ་དོ་སྣང་ཡུན་རིང་བྱེད་མཁན་གྱི་ཆེད་མཁས་པ་ཞིག་གིས། ཉེ་ཆར་རྒྱ་ནག་གི་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་དག་གི་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་པའི་བགྲེས་ཡོལ་ལས་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་གྲངས་ཐོ་དེ། སྔར་ལོ་དང་བསྡུར་ན་ལྡབ་གསུམ་ནས་དྲུག་དབར་ལ་སླེབས་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་འདུག
དེ་བཞིན། རྒྱ་ནག་གི་ཧྥོ་ཅེན་ (Fujian)མངའ་ཁུལ་གྱི་ས་གནས་ཤིག་གི་དུས་རྒྱུན་གྱི་གཤིན་པོའི་པུར་སྦྱང་གི་ཆ་སྙོམས་གྲངས་ཚད་དང་བསྡུར་ན། འདི་ལོའི་ལོ་མགོ་ནས་བཟུང་ལྡབ་ལྔ་ནས་དྲུག་དབར་འཕར་ཡོད་པ་བསྒྲགས་འདུག ཡང་མངའ་སྡེ་དེའི་ནང་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་པའི་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ཁག་གི་བགྲེས་ཡོལ་ལས་བྱེད་གཙོས་པའི་ཁོང་ཚོའི་ནང་མི་དང་། གཞན་ཡང་དགེ་རྒན་དང་ལས་བྱེད་གཞན་བཅས་ཀྱི་གྲངས་ཐོ་དེ། སྔར་ལོ་དང་བསྡུར་ན་དམའ་མཐར་ལྡབ་བཅུ་ཡིས་འཕར་ཡོད། སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ཁག་གིས་དབུས་གཞུང་ལ་འཛེམ་གཟོན་གྱིས་རྐྱེན་འདས་ཕྱིན་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་བཤད་ཀྱི་མེད་ཀྱང་། དེ་དག་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་རྐྱེན་པས་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་དོགས་སློང་བྱ་མ་དགོས་པ་ལྟ་བུ་རེད།
རྒྱ་ནག་ནང་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཐོག་མར་མཆེད་པའི་སྐབས་དེར། འཛམ་གླིང་འཕྲོད་བསྟེན་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་སེམས་གསོ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གྱིས་གང་བསྟུན་བྱས་ཡོད་ནའང། ད་ལྟ་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་ནད་པའི་འདས་གྲངས་དང་ས་གནས་ས་ཐོག་གི་གནས་སྟངས་གཉིས་དབར་ཧེ་བག་ཆེན་པོ་ཤོར་བཞིན་པ་དེར་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། དེ་ལྟར་ནའང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་ངོས་ནས་རང་གི་ལངས་ཕྱོགས་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་གཏང་རྒྱུའི་རྣམ་པ་མངོན་གྱི་མེད། རྒྱ་ནག་གི་མགོ་འཁྲིད་ཚོས་དཔྱིད་གསར་དུས་ཆེན་གྱི་འཚམས་འདྲིའི་གཏམ་བཤད་ནང་སྔར་རྒྱུན་བཞིན། རྒྱལ་ཁབ་ཡར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་གྱི་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད་པ་དང་མི་མང་རྣམས་ཞི་བདེའི་དཔལ་ལ་རོལ་བ་ཞེས་པའི་འབོད་ཚིག་བསྐྱར་ཟློས་ཙམ་ལས་བགྲེས་སོང་ཚོའི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་སྐོར་ནས་གང་ཡང་བཤད་མེད།
