བོད་ནང་གི་ཉེ་རབས་རྩོམ་རིག་དང་གློག་བརྙན་བཟོ་བསྐྲུན།
བཅར་འདྲི་བ། གྷོ་ཁུལ་ཁེ་སི(Gokul KS) བོད་སྒྱུར་བ། འབུམ་རམས་པ་ལྷ་མོ་མཚོ།
སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་ཆོས་ཉིད་དབང་མོ(Francoise Robin)ལགས་ནི་ཤར་ཕྱོགས་ཤེས་ཡོན་དང་སྐད་ཡིག་སློབ་ཆེན་གྱི་(INALCO) བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་རྩོམ་རིག་གི་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཡིག་ཡིན་པ་རེད། ཁོང་མོའི་ཉེ་བའི་དཔར་བསྐྲུན་དེབ་ནི་( Robbie Barnett and Benno Weiner)མཉམ་དུ་ཕྱོགས་སྒྲིག་གནང་བ་དང་འགོ་བརྗོད་ལ་༼མའོ་ཡི་དབང་བསྒྱུར་འོག་གི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་༽ སྟེ་༼རྩོད་རྙོག་གི་ཕྱིར་དྲན་སླར་ཡང་བརྗོད་པ་༽ཞེས་པ་དང་། ལྷ་བྱམས་རྒྱལ་གྱི་བརྩམས་སྒྲུང་༼ཁ་བར་སྒུག་པ་༽ ཞེས་པ་ཧྥ་རན་སིའི་སྐད་ནང་ཕབ་སྒྱུར་ཞུས་པ་བཅས་རེད། ཕྲན་ནི་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་ཆོས་ཉིད་དབང་མོ་ལགས་སུ་ན་ནིང་སྤྱི་ཟླ་བཅུ་གཅིག་པའི་ནང་དུ་རྡ་རམ་ས་ལར་མཇལ་སྐལ་བྱུང་།
ང་ཚོས་ང་ཚོའི་ཧི་མ་ལ་ཡའི་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་དང་གློག་བརྙན་བཟོ་བསྐྲུན་གྱི་ཉམས་མྱོང་སྐོར་ལ་བསམ་བློ་བརྗེ་རེས་བྱས་པ་ཡིན། བོད་ཀྱི་གློག་བརྙན་ལ་དགའ་བས་ང་ཚོའི་དབར་འབྲེལ་ལམ་བྱུང་བ་དང་། དེས་ང་ཚོའི་གླེང་མོལ་ལ་དབང་བསྒྱུར་བྱས་པ་ནི་རང་བཞིན་ལྷན་སྐྱེས་ཤིག་ཀྱང་རེད།
བཅར་འདྲི་འདིའི་ནང་དུ་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་ཆོས་ཉིད་དབང་མོ་ལགས་ཀྱིས་མོ་རང་གི་ཤེས་ཡོན་པའི་ཞིག་འཇུག་གི་འགྲུལ་བཞུད་དེ་བོད་རིག་པ་སྨྲ་བ༼མཁས་དབང་༽ ཞིག་གི་བརྒྱུད་རིམ་དང་། བོད་ནང་གི་བོད་ཀྱི་ཉེ་བའི་རྩོམ་རིག་དང་གློག་བརྙན། ཡིག་སྒྱུར་གྱི་ལས་ཀ་དང་གློག་བརྙན་བཟོ་བསྐྲུན་བཅས་གླེང་ཡོད། གཤམ་གྱི་བཅར་འདྲི་འདི་ནི་གོ་དོན་ཁ་གསལ་དུ་རྩོམ་སྒྲིག་བགྱིས་པ་རིང་པོ་ཞིག་ཡིན།
བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག གློག་བརྙན་དང་རིག་གཞུང་བཅས་ཀྱི་མཁས་དབང་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་དང་། ཁྱེད་ཉིད་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་དང་བརྙན་མཐོང་བཟོ་སྐྲུན་གྱི་ཡར་རྒྱས་ལ་ཁ་ཕྱོགས་ནས་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་གཉིས་སོང་འདུག་པས་ན། སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་སོ་སོའི་ཤེས་ཡོན་གྱི་བརྒྱུད་རིམ་སྐོར་གསུང་རོགས་ཞུ།
