བོད་
ལྷ་ས་དང་ངྷ་ས་གཉིས་ནི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རྒྱལ་ས་གསར་རྙིང་གཉིས་ཡིན། རྒྱལ་ས་འདི་གཉིས་ཀྱི་གང་ཡིན་ཡང་དགོས་འདུན་གྱི་མཐོ་དམའ་ཙམ་མ་གཏོགས་ཀྲུང་གོའི་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་ཐིག་རྩའི་ནང་ལ་འབབ་སྟངས་ནི་གཅིག་མཚུངས་ཡིན།
ཉེ་ལམ་བྷི་བྷི་སི་ཡི་རྒྱ་ཡིག་སྡེ་ཚན་གྱིས་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་བཅར་འདྲི་གནང་སྐབས་༧སྐུ་མདུན་གྱིས་བོད་དོན་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ནང་སྲིད་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཚུལ་ཞིག་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་ཁྱབ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འདྲོགས་ལངས་མཁན་ཡང་གང་འཚམ་བྱུང་། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་དེ་དེ་ལྟར་དུ་གསུངས་ཡོད་མེད་གང་ལྟར་ཡང་། བོད་དོན་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ནང་སྲིད་ཡིན་ཞེས་པ་དང་། བོད་ནི་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིའི་ནང་འདུག་གི་ཡིན་ཞེས་པ་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་ཨེ་ཡོད། མ་གཞི་ནང་སྲིད་ཅེས་པ་འདི་ལའང་ཕྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐེ་བྱུས་ཡོང་ཆོག་དང་མི་ཆོག་ནི་ད་ལྟ་རྩོད་གཞིའི་ངོ་བོར་གནས་ཡོད།
ངའི་སེམས་ཁྲལ་ནི་ཀྲུང་གོའི་ངྷ་རམ་ས་ལ་ལྟ་བུའི་ས་གནས་ས་ཐོག་གི་གནས་སྟངས་ཁག་ཅིག་ཡིན། བར་ལམ་ཞིག་ནས། བཙན་བྱོལ་ནང་གི་ཤེས་ཡོན་པ་མང་པོ་ཞིག་གིས་བོད་དོན་སྐོར་གྱི་ཆབ་སྲིད་བཤད་གི་མིན། ཁོ་ཚོས་ཀྲུང་གོའི་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་འོག་ནས་ཤེས་ཡོན་གྱི་ལས་འཆར་དག་སྒྲིག་གི་ཡོད་སྟབས། ཀྲུང་གོར་ངོ་རྒོལ་གྱི་གཏམ་བཤད་མི་གནང་ལ། ལས་འགུལ་ཡང་མི་སྤེལ་ཟེར། རྒྱ་ནག་གི་ཤེས་ཡོན་པ་དག་གིས་ཀྱང་། ཀྲུང་གོའི་ངྷ་རམ་ས་ལའི་གནས་སྟངས་ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱེད་པར་རྒྱུན་ཏུ་ཡོང་གི་ཡོད་ལ། མ་འོངས་པའི་ཀྲུང་གོའི་མདུན་ལམ་ཆེད་ལས་གཞི་གལ་ཆེན་དག་འདིར་ཁྱེར་ཡོང་མཁན་ཡང་ཡོད།
བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གིས་བོད་འདི་ཀྲུང་གོའི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིའི་འོག་ལ་ཡོང་གི་ཡིན་ཞེས་ཨུ་ཚུགས་མཐར་སྐྱེལ་བྱས་ཏེ། གནམ་འོག་ན་ལམ་ཁ་འདི་ལས་ལམ་ཁ་གཞན་ནི་ཡོང་ཐབས་མེད་ཅེས་ཀྱང་སྨྲ། དེ་བས་སྟབས་ལེགས་ན་བོད་དོན་འདི་རྒྱ་ནག་གི་ནང་སྲིད་ལ་བསྒྱུར་རྒྱུ་དེའང་གལ་ཆེན་ཡིན་སྲིད།
ང་ཚོའི་ན་གཞོན་ཚོའི་ཁ་དང་ཁུག་མའི་ནང་གི་ལོངས་སྤྱོད་ཕལ་ཆེ་བའང་རྒྱ་ནག་གི་སྐད་དང་གླུ་གཞས། ཅ་དངོས་སོགས་ཀྱིས་ཁེངས་ནས་ཡོང་གི་ཡོད། མེག་གྷན་གྱི་ཁྲོམ་ལམ་གཡས་གཡོན་དག་ཀྱང་རྒྱ་མིའི་ཅ་དངོས་ཀྱིས་ཁེངས་ཤིང་། འདི་དག་སྤྱོད་མཁན་ཡང་ངྷ་སར་གཉུག་མར་གནས་པའི་ཀྲུང་གོའི་བོད་པ་རྣམས་ཡིན།
ཉེ་ཆར་རོགས་པ་ཞིག་གིས་བཤད་དོན། ཁོས་བཙན་བྱོལ་དུ་སྐྱེས་པའི་ཁྱིམ་མཚེས་གསར་བུ་གསར་མོ་འགའ་ལ་རྒྱ་ནག་གི་བྲོ་སྨན་ཧོ་ཀོ་སྤྱོད་སྟངས་བསླབས་པ་ཡིན་ལ། དེང་སྐབས་ཁོང་ཚོས་བྲོ་སྨན་དེར་དགའ་བོ་བྱེད་ཀྱིན་འདུག་ཟེར། འདི་ནི་ཁ་བསླུ་སྟངས་ཀྱི་གོ་དོན་གཞན་ཞིག་ཡིན་ཡང་སྲིད། ད་དུང་ངྷ་རམ་ས་ལའི་ཁྱིམ་ཚང་ཕལ་ཆེ་བས་ལྷ་ས་བརྙན་འཕྲིན་ཁང་ནང་གི་རྒྱ་ནག་གི་གློག་བརྙན་དག་ལ་ལྟ་གིན་ཡོད། ཞོར་ཏུ་བརྙན་འཕྲིན་དེའི་ནང་གི་བོད་ལྗོངས་གསར་པ་ཞེས་པའི་ལེ་ཚན་གཞན་པ་མང་པོ་ཞིག་གིས་ངྷ་སའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་མིག་འཕྲོག་གིན་པའི་ཚོར་སྣང་ཡང་ཇེ་གསལ་ཡིན། དེར་བརྟེན། དུས་ཚོད་ཀྱི་སྔ་ཕྱི་ཙམ་མ་གཏོགས་ངྷ་ས་ནི་ནམ་ཡང་ཀྲུང་གོར་དབང་ཆོག་ཆོག་གི་གནས་སྟངས་ཤིག་གསལ་བོར་མངོན་འདུག་སྙམ།།
ཁང་རྡོ་ལགས་ཀྱིས་ཆོས་སྲིད་གཉིས་གར་གསལ་བོར་འགྲེལ་བྱུང་དྲ་གྲོགས་ཚོར་ཕན་ཡོད་ཚོད་ཡིན། གནས་ཚང་གིས་བཤད་སྟངས་རྒྱུན་པར་འདི་རང་རེད་ཕལ་ཆེར་དམིགས་ཡུལ་གཞན་ཞིག་ཡོ་ཡིན་རྒྱུ་རེད། ཀླུ་མཁར་སྙིང་རྗེ་ཁོས་ཆབ་སྲིད་མ་ཤེས་པ་ལས་གཞན་མ་རེད།
