བོད་རྒྱལ་དང་བོད་བརྒྱལ།

གཏམ་འཆལ་བ། མཚོ་མགོ་བ་ཨཱཅཱརྱ་པདྨ་རྡོ་རྗེ།
༄༅། ཇི་སྐད་དུ། སྤྱོད་འཇུག་ལས་རྒྱལ་སྲས་ཞི་བ་ལྷས། སྔོན་ཆད་མ་བྱུང་བ་ཡང་འདིར་བརྗོད་མིན། སྡེབ་སྦྱོར་མཁས་པའང་བདག་ལ་ཡོད་མིན་སྟེ། ཞེས་གསུངས་དོན་བཞིན། སྤྱི་ཚོགས་ནང་མགོ་བརྒྱུས་པའི་ཉམས་མྱོང་དང༌། ཆོས་དང་འཇིག་རྟེན་གྱི་གཞུང་ལུགས་ཆེན་མོ་དག་ལ་ཐོས་བསམ་བྱས་པའི་སྤྱངས་འབྲས། སྔོན་མའི་བག་ཆགས་སད་པའི་རྗེས་དྲན་སོགས་གང་གིས་དབེན་པའི་གང་ཟག་གློ་བུར་བ་བདག་འདྲར་གོ་ལ་གཅིག་གྱུར་གྱི་བསམ་ཤུགས་ཆེ་ཞིང་རོ་མཉམ་པའི་ངང་ཚུལ་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ལ་ཆེ་མཐོང་དང་ལ་རྒྱ་ཆུང་བའི་དེང་རབས་གསར་པའི་མི་རྣམས་ལ་ཐུགས་ཕན་གསོས་བའི་སྙན་གཏམ་གང་ཡང་ཤོད་རྒྱུ་མི་གདའ། འོན་ཀྱང་དུས་རབས་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་བདག་ལ་སྨྲ་བརྗོད་ཀྱི་རང་དབང་གནང་བར་ལོངས་སུ་སྤྱོད་རྒྱུ་བྱུང་བའི་སྐལ་བཟང་གི་རྟེན་འབྲེལ་ཚིག་གསུམ་ཞུ་འདོད་བྱུང༌།

མི་རིགས་སྤྱི་དང༌། ཡང་སྒོས་རང་རེའི་བོད་མི་རིགས་ལ་མཚོན་ན་མི་རབས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་འཕོ་འགྱུར་བྱེད་པའི་སྐབས། མི་རབས་གོང་མ་དང་ཕྱི་མིའི་དབར་རྩི་ས་སྤྲོད་རྩིས་ལེན་ཞིག་བྱེད་དགོས་པ་ནི་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྲུབ་པ་ནས་ད་བར་བྱུང་ཡོད། དེ་ཡང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བྱུང་རབས་རྣམས་ལ་ཕྱི་མིག་གཅིག་བལྟས་ཚེ། བོད་མི་ཚོའི་བླང་དོར་གྱི་བློ་མིག་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པའི་དུས་རབས་གོང་མ་མང་དག་ཅིག་ཏུ། ཕྱི་འབྱུང་སྤུན་ཟླ་ཚོརཚེ་འདི་ཁོ་ནའི་ཕན་བདེ་བསྒྲུབ་རྒྱུར་ཐོབ་གོ་ས་དང༌། གཡོག་མི་སེར། དཔལ་འབྱོར་ལོངས་སྤྱོད། གཞིས་ཀ་སོགས་འཇིག་རྟེན་རང་དགའ་བའི་དངོས་ཟོག་ཤ་སྟག་རྩིས་སྤྲོད་བྱས་ཏེ་འདས་པ་ནི། རིམ་གྱིས་དུས་ཀྱི་འཕོ་འགྱུརདང་སྦྲགས་བསམ་བློའི་ཆུ་ཚད་གོང་མཐོར་ཕྱིན་ཏེ་ཐོབ་གོ་ས་དང༌། གཞིས་ཀ་ཙམ་གྱི་ཕུགས་དོན་བསྒྲུབ་རེ་བྲལ་བའི་ཁར། སློབ་དཔོན་རིན་པོ་ཆེས་ཇི་སྐད་དུ། སྙིགས་མའི་དུས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཧད་དེ་འཆི་ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན། ཚེ་འདིར་ཡང་ཉིན་མོ་བཟས་པས་བཅུད་མེད་པ་དང༌། མཚན་མོ་ཉལ་བས་གཉིད་མེད་པར་ཉིན་མཚན་དུས་དྲུག་དངོས་ཟོག་དེ་དག་གི་རྐྱེན་པས་འཇིག་པ་དང་རང་གཞན་ཐམས་ཅད་ཁ་ཆག་སྣ་རལ་ཁོ་ནས་འཆི་དགོས་འདུག་པས་ན། ད་ནི་འདི་དང་ཕྱི་མ་གཉིས་ལས་ཕྱི་མ་འབའ་ཞིག་གལ་ཆེ་ཞིང་དེའི་ཕན་བདེ་བསྒྲུབ་པའི་ཐབས་ཤིག་འཕྲལ་དུ་འཚོལ་དགོས་པར་དགོངས་ཤིང་སྙིང་སྟོབས་ཆེན་པོས། རང་གིས་གཅེས་པར་འཛིན་པའི་ལོངས་སྤྱོད་བློས་བཏང་གིས་ས་གནས་གང་སར་ཉུལ་ཏེ། འཛམ་བུ་གླིང་འདིའི་སྒང་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཉེན་པོརགྲགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་མིང་འཛིན་པ་གྲངས་ལས་འདས་པ་ཞིག་ཡོད་པའི་ཁྲོད་ནས། རང་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཕྲལ་ཕུགས་ཀྱི་མངོན་འདོད་བསྒྲུབ་ཅིང་སྲིད་པའི་ཟུག་རྔུ་དྲུངས་ནས་དབྱིན་པར་ནུས་པའི་ཆོས་ཤིག་བཙལ་ཏེ་ཁ་བའི་ལྗོངས་སུ་གདན་འདྲེན་ཞུས་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། དེ་འདྲའི་ཁྱད་ནོར་དེ་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་བྱ་རྒྱུའི་སྙིང་སྟོབས་ང་ཚོའི་མི་རབས་འདིར་ཡོད་མེད་ལ་མ་ལྟོས་པར་རྩིས་སྤྲོད་གནང་ཡོད་པ་དང༌། དོན་དངོས་ཐོག་མི་རབས་གོང་མ་ཚོས་དགོང་ཕྱི་ཉལ་དང་ནངས་སྔ་ལངས་ཀྱིས་སྐབས་དེ་དང་དེར་གོ་ལ་ཆེན་པོ་འདིའི་ཐོག་ཏུ་གང་དང་གང་ལ་མཐོང་འཇོག་བྱེད་པ་དེ་དང་དེ་ཁ་བའི་ལྗོངས་སུའང་ཆད་ལྷག་མེད་པར་བསུ་་བ་ཞུས་ཡོད་པ་ནི་གླེན་ཤིང་ལྐུགས་པའི་གྲྭར་ཞུགས་པ་ངས་ཀྱང་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཐུབ། འོན་ཀྱང་ང་ཚོའི་མི་རབས་འདིར་ཕྱི་རབས་པ་རྣམས་ལ་རྩིས་སྤྲོད་བྱ་རྒྱུའི་ཁྱད་ནོར་ཅི་ཡོད། མི་རབས་གོང་མ་ཚོས་སྐུ་ལས་འཛེམས་མེད་ཀྱིས་རྒྱལ་བའི་བཀའ་བསྟན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བོད་སྐད་དུ་ཚང་ལ་མ་ནོར་བར་བསྒྱུར་བ་རྣམས་ལ་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་གནང་མཁན་ཡང་བླ་སྤྲུལ་དང་གྲྭ་བཙུན་ཁ་ཤས་ལས་མེད་པ་དང༌། བོད་སྐད་ནང་བཞུགས་པའི་བཀའ་བསྟན་དང་དབྱིན་སྐད་ནང་ཁྱ་རེ་ཁྱོ་རེར་བསྒྱུར་བ་གཉིས་ལས་གང་ཀློག་གདམ་དགོས་བྱུང་ནའང༌། ཁྱ་རེཁྱོ་རེར་རེ་བསྒྱུར་བ་དེ་དག་ཀློག་རྒྱུར་དགའ་མོས་བྱེད་གཤིས་བརྒྱུད་ལམ་ཁྱ་རེ་ཁྱོར་རེ་ནས་གོ་བ་ཡང་ཁྱ་རེ་ཁྱོར་རེ་ཙམ་དུ་ཟད། གང་ལྟར་གོང་མ་ཚོས་རྩིས་སྤྲོད་གནང་བའི་ཁྱད་ནོར་དེ་དག་ཀྱང་མི་རབས་རྗེས་མ་རྣམས་ལ་ཆ་ཚང་བ་ཞིག་རྩིས་འབུལ་ཞུ་རྒྱུ་མེད་ཅིང༌། ཐ་ན་རང་སྐད་ལ་ཆ་མཚོན་ནའང༌། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༠ དོན་གྲངས་ནས་ནར་སོན་པའི་དེང་དུས་བོད་རིགས་བྱིས་གཞོན་ཕལ་མོ་ཆེར་གྲོང་ཚིག་ཤ་སྟག་ཅིག་མ་གཏོགས་རང་སྐད་གཙང་མ་ཞིག་རྒྱག་རྒྱུའི་གདེངས་སྤོབས་མེད་པར་མ་ཟད། ང་བཟའ་ཡིན། ཁོ་བཟའ་སོང་ངམ། ང་འགྲོ་ཡིན། ང་པེ་འགྲོ་གི་ཡིན། ཁོ་པ་ནེ་བསྡད་འདུག ཁྱོད་འགྲོ་ཡིན་པས། ང་ཨ་མ་ནང་འགྲོ་ཡིན།  ང་གྲོགས་མོ་མཉམ་འགྲོ་ཡིན། ཞེས་པ་ལྟ་བུ་ཕྲད་དང་རྣམ་དབྱེ། དུས་གསུམ་སོགས་གང་ལའང་ལྟོས་པ་མེད་པར་རེད་དང་ཡིན། འདུག་ཞེས་པ་ཚིག་གྲོགས་དག་མེད་ཚེ་གཏམ་གླེང་ཐམས་ཅད་གོ་རྟོགས་མི་ཐུབ་པ་ཤ་སྟག་ཡིན། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་གང་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། བྱིས་གཞོན་དེ་དག་འཚར་ལོངས་བྱུང་སའི་ཕ་མ་དང༌། སྤྱི་ཚོགས་སོགས་གང་དང་སུར་འགྲོ་སྒྲིག་བྱེད་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་བཟའ་བཏུང་འབའ་ཞིག་དོན་དུ་གཉེར་བའི་བསམ་བློ་ཙམ་ལས་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོ་དང༌། མི་རིགས། ཆོས་དང་རིག་གཞུང༌། སྐད་ཡིག་སོགས་ལ་དོ་ཁུར་གང་ཡང་མི་བྱེད་པའི་ཉེར་ལེན་ཉག་ཅིག་ཡིན། དཔེར་ན། སློབ་གྲྭའི་ནང་འདོད་ཆུང་ཆོག་ཤེས་དང༌། ཡ་རབས་བཟང་སྤྱོད། ྋགོང་ས་མཆོག་གི་བཀྲ་དྲིན་ལ་བསམ་ཤེས། རང་མི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་ནོར་ཆོས་དང་རིག་གཞུང༌། སྐད་ཡིག་བཅས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་པའི་སློབ་གསོ་ཇི་ཙམ་བརྒྱབས་ཀྱང༌། སློབ་གྲྭའི་གུང་གསེང་ཟླ་བ་གཉིས་དང་སློབ་གྲྭ་ཐོན་རྗེས་ཕ་མས་བོད་ཡིག་སྦྱངས་ན་ཕན་ཐོགས་མེད་པ། དབྱིན་ཇི་སྦྱངས་ན་ཕྱི་རྒྱལ་ལ་སླེབས་ཐུབ་པ། གཞུང་གི་སྲི་ཞུར་ཞུགས་ན་འཚོ་རྟེན་ཞན་པ། རང་ཉིད་ལ་ཁེ་ཕན་མེད་ན་སྒུར་སྒར་ཞུམ་ཞུམ་བྱེད་མི་དགོས་པ། རང་དོན་འགྲུབ་ན་ཆ་ལུགས་ཁྱད་མེད་སོགས་ཅ་ན་ཀའི་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས། རང་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་རྒྱལ་ཁབ་དང༌། མི་རིགས། ཐ་ན་རང་ཁྱིམ་ཡང་བློས་གཏོང་དགོས་པའི་བཤད་སྲོལ་ལྟར། ཕྲུ་གུ་འཚར་སྐྱེས་བྱེད་པའི་གནས་སྐབས་ནས་བཟའ་བཏུང་འབའ་ཞིག་དོན་དུ་གཉེར་ཐུབ་པའི་གང་ཟག་ཅིག་བཟོ་རྒྱུའི་འབད་པ་ངང་གིས་བྱ་རྒྱུ་དེ་ནི་དེང་སང་གི་ཕ་མའི་ལས་འགན་གཙོ་བོ་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། བྱ་ཐབས་དེ་དག་ནི་རལ་གྲིའི་རྩེ་མོར་མར་བྱུགས་ནས་ཕྲུ་གུའི་ལྕེར་སྤྲད་པ་ལྟར་མི་ཚེ་ལྷག་མ་དེ་སྡོད་ལོང་ཉལ་ལོང་སྤྱོད་ལོང་མེད་པར་རྒྱུག་རྒྱུག་པ་སྡོད་དགོས་པ་དང༌། ཚེ་ཕྱི་མར་ཡང་ཡི་དྭགས་དང་དམྱལ་བའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་རུ་འཇུག་རྒྱུའི་ངན་བྱུས་བཤམས་པ་ལས་ཤ་ཚ་ཡོད་པ་ཞིག་གཏན་ནས་མིན། དེ་བཞིན་དེང་སང་འཛིན་གྲྭ་བཅུ་གཉིས་ཐོན་ཡང་ཡིག་ཕྲེང་ཁ་ཤས་འབྲི་རྒྱུའི་གདེང་ཚོད་མེད་པ་དེ་ཡང༌། སློབ་མ་དེ་དག་གིས་རྒྱུན་ལྡན་ཀློག་པར་འགྱུར་བའི་གཞུང་འབྲེལ་ཡིག་ཆ་ཁག་དང༌། རྩོམ་པ་པོའི་མིང་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྩམས་པའི་དེབ། དུས་དེབ། མགྲིན་བཟང་གཞས་པ་གཞས་མའི་གཞས་ཚིག གསར་ཤོག་སོགས་སུ་གསར་གཏོད་ཡིན་མདོག་གིས་སྔར་མ་གྲགས་པའི་དག་སྡེབ་སྣ་ཚོགས་འབྲི་བ་སོགས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་འདི་བཞིན་ཕར་འཐེན་ཚུར་འཐེན་བྱས་པར་སོང་འབྲི་ཚུལ་མང་དུ་ཕྱིན་ཏེ་མགོ་འཐོམ་་གྱིན་ཡོད། དེ་ལས་ཀྱང་སྐྱོན་ཆ་ཆེ་བ་ནི་ཚོང་པ་འགའ་ཤས་ཀྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཚོང་ཟོག་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་རྒྱུག་པོ་ཡོང་རྒྱུར་ཚོང་རྟགས་ཀྱི་མདུན་དུ་བོད་ཡིག་འབྲི་བ། དཔེར་ན། ཀོ་ལི་གར་གཞིས་ཆགས་ནས་འདོན་པའི་སེ་པན་ཞིག་གི་ཁ་བྱང་དུ། ཤ་བརྔོས་པའི་སེ་་པན་ལ་ཤ་བསྔོས་སེ་པན་ཞེས་བརྔོས་དང་བསྔོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མི་ཤེས་པ་འདི་འདྲ། རང་གིས་མི་ཤེས་ན་ཚིག་མཛོད་དང༌། གྲོང་པ་ཁྱིམ་མཚེས། བོད་ཡིག་ཤེས་མཁན་སོགས་སུ་དང་གང་ཡང་བསྟེན་གཏུགས་བྱ་ས་མེད་པ་ནི་ག་ལ་སྲིད། ཅོལ་ཆུང་ཁ་ཤས་ཀྱིས་བོད་ཡིག་བྲིས་པ་ཙམ་གྱིས་ལེགས་པོ་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་དང་བསྔགས་བརྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང༌། སློབ་མ་ཚོས་མིང་ཚིག་དང་དག་ཆ་མང་པོ་ཞིག་རྒྱུན་སྤྱོད་ཅ་དངོས་དང་གསར་ཤོག་དེ་དག་བརྒྱུད་ནས་སྦྱོང་གི་ཡོད་སྟབས། འབྲི་མཁན་དང་བསྔགས་བརྗོད་བྱེད་མཁན་ཁྱོད་འདྲས་བོད་ཕྲུག་ཚོ་དག་ནོར་གྱི་ལམ་བུར་འཁྲིད་ཅིང་ཁུངས་མེད་མ་ནིང་གི་བུ་ལྟ་བུར་བཟོ་རྒྱུའི་སྤྱོད་ཚུལ་དེར་དགའ་སྤོབས་བྱ་འོས་པའི་ཆ་གང་ཡང་མི་གདའ། དེ་བཞིན་དུ་དྷརྨཤཱལཱ་ནས་ཐོན་ཡོང་བའི་གཞུང་འབྲེལ་ཡིག་ཆ་ཁག་ལ་བལྟས་ཀྱང་ནོར་བ་རྒྱུན་འབྱམས་ཀྱི་ཐ་སྙད། དཔེར་ན། སྔ་རབས་པ་ཚོས྄་རང་ཉིདདང་ཕ་རོལ་པོ། ཕོ་དང་མོ་སོགས་སོ་སོར་བེད་སྤྱོད་གཏོང་རྒྱུའི་ཐ་སྙད་ཐ་དད་ཡོད་ཀྱང༌།  