ང་བོད་ལ་སླེབས་ཐུབ་པ་དེ་ནི་༡༩༩༠ ལོའི་ནང་ཞིག་ལ་ Peter Matthiessen’s The Snow Leopard དེབ་དེ་བཀླགས་རྗེས་བལ་ཡུལ་ལ་འགྲུལ་བཞུད་བྱས་པ་དང་། རི་བོ་ཧི་མ་ལ་ཡ་དང་དེའི་ཡུལ་མི་ཚོར་ཐོག་མར་འཕྲད་པ་དང་དེར་རྗེས་སྙེག་བྱས་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན།
ངས་INALCO ནས་བོད་ཡིག་སྦྱངས་རྒྱུ་ཐག་བཅད་པ་དང་། ངའི་འབུམ་རམས་པའི་བརྗོད་གཞི་དེ་ཡང་བོད་ཀྱི་རྟོགས་སྒྲུང་རྩོམ་རིག་སྟེང་བྱ་རྒྱུ་མགོ་བཙུགས་པ་ཡིན། སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་ Heather Stoddard མཆོག་ནི་ངའི་འབུམ་རམས་པའི་སློབ་སྟོན་པ་གནང་བ་དེ་ནི་ངའི་སྐལ་བ་བཟང་པོ་ཞིག་ཡིན། ཁོང་མོ་ནི་མཁྱེན་རྒྱ་ཡངས་ལ་རུས་ས་མ་ཆད་པའི་མཁས་དབང་ཞིག་དང་ཁོང་མོའི་ཉམས་ཞིབ་དང་དཔར་བསྐྲུན་ཐོག་མ་དེ་བོད་དང་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་རྩོམ་རིག་གི་སྐོར་ལ་གནང་བ་རེད།
༡༩༩༠ ལོ་དཀྱིལ་ནང་ལ་ངས་བོད་ཡིག་སྦྱོང་བཞིན་པའི་སྐབས་སུ། Heather གྱིས་ང་ཚོ་ལ་བོད་ཀྱི་ཉེ་རབས་རྩོམ་རིག་འཁྲིད་གནང་བྱུང་། བོད་རིག་པའི་སློབ་མ་མང་དག་ཅིག་ནི་ཆེས་མ་མཐའི་བོད་ཀྱི་ཡིག་རིག་བརྩམས་ཆོས་ཕྱོགས་ལ་ཆ་རྒྱུས་དེ་ཙམ་མི་འདུག། དེའི་སྐབས་སུ་ངས་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་སྐུ་ཞབས་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་དང་བོད་ཀྱི་དེང་རབས་རྩོམ་རིག་གི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྐོར་ལ་སྦྱངས་པ་ཡིན། དེས་ང་རང་བཞིན་གྱིས་བོད་དང་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་ལ་དོ་སྣང་འཕེལ་བཅུག་སོང་།
Heather ཀྱིས་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་གྱི་སྡེའི་ནང་ངོ་སྤྲོད་གནང་བྱུང་། ཁོང་མོས་ཁོང་གི་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་སྟེ་པེ་ཅིན་ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་ཆེན་གྱི་བོད་ཀྱི་མཁས་པའི་དབང་པོ་དུང་དཀར་བློ་བཟང་འཕྲིན་ལས་མཆོག་གི་ཞལ་ནས་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱི་སྐོར་ཐོས་པ་རེད།
ཕྱི་ལོ་༡༩༨༠ ལོ་སྟོད་ལ་Heather གྱི་བོད་ནང་འགྲུལ་བཞུད་དང་པོའི་སྐབས་སུ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་ཀྱི་བརྩམས་ཆོས་ཕྱོགས་སྒྲིག་གནང་བ་རེད། ཡིན་ནའང་མོ་སྐུ་ཞབས་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་དང་དངོས་སུ་མཇལ་ཐུབ་མི་འདུག ཕྱི་ལོ་༡༩༨༥ལོར་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱིས་རང་སྲོག་བཅད་དེ་སྐུ་མ་བདེ་བ་དང་། Heather ༡༩༨༦ ལོར་སླར་ཡང་བོད་དུ་བསྐྱོད་སྐབས་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་དང་མཇལ་བའི་རེ་བ་བྱས་འདུག་མོད། འོན་ཏེ་མོ་བོད་ལ་ཕྱིར་སླེབས་དུས་ཁོང་འདས་ཟིན་པ་གཞི་ནས་ཤེས་པ་རེད།
ཕྱི་ལོ་༡༩༩༥ལོར་ངས་ལྷ་སའི་བོད་ལྗོངས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ནས་ཕྱི་རྒྱལ་སློབ་ཕྲུག་གི་ངོས་ནས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སྦྱངས་པ་ཡིན། ངས་འབུམ་རམས་པའི་ཉམས་ཞིབ་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་དེ་ལོ་ལྔའི་རྗེས་སུ་མགོ་བརྩམས་པ་ཡིན་ལ། དེ་དང་མཉམ་དུ་མུ་མཐུད་ནས་ངས་སྐད་ཡིག་ལ་སྦྱོང་བརྡར་བྱས་པ་ཡིན། ལྷ་སར་སྡོད་དུས་དང་ཡང་ན་བོད་ཀྱི་ས་ཆ་གང་དུ་ཡིན་ཡང་། ང་རྟག་པར་དེབ་ཁང་ལ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། ངས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་འབྲེལ་བའི་རྩོམ་རིག་དུས་དེབ། བརྩམས་སྒྲུང་། སྒྲུང་ཐུང་དང་སྙན་ངག་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལྟ་ཀློག་བྱས་པ་ཡིན།
ངས་བོད་ནང་གི་རྩོམ་རིག་ལ་རྒྱབ་ལྗོངས་ངོ་མ་ཞིག་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་སོང་། ཕྱི་ལོ་༡༩༩༨ ལོར། ༼ཧྥ་རན་སུར་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྙན་ངག་ཚོགས་འདུ་ཞིག་ཚོགས་སྐབས་བོད་ཀྱི་སྙན་ངག་པ་གཉིས་གདན་ཞུ་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་བྱུང་། ༽ བརྗོད་གཞི་ནི་བོད་ཀྱི་ཉེ་རབས་རྩོམ་པ་པོ་དང་ཁོང་ཚོས་བྲིས་པའི་བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་སྐོར་ཡིན། སྐབས་དེར་གདན་ཞུས་མི་སྣ་གཅིག་ལྗང་བུ་རེད།(སྨྱུག་མིང་ནི་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་དང་གློག་བརྙན་བཟོ་བསྐྲུན་མཁན་རྡོ་རྗེ་ཚེ་རིང་།) ང་དེ་སྔོན་བོད་དུ་ཨོ་རྒྱན་རྡོ་རྗེ་དང་མཉམ་དུ་ལྗང་བུར་ཐུག་མྱོང་།