དྲ་གྲོགས་ཚོ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐད་ཆ་བཤད་དུས་རྟོག་བཏགས་དང་འཆར་ཡན་ནང་དུ་མ་བསྲེས་ན་བཟང་སྙམ། གོང་དུ་དུས་བབ་རྩོམ་སྒྲིག་པས་འཆར་ཡན་གྱིས་ཀུན་ནས་ཕྱུག་པའི་ལྷུག་རྩོམ་ཞིག་བཀོད་པར་ང་ཚོས་དོན་དངོས་ལ་བསམ་ནས་སྐད་ཆ་བཤད་ན་དེ་ནི་འོས་འཚམས་ཤིག་ཏུ་གཏན་ནས་མཐོང་གི་མི་འདུག <ཀྲུང་གོའི་རྡ་རམ་ས་ལ་>ཞེས་པ་དེ་ནི་རྩོམ་སྒྲིག་པའི་རྟོག་འཆར་ཞིག་ཡིན་པ་ལས་༧གོང་ས་མཆོག་དང་འབྲེལ་བ་ཅི་ཡང་མེད། འོན་ཀྱང་དེ་ལས་འཕྲོས་ཏེ་མི་ཁ་ཤས་ཤིག་གིས་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ནོར་འཁྲུལ་ཚབས་ཆེན་ཞིག་ཤོར་མདོག་ཤོད་ཀྱིན་པ་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་མ་འོས་པ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་གི་འདུག གལ་སྲིད་BBCགསར་ཁང་གིས་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་དྲི་བ་དྲིས་ལན་གནང་བར་བསམ་ཚུལ་བརྗོད་འདོད་ཡོད་ན་ཐོག་མར་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་དྲི་བ་ཅི་ཞིག་ལ་དྲིས་ལན་ཅི་ཞིག་གསུངས་འདུག་གསལ་བོ་ཞིག་གཟིགས་རོགས། དེ་ཡང་དྲིས་ལན་དེ་མགོ་ནས་མཇུག་བར་གསལ་བོ་ཞིག་གཟིགས་རོགས། དེ་མིན་གཞན་གྱིས་བཤད་པའི་ཚིག་ཟུར་ལ་བརྟེན་ནས་ཅིག་ཡོད་ས་རེད་བསམ་ནས་འོད་ཚོད་དང་གཡམ་རྒྱུག་བྱས་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཟང་ཟིང་བཟོས་པས་ཁྱེད་ཚོར་ཕན་ཐོགས་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཀི།
ཁང་གསར་རྡོ་རྗེ་ལགས། ཆབ་སྲིད་དང་བརྗོད་གཞིར་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་བཀའ་མོལ་ག་རེ་གསུང་ཡ་ཡོད་ན་གསུངས་རོགས་གནང་། དེ་མིན་ཀླུ་མཁར་བྱམས་ཀྱི་ཅིག་ཅིག་མིག་མིག་འགྲིག་འདུག་དང་མི་འདུག་གསུངས་ན་ཁྱེད་རང་ཉིད་ཀྱི་རང་མཚན་སྟོན་པ་ཙམ་ལས་ཅི་ཡང་མེད་པ་རེད། གཞན། དྲ་གྲོགས་ཚོས་བགྲོ་གླེང་ཡག་པོ་གནང་གི་འདུག་པས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་སྙིང་འདོད་བྱུང་། དམིགས་བསལ་ངའི་གྲོགས་པོ་གནས་ཚང་ཡང་ཕེབས་འདུག་པས་དགའ་བོ་བྱུང་། ལྷ་རབ་བྱུང་ན་སྐུ་ངོ་ཐུབ་བསམ་གྱིས་དབྱིན་སྐད་ནང་གི་ཚིག་ཁ་ཤས་དེ་བོད་བསྒྱུར་གནང་ཐུབ་ན་དྲ་གྲོགས་མང་པོ་ཞིག་དང་། དམིགས་བསལ་ངའི་གྲོགས་གནས་ཚང་གི་དོགས་གཞི་སངས་ཀྱི་རེད་བསམ་གི ད་འགྲོ་རན་སོང་། མགྱོགས་པོ་ཡོང་གི་ཡིན།
ཧ་ཧ་ད་ནི་དངོས་ནས་ཆབ་སྲིད་མཁས་དབང་དུ་རློམ་མཁན་ཞིག་གིས་རང་གི་༧དབུ་ཁྲིད་ཀྱིས་གསར་འགོད་པའི་དྲི་བ་དྲི་ལན་སྐབས་སུ་ག་རེ་གསུང་ཡོད་མེད་ལ་དེ་ལ་ཡང་གསལ་བོ་ཞིག་ཉན་མེད་པ་འདྲ། དེ་ཉན་ཡོད་ན་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་འདི་རྒྱ་ནག་གི་ནང་སྲིད་རེད་ཅེས་གསུང་ཡོད་མེད་ཤེས་ངེས་ཡིན་ལ་གོ་སྐབས་གང་ཡོད་ལ་༧གོང་ས་མཆོག་གི་སྔ་གཞུག་བར་གསུམ་གྱི་བོད་ལ་གནང་བའི་འདས་མ་ད་གསུམ་གྱི་སྐུ་དྲིན་མ་ཤེས་ཀྱང་། སྐབས་འདི་འདྲ་ཞིག་ལ་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་པར་རློམ་མཁན་ཁྱེད་ཅག་གི་སྐད་ཆ་ནི་དངོས་ནས་བོད་མིའི་སྐྱིད་སྡུག་ལ་འགན་ལེན་ཡོད་པའི་སྐད་ཆ་ཡིན་ཚོད་མི་འདུག་ལགས།
སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འགྱུར་འགྲོས་དང་རྩོམ་སྒྲིག་པའི་མཐོང་སྣང་ཞིག་རྟོག་བཟོའི་ཚུལ་གྱིས་སྨྲས་ཆོག་པ་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་། འདིར་ཀྲུང་གོའི་དྷ་རམ་ས་ལ་ཞེས་སྨྲས་ཚེ། འདི་ནི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐོག་ནས་བཤད་ན། རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་དེ་ལྟའི་གནས་ཚུལ་བྲིས་པ་དེ་ཇི་བཞིན་རྟོགས་ཚེ། བོད་ཀྱི་དུས་བབ་ཙམ་མ་ཟད་བོད་མིའི་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་གཞན་ཁག་ལ་ཡང་འགོག་རྐྱེན་འཕྲད་སྲིད་པ་མ་ཟད། ད་ལྟའི་ཆར་འདི་ལྟར་སྨྲས་ན་བཙན་བྱོལ་གྱི་གནས་བབ་འདིའི་ཐོག་ལ་མནོ་བསམ་བཏང་སྟེ། གནས་ཡུལ་གནས་ཚང་ལ་དོགས་མི་བདེའི་འདྲོགས་འགོ་བསླངས་ན། ང་ཚོར་ཐོབ་པ་ནི་གྱོང་གུན་གྱི་འགྲམ་ལྕག་མ་གཏོགས་ལྷག་གི་མ་རེད་སྙམ།
དོན་དམ་དུ་ཀྲུང་གོའི་དྷ་རམ་ས་ལ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་དགོས་ན། དེ་ནི་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱིས་ཐུན་མོང་ཐོག་ཐག་གཅོད་དགོས་པ་ཞིག་ལས། ང་ཚོ་བོད་པས་དེ་ལྟའི་རྙོག་གླེང་དེ་པང་དུ་ལེན་དགོས་དོན་མ་མཆིས།
དེ་ནི་ཉེན་ཁའི་རང་བཞིན་ཞིག་ཏུ་མཐོང་བས་འདིར་གླེང་བ་ཡིན་ནོ།།
དྲ་གྲོགས་ཚོས་བསམ་ན་དེ་ལྟར་ཨེ་རེད།
ཡ་ཡ། སྐུ་ངོ་ཞལ་ལག་མཆོད་དུ་ཕེབས་རོགས། ང་ཡང་པཱ་ལེ་བཟོ་རུ་འགྲོ་དགོས། སྐད་ཆ་ཡོད་ན་ཕྲིས་ཞོག སང་ཉིན་མཚན་མོ་ལན་རྒྱག་ངེས།
སྐུ་ངོ་ཁང་གསར་ལགས།
༼བཙན་འཛུལ༽ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ཡིག་སྒང་གི་ཐ་སྙད་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན། དེ་ནི་བདག་དབང་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་གིས་བདག་དབང་ཡོད་མཁན་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ཞིག་ལ་ཕར་རྒོལ་བྱས་པ་སྟོན་གྱི་ཡོད། འོན་ཀྱང་། དེང་བོད་འདི་བཞིན་དེ་འདྲ་ཞིག་ནས༼ནང་སྲིད༽ལ་འགྱུར་ཚར་དུས། བཙན་འཛུལ་ག་དུས་ཀྱང་སྦྱོར་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད། དེ་འདྲ་ཞིག་མ་རེད་དམ།
ངས་གནས་ཚང་ལ་ལན་གཅིག་བརྗོད་རྒྱུ་ལུས་འདུག ༡༽ མཉམ་སྦྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ནང་གྲོས་ཆོད་འདི་འཇོག་པའི་ཆེད་དུ་ཐབས་ཤེས་ཡོད་རྒུ་རྩལ་སྤྲུག་གནང་མཁན་དེ་༸གོང་ས་མཆོག་རེད། སྐབས་དེར་ནེ་རུས་བཀག་ནའང་མ་གསན་པར་ཞུ་སྐུལ་གནང་བ་རེད། འདི་བོད་དོན་མི་རབས་རྗེས་མར་རྩིས་སྤྲོད་པའི་གཞི་རྩ་བརྟན་པོ་ཞིག་བཏིང་བ་རེད། ༢༽ ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་འདི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ནས་རྒྱ་ཁོངས་ཡིན་པ་ཞལ་བཞེས་ནམ་ཡང་གནང་མེད། འདི་ཡང་བོད་དོན་མི་རབས་རྗེས་མར་རྩིས་སྤྲོད་ཀྱི་གཞི་རྩ་འགངས་ཆེན་ཞིག་ཡིན།
བླ་མའི་མཛད་པ་དང་སྲིད་བྱུས་ལ་བལྟ་གི་ཡིན་ན་སྔོན་རྗེས་བར་གསུམ་ཀའི་གོ་རིམ་ཆ་ཚང་གུང་བསྒྲིགས་ནས་བསམས་ཐུབ་ན་ཕན་ཐོགས་ཡོད།
ཞར་བྱུང་། བཙན་འཛུལ་བྱས་ཚེ། བཙན་འཛུལ་བྱ་ཡུལ་དེ་ངེས་པར་རང་བཙན་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་དགོས་པའི་ཁྱབ་པ་ཡོད་པ་ཁྲིམས་དང་གཞུང་ལུགས་གང་ན་བཀོད་འདུག
ཡ། ད་རྒས་པོ་ང་དགོང་ཟས་ཟ་བར་དངོས་གནས་འགྲོ་གི་ཡིན་ཏ།
གོང་གསལ་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་བོད་ཐོག་བཞག་པའི་གྲོས་ཆོད༼བཙན་འཛུལ༽ལ་དོ་སྣང་ཤུགས་ཆེན་ནས་༼འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གནད་དོན༽ཡིན་པ་ངོས་ལེན། ༼རང་ཐག་རང་གཅོད༽ཀྱི་ཐོབ་ཐང་མངོན་འགྱུར་བྱེད་འོས་ཁོངས་སུ་ཚུད་པ་བཅས་རེད། དེ་བས། རྐང་རྗེས་ལག་བསུབ་མི་བྱེད་རྒྱུ་ཚང་མས་འགན་མིན་ནམ།
ཁང་གསར་ལགས། སྐབས་དེ་དུས་བོད་རང་བཙན་བཤད་ཀྱིན་པ་མ་གཏོགས་དབུ་མའི་ལམ་བཤད་ཀྱིན་མེད་པ་ཁྱོས་ལོས་ཤེས། བོད་ལ་རང་ཐག་རང་གཅོད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་སྤྲོད་དགོས་ཞེས་པ་དེའང་སྐབས་དེའི་བོད་མི་ཚོའི་རང་བཙན་གྱི་ཞུ་སྐུལ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་རེད་པཱ།
གཞན་ངའི་ལྟོ་རྒྱབ་སྐོར་ནས་བཤད་ན། ང་ནང་བཞིན་གྱི་བཙོན་ཟུར་ཚོར་བོད་གཞུང་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་བརྒྱུད་ནས་འཚོ་སྣོན་ཞིག་རག་གིན་ཡོད་པ་བདེན། ངས་ད་དུང་མུ་མཐུད་ལེན་གི་ཡོད་ལ། དེས་ང་ལ་ཕན་ཐོགས་ཀྱང་མ་ཐོགས་ཀྱང་དེ་ནི་ངས་ཐོབ་ཐང་རང་ལ་ངོས་འཛིན་ལེན་གི་ཡོད། གལ་སྲིད་འདི་ཁྱོའི་མིག་ལ་ཟུག་གིན་འདུག་ན་ངས་མཚམས་བཞག་ཆོག སྡེ་ཁྱོད་ལྟོ་གོས་སྒང་ལ་གྲུང་པོ་ཡོད་ས་རེད། དེས་ན་ང་ཚོ་ཉམ་ཐག་ཚོ་མ་བརྗེད་རོགས། གཞན་ད་ནས་བཟུང་སྟེ་ཁྱོའི་ཁ་དང་ངའི་སྣ་རྩོད་རྒྱུ་འདི་དྲ་ལམ་ལ་ལན་པོ་མེད་ཙང་བཞག་ན་ཡག་གི་འདོད། ཡིན་ཡང་། མུ་མཐུད་གླེང་འདོད་ཆེ་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་གླེང་རོགས། ད་དུང་ངའི་འཚོ་བའི་གོ་རིམ་ལ་ཞིབ་འཇུག་མང་ཙམ་བྱེད་རོགས། ང་ལ་དེར་དགའ་བསུ་མ་གཏོགས་མེད།
ངས་ཡིག་ཆ་ཁ་ཤས་ཉར་ཡོད། ཚང་མས་གཟིགས་རོགས། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་ནང༼བཙན་འཛུལ༽ཞེས་པའི་མིང་ཚིག་བཀོལ་འདུག དེ་ནི་རང་བཙན་ཡིན་པ་སྟོན་བཞིན་པའི་ཁར། སླར་གསོ་བྱེད་ཆོག་པའང་མཚོན་གྱི་ཡོད། ཡིག་ཆ་ཁག་འདི་ལྟར།
༡ 1959年12月20日关于西藏问题的第1353号决议，关注到在西藏继续发生的严重 侵略事件…大会最终以43票赞成，26票反对，22票弃权第一次通过了联合国关于“西藏问题的决议
༢ 1960年9月4日，达赖喇嘛向第16届联合国提出谴责《17条协议》的提案，并明确提出此提案要建立在“批判共产党中国侵犯人权”问题上，而不是建立在“侵略”问题上面，如此“联合国关于人权渠道予以承认”。(FRUS,1958-1960,XIX,Tibet,U.S.Response to the Rebellion in Tibet,Telegram from the Embassy in India to the Department of State;Memorandu m of Conversation (Appeal of the Dalai Lama to the United Nations),pp.777-778,p.780.)