དེང་སང་རང་གཞན་དང་ཕོ་མོ་དབྱེར་མེད་ཀྱི་ཁོ་བོ་དང་ཁོ་མོ། ཁོ་དང་མོ་ཞེས་བེད་སྤྱོད་པ་དང༌། བར་དང་དབར། མ་འོངས་པ་དང་མ་འོངས། ཡོད་ན་དང་ཡོད་པས་ན། གཉིས་དང་གཉིས་པ། སོགས་ནང་ཕན་ཚུན་གྱི་གོ་བར་ཁྱད་པར་མེད་པ། སྨན་པ་དང་ལས་བྱེད་པ་ལ་སྨན་ལས། དགེ་ཕན་ཡོད་ཚུལ་ལ་དགེ་ཚུལ། དགེ་རྒན་འོས་སྦྱོང་ལ་དགེ་འོས། ཡན་ལག་སྤྱི་ལ་ཁྱབ་པའི་འགན་འཛིན་ལ་སྤྱི་འགན་ནམ་ཡན་འགན། སྨནསྤྲོད་མཁན་ལ་སྨན་སྤྲོད། འགན་འཛིན་གཞོན་པ་ལ་འགན་གཞོན། ལྷོ་ཕྱོགས་གཞིས་ཆགས་ཁག་གི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་ལ་ལྷོ་སྤྱི། བཀའ་ཤག་དང་སྤྱི་འཐུས་ལ་བཀའ་སྤྱི། མ་བྱན་གྱི་ལས་རོགས་ལ་མ་གཡོག་སོགས་ཚིག་བསྡུས་ཅན་གྱི་ཐ་སྙད་གསར་པ་དུ་མ་མངོན་རྒྱུ་ཡོད་པ་དེ་དག་དུས་ཚོད་དམ་འཛིན་རེད་ཟེར་བ་ལ་ནི། བཀའ་འཁྲོལ་སོང་ཞེས་ཚིག་གསུམ་ལས་མི་དགོས་ཀྱང་ཕ་རོལ་པས་སྤྲིངས་པའི་ཡི་གེ་གང་འཚམ་ཞིག་རང་འཇགས་བཤུ་དགོས་འདུག གཞན་ཡང་བོད་ཀྱི་བང་ཆེན་གསར་ཤོག་འདོན་ཐེངས་ ༢༠༧ པར། དཔལ་འབྲི་གུང་བཀའ་བརྒྱུད་གྲྭ་ཚང་ནས་སྤེལ་བའི་ཆོས་བརྡའི་ཁྲོད་དུ། དགེ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཉིན་དེར་ངེས་ཕེབས་ཡོངས་པའི་གསལ་བསྒྲགས་སུ། ཞེས་ཆ་ཚང་བའི་ཡོངས་དང་ཚུར་ཡོང་གི་ཡོང་གཉིས་ནོར་ནས་བྲིས་པ། ཝཱཎ་ཆེས་མཐོའི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་གསུང་ཆོས་གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་གི་ཆོས་བརྡའི་ནང༌། བཅར་མཁན་དང་བྱ་མཁན་སོགས་རྟགས་འཇུག་གི་གོ་བ་གང་ཡང་མེད་པའི་གང་ཟག་གིས་བྲིས་པ་ལྟ་བུ་བྲིས་ཡོད། འོན་ཀྱང་ང་ནི་ཚངས་པའོ། ཚངས་པ་ནི་ཆེན་པོའོ། ཞེས་པ་ལྟར་མཁས་པ་མང་དྲགས་ཏེ་ནོར་བཅོས་དང་གསལ་བཤད་བྱ་སའི་གོ་ས་གང་ཡང་མེད། ཡང་དེ་དག་མཁས་པས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་གཏམ་ཡིན་ཚེ་མཉམ་པར་འཇོག་དགོས་པའི་དུས་ཚོད་སླེབས་པར་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་མཁས་པའི་གོ་ས་བརྙེས་པའི་མཁས་དབང་རྣམས་དབུས་བཞུགས་ཐོག་གཞུང་དང་སྤྱི་ཚོགས་གང་གིས་ཀྱང་མཐོང་འཇོག་མེད་པའི་བོད་དགེ་ང་ཚོས་ང་ནི་གསལ་བྱེད་སུམ་ཅུའི་ཡིག་འབྲུ་དང་པོ་ཡིན། ཡིག་འབྲུ་ཀ་ལ་སྒྲ་གདངས་་འགྱུར་བ་མེད་སྙམ་པའི་ངར་འཛིན་བསྐྱུར་ཏེ་རང་ནུས་གང་འཇོན་གྱིས་ཡིག་འབྲུ་རེ་རེའི་སྒྲ་གདངས་དང༌། སྔོན་རྗེས་མགོ་འདོགས་སོགས་སྦྱར་བའི་སྒྲ་གདངས། དཔེར་ན། དེང་སང་འཛིན་གྲྭབཅུ་གཉིས་ཀྱི་བསླབ་པ་མཐར་སོན་པའི་སློབ་མ་ཕལ་མོ་ཆེས། ག་དང་སྒ། གོ་དང་འགོ། ད་དང་འདའ། དག་དང་བདག དུང་དང་གདུང༌། དུག་དང་འདུག