དེའི་སྐབས་སུ་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཨ་མདོའི་རྩོམ་རིག་རྒྱབ་ལྗོངས་ཀྱི་སྐོར་ལ་ཤེས་མཁན་ཧ་ལམ་མེད་པ་ལྟ་བུ་རེད། ང་ཚོ་ཚང་མས་ལྷ་སར་དམིགས་གཏད་བྱས་ཡོད། ཕྱིས་སུ་ང་ཚོས་བོད་ཀྱི་སྙན་ངག་དང་གཞན་ཡང་གཟེངས་སུ་ཐོན་པའི་སྙན་ངག་དུམ་བུ་མང་པོ་ཡིག་སྒྱུར་དང་རྩོམ་སྒྲིག་གིས་དེབ་ཕྲེང་འདོན་སྤེལ་བྱས་པ་ཡིན།
ངའི་མཐོང་སྣང་ལ། བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་རྣམས་ནི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གི་དཔའ་བོ་རེད། མི་སུ་ཞིག་གིས་ཀྱང་དེའི་གནས་སྟངས་ཆ་ཚང་བར་ཤེས་རྒྱུ་ལས་སླ་མོ་ཞིག་མ་རེད་ལ་ཚད་གཞི་དེ་ནི་གནས་རིམ་མཐོ་བོ་ཞིག་གི་སྟེང་ན་འདུག ང་ཁོང་ཚོས་རྩོམ་རིག་དང་ཁོ་རང་ཚོའི་སྐད་ཡིག་འབྲི་རྩོམ་ལ་བཞག་པའི་དམ་བཅའ་དེར་ཡིད་སྨོན་སྐྱེས་ཀྱི་ཡོད།
གལ་སྲིད་ཁྱེད་ཀྱིས་ལོ་ངོ་༡༠༠༠ སྔོན་ནས་བྲིས་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་བོངས་ཚད་ལ་བལྟས་ན། བོད་ལ་རྩོམ་རིག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡུན་རིང་ལྡན་པ་ཤེས་ཐུབ། Karen.L. Thornber ཡིས་དེ་ནི་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་འཛམ་གླིང་གིས་ད་ལྟའི་དུས་ཚོད་ལ་གཞི་ནས་འདིའི་སྐོར་ཤེས་ཀྱིན་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་དང།
ཁྱེད་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར། ངའི་ཤེས་ཡོན་གྱི་འགྲུལ་བཞུད་མགོ་བརྩམས་པ་ནས་བར་གྱི་རིམ་པ་ཆ་ཚང་བ་དང་དུས་མཉམ་དུ་ངས་རང་ཉིད་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་རེད་བསམ་གྱིན་འདུག ཕྱི་ལོ་༢༠༠༣ལོར་ང་བོད་ནང་ལ་བསྐྱོད་དུས་པདྨ་ཚེ་བརྟན་དང་ཐུག་པ་རེད། ཁོང་ནི་གྲུབ་འབྲས་དང་ལྡན་པའི་གཞོན་སྐྱེས་གློག་བརྙན་བཟོ་བསྐྲུན་མཁན་ཞིག་རེད།
ངས་ཁོང་གི་སྒྲུང་ཐུང་ཞིག་ངའི་འབུམ་རམས་པའི་ཆེད་རྩོམ་ནང་ཡིག་སྒྱུར་བྱས་མྱོང་བས་ང་ཡང་ཁོང་ལ་ཐུག་འདོད་ཡོད། ངས་ཁོང་གིས་གློག་བརྙན་བཟོ་བསྐྲུན་གྱི་ལས་ཀ་གཉེར་བཞིན་པ་བསམ་བློར་འཁོར་མ་བྱུང་ལ། ལྷག་པར་དུ་བོད་ནང་ལ་རང་དབང་གི་གློག་བརྙན་བཟོ་བསྐྲུན་བྱེད་བཞིན་འདུག་པ་ནི་དེ་བས་ཀྱང་ངོ་མཚར་སྐྱེས། གལ་སྲིད་ཁྱེད་ཀྱིས་ལྗང་བུའི་༢༠༠༣ ལོའི་བོད་ཀྱི་གློག་བརྙན་དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར་དེ་བཀླགས་ཡོད་ན། ཁོས་བོད་ནང་ལ་གློག་བརྙན་བཟོ་བསྐྲུན་མཁན་མེད་པར་སྡུག་སྐད་བཏོན་ཡོད་པ་རེད།