འོན་ཀྱང་ས་གནས་ས་ཐོག་གི་གནས་སྟངས་ནི་ཧ་ཅང་ཛ་དྲག་ཡིན། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སྨན་རྫས་ཚོང་ཁང་ནང་ཚ་བ་འཇོམས་སྨན་རྫོགས་ཏེ་ཉོ་རྒྱུ་མེད་ལ། སྨན་ཁང་ཁག་གི་ལས་བྱེད་མང་པོར་ཏོག་དབྱིབས་འགོས་ཏེ་ནད་པ་གསར་པར་ལྟ་རྟོག་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་རེད། ནག་ཚོང་ཁྲོམ་རའི་ནང་མཚོན་ན། ཨ་རི་སྨན་རྫས་བཟོ་སྐྲུན་ཁང་པི་ཧྥའེ་ཛར་(Pfizer) གྱིས་བཟོ་སྐྲུན་བྱས་ཤིང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ཆོག་མཆན་ཐོབ་པའི་ཏོག་དབྱིབས་ན་ཚའི་སྨན་པེག་སི་ལོ་ཝིཌ་ (Paxlovid) ཟེར་བ་དེ་རིན་པ་ལྡབ་བསྒྱུར་གྱིས་ཤོག་སྒམ་རེར་རྒྱ་སྒོར་ཁྲི་ ༡ ལས་མར་འཚོང་གི་ཡོད་པ་རེད།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་སི་ཁྲོན་ནང་ས་འགུལ་བྱུང་སྟེ་གནོད་འཚེ་ཆེན་པོ་ཐེབས་སྐབས། གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་མི་ཉུང་བ་མདུན་ལ་ཐོན་ཏེ་མང་ཚོགས་ལ་སྨན་རྫས་བགོ་འགྲེམ་དང་ངལ་སེལ་གྱི་བྱ་བ་བསྒྲུབས་ཡོད་ཅིང་། སྐབས་དེར་མང་ཚོགས་ལ་རྒྱ་ནག་ནང་གཞི་ནས་སྤྱི་དམངས་ཚོགས་སྡེའི་ལས་ཀ་དངོས་སུ་མགོ་བཙུགས་པའི་རེ་བ་གསར་བ་ཞིག་བྱིན་ཡོད། འོན་ཀྱང་ལོ་ངོ་ ༡༥ རྗེས་སུ་གནས་སྟངས་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་རྒྱུའི་ཚབ་ཏུ་ཕྱིར་བཤིག་བརྒྱབ་ཡོད། སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གོ་གནས་ལ་སླེབས་པ་ནས་བཟུང་། རྒྱ་ནག་གི་ནང་གི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཚོས་རང་དབང་གི་ཐོག་ནས་ལས་ཀ་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མེད། དེ་ལྟར་ཡིན་དགོས་དོན་ཡང་ཚོགས་པ་དེ་དག་ནང་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་སིམ་འཛུལ་བྱས་ཡོད་པས་ཡིན། ལྟ་ཞིབ་པ་ཞིག་གིས། ད་ལྟ་ནད་ཡམས་འགོས་ཁྱབ་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་ཐབས་རྡུག་འདི་འདྲ་སྐབས་སུའང་དང་བླངས་ངལ་སེལ་གྱི་བྱ་འགུལ་སྤེལ་མཁན་ཕལ་ཆེར་མེད་པ་རེད། སྤྱི་དམངས་ཚོགས་སྡེ་ཉམས་དམས་སུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་རེད། ཅེས་བརྗོད་འདུག
ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་ནག་ནང་ལོ་ན་ ༦༥ དང་དེའི་ཡན་གྱི་མི་འབོར་ས་ཡ་ ༢༠༠ ཡོད་ཅིང་། དེ་ནི་ཉི་ཧོང་དང་དབྱིན་ཡུལ་གྱི་མི་འབོར་མཉམ་བསྡུས་དང་གཅིག་མཚུངས་རེད། མི་རབས་གཞན་དང་བསྡུར་ན་ཁོང་ཚོར་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་འདིས་གནོད་འཚེ་ཆེ་ཤོས་ཕོག་གི་ཡོད། རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ཡོངས་གྲངས་ཐོ་ཚན་པ་ལྟར་ན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ལོར་རྒྱ་ནག་ནང་མི་གྲངས་ས་ཡ་ ༡༠།༡༤ རྐྱེན་འདས་ཕྱིན་ཡོད། སྔ་ཕྱི་མ་གཏོགས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ལོའི་མི་གྲངས་འདས་གྲོངས་ཀྱི་གྲངས་ཐོ་ཕྱིར་བསྒྲགས་བྱ་ངེས་རེད། དེ་དུས་ང་ཚོས་འཆི་རྐྱེན་མངོན་གསལ་མེད་ནའང་། ནད་ཡམས་འདིས་མི་གྲངས་ཇི་ཙམ་གྱི་ཚེ་སྲོག་འཕྲོད་ཡོད་མེད་ཤེས་རྒྱུ་རེད། དེ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། གང་འཚམ་ནས་མང་ཚོགས་ཁྲོད་གཞུང་གི་ཏོག་དབྱིབས་ཇུས་ཉེས་ཐད་དོགས་འདྲི་བྱ་རྒྱུ་རེད། རྒྱ་ནག་ནང་མཚོན་ན་དེ་སྔ་སྲིད་ཇུས་ནོར་འཁྲུལ་ཅན་ལག་བསྟར་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མཇུག་འབྲས་ངན་པ་ཐོན་ཡོད། མའོ་ཙེ་ཏུང་གི་མདུན་མཆོངས་ཆེན་མོའི་ལས་འགུལ་(༡༩༥༨-༡༩༦༡) དང་རིག་གནས་གསར་བརྗེའི་ལས་འགུལ་ (༡༩༦༦-༡༩༧༦) གཉིས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ནང་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་བསླངས་ཏེ། ཕྱིའི་ཞིབ་འཇུག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལས་འགུལ་དེས་རྒྱ་ནག་གི་མི་འབོར་གཏོར་གཟུགས་(population pyramid) ཉིད་ཡོ་འཁྱོག་ཏུ་བཏང་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་འདུག
ད་ལྟའི་དུས་ཚོད་འདིར་དངོས་འབྲེལ་བྱས་ན་མི་གྲངས་འདི་ཙམ་འཆི་བ་ལས་སྐྱོབ་ཐབས་ཡོད་པ་རེད། གལ་ཏེ་རྒྱ་ནག་ངོས་ནས་ནུབ་ཕྱོགས་ནས་ཨར་ཨེན་ཨེ་ (mRNA) ཅན་གྱི་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་ནང་འདྲེན་བྱས་ཡོད་ཚེ། ད་ལྟ་བགྲེས་སོང་འདི་ཙམ་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་མེད་ཚོད་རེད། ད་ལྟ་གནས་སྟངས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཛ་དྲག་ཡིན་ནའང་། བཟང་བའི་ཆ་ཡང་མངོན་རྒྱུ་འདུག གང་ཡིན་ཟེར་ན། ད་ལྟའི་ནད་རླབས་ཀྱི་མཐོ་རླབས་དེ་འདས་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ནང་པེ་ཅིན་ཚུད་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་ཁག་ནང་ཐོན་ཏེ་ད་ལྟ་འཇགས་ཟིན་པའི་གནས་སྟངས་ཡིན་པ་དང་། མི་མང་རྣམས་ད་ལྟ་སྔར་རྒྱུན་བཞིན་ཕྱིར་ཐོན་ཏེ་ལྷིང་འཇགས་བག་ཕེབས་ཀྱི་འཚོ་བར་བསྐྱར་ཞུགས་བྱེད་བཞིན་པ་རེད།
རྒྱ་ནག་ནང་གཉན་རིམས་འགོས་པའི་མི་ལ་ “ལུག་” ཅེས་འབོད་ཀྱི་ཡོད། དེ་ལྟར་བརྗོད་དགོས་དོན་ནི། རྒྱ་ནག་གི་སྐད་ནང་ནད་པའི་ཉིང་སྐྱུར་བརྟག་དཔྱད་བྱས་རྗེས་གདགས་གཤིས་ཐོན་པ་ཞེས་པའི་ཚིག་འབྲུའི་ནང་ “དབྱང” ཟེར་བའི་ཚིག་ཡོད་ཅིང་། དེ་ནི་རྒྱ་སྐད་ཀྱི་ལུག་ཅེས་སྒྲ་དང་མཚུངས་པས་དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་ཡིན། གྲོགས་པོ་ཕན་ཚུན་ངོ་ཐུག་སྐབས་ “ཁྱེད་རང་ལུག་ཆགས་ཟིན་ནམ་” ཞེས་པའི་བརྗོད་རྒྱུ་རྒྱུན་གཏན་ལྟ་བུ་ཆགས་ཟིན་ལ། དོན་དངོས་ཐོག་ཁྲོམ་དཀྱིལ་མི་ཚོགས་ཕལ་ཆེ་བའང་ལུག་ཆགས་ཟིན་པ་ཤ་སྟག་ཡིན།