བ་དང་འབའ། བང་དང་འབང༌། དབར་དང་བར། ཛ་དང་རྫ་སོགས་སྒྲ་གདངས་་གཅིག་པར་ཀློག་བཞིན་པ་འདི་དག་དང༌། ཡིག་གཟུགས༌། དག་ཆ། སོགས་སློབ་འཁྲིད་བྱེད་ཕྱོགས་ལ་རང་གཞན་གྱི་བསམ་འཆར་སྤེལ་རེས་དང༌། འབྲི་སྲོལ་གཞན་ཞེས་པ་མང་དག་ཡོད་པ་རྣམས་ཕྱོགས་བསྡུས་ཀྱིས་གཅིག་མཚུངས་ཡོང་ཆེད་བགྲོ་གླེང་གོ་སྒྲིག་ཅིག་བྱེད་ཐུབ་ཚེ་སྐད་ཡིག་ཉམ་ཆག་འགྲོ་བའི་མྱུར་ཚད་འདིར་འགོག་རྐྱེན་ཕྲན་བུ་ཞིག་བྱེད་ཐུབ་སྙམ། ལར་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༢༥ ཉིན་ྋགོང་ས་མཆོག་གིས་དྷ་སྟེང་བོད་ཕྲུག་ཁྱིམ་སྡེ་དབུ་བརྙེས་པའི་དུས་དྲན་སྐབས་བཀའ་སློབ་བསྩལ་པ་དེ་བཞིན་དད་ལྡན་ཡོངས་ཀྱིས་མིག་ཟུམ་ཟུམ་དངམིག་ཆུ་ཁྲུལ་ཁྲུལ། སེམས་ཀྱི་ངར་ཆ་ཐམས་ཅད་གདོང་དུ་གསལ་ཞིང་བློ་འཚབ་ཆེ་མདོག་གིས་གསན་ཡོད། འོན་ཀྱང་ཡ་ང་བ་ཞིག་ལ་མཛད་སྒོ་གྲོལ་མ་ཐག་བཀའ་སློབ་ཀྱི་དྲི་མ་ཙམ་ཡང་མ་གོ་བར་སྔར་རྒྱུན་ལྟར་ལྟོ་གོས་གཏམ་གསུམ་གྱི་རྗེས་སུ་བསྙེགས་པ་ནི་ང་དང་ཁྱོད་ཀྱི་སྤྱོད་ཚུལ་དེ་ཡིན། ང་ཚོས་དྭང་ལེན་བྱེད་མིན་ཇི་ལྟར་ཡང་བདེན་པའི་དངོས་པོ་ནི། ཇི་སྲིད་བོད་ལ་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་ཉི་མ་མ་ཤར་བ་དེ་སྲིད་དུ་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང༌། རིག་གཞུང༌། སྐད་ཡིག་ལ་དར་རྒུད་ཅི་བྱུང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འགན་དབང་ཤེས་རིག་དང་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་བཞེས་མི་དགོས་སམ། གང་ལྟར་བཀའ་སློབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ནི་ཤེས་ཡོན་སྤྱི་དང༌། ལྷག་པར་རིགས་གཅིག་རྐང་འཛིན་གྱི་ཤེས་ཡོན་སྤྲོད་ཕྱོགས་ཐད་འཐུས་ཤོར་ཕྱིན་པའམ་བཏང་བ་དེ་ཡིན། ཡང་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་བལྟས་ན་ང་ཚོར་རིགས་གཅིག་རྐང་འཛིན་པ་མེད་པའང་མ་ཡིན་སྟེ། Fulbright ཐོག་ནས་ Degree  དང non degree ལ་ལོ་ལྟར་མི་གྲངས་ཉི་ཤུ་རྩ་གྲངས་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་དག་བོད་བསྟན་པ་ཆབ་སྲིད་ལ་ཕན་ཐོགས་ཡོད་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་རིགས་གཅིག་རྐང་འཛིན་པ་ཤ་སྟག་ཆགས་བཞིན་པ་ནི་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་རེད། འོ་ན་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཅི་འདྲ་ཞིག་གི་ཐོག་ཅེ་ན། རང་ཉིད་ཀྱི་ཕ་མ་རྒན་གོག་གྲོངས་པའི་དུས་སུའང་མིག་བལྟ་ལོང་མེད་པར་འབྲེལ་མེད་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་རྒན་གོག་ལ་ལྟ་རྟོག་བྱ་རྒྱུ། རང་ཉིད་ཟས་རགས་པ་སྤྱོད་མི་དགོས་པའི་དྲི་ཟའི་བརྟུལ་ཞུགས་བཟུང་སྟེ་ཉིན་གང་གཞན་གྱིས་སྤྱད་པའི་ལྟོ་སྣོད་འཁྲུད་རྒྱུ། རང་ཁྱིམ་ཕྱག་དར་བྱ་ཁོམ་མེད་པར་གཞན་ཁྱིམ་གཞལ་ཡས་ཁང་དུ་བསྐྲུན་རྒྱུ། གློག་བརྙན་ཇི་ཙམ་ལྟད་མོ་ཆེ་ཡང་རང་ཉིད་ལ་བལྟ་དབང་མེད་པར་གཞན་ལ་ལག་འཁྱེར་འཚོང་རྒྱུ། སྡུག་བསྔལ་ཤོད་འདོད་ཆེ་ཡང་མི་སྨྲ་ལྐུགས་པའི་གོ་ས་་འཛིན་སྟངས། ཕ་མ་བུ་ཕྲུག་རིང་དུ་གྱེས་ཏེ་གཅིག་པུར་ལུས་པའི་སྐྱོ་སྣང་གི་སྟོང་ཉིད་བསྒོམ་སྟངས། ཚོང་ཁང་དང་ཟ་ཁང་ཆེན་པོའི་མདུན་དུ་ཆུ་ཚོད་ནས་ཆུ་ཚོད་ལ་ཀྲོང་ངེར་ལོངས་རྒྱུའི་ལུས་ཤིན་སྤྱངས་བསྒྲུབ་རྒྱུ། ྋགོང་ས་མཆོག་དང་རང་གཞུང་གིས་འགྲོ་གྲོན་བཏང་བར་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་གཞུང་ཁྱད་དུ་གསོ་སྟངས་སོགས་ཀྱི་ཐོག་ལ་རིགས་གཅིག་རྐང་འཛིན་པ་མང་པོ་འཐོན་གྱི་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ གོང་དུ་བོད་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་མི་རབས་སུས་ཀྱང་བྱས་མྱོང་མེད་པའི་ང་ཚོའི་མི་རབས་འདིའི་གསར་གཏོད་ཅིག་ཡིན། ཐོག་མའི་དམིགས་ཡུལ་ཅི་ཡིན་རུང༌། ད་ལྟའི་ཆར་ ཁྲསྤྱརྡཏཔྱདྲཐྲདྤ སློབ་ཡོན་དེ་བཞིན་ཨ་རིར་བསྐྱོད་པའི་བརྒྱུད་ལམ་བརྟན་པོ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། སློབ་ཡོན་ཞུ་སྤྲོད་སྐབས་གན་རྒྱ་རི་ལྟ་བུ་ཞིག་བཞག་ཀྱང་ཚུར་འཁོར་རྒྱུ་མེད་པ་གཉིས་ཀས་གསལ་བོར་ཤེས་བཞིན་དུ་སྤྲོད་ལེན་བྱེད་པ་ནི༌།  བློ་མཐུན་འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་དང་རང་གི་ཁ་ནས་བཤད་པའི་གཏམ་དེ་རང་གི་རྣ་བར་ཐོས་རྒྱུ་མེད་པའི་དན་རྟགས་ཤིག་ཡིན།  བོད་ཀྱི་ཆོས་དང༌། རིག་གཞུང༌། ཡ་རབས་བཟང་སྤྱོད། སྐད་ཡིག་བཅས་རི་གཟར་རྦབ་ཆུ་བཞིན་དུ་ཉིན་རེ་བཞིན་ཉམ་རྒུད་དུ་འགྲོ་གི་ཡོད་པ་དང༌། ད་དུང་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་འགའ་ཤས་བཙན་བྱོལ་དུ་མུ་མཐུད་ལྷག་ཚེ་བོད་ཀྱི་ཁྱད་ནོར་རྣམས་རྩ་བརླག་ཏུ་འགྲོ་ངེས་ཡིན་པར་སོང༌། ང་ཚོས་རང་བཙན་སྒུག་བློས་མ་བཟོད་པར་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་འགྲུབ་བྱ་མིང་དོན་྄མཚུངས་པའི་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་གི་འཐབ་རྩོད་འདི་ཉིད་འདེམས་དགོས་བྱུང་བ་ང་དང་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤེས་གསལ་ཡིན། དེས་ནས་ྋགོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