གཞུང་འབྲེལ་སྤྱི་འཐུས་ཕྱོགས་སྐྱོད་ཕྱིར་འཐེན་དགོས་མིན་ཐད་མང་མོས་འོས་བསྡུ་གནང་བར་སྤྱི་འཐུས་གསུམ་གྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་སྤྱི་འཐུས་ ༣༤ ཡིས་རྒྱབ་སྐྱོར་མ་བྱས་སྟབས་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་དེ་མར་ཟགས་སོང་།
དེ་རིང་བོད་མི་མང་སྐབས་བཅུ་བདུན་པའི་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བདུན་པའི་ལས་ཉིན་ལྔ་བའི་ཚོགས་ཐུན་དང་པོའི་སྟེང་། སྤྱི་འཐུས་དཀོན་མཆོག་ཡར་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས་གཞུང་འབྲེལ་སྤྱི་འཐུས་ཕྱོགས་སྐྱོད་ཀྱི་སྔར་ཡོད་གྲོས་ཆོད་དེ་ཕྱིར་འཐེན་བྱེད་དགོས་པའི་སྤྱི་འཐུས་སྒེར་གྱི་གྲོས་ཆོད་ཅིག་བསྣམས་ཡོད་པའི་ཐོག སྤྱི་ཡོངས་བགྲོ་གླེང་བྱེད་སྐབས། སྤྱི་འཐུས་གྲངས་ ༢༢ ཀྱིས་ཆ་ཤས་བཞེས་ཏེ་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་སྐྱོད་དགོས་མིན་གསུང་མཁན་རིགས་གཉིས་བྱུང་སྟབས། ཚོགས་གཙོའི་སྟངས་འཛིན་འོག་མང་མོས་འོས་བསྡུ་བྱས་པ་བརྒྱུད་སྤྱི་འཐུས་ ༣ གྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་སྤྱི་འཐུས་ ༣༤ ཡིས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མ་སོང་བས། གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་སྐྱོད་ཕྱིར་འཐེན་གྱི་སྤྱི་འཐུས་སྒེར་གྱི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་དེ་ཟགས་སོང་།
གྲོས་ཆོད་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་སྤྱི་འཐུས་གསེར་རྟ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལགས་ཀྱིས། ཕྱིར་འཐེན་བྱས་པའི་གྲོས་ཆོད་དེ་ཚོགས་གཙོ་བགྲེས་གཞོན་གཉིས་ཕུད། དེ་མིན་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ཚོགས་གཙོ་བགྲེས་གཞོན་གཉིས་ཀྱིས་ས་ཆ་ཆ་བགོས་རེའུ་མིག་གཏན་འབེབས་གནང་བ་ལྟར་འགན་འཁུར་ཞུ་རྒྱུ། གོང་གསལ་ལས་འགུལ་ཞུ་རྒྱུར་འགྲོ་གྲོན་ཐད་སྤྱི་འཐུས་སོ་སོའི་འབྲེལ་ཡོད་ས་གནས་མཉམ་ཡིག་འབྲེལ་བྱ་རྒྱུ་གཙོས་སྦྲགས་གླ་ཡིག་ཆ་ཙག་ཙིག་ལ་འགྲོ་གྲོན་ཆེད་རྒྱུན་ལས་ནས་བཀའ་འཁྲོལ་མི་དགོས་པར་རྩིས་ལོ་གཅིག་ནང་སྒོར་ ༡༠༠༠ གཏོང་དུས་དང་། འདི་ལྷག་འགྲོ་གྲོན་གཏོང་དགོས་རིགས་ཀྱི་ལས་དོན་རྣམས་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ནས་བཀའ་འཁྲོལ་ཞུ་དགོས་པའི་གྲོས་ཆོད་དུ། འདིའི་དོན་དག་རྡོག་རྡོག་དེ་ད་ལྟའི་ཆར་ང་ཚོ་ཁ་པར་གྱི་དོད་ཟེར་ནས་དངུལ་སྤྲོད་ཀྱི་འདུག་པཱ། དེ་སྤྲོད་རྒྱུའི་གྲོས་ཆོད་ཆགས་པ་རེད་མ་གཏོགས་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་སྐྱོད་འགྲོ་རྒྱུ་དེ་མ་རེད། དེར་བརྟེན། འདི་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་པ་ཡིན་ན་ད་ལྟའི་ཆར་ཁ་པར་གྱི་དོད་ཡོད་པ་དེ་ཕྱིར་འཐེན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། སྤྱིར་བཏང་གི་ས་གནས་ལ་འགན་འཁུར་བྱེད་པ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད། སྐབས་དེ་དུས་ཁ་པར་གཏོང་བ་དེ་ཚོ་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་ཕུད་དགོས་པ་འདྲ་བོ་མཚོན་པ་ཡིན་ན། ཡིག་ཚང་ལ་ (STD) ཁ་པར་གཏོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་དེའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་ཐོག་ནས་རེད། དེ་ཕྱིར་འཐེན་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ན་དེ་རེད་མ་གཏོགས། དེས་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་སྐྱོད་དེ་ཕྱིར་འཐེན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། སྔོན་མ་སྐབས་ ༡༣ པའི་སྐབས་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་ཟེར་བ་དེ་ལོ་གཅིག་གི་ནང་ལ་ཐེངས་གཉིས་ལ་འགྲོ་དགོས་ཀྱི་འདུག་ལབ་པའི་གྲོས་ཆོད་དེ་འདྲ་རེད་མ་གཏོགས། གྲོས་ཆོད་དེ་མེད་པའི་སྔོན་ནས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་སྐྱོད་ཕེབས་སྡོད་ཀྱི་ཡོད། གྲོས་ཆོད་ཅིག་གི་སྒང་ནས་ཕེབས་པ་ཞིག་མ་རེད། དེར་བརྟེན་དེ་དགོས་མཁོ་མི་འདུག་ཟེར་ནས་དགག་བྱ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་གསུངས་སོང་།
སྤྱི་འཐུས་མི་འགྱུར་རྡོ་རྗེ་ལགས་ཀྱིས། ཐེངས་འདིའི་གྲོས་གཞི་གྲོས་ཆོད་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་པའི་གནས་སྟངས་ཆགས་ཀྱི་མི་འདུག སྤྱི་འཐུས་ཚང་མ་ཁོངས་གང་ནས་ཡོང་མིན་ལ་མ་བལྟས་པར། རྒྱ་ཆེའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་མདུན་དུ་འགྲོ་དུས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཐོག་ནས་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། ས་གནས་ས་ཐོག་ཏུ་འགྲོ་དུས་གནད་དོན་མང་པོ་ཞིག་ཤེས་དགོས་པ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། དམངས་གཙོའི་བརྒྱུད་ལམ་ནས་ཡོང་བའི་སྤྱི་འཐུས་ཞིག་ཆགས་ཡོད་དུས། གཞི་རིམ་མི་མང་གི་ཐོག་གནས་ཚུལ་འདི་འདྲའི་རིགས་ཡོང་ཚེ། རྣམ་རྟོག་ལྟ་བུ་བྱས་ཏེ་ཚོགས་གཏམ་བཏང་བསྡད་ན་ཡག་པོ་ཡོང་གི་མ་རེད་བསམ། དེ་འདྲའི་རིགས་མི་གནང་བའི་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་དང་། ང་ཚོའི་སྤྱི་བའི་ལས་དོན་ཚགས་ཚུད་ཆགས་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པས། ས་གནས་ས་ཐོག་ཏུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་མཐོང་གི་ཡོད། རྩ་བའི་འཛིན་སྐྱོང་གི་ཐོག་ནས་བྱ་སྤུ་གནོན་གྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ཡོད་ཀྱང་། ས་གནས་ཁ་ཤས་སུ་ས་གནས་རང་གི་བདག་པོ་མ་བརྒྱབ་པར་ལྷག་བསྡད་ཡོད་པའི་གནད་དོན་མང་པོ་ཡོད་པ་རེད། སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་མིང་ཞིག་འཁུར་ནས་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་དུས། འདིའི་རིགས་ཀྱི་ཐོག་ལྷན་ཚོགས་སོ་སོར་ཞུས་པར་གྲུབ་འབྲས་ཐོན་པ་སོ་སོའི་ཉམས་མྱོང་ཐོག་བྱུང་། སྤྱི་འཐུས་འཚམས་གཟིགས་ཕྱིན་པའི་ཕན་ཐོགས་ཆེ་ཤོས་ཞིག་ནི་ལོ་སྔོན་མའི་སྙན་ཐོ་ཐོག་ནས་ལག་ལེན་བསྟར་ཡོད་མེད་དང་། དེའི་ཐོག་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་ཤིག་རག་གི་འདུག་ལ། དེའི་ཐོག་ལ་བསྐྱར་གནོན་ག་འདྲ་བྱེད་དགོས་མིན་ཡོང་གི་འདུག གྲོས་ཆོད་འདོན་མཁན་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་གྱི་ཀུན་སློང་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་རེད། བགྲོ་གླེང་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་ཤིག་བྱུང་བ་རེད། དངོས་ཡོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱ་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག ཅེས་བརྗོད་སོང་།