༣ 1965年12月10日，在第20届联合国第三次通过有关西藏的决议，决议中都把西藏列入自决权范围。投票结果，43个国家支持，25个国家反对，26个国家弃权，24个国家缺席。印度投票支持西藏。当时西藏政府依然派出嘉络顿珠和萨德仁钦为代表前往。总之，以上联合国大会上前后三次通过的“西藏问题决议”是在英美为首的西方国家继承英国对藏政策，中国对西藏只拥有“宗主权”理论的基础上形成的。这个政策现今没有任何改变。
ཡ། ད་སྐད་ཆ་གསར་པ་བཤད་རྒྱུ་མེད་ན། རྒད་པོ་ང་དགོང་ཟས་ཟ་བར་འགྲོ་གི་ཡིན། དོ་དགོང་ཡང་བསྐྱར་དྲྭ་ཁང་ལ་སླེབས་དཀའ། གནམ་གཤིས་ལེགས་ཚེ་སང་ཉིན་ང་བསྐྱར་དུ་ཡོང་གི་ཡིན། དེ་བར་ཚང་མ་བདེ་མོ།
གཡུ་དྲུག་དཀར་ཁྱོད། བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་ལ་འབབ་ཀྱིན་འདུག ༼རྡ་སའི་སྣོད་བཅུད་གཉིས་ཀ་རྒྱ་གར་ཅན་རེད་དམ༽ ཟེར་བ་འདིར་ང་ཚོས་ཅིས་ཀྱང་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་འདུག དྲང་མོར་བཤད་ན། འདི་ནས་བོད་པ་རྒྱ་གར་ཅན་ལ་ཕར་འགྱུར་རྒྱུར་དེ་ཙམ་ཧུར་བརྩོན་བྱེད་ཀྱིན་མེད་ལ། རྒྱ་གར་ང་ཚོར་ཚུར་འགྱུར་རྒྱུ་ཡང་ཧ་ཅང་ཁག་པོ་རེད། དཔེར་ན། རྡ་སར་རྒྱ་གར་ཡུལ་མི་དང་ང་ཚོ་མཉམ་གནས་བྱས་ནས་ལོ་ ༥༠ ཕྱིན་པའི་རིང་འདིར་རྒྱ་གར་བ་དང་བོད་པའི་བར་གཉེན་སྒྲིག་བྱེད་མཁན་གྱི་མི་ཚང་གཅིག་གཉིས་ཙམ་ལས་བྱུང་མེད། འདི་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་གནད་དོན་ཁག་ཅིག་གསལ་བཤད་བྱེད་ཐུབ་ལ། མ་གཞི་ལོ་འདི་འགའི་རིང་བོད་པའི་དཔལ་འབྱོར་གནས་སྟངས་ཅུང་ཡར་རྒྱས་སུ་ཕྱིན་པ་དང་ཆབས་ཅིག་རྒྱ་གར་ཡུལ་མི་བོད་པའི་སར་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་མང་ཙམ་ཡོང་གི་ཡོད་མོད། མི་རིགས་འདི་གཉིས་བར་སེམས་ཐག་ཉེ་བའི་འབྲེལ་ལམ་ཞིག་ད་དུང་བྱུང་ཐུབ་ཀྱིན་མེད་པ་གསལ་བོ་རེད། ཡིན་ཡང་། བོད་རིགས་ཚོ་རྒྱ་གར་ནས་འཚར་ལོངས་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་མཚོན་ན་རྒྱ་གར་གྱི་གློག་བརྙན་ལྟ་རྒྱུར་དགའ་བ་དང་། གཞས་ཞབས་བྲོ་ལ་སྤྲོ་བ་ཡོད་མཁན་མང་མོད། འདི་ནི་ང་ཚོ་ཕར་འགྱུར་བཞིན་པའི་རྣམ་པ་ཞིག་ལས་རྒྱ་གར་བ་བོད་ཀྱི་ངོ་བོར་ཚུར་འགྱུར་ཡོང་གི་ཡོད་པའི་རྣམ་པ་གང་ཡང་མིན། དེ་བཞིན་ང་ལ་མཚོན་ནའང་ས་ཆ་འདིར་འདུག་ཡུན་རིང་དྲགས་པའི་སྟབས་ཀྱིས་འབྲས་ལྡ་ལི་ལ་གོམས་བསྡད་ཡོད་མོད། ད་དུང་རྒྱ་གར་སྐད་ཀྱང་རང་མགོ་ཐོན་པ་ཞིག་རྒྱག་ཤེས་གི་མེད། འདི་ལྟར་བསམ་ན་བོད་པ་རྒྱ་གར་ཅན་ལ་འགྱུར་གི་འདུག་ཅེས་པ་འདིར་ཁྱེད་ལ་ལན་ཟུར་ཙམ་རག་རྒྱུའི་རེ་བ་ཡོད།
བོད་རང་བཙན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་པ་ཡིན་ཞེས་ག་པར་བྲིས་འདུག
བོད་ལ་ཐོབ་པའི་རྒྱབ་སྐྱོར་འདི་ཚོ་མིས་མ་འཇོན་པར་ལམ་ལུགས་རང་གིས་བྱུང་བ་རེད་ཟེར་ན། ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཚོས་བོད་མིས་མྱངས་པ་དེ་ག་ང་ཚོས་མྱངས་ཀྱང་རྒྱབ་སྐྱོར་བོད་ནང་བཞིན་རག་གི་མི་འདུག་ཟེར་དོན་ཅི་རེད། དེ་ལ་སོམ་དང་ཤེས།
ཁྱོད་ཀྱི་ལྟོ་གོས་འདི་མ་རག་གོང་ནས་ཁ་སྤོབས་བཤད་པ་ཡིན་ཨེ། བལ་ཡུལ་སྣེ་ལེན་ཁང་ལ་སླེབས་པ་ནས་བཟུང་ཁྱོད་ལ་ལྟོ་གོས་དེ་རག་མ་བྱུང་ངམ། བདེ་སྲུང་བོད་གནས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་དུ་ཁྱོད་བོད་གཞུང་གི་ལྟ་སྐྱོང་འོག་ལ་བསྡད་མེད་དམ། དེ་ནས་ཐོན་ཁ་དེར་གཞི་ནས་ཁ་སྤོབས་བཤད་སོང་མ་གཏོགས་དེའི་སྔོན་དུ་གང་ན་བཤད་ཡོད། སྟོན་དང་།
དེ་ནས་ཁྱོད་ཀྱིས་༼ང་ཚོས་རང་བཙན་རྩོད་བཞིན་པའི་ཁ་ཐུག་དེར་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ནང་བོད་རང་བཙན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་ཨར་ལིན་ཌི་དང་མ་ལ་ཡ་རྒྱབ་ཁབ་གཉིས་ནས་བོད་དོན་རྒྱལ་ཚོགས་སུ་ཞུ་སྐུལ་བྱས་ཤིང་། དེར་ངོ་རྒོལ་བྱེད་མཁན་རྒྱལ་ཁབ་ ༩ དང་བར་གནས་ ༢༦། རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་ ༤༦ ཡོད་པ་རེད། འདི་དག་གི་གནས་སྟངས་འགྲེལ་བཤད་ཇི་ལྟར་རྒྱག་རྩིས་ཡོད།༽ཅེས་བཤད་འདུག ཁོ་རེ་གྲོས་ཆོད་དེར་ཡག་པོ་ལྟོས། གྲོས་ཆོད་དེའི་ནང་བོད་རང་བཙན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་པ་ཡིན་ཞེས་པ་པར་བྲིས་འདུག
སྐུ་ངོ་ཁང་གསར་ལགས། ཁྱོད་རང་ནོར་སོང་། ལན་ཡོད་མེད་ཀྱི་གནད་དོན་ཞིག་མ་རེད། གཙོ་བོ་རྩོད་གཞི་ལ་དགོས་བ་ཡོད་མེད་རེད། དེ་རིང་གི་བརྗོད་གཞི་འདིར་ང་རང་གིས་དགོས་བ་ཅན་ཞིག་ལ་མཐོང་གི་ཡོད། དྲང་མོར་ལབ་ན། བོད་དོན་འགྲུབ་ཀྱི་ཡོད་ན་ཐབས་ལམ་འདྲ་མིན་འགྲིག་གི་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་། བོད་དོན་འགྲུབ་མི་ཐུབ་པ་དང་ཆ་ཚང་ཁ་ནས་ཤོར་ཚར་བ་ནི་མི་རབས་རྗེས་མར་རྩིས་སྤྲོད་བྱེད་སྟངས་ཤིག་རྩ་བ་ནས་མ་རེད། ངས་བཤད་ཀྱིན་པ་འདི་ཡིན། བརྗོད་གཞི་དངོས་ཀྱི་སྒང་ལ་བསམ་ཚུལ་བཤད་རོགས།