་གསུང་གི་བདུད་རྩིར་མཐོང་འཇོག་དང་ངོ་ཚ་ཏིལ་འབྲུ་ཙམ་ཡོད་ན། རང་རེའི་ཁྱད་ནོར་ཆག་འཇིག་གི་སོ་མཚམས་སུ་སླེབས་པའི་དུས་འདིར་རང་ནུས་གང་ལྕོགས་ཀྱིས་ལྟ་བ་འཁྱེར་སྟངས་དང༌། བཀའ་མོལ་གནང་སྟངས། བུ་ཕྲུག་ལ་སློབ་གསོ་རྒྱག་སྟངས་སོགས་གང་ཐད་ནས་འགན་འཁྱེར་དགོས། དེ་ལྟར་མ་བྱས་ཚེ་ད་ལྟའི་ཆར་ང་ཚོའི་མི་རབས་འདི་ནི་མེད་པ་བཅུ་བདུན་གྱི་མི་རབས་ཤིག་སྟེ། ༡། དྲོ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་ཕ་ཡུལ་ནི་ང་ཚོའི་མི་རབས་ལ་མེད། ༢། ཆོས་ཀྱི་དགུང་བློན་ཆེན་པོ་པཎ་ཆེན་སྐུ་གཟིགས་རིན་པོ་ཆེ་ནི་ང་ཚོའི་མི་རབས་ལ་མེད། ༣། རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ཀྱི་ལ་རྒྱ་ནི་ང་ཚོའི་མི་རབས་ལ་མེད། ༤། རིན་ཆེན་གསེར་དངུལ་ཟངས་ལྕགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ང་ཚོའི་མི་རབས་ལ་མེད། ༥། རང་སྐད་གཙང་མ་ཞིག་ནི་ང་ཚོའི་མི་རབས་ལ་མེད། ༦། དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་ནི་ང་ཚོའི་མི་་རབས་ལ་མེད། ༧། ཞི་དུལ་བག་ཕེབས་ནི་ང་ཚོའི་མི་རབས་ལ་མེད། ༨། རྒན་གཞོན་གོ་རིམ་གྱི་བཟང་སྤྱོད་ནི་ང་ཚོའི་མི་རབས་ལ་མེད། ༩། ངོ་ཚ་དང་ཁྲེལ་གྱི་རྣམ་གཞག་ནི་ང་ཚོའི་མི་རབས་ལ་མེད། ༡༠། ྋགོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་བསྒྲུབ་དགོས་སྙམ་པའི་ཚོར་བ་ནི་ང་ཚོའི་མི་རབས་ལ་མེད། ༡༡། རང་ཉིད་ཀྱི་ཕ་མ་རྒན་རྒོན་གཉིས་འཆི་ཁར་ཞབས་ཕྱི་ཞུ་རྒྱུའི་དུས་ཁོམ་ནི་ང་ཚོའི་མི་རབས་ལ་མེད།  ༡༢། བླང་དོར་སྤུ་རིས་བྱེད་པའི་རྣམ་དཔྱོད་ནི་ང་ཚོའི་མི་རབས་ལ་མེད། ༡༣། ཕྱི་རྗེས་རིང་དུ་བལྟ་བའི་ལྟ་གྲུབ་ང་ཚོའི་མི་རབས་ལ་མེད། ༡༤། འཛམ་གླིང་སྤྱི་ལ་ཁྱབ་པའིགཏམ་སྙན་གྲགས་ནི་ང་ཚོའི་མི་རབས་ལ་མེད། ༡༥། སྤྱི་སེམས་དང་ལྷག་བསམ་ནི་ང་ཚོའི་མི་རབས་ལ་མེད། ༡༦། འདོད་ཆུང་ཆོག་ཤེས་ནི་ང་ཚོའི་མི་རབས་ལ་མེད། ༡༧། དཀའ་ཐུབ་བཟོད་པའི་སྙིང་སྟོབས་ནི་ང་ཚོའི་མི་རབས་ལ་མེད། དེ་ལྟ་ན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༢ ལོའི་གྲངས་གནས་བཅུ་བདུན་དེའི་དབང་གིས་ང་ཚོའི་རྒྱལ་ཁབ་དེ་བཞིན་ད་ལྟའི་བར་བརྒྱལ་ནས་སྡོད་དགོས་བྱུང་བར་མ་ཟད། ད་དུང་ཡང་ང་ཚོས་ལེགས་པོ་མ་བྱས་ཚེ་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་རྒྱལ་རྒྱུའི་ཕ་རོལ་དུ་རྣམ་པར་བརྒྱལ་ཏེ་བསླངས་པ་ཡིན་ནའང་ཚོར་མེད་འདྲ་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལས་མ་འདས་པ་ཞིག་ཆགས་རྒྱུའི་ཉེན་ཚབས་འདུག་གོ། །།