ཟླ་འདིའི་ནང་རྒྱ་ནག་གི་ལོ་སར་གུང་སེང་འཁེལ་གྱི་ཡོད་ཅིང་། སྐབས་དེར་རྒྱལ་ཡོངས་ནང་མི་ཚོགས་ཀྱི་འགྲིམ་འགྲུལ་ཤུགས་ཆེ་ཡོད་པས། གལ་ཏེ་ལོ་གསུམ་ཙམ་རྗེས་བཀག་སྡོམ་གློད་ནས་མི་འབོར་ཐེར་འབུམ་གཅིག་ལྷག་རང་གི་ཁྱིམ་ཚང་དུ་ཕྱིར་ལོག་གིས་རང་གི་ནང་མི་སྤུན་མཆེད་དང་མཉམ་ལོ་སར་ལ་རོལ་ཚེ། དེས་རྒྱལ་ཡོངས་ནང་བསྐྱར་དུ་ནད་ཡམས་ཁྱབ་བརྡལ་འགྲོ་རྒྱུའི་ཉེན་ཁ་ཡོད། རྒྱ་ནག་དབུས་གཞུང་ལ་མཚོན་ན། གནས་སྟངས་ལེགས་ཤོས་དེ་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༢ པའི་མཇུག་བར་ནད་ཡམས་ཚོད་འཛིན་བྱས་ཏེ་སྤྱི་ཚོགས་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་ནད་འགོག་ནུས་པ་ཆེར་བསྐྱེད་ཐོག ཕྱི་ཟླ་ ༣ པའི་མགོར་རྒྱ་ནག་མི་མང་འཐུས་མིའི་ཚོགས་ཆེན་འཚོག་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ་དེ་རེད། གནས་སྟངས་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་བྱུང་ན། ཚོགས་ཆེར་དེར་སྲིད་བློན་གསར་པར་བསྐོ་གཞག་གཏན་འཁེལ་ཟིན་པའི་རྒྱ་ནག་གི་མགོ་འཁྲིད་གཉིས་པ་ལི་ཆང་ (Li Qiang) ལ་མཚོན་ན་སྲིད་བློན་གྱི་ལས་ཡུན་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ངང་མགོ་འཛུགས་ཐུབ་པ་ཡིན། འོན་ཀྱང་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡོང་རྒྱུར་བར་ཆད་མང་པོ་ཡོད། འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོའི་ནང་བྱུང་བ་ལྟར། ནད་ཡམས་ཀྱི་རླབས་དང་པོའི་རྗེས་ལ་གཉན་སྲིན་གྱི་རྣམ་པར་འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་སྟེ་ནད་རླབས་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་སླེབས་རྒྱུ་ཡོད་པ་རྒྱུན་ལྡན་རེད།
རྒྱ་ནག་གི་ནད་ཡམས་རྩ་མེད་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་དེ་ཨོ་མི་ཁོ་རོན་ལྟ་བུའི་འགོས་ཁྱབ་ཆེ་བའི་གཉན་སྲིན་ཐོག་ཕན་ནུས་ཆེན་པོ་ཐོན་མེད། གཞུང་གིས་སྲིད་ཇུས་དེ་མ་དོར་གོང་ནས་མང་ཚོགས་ཁྲོད་དགག་བྱ་འདོན་མཁན་བྱུང་ཡོད། འོན་ཀྱང་སྲིད་ཇུས་དེར་གྱེས་ཁའི་གཡབ་མོ་བྱེད་མཁན་ནི་ཤོག་སྟོང་ལས་འགུལ་དེ་རེད། གཞུང་རྒོལ་ལས་འགུལ་དེ་རྒྱ་ནག་གི་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་དང་ས་ཁུལ་འདྲ་མིན་ ༡༦༠ ལྷག་ནང་མཉམ་དུའམ། ཡང་ན་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ཐོན་ཡོད་ཅིང་། མང་པོས་ལས་འགུལ་དེ་ཐོག་མར་ཅང་སུ་ (Jiangsu) མངའ་སྡེའི་ནེན་ཅིང་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱིས་ནད་ཡམས་རྩ་མེད་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་སྐབས་ལག་ཏུ་ཤོག་སྟོང་འཁྱེར་བ་དེ་ནས་མགོ་བཙུགས་པར་ཡིད་ཆེད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། གཞོན་སྐྱེས་ཚོས་ཕན་ཚུན་དབར་བརྡ་ལན་བྱས་ཏེ་ཐབས་ལམ་འདྲ་མིན་བརྒྱུད་ཡུན་རིང་བསགས་པའི་ཁོང་ཁྲོ་དང་སུན་སྣང་ཡོད་ཚད་ཕྱིར་བཏོན་ཡོད།