བོད་གཞུང་འཚོ་གཟིགས་ཀྱི་གཞུང་ཡིན་ན། འཚོ་གཟིགས་ལ་འཚོ་གཟིགས་ཀྱིས་སྡིགས་དམོད་བྱེད་མཁན་དེ་ཀླུ་མཁར་བྱམས་རེད་མ་གཏོགས་བོད་གཞུང་མ་རེད་ལ་ང་ཡང་མ་རེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། ང་དཔལ་འབྱོར་ཐོག་རང་མགོ་ཐོན་པའི་མི་ཞིག་ཡིན་ལ། བོད་གཞུང་གིས་ཀླུ་མཁར་བྱམས་ལ་སྡིགས་མེད། རྒྱ་གཞུང་ལ་ཐད་ཀར་མགོ་འདོགས་བྱས་ཡོད་མེད་སྔོན་མ་ངེད་གཉིས་རྩོད་པ་བརྒྱབ་མཐར་ཁྱེད་རང་གིས་ལན་མེད་པར་བསྡད་སོང་། ད་ཡང་བསྐྱར་གླེང་ནས་ཅི་བྱེད།
རྒད་པོ་ཁང་གསར་ལགས། དེ་རིང་གི་འཛམ་གླིང་འདིར་མི་བསད་པ་དང་། རང་བྱུང་གི་གོད་ཆག་བྱུང་བ། ནད་ཡམས་ཚབས་ཆེན་བྱུང་བ་སོགས་ལ་ཚང་མས་གཅིག་ཕན་གཅིག་གྲོགས་ཀྱི་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་བཞིན་པ་སྤྱི་སྲོལ་རེད་མ་གཏོགས། བོད་ལ་དམིགས་བསལ་ཅང་མ་རེད། རང་བཙན་བརྩད་ན་འདྲ། མ་བརྩད་ན་འདྲ། རྒྱ་དམར་གཞུང་གིས་བོད་ནང་ཡ་ང་སྙིང་རྗེ་མེད་པར་དྲག་གནོན་བྱས་པ་ཡིན་ན་སྐབས་དེར་སྲིད་གཞུང་སུ་ཡིན་ཡང་ཁ་བཙུམས་ནས་སྡོད་ཤེས་རྒྱུ་མ་རེད། རྒྱུ་མཚན་ནི་རྒྱལ་ཁབ་མང་ཆེ་བའི་རྩ་ཁྲིམས་ནང་ཡོངས་ཁྱབ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་གུས་བརྩི་བྱ་དགོས་པའི་ཆ་རྐྱེན་ཡོད་བསྡད་པ་རྐྱང་རེད། སོང་ཙང་འདི་ཚང་མ་མི་སྣ་ག་གེ་མོ་དང་ལམ་ལུགས་ག་གེ་མོ་ཞིག་གིས་འཇོན་བཞག་པ་རེད་ལབ་ན་དེ་ནི་དྲང་བདེན་གྱི་སྐད་ཆ་མ་རེད། གཞན་བོད་གཞུང་བཙུགས་པ་དང་གནས་པ་འདི་དྲུག་ཅུ་རེ་གྲངས་ནས་བྱུང་ཞིང་། དེ་དུས་བོད་གཞུང་དང་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཞེངས་ཕྱོགས་རང་བཙན་ཡིན་པ་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ཀྱང་ཤེས་གསལ་རེད། མང་པོ་བཤད་ནས་ཆོ་མི་འདུག ད་ཆ་བོད་དོན་ཐོག་ཡོད་བསྡད་པའི་རོགས་སྐྱོར་འདི་ཚོའང་སྔོན་བོད་གཞུང་གི་ལངས་ཕྱོགས་ལམ་དབུ་མར་མ་འགྱུར་སྔོན་ནས་ཡོད་བསྡད་པ་དང་། མགོ་བཙུགས་བཞག་པ་རྐྱང་ཡིན་པ་སྐབས་དེའི་ཡིག་ཆ་ཁག་བསྔོག་དང་ཤེས་ནི་རེད། གཞན་བོད་གཞིས་བྱེས་ཀྱི་འགྲོ་འོང་དང་སྐད་ཡིག་ཡར་རྒྱས་སོང་མིན་ཡང་བོད་གཞུང་གི་ལངས་ཕྱོགས་རང་བཙན་དོར་བ་ནས་བྱུང་འདུག་ཟེར་ན། ང་དེར་མི་འཐད། དཔེར་ན། བོད་གཞིས་བྱེས་བར་གྱི་འགྲོ་འོང་དང་རྒྱ་ནག་ཐའེ་ཝན་དང་སྐམ་སའི་བར་གྱི་འགྲོ་འོང་ཡང་བརྒྱད་ཅུ་གྱ་གྲངས་ནས་མགོ་བཙུགས་ཡོད་ལ། རྒྱ་ནག་དང་ཕྱི་སྡོད་རྒྱ་རིགས་བར་གྱི་འགྲོ་འོང་ཡང་དེ་དག་དང་གཅིག་མཚུངས་རེད། ཁྱོད་ཚོས་འདི་དག་ཚང་མ་མཚུངས་བསྡུར་རེ་བྱ་རྒྱུར་ངས་རེ་བ་རྒྱག་གི་ཡོད།
ད་དུང་བཤད་རྒྱུར། ང་ཚོས་རང་བཙན་རྩོད་བཞིན་པའི་ཁ་ཐུག་དེར་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ནང་བོད་རང་བཙན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་ཨར་ལིན་ཌི་དང་མ་ལ་ཡ་རྒྱབ་ཁབ་གཉིས་ནས་བོད་དོན་རྒྱལ་ཚོགས་སུ་ཞུ་སྐུལ་བྱས་ཤིང་། དེར་ངོ་རྒོལ་བྱེད་མཁན་རྒྱལ་ཁབ་ ༩ དང་བར་གནས་ ༢༦། རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་ ༤༦ ཡོད་པ་རེད། འདི་དག་གི་གནས་སྟངས་འགྲེལ་བཤད་ཇི་ལྟར་རྒྱག་རྩིས་ཡོད།
གཞན་ངའི་ལྟོ་དོད་ཀྱི་སྐོར་ནས་ཁྱོས་ཅིག་བཤད་འདུག་མོད། ལྟོ་གོས་དེ་དག་མ་རག་པའི་གོང་ནས་ངས་ནི་ད་ལྟའི་ཁ་སྤོབས་འདི་རི་ཡུལ་གཉིས་ཀ་ནས་བཤད་བསྡད་ཡོད། དེ་ལ་མ་དགའ་བ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་ན་ང་ལ་ཐབས་ཤེས་འདྲ་མེད།
ད་ལྟ་བོད་ལ་བསྐྱལ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་ཅིག་འབབ་ཀྱི་ཡོད་ན། བསྐྱལ་ཚར་བ་རེད། དེ་ལ་རྩོད་པ་བྱེད་དགོས་མིའ་འདུག གཞན་དེ་འཚོ་གཟིགས་ཤིག་གིས་འཚོ་གཟིགས་ལ་སྡིགས་དམོད་མ་བྱེད། བོད་གཞུང་ཡང་འཛམ་གླིང་གི་འཚོ་གཟིགས་རེད་ལ། དེའང༼བོད༽ཅེས་པའི་རླབས་ཆེན་གྱི་ཐ་སྙད་འདིས་སྐུ་དྲིན་ཡིན། ཡིན་ནའང་། ༼མང་གཙོ༽ཙམ་གྱི་དགོས་འདུན་ཡང་གཡུགས་ནས་རྒྱ་གཞུང་ལ་ཐད་ཀར་མགོ་འདོགས་ཞུ་བཞིན་པ་ནི་མི་སྒེར་བ་ལས་ཀྱང་ཞབས་འདྲེན་མ་ཡིན་ནམ།