པདྨ་ཚེ་བརྟན་གྱིས་བོད་ཀྱི་སྐད་ནང་གློག་བརྙན་བཟོ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་ཁོས་ལས་མིའི་ཚོགས་སྡེ་བཙུགས་པ་དང་སྒྱུ་རྩལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལས་འགུལ་འདི་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་པར་སྒྲུབ་བཞིན་འདུག
ངས་ཁོང་ནི་ལྟ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་བློ་ཐག་ཆོད་པོ་ཡོད་པ་སྔ་མོ་ནས་ཤེས་ཡོད། ཕྱི་ལོ་༢༠༠༢ ལོ་མཇུག་ཙམ་ཞིག་ལ་ཁོས་ང་ལ་ཁོང་གི་གློག་བརྙན་གྱི་སྐོར་ལ་ཧྤ་རན་སི་གཞིར་བཞག་ནས་རོགས་དངུལ་འཚོལ་བར་སྐད་ཆ་དྲིས་མྱོང་། ངས་ཁོང་གི་འཁྲབ་གཞུང་ཁ་ཤས་ཧྥ་ཡིག་ནང་དུ་བསྒྱུར་བ་ཡིན།
ཕྱི་ལོ་༢༠༡༠ ལོ་དཀྱིལ་ལ་ཐར་ལོ་བཟོ་བསྐྲུན་བྱེད་པར་རྒྱ་ནག་ནས་དཀའ་ངལ་ཅི་ཡང་སྤྲད་མེད་པ་རེད། རྒྱུ་མཚན་ནི་དུས་དེར་ཁོ་སྐད་གྲགས་ཆེན་པོ་དང་བརྩི་མཐོང་ཆེ་བ་འདུག ཡིན་ནའང་། སྔོན་མའི་དུས་ཀྱི་གནས་སྟངས་དེ་མི་འདྲ་བ་རེད།
ང་བོད་ནང་གི་རང་དབང་ལྡན་པའི་གློག་བརྙན་སྐོར་ལ་དོ་སྣང་དང་སྤྲོ་སྣང་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་སྟེས་དབང་དང་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་རེད། ཕྱི་ལོ་༢༠༠༦ ལོར་ང་སླར་ཡང་པདྨ་ཚེ་བརྟན་ལ་འགྲོ་ཞོར་གྱི་གོ་སྐབས་ཤིག་ནས་འཕྲད་པ་དེ་ནི་གནས་སྟངས་གཞན་ཞིག་རེད།
ང་ཨ་མདོ་ལ་ཡོད་པ་དང་ཁོས་གཅན་ཚ་ན་(ལྷང་འཇགས་ཀྱི་མ་ཎི་རྡོ་འབུམ་)ཁུ་སུམ་སུམ་གྱི་མ་ཎི་རྡོ་འབུམ་སྟོན་གྱིན་འདུག་ལ། ས་ཆ་དེ་ནི་གློག་བརྙན་དེ་འཁྲབ་ས་རང་རེད། ང་ཚོ་རླངས་འཁོར་གཅིག་ཏུ་བསྡད་དེ་ས་གནས་སུ་མཉམ་དུ་ཕྱིན་པ་དང་ད་དུང་གློག་བརྙན་གྱི་སྒམ་ཚང་མ་འཁུར་ནས་ཕྱིན་པ་ཡིན། གལ་སྲིད་ཁྱེད་ཀྱིས་ཁུ་སུམ་སུམ་གྱི་མ་ཎི་རྡོ་འབུམ་གྱི་གློག་བརྙན་ཕྱིར་བསྒྲིགས་ཤིག་བྱས་པ་ཡིན་ན། དེ་ནི་སྐར་མ་༣༥ རིང་གི་གློག་བརྙན་ཞིག་རེད། ངས་ཧ་ཅང་གསལ་བོའི་ངང་དྲན་བསྡད་པ་ཞིག་ལ་འཁྲབ་གཞུང་དེ་ནི་རྩ་ཐང་ཆེན་པོ་གཉིས་ཀྱི་སྟེང་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ཀྱི་མི་སུ་ཡོང་ལ་གློག་བརྙན་སྟོན་བཞིན་འདུག དེ་ནི་ཧ་ཅང་ཡིད་དུ་འོང་ལ་དྲན་གསོ་འོས་པའི་ཉམས་མྱོང་ཞིག་དང་དེས་ང་པདྨ་ཚེ་བརྟན་དང་ཁོང་གི་གློག་བརྙན་གྱི་རྗེས་སུ་སྙེག་དགོས་པའི་རྟགས་མཚན་ཡང་བཀོད་སོང་།
པདྨ་ཚེ་བརྟན་ཧྥ་རན་སི་ལ་ཁུ་སུམ་སུམ་གྱི་མ་ཎི་རྡོ་འབུམ་སྟོན་པར་ཕེབས་པ་རེད། ཁོང་ནི་ “རྒྱ་མིའི་གློག་བརྙན་བཟོ་བསྐྲུན་མཁན་” ཞེས་པའི་ཚོགས་པ་ཞིག་གི་ནང་ན་འདུག ཁོང་ནི་ཁོ་ཚོའི་གློག་བརྙན་འཁྲབ་གཞུང་ནང་ལ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་འདུག ཁོང་པེ་རེ་སི་ལ་ཡོད་དུས་ང་ཚོས་བོད་ཀྱི་གློག་བརྙན་དང་རྩོམ་རིག་གི་སྐོར་ལ་གླེང་མོལ་བྱས་པ་ཡིན།
པདྨ་ཚེ་བརྟན་བརྒྱུད། བོད་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་པ་དང་ལག་རྩལ་པ་ཚོས་ཚོགས་པ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་བསྡུ་རུབ་ཀྱིས་འཁྲབ་གཞུང་གི་རྒྱབ་ལྗོངས་སུ་ལས་ཀ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་ཤེས་བྱུང་། ངའི་ཚོར་སྣང་ལ་ཁོང་ཚོ་མཉམ་རུབ་གྱི་༼ཁྱིམ་ཚང་༽གཅིག་ལྟར་གློག་བརྙན་ཕྱོགས་སྒྲིག་སྔར་བས་མང་བ་བྱེད་ཐུབ་པར་སྙམ།
ཕྱིས་སུ། བོད་ལ་ཉམས་ཞིབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་བསྐྱོད་སྐབས་ཤིག་ལ། ང་ཟོན་ཐར་རྒྱལ་དང་འཕྲད་བྱུང་། ཁོ་ནི་པདྨ་ཚེ་བརྟན་གྱི་ཐོག་མའི་གློག་བརྙན་འཕྲུལ་འཁོར་ལས་བཟོ་བ་རེད། ང་ཚོ་གསུམ་གྱིས་ལྷ་སའི་བར་སྐོར་གྱི་ཇ་ཁང་ཞིག་ཏུ་དུས་ཚོད་གསུམ་ཙམ་གཅེས་འཛིན་གྱིས་(Bergman)གློག་བརྙན་གྱི་སྐོར་ལ་གླེང་མོལ་བྱས་པ་དང་། ང་ཚོས་ Swedish གློག་བརྙན་བཟོ་བསྐྲུན་མཁན་དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར་ལ་བསམ་བློ་བརྗེ་རེས་བྱས་པ་དང་དེས་གོ་རྟོགས་གསར་པ་རེ་རྙེད་ཡོད་བསམ།
མུ་འགོད།
མ་རྩོམ་གྱི་འབྲེལ་ཐག https://tibetscapes.wordpress.com/2022/03/10/interview-with-prof-francoise-robin-gokul-k-s/
![[1/4] A screen capture from video shows trekkers leaving their campsite, as unusually heavy snow and rainfall pummeled the Himalayas, in the Tibet Region, China, October 5, 2025. Geshuang Chen/Handout via REUTERS Purchase Licensing Rights](https://tibettimes.net/wp-content/uploads/2025/10/Untitled-3-360x180.jpg)