དོན་དངོས་ཐོག་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དུས་ཐོག་བྱ་དགོས་པ་དེ་ནི། བགྲེས་སོང་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་རང་གི་མི་སེར་རྣམས་ལ་ཕན་ནུས་ལྡན་པའི་སྔོན་འགོག་སྨན་ཁབ་སྦྱིན་དགོས་པ་མ་ཟད། ཚ་བ་འཇོམས་བྱེད་ལྟ་བུའི་སྨན་རྫས་ཕོན་ཆེན་གྲ་སྒྲིག་བྱ་དགོས་པ་ཡིན། འོན་ཀྱང་། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་རང་གི་རྣམ་པ་བཟོ་སྐྲུན་ཁོ་ནར་དམིགས་ཏེ། ནད་ཡམས་ལས་རྒྱལ་ཁ་བླངས་ཟིན་སྐོར་བསྒྲགས་རྐྱང་བྱས་ཡོད། ནད་ཡམས་འགོག་སྡོམ་གྱི་དུས་ཚོད་གནད་འགག་ཅན་དེ་ཆུད་ཟོས་སུ་བཏང་རྗེས། རྒྱ་ནག་དབུས་གཞུང་གིས་ཧོལ་རྒྱུགས་ངང་ནད་ཡམས་རྩ་མེད་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་དེ་འདོར་དགོས་བྱུང་བ་རེད།
ད་ལྟ་ཕྱིར་བལྟས་ཤིག་བརྒྱབ་ན། ཉི་ཧོང་ནང་མང་ཚོགས་ཁྲོད་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་འགོག་སྡོམ་གྱི་བྱ་འགུལ་ལ་འཐུས་ཤོར་བཏང་བའི་བསམ་ཚུལ་ཤུགས་ཆེར་སླེབས་པའི་རྐྱེན་གྱིས། སྲིད་འཛིན་ཤིན་ཛོ་ཨ་བྷེ་དང་། ཡོ་ཤི་ཧི་དེ་སུ་གྷ་གཉིས་རང་གི་ལས་གནས་ནས་ཕྱིར་བཤོལ་བྱ་དགོས་བྱུང་ཡོད། འོན་ཀྱང་ཕྱི་ཚུལ་ནས་བལྟས་ན། དམངས་གཙོའི་འོས་བསྡུ་མེད་པའི་ས་ནས་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་ལ་རང་གི་རྐུབ་སྟེགས་འཆོར་རྒྱུའི་སེམས་ཁྲལ་མེད་པ་འདྲ།
དེ་ལྟར་ཡིན་ཀྱང་། དཔལ་འབྱོར་ཉམས་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར། རྒྱ་ནག་གི་ནང་མི་མང་པོས་མུ་མཐུད་རང་གི་ཁྱིམ་མི་རྒན་པ་ཚོ་ཡལ་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་བྱུང་ཚེ། གནས་སྟངས་དེར་འགྱུར་བ་འགྲོ་སྲིད། གལ་ཏེ་མང་ཚོགས་ཁྲོད་ད་ལྟའི་དཀའ་ངལ་འདི་སྲིད་ཇུས་ལ་ནོར་འཁྲུལ་ཤོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་བྱུང་བ་ཤེས་ཚོར་བྱུང་ཚེ། དེས་རིམ་པས་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་སྲིད་གཞུང་ལ་གནོད་འཚེ་ཆེན་པོ་གཏང་ངེས་ཡིན་ལ། མང་ཚོགས་ཀྱི་སེམས་ནང་དེ་ལྟ་བུའི་ཁོང་ཁྲོ་དང་ཞེ་སྡང་སྐྱེས་ཚེ། དེས་ཤོག་སྟོང་ལས་འགུལ་གཉིས་པ་མགོ་འབུད་སྲིད་པ་རེད།
ཀཊ་སུ་ཇི་ན་ཀ་ཛ་ཝ། (Katsuji Kakazawa) ནི་ཊོ་ཀྱོ་ལ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ནི་ཀི་(Nikkei Asia)གསར་ཁང་གི་ལས་བྱེད་རྒན་པ་དང་རྩོམ་སྒྲིག་བྱ་བ་སྒྲུབ་མཁན་ཡིན། ཁོ་པས་རྒྱ་ནག་ནང་ལོ་བདུན་རིང་ས་གནས་གསར་འགོད་པའི་བྱ་བ་བསྒྲུབས་ཏེ་ཕྱིས་དེར་ཡོད་པའི་ནི་ཀི་ཡན་ལག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་འགན་འཛིན་གྱི་ལས་འཁུར་ཞུས་ཡོད། ཁོ་པར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ལོར་ Vaughn-Ueda ཞེས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགོད་པའི་གཟེངས་རྟགས་ཐོབ་ཡོད།
མ་རྩོམ་གྱི་འབྲེལ་ཐག https://asia.nikkei.com/Editor-s-Picks/China-up-close/Analysis-China-s-elderly-pay-ultimate-price-for-COVID-missteps