བསྔོ་བ་དང་སྨོན་ལམ་གཉིས་ཐ་དད་རེད། སྨོན་ལམ་ནི་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་དོན་ཞིག་ལ་སྙིང་ཁོངས་རུས་གཏིང་ནས་འདོན་པ་ལས། འདས་ཚར་བའི་དོན་ཞིག་ལ་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་ཡེ་ནས་མེད། ཁྱེད་རང་བསྔོ་བ་དང་སྨོན་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་ལ་རྨོངས་འདུག ༸གོང་ས་མཆོག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་རྟགས་སུ་འདི་ལ་བདེན་ཚིག་སྨོན་ལམ་ཞེས་གསུངས་འདུག བདེན་པའི་ཚིག་ནི་དུས་གསུམ་ཀར་འགྱུར་བ་མེད་པར་གོ་བ་རེད། དགོངས་དག ད་ངས་དགེ་རྒན་ལྟ་བུ་ཞིག་བྱས་ཏེ་དཔེ་ཁྲིད་བྱེད་པར་ཐལ་སོང་།
ཨ་རོགས། ང་འཚོ་གཟིགས་ལེན་མཁན་ཡིན་མིན་དེ་གཙོ་བོ་མ་རེད། ཀླུ་མཁར་བྱམས་ལྟ་བུར་མཚོན་ན། རང་མགོ་མ་ཐོན་པར་བོད་གཞུང་གི་འཚོ་གཟིགས་ཀྱི་དངུལ་ལེན་བཞིན་དུ་བོད་གཞུང་དང་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་ཁ་རྡུང་འདྲ་གཏོང་གི་ཡོད་པ་འདི་ཁ་ཕོར་ནང་དུ་སྐྱག་པ་བཏང་ཟེར་བ་དེ་རེད། འདི་ཚོའི་བྱེད་སྟངས་རྒྱལ་ཞེན་རེད་དམ། འདི་ཚོ་རང་བཙན་ལེན་མཁན་རེད་རང་བཙན་བསྐྱལ་མཁན་རེད། བསམས་ན་ཤེས།
༼ཡོངས་རྫོགས་བོད་ལྗོངས་རང་དབང་གཙང་མའི་དཔལ།།
ལྷུན་གྲུབ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་དགའ་སྟོན་ལ།།
སྤྱོད་པའི་སྐལ་བཟང་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་སྩོལ།།༽ འདི་དག་ཤི་ཟིན་པའི་བསྔོ་སྨིན་ཙམ་རེད་ལ། བསྔོ་སྨོན་ནི་ག་དུས་ཀྱང་ཤི་ཟིན་པར་རྗེས་དྲན་ཙམ་མ་ཡིན་ནམ།
རེད་ཡ། གཞུང་འཚོ་གཟིགས་ཤིག་ལ་མི་འཚོ་གཟིགས་ཡོད་ཆོག་གི་རེད་ལ། སྐུ་ངོ་ཁང་གསར་ཡང་འབྲེལ་ཆགས་འཚོ་གཟིགས་ཤིག་མིན་ནམ།
གནས་ཚང་ལགས། ངེད་གཉིས་སྔོན་ཆད་བགྲོ་གླེང་བྱེད་མྱོང་བས་རྒྱུས་ཅུང་ཡོད། ཁྱོད་ཀྱིས་༼གལ་སྲིད་བོད་དོན་རྒྱ་ནག་གི་ནང་སྲིད་ཡིན་ན། ལོ་ངོ་མང་པོར་ཕྱི་ཡུལ་དུ་ཕྱིན་པ་དེ་ནི་ནག་ཉེས་ཡིན་པར་མ་ཟད། དབུས་སྲིད་གཞུང་ལ་ཁ་གཏད་བཅད་པ་ཡིན་པས། སྲིད་དབང་སྒེར་གཅོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་དེ་དག་ཁྲིམས་འགལ་ཡིན་པ་རེད།༽ཅེས་བཤད་པ་འདི་དངོས་གནས་གད་མོ་ཤོར་བྱེད་རང་རེད། སྲིད་དབང་སྒེར་སྤྱོད་པ་ཚོའི་མདུན་དུ་ཁྲིམས་ཟེར་བའི་བརྩི་ས་ཞིག་ཡོད་མ་རེད། དེ་ལས་འགལ་མ་འགལ་ཡང་ཡོད་མ་རེད། མའོ་དང་ཏེང་གིས་རྒྱལ་གཅེས་བྱེད་པར་སྔ་ཕྱི་མེད། རྒྱལ་གཅེས་བྱས་ཕྱིན་སྔོན་བྱས་ལ་རྩད་གཅོད་མེད་ཅེས་ཐེངས་མ་ག་ཚོད་བཤད་སོང་། དེར་བརྟེན་རང་མགོ་ཆུ་འདྲེན་མ་བྱས་ན་བཟང།
སྙིང་པོ་བསྡུས་ན་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་སྔ་ཕྱི་ཀུན་ཏུ་གང་མཛད་པ་ནི་འདི་རེད།
ཡོངས་རྫོགས་བོད་ལྗོངས་རང་དབང་གཙང་མའི་དཔལ།།
ལྷུན་གྲུབ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་དགའ་སྟོན་ལ།།
སྤྱོད་པའི་སྐལ་བཟང་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་སྩོལ།།
ཧ་གོ་སོང་ངམ།
ངྷ་རམ་ཤཱ་ལ་སྔར་བྷ་བྷུ་ཡིན་ཡང་དེང་གྲ་སྒྲིག་བློ་མཐུན་གྱི་ཕྱོགས་སུ་སྤོ་འདུན་འཆིང་འདུག དེ་ནི་བོད་ཤི་ཚར་བ་ཕར་ཞོག་རྒྱ་གར་ལའང་ཁྲེལ་མེད་བྱས་ཡོད་པའི་ཁར། ཨེ་ཤ་ཡའི་ལྷོ་མའི་བདེ་འཇགས་ལའང་ཐད་ཀར་ཉེན་ཁ་བཟོས་ཡོད་པས། ཚང་མས་གཟབ་གཟབ་བྱེད་རན་མེད་དམ།
མི་རིགས་ཤིག་བསྐྱར་དར་ལ་འདི་ལས་ཕན་པ་ག་རེ་བྱུང་སོང། ༡༩༧༩ ནས་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཐུག་རྒྱུ་ནི་བྱུང་སོང། བོད་ནང་སོ་སོའི་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་ལའང་ཕན་ཐོགས་བྱུང་སོང་། བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ལ་དཔལ་འབྱོར་དང་སེམས་ཤུགས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ནི་བྱུང་སོང་། ༡༩༧༩ ལོར་འཆི་ལ་ཁད་ཀྱི་མི་རིགས་ཤིག་ལ་འཆི་གསོས་ཀྱི་རིལ་བུ་སྤྲད་པ་འདྲ་བོ་བྱུང་སོང་། ཁྱེད་རང་ལྟ་བུའི་འཚོ་གཟིགས་ཀྱི་རོགས་རམ་དགོས་མཁན་དེ་ཚོར་ཡང་འཚོ་བའི་རོགས་རམ་བོད་གཞུང་བརྒྱུད་ནས་གནང་སོང་། གནང་བར་བརྟེན་ནས་ད་ལྟའི་ཁ་སྤོབས་ཆེན་པོ་བཤད་རྒྱུ་འདི་ཚོ་བྱུང་བ་ནི་ཞོར་འཕྲོས་རེད།
འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་གང་གིས་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་སོང་ཟེར། རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་དང་སློབ་གྲྭ་འདི་ཚོ་འཛུགས་རྒྱུར་རོགས་རམ་གནང་སོང་ལ། བོད་གཞུང་ལས་ཁུངས་མ་ལག་དང་བཅས་པ་མིག་གིས་མཐོང་ཡང་མ་མཐོང་མདོག་མདོག་བྱས་ནས་བཞུགས་སོང་།
ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་ལོ་ལྟར་ཨ་སྒོར་ས་ཡ་ཁ་ཤས་ཀྱིས་རོགས་རམ་གནང་བར་མ་ཟད། ཕྱི་འབྲེལ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ནང་བོད་དོན་བཅུག་སྟེ་ག་དུས་ཡིན་ནའང་གླེང་གིན་འདུག ཐ་ན་ན་ནིང་ང་ཚོ་དཀའ་ངལ་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་འདི་ག་དྷ་སར་ངོ་ཕེབས་གནང་བ་ཁྱེད་རང་གིས་མཇལ་ཡོད་ཤག་རེད།
དེ་མིན་ཅེག་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་དང་པོ་ལན་ཌི། ཉི་ཧོང་། ཨའོ་སེ་ཁྲུ་ལི་ཡ་སོགས་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེན་གནང་དང་གནང་མུས་རེད། འཇར་མ་ནི་དང་ཕ་རན་སིས་ནི་བོད་དོན་ཆེད་རྒྱ་ནག་ལ་ཁོང་ཁྲོ་ག་ཚོད་བསླངས་སོང། རྒྱལ་ཁབ་མང་པོའི་གྲོས་ཚོགས་མངའ་སྡེའི་སྲིད་གཞུང་གིས་ད་ལྟའང་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་དཔྱངས་འདུག འདི་ཚོ་ང་ཚོ་མི་འབོར་ས་ཡ་དྲུག་ཅེས་སྦར་མོ་གང་ལས་མེད་པ་འདི་ལ་ཐོབ་པའི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡིན་པས། བསམས་ཤེས་ན་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་ཟེར་ན་འདི་འདྲ་རེད་སྙམ་པའི་དད་པ་སྐྱེས་འོང་། བསམ་མ་ཤེས་པ་ཚོས་ནི་ད་དུང་ལོག་མཐོང་བྱེད་པ་འདི་རེད།
གལ་སྲིད་བོད་དོན་རྒྱ་ནག་གི་ནང་སྲིད་ཡིན་ན། ལོ་ངོ་མང་པོར་ཕྱི་ཡུལ་དུ་ཕྱིན་པ་དེ་ནི་ནག་ཉེས་ཡིན་པར་མ་ཟད། དབུས་སྲིད་གཞུང་ལ་ཁ་གཏད་བཅད་པ་ཡིན་པས། སྲིད་དབང་སྒེར་གཅོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་དེ་དག་ཁྲིམས་འགལ་ཡིན་པ་རེད། ཡིན་ནའང་། ལམ་ཁ་གཅིག་ལྷག་ཡོད་པ་ནི་རྒྱ་ནག་སྲིད་འཛིན་གྱིས་དེ་ལུགས་གུ་ཡངས་སུ་གཏོང་སྲིད་པས། ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་སྒེར་གྱི་གནད་དོན་སེལ་ཟིན་ལ། བོད་དོན་ཞེས་པ་ཞིག་གླེང་ཆོག་གི་མེད་པའི་ཁར། ཕྱི་རྒྱལ་བས་ཐེ་ཇུས་བྱེད་པའི་ལམ་ཁ་ཐ་དག་འགག་ཟིན་ཡོད། ཡང་ཅིག་བཤད་ན། ད་ནས་བཟུང་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་དྲག་གནོན་བྱེད་ཤུགས་ཛ་དྲག་གི་ཕྱོགས་སུ་འཕེལ་སྲིད་པར་མ་ཟད། དེ་ལྟར་བྱེད་དོན་ཡང་བོད་དེ་བཞིན་ནང་སྲིད་ཡིན་པ་ཐ་ན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ཡང་ངོས་ལེན་ཡོད་ཚུལ་བསྙད་ནས་ཕྱིའི་གནོན་ཤུགས་འགོག་ཐུབ་པར་མ་ཟད། བོད་མི་ཚོའི་སེམས་ཤུགས་གཅོག་སྲིད་པར་གོར་མ་ཆག
ཀླུ་མཁར་བྱམས་སྐད་ཆ་ཤོད་དུས་གོ་བརྡ་ཡག་པོ་ཞིག་སྤྲད་པར་ཤུགས་རྒྱོབས། རྡ་སའི་སྣོད་བཅུད་གཉིས་ཀྲུང་གོ་ཅན་དུ་འགྱུར་བཞིན་པ་ཟེར་བ་དེར་གོ་རྒྱུ་ཅི་ཡང་མི་འདུག འོ་ན་ད་ལྟ་རྡ་སའི་སྣོད་བཅུད་གཉིས་ཀ་རྒྱ་གར་ཅན་རེད་དམ་ཡང་ན་བོད་ཅན་རེད།
རེད། ཀླུ་མཁར་བྱམས། བཤད་ཤོག ག་རེ་བཤད་རྒྱུ་ཡོད་ནའི་བཤད་ཤོག ང་ཚོ་འདི་ལྟར་བགྲོ་གླེང་བྱས་ན་རང་གཞན་ཚང་མར་ཕན་ཐོགས་ཡོད་རེད།
རྒད་པོ་ཁང་གསར་ལགས། ངས་ནི་ཁྱོད་ཚོའི་བཤད་སྟངས་དང་བསམ་སྟངས་འདིའི་རིགས་ཁྱོན་ནས་མགོ་ཚོས་ཀྱིན་མི་འདུག ཡང་གཅིག་བཤད་ན། འདི་ནི་མགོ་འདོགས་སྟངས་ཀྱི་སྒྲུབ་བྱེད་ཡག་ཤོས་ཡིན་སྲིད་མོད། མི་རིགས་ཤིག་བསྐྱར་དར་ལ་ཕན་པའི་སྐུལ་ལྕགས་མིན་པ་ངས་བལྟས་ན་ས་རིས་ཐང་གསལ་རེད། ད་ཡིན་ན་རང་བཙན་མ་བརྩད་པའི་སྟབས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ནས་ང་ཚོར་གཞུང་གང་ཞིག་གིས་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་ཀྱི་རོགས་པ་བྱས་འདུག་པ་ཤོད་རོགས།
རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལས་ལྷག་ཅིག་བོད་ལ་ཤ་ཚ་མཁན་མེད་པ་དང་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལས་རྒྱ་ནག་ཤེས་མཁན་མེད་ཟེར་མཁན་ཁྱོད་རང་རེད། ད་དུང་མང་པོ་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ཡང་། ཁྱོད་ཚོས་གོང་ནས་ཚོར་བའི་དབང་གིས་རྩོམ་བྲིས་ཏེ་བསམ་བློ་རྣལ་ལ་ཕབ་མི་འདུག་ཅེས་པ་དེའང་། ལྷན་རྒྱས་དད་པའི་དབང་དུ་ཤོར་ཏེ་སེམས་རྣལ་ལ་ཕབ་མ་ཐུབ་པའི་རྟགས་དེ་དག་གཅིག་མཚུངས་ཆགས་འདུག་སྙམ།
ཨ་བློ་གྲོས། ཝ་མི་སྐྱེད་འདྲེ་མོས་རྣ་རྩར་གཏགས། ཁྱི་མི་ཟུག་རྐུན་མས་སྐེ་སོ་བྱས་པ་རེད། དེའི་སྟབས་ཀྱིས་ཚིག་རྩུབ་མོ་རེ་ཤོར་ཡོད་ན་བཟོད་པར་གྱིས། མ་གཞི་ང་ནི་ཚ་ལམ་ལམ་གྱི་བརྗོད་གཞི་འདིའི་ནང་ནས་ཕྱིར་ཐོན་ཏེ་ཁ་འཇམ་པོ་རེ་བཤད་ནས་བསྡད་ཆོག་ཀྱང་། འུ་ཚང་ལ་དེ་རིགས་མང་སྐྱོན་མེད་ན་ད་བར་ཉུང་སྐྱོན་མེད།