དབུ་དཀར་ཚང་གཡུ་སྒྲོན་ལགས་ཀྱིས། སོ་སོར་མཚོན་ན་སྤྱི་འཐུས་ས་གནས་འཚམས་གཟིགས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་མི་མང་གི་དཀའ་ངལ་དང་དོགས་འདྲི་སེལ་བའི་སྡིངས་ཆའི་གོ་སྐབས་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་ཞིག་རེད་བསམ་གྱི་འདུག གོ་སྐབས་འདི་མུ་མཐུད་ཉར་དགོས་པ་མ་ཟད། འདིའི་ཐོག་ཏུ་ཡར་རྒྱས་གཏོང་དགོས་ཀྱི་འདུག སོ་སོའང་ས་ཆ་གང་སར་མི་མང་གི་འགྲམ་ལ་བཅར་བ་ཡིན། སྤྱི་འཐུས་དང་མི་མང་གི་བར་བགྲོ་གླེང་གནང་སྟངས་ཐོག་ལ་རྟོག་ཞིབ་གནང་དགོས་བར་བསམ་གྱི་འདུག དེས་ཆུང་ས་ནས་དང་བླངས་དཔྱ་ཁྲལ་སྐོར་གྱི་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐབས་དང་། མི་མང་ཁྲོད་སྤྱི་བའི་ས་ཆ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་མི་ལེགས་པའི་ལས་ཀ་མཐོང་གི་འདུག དེའི་རིགས་ཀྱི་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་འཚམས་གཟིགས་ཡར་ཞུ་ཐུབ་པ་འདུག ཐེངས་འདིའི་གྲོས་གཞི་སླེབས་པར་རྒྱབ་ལྗོངས་ཤིག་ཡོད་ཅིང་། ད་ལྟ་དཀའ་ངལ་ག་རེ་འཕྲད་པ་དེ་ང་ཚོ་ཚང་མར་འགན་འཁུར་ཡོད་བསམ་གྱི་འདུག དེ་བཞིན་མི་མང་ལའང་འགན་འཁུར་འདུག མི་མང་ནང་དུ་ཆབ་སྲིད་ནག་པོ་ལབ་དགོས་རེད་པས། དེའི་ནང་དུ་མི་འཛུལ་བའི་རེ་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ལས་དོན་ག་རེ་ཡིན་ཡང་ཕྱོགས་ཚང་མའི་ཐོག་ནས་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་རྒྱུ་ཡོད། ང་ཚོ་ཚང་མས་དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ཤེས་པའི་ཐོག་ཕྱག་ལས་གནང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ང་ཚོས་རྩ་དོན་རྩོད་དགོས། ལས་ཀ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་འགག་བསྡད་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་རེད། ཅེས་བརྗོད་སོང་།
སྤྱི་འཐུས་བསྟན་འཛིན་འཇིགས་བྲལ་ལགས་ཀྱིས། སྤྱི་འཐུས་སྒེར་གྱི་གྲོས་གཞི་གྲོས་ཆོད་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུ་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག ཡིན་ནའང་། གྲོས་ཆོད་འདི་ཕེབས་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་གྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་ལ་ངོས་འཛིན་ཞུ་ཡི་ཡོད། དམངས་གཙོའི་བརྒྱུད་རིམ་ནང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་འགན་འཁྲི་ཆེ་ཤོས་དེ་མི་མང་ཆགས་ཡོད། སྤྱིར་དམངས་གཙོ་ནང་དུ་གནད་དོན་གཉིས་ངོས་འཛིན་ཞུ་ཡི་ཡོད། དེ་ཡང་གྲངས་ཀའི་མང་ཉུང་ལ་མ་བལྟས་པར་ངོས་འཛིན་དང་ཆ་ཤས་ལེན་ཐུབ་པ་དགོས། དམངས་གཙོ་ནང་དུ་གྲངས་ཀ་མང་བ་ལས་ཉུང་བའི་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་ཀྱི་དགོས་མཁོ་ངོས་འཛིན་ཞུ་དགོས་པ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། རང་ཉིད་ཀྱང་ཕྱག་སྦྲེལ་སྤྱི་འཐུས་དང་མཉམ་དུ་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་སྐབས། མི་མང་ལ་དྲང་བདེན་གྱི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་དགོས་པ་ཞུ་རྒྱུ་བྱུང་། དེ་བཞིན་སློབ་གྲྭའི་ནང་སྡོད་ཁང་གི་དཀའ་ངལ་སོགས་སེལ་བ་མངོན་གསལ་རྒྱུས་ལོན་བྱེད་རྒྱུ་བྱུང་། སྤྱི་འཐུས་འཚམས་གཟིགས་མུ་མཐུད་གནས་དགོས་པ་གལ་ཆེན་པོ་མཐོང་གི་འདུག ཅེས་བརྗོད་སོང་།
གྲོས་ཆོད་འདོན་མཁན་སྤྱི་འཐུས་དཀོན་མཆོག་ཡར་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས། གྲོས་ཆོད་དེ་འཁྱེར་ཡོང་བའི་རྒྱབ་ལྗོངས་གོང་གི་ཚོགས་ཐུན་ནང་རོབ་ཙམ་ཞུས་ཚར་བ་རེད། གྲོས་ཆོད་དེ་འཁྱེར་ཡོང་དགོས་པའི་རྒྱབ་ལྗོངས་ཕྱོགས་གཉིས་རེད། གནད་དོན་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་དེ་དཔེར་ན་མོན་གྷོ་ལ་མི་མང་མར་ཐོན་འགྲོ་བ་གཅིག་དང་། དེ་བཞིན་དྷི་མ་པུར་ (Dimapur) ལ་ངོས་ལེན་མེད་ནས་མར་ཐོན་འགྲོ་བ་དེ་གཉིས་རེད། སྤྱི་འཐུས་བསླེབ་པའི་སྐབས་སུ་ས་གནས་མི་མང་གིས་དྲི་བ་དྲིས་པ་དང་སྐད་བརྒྱབ་པ་སོགས་ག་རེ་བྱས་རུང་དམངས་གཙོའི་འགྲོ་སྟངས་རེད། འོན་ཀྱང་། ངོས་ལེན་མེད་ནས་ལོག་འགྲོ་ཡི་འདུག་པར་ངས་བསྡོམས་རྒྱག་མ་ཐུབ་ནས་གྲོས་ཆོད་དེ་བསླེབས་པ་རེད། ང་ཚོའི་ནང་ལ་ས་བགོས་དང་འཚམས་གཟིགས་ལ་ཕེབས་མཁན་དང་མ་ཕེབས་མཁན་ཡང་མང་པོ་ཞིག་ཡོད། ཕེབས་ནའང་སོ་སོའི་དགོས་མཁོ་དང་འོས་ཤོག་ག་བར་ཡོད་མེད་ལ་བལྟས་ནས་བརྗེ་པོ་རྒྱག་པ་དང་། སྐོར་བ་སོགས་བརྒྱབ་སྟེ་ཕེབས་བསྡད་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཀྱང་ཡོད། དེ་ཚང་མ་ལ་གཞི་བཞག་ནས་ངས་དེ་རིང་གྲོས་ཆོད་འདི་འཁྱེར་བ་རེད། ཅེས་བརྗོད་སོང་།
སྤྱི་འཐུས་སྒེར་གྱི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་གྱི་སྔོན་གླེང་ནང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡ འཁོད་སྐབས་ ༡༣ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༥ པའི་ཡིག་ཆ་ཨང་ ༤༠ པ་དང་། སྤྱི་འཐུས་སྒེར་གྱི་གྲོས་ཆོད་ཨང་ ༢༠༠༣།༡༣།༥།༥༣ པ་མང་མོས་གཏན་འབེབས་ཀྱིས་”ཚོགས་གཙོ་བགྲེས་གཞོན་གཉིས་ཕུད་དེ་མིན་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ཚོགས་གཙོ་བགྲེས་གཞོན་གཉིས་ཀྱིས་ས་ཆ་ཆ་བགོས་རེའུ་མིག་གཏན་འབེབས་གནང་བ་ལྟར་འགན་འཁུར་ཞུ་རྒྱུ།” ཞེས་སོགས་གསལ་བ་བཞིན་ད་བར་ལག་བསྟར་ཚུལ་བཞིན་བྱུང་མེད་པ་དང་། ད་ལྟའི་ཆར་དུས་ཀྱི་འགྱུར་འགྲོས་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་དགོས་མཁོ། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་གང་ལ་བལྟས་ཀྱང་གྲོས་ཆོད་དེ་ཉིད་དགོས་གལ་མ་མཐོང་བས་གྲོས་ཆོད་དེ་ཕྱིར་འཐེན་གྱི་གྲོས་ཆོད་ཅིག་འཇོག་དགོས་གལ་མཐོང་། ཞེས་དང་། གྲོས་ཆོད་ནང་སྐབས་ ༡༣ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༥ པའི་ཡིག་ཆ་ཨང་ ༤༠ པ་དང་གྲོས་ཆོད་ཨང་ ༢༠༠༣།༡༣།༥།༥༣ པ་དེ་ཉིད་ཕྱིར་འཐེན་བྱ་རྒྱུའི་སྤྱི་མོས་སམ་མང་མོས་གྲོས་ཆོད་ཅེས་འཁོད་འདུག
གསར་འགོད་པ། བསྟན་འཛིན་ཕུར་བུ། བྱམས་པ་ཚེ་རིང་། རྩོམ་སྒྲིག་པ་སྐལ་བཟང་སྦྱིན་པ།