གུས་པར་འོས་པའི་སྐུ་ཞབས་ཁང་གསར་མཆོག་གིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།
བོད་དོན་གྱི་གནས་ཚར། བོད་དོན་གྱི་གནས་ཚད་ལ་བཅོས། བཅོས་ལ་ཡང་བཅོས་བྱེད་དགོས་པ་འདི་དངོས་གནས་ཞབས་འདྲེན་རེད་པཱ། ཡིན་ནའི་ཐབས་ཤེས་མི་འདུག་ཏ།
གོང་དུ་ཡིག་ནོར་འགའ་ཞིག་ཤོར་འདུག་པས་དགོངས་འགལ་མེད་པར་ཞུ། འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་སུས་གང་གིས་ཀྱང་། ཞེས་པ་དེ་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་གང་གིས་ཀྱང་ཞེས་བཅོས་རོགས།
ད་དོན་གྱི་གནས་ཚར་ཞེས་པ་གནས་ཚད་ལ་བཅོས་རོགས། ད་དུང་གཞན་ཡང་ཡོད་སྲིད། རྒད་པོའི་མིག་ཆབ་མི་གསལ་བས་མཐོང་གི་མི་འདུག །
ཀླུ་མཁར་བྱམས་ལགས། ད་ཁྱེད་ཀྱིས་ཕྲན་བུ་མགོ་ཚོས་འདུག་ཀྱང་ཆ་ཚང་ཚོས་མི་འདུག བོད་རང་བཙན་དགོས་ཞེས་ལབ་ན། དེ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་ཚང་མ་རྒྱ་ནག་ཁ་བྲལ་གཏོང་མཁན་ཆགས་པ་རེད། དེར་བརྟེན་འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་སུས་གང་གིས་ཀྱང་གཞུང་འབྲེལ་ཐོག་ནས་དེ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཐུབ་ཀི་མ་རེད། དེར་བརྟེན་བོད་དོན་མར་ལྷུང་རྒྱུ་གཏན་འཁེལ་རེད། ༡༩༧༩ གོང་དུ་རང་བཙན་བཤད་པ་རེད། བོད་དོན་གྱི་གནས་ཚར་དེ་ཙམ་ཡར་འཕེལ་ཐུབ་མེད།
རྒྱ་ནག་གི་ནང་སྲིད་རེད། རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིའི་འོག་རང་སྐྱོང་མིང་དོན་མཚུངས་པ་བྱས་ནས་སྡོད་ཀི་ཡིན་ཟེར་དུས། གཅིག་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ཁྲིམས་ལུགས་ཁག་དང་མཐུན་པས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་རྒྱ་མི་དང་བོད་མི་ཚོས་མངོན་གསལ་དུ་དེ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད། གཉིས་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྲིད་གཞུང་ཁག་གིས་ཀྱང་མངོན་གསལ་དུ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཐུབ་ཀི་ཡོད། གསུམ་ནས་དྲང་བདེན་ལ་དགའ་བའི་མི་ཚོར་ཡང་བོད་མིས་བབས་ས་མེད་ན་མ་གཏོགས་བབས་སོང་བསམས་པའི་ངེས་ཤེས་རྙེད་ཐུབ། དེར་བརྟེན་བོད་དོན་ཡར་འཕར་གྱི་ཡོད། རྒྱ་ནག་ལ་གནོན་ཤུགས་དེ་ནས་ཡོང་གི་ཡོད།
ད་ལྟའི་རྒྱ་དམར་གཞུང་འདི་འཐོར་ཞིག་ཏུ་མ་སོང་ན་བོད་མིར་གང་ཡང་སྤྲོད་རྒྱུ་མིན་པ་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ལོས་མཁྱེན། མཁྱེན་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། དངོས་སུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ཡིད་ཆེས་སྲབ་ཏུ་སྲབ་ཏུ་སོང་ཞེས་ཡོངས་གྲགས་ཐོག་ནས་གསུངས་དང་གསུང་བཞིན་པ་རེད། འོན་ཀྱང་ང་ཚོའི་འཐབ་རྩོད་མུ་མཐུད་བྱེད་དགོས། གོ་སྐབས་ལ་སྒུག་དགོས། གོ་སྐབས་བསྐྲུན་དགོས། གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་དགོས། དེར་བརྟེན་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཐབས་མཁས་ཐུགས་རྗེའི་མཛད་པ་འདི་བསྐྱངས་པ་རེད།
མདོར་ན། ས་སྟེང་འདི་ན་༸གོང་ས་མཆོག་ལས་ལྷག་པའི་བོད་མི་རིགས་ལ་ཐུགས་བརྩེ་ཆེ་བ་སུ་གཅིག་ཀྱང་མེད། དེ་བཞིན་དུ་བོད་མིའི་ནང་ན་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་སྔ་ཕྱི་ཁག་ལ་རྒྱུས་མངའ་༸གོང་ས་མཆོག་ལས་ཆེ་བ་སུ་གཅིག་ཀྱང་མེད། དེ་ཡིན་དུས་ཁོང་གིས་བོད་མི་རིགས་བསླུ་བ་དང་ལོག་ལམ་དུ་འཁྲིད་པ་ཡེ་ནས་མི་སྲིད་སྙམ་པའི་བློས་ལིང་གིས་འགེལ་བའི་གདེངས་ཤིག་རྒད་པོ་ཁང་གསར་བར་མཆིས་སོ།། །།
ཀླུ་མཁར་བྱམས། སྐད་ཆ་ཡོད་ན་འཇམ་པོ་བྱས་ནས་ཤོད། གྲ་བ་ཚོས་མཚན་ཉིད་རྩོད་པ་འདྲ་བོ་བྱས་ནས་ཡོང་རྒྱུ་གང་ཡོད།
ཁང་གསར་ལགས། ཁྱེད་ལྟར་ན། ༼བོད་རང་བཙན་གཙང་མ་དགོས་ཞེས་ལབ་ན་བོད་དོན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ནས་མར་ཕབ་པ་རེད། ནང་སྲིད་རེད། རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིའི་འོག་ནས་སྡོད་ཀྱི་ཡིན་ཟེར་ལབ་དུས་ཡར་སྤར་བ་རེད། ཡར་འཕར་གྱིན་ཡོད་ཙང་་་་་་་༽ཞེས་ད་དུང་སྒྲུབ་བྱེད་འགའ་བཀོད་འདུག་ཀྱང་། རྒྱ་གཞུང་གི་བྱེད་ཐབས་འདི་ནི་མདའ་གཅིག་གིས་ཤ་བ་གཉིས་གསོད་པའི་དཔེ་རང་ཡིན་ལ། རྒྱུ་མཚན་ནི་བོད་རང་བཙན་ནས་རང་སྐྱོང་ལ་བབ་པ་འདིས་རྒྱ་ནག་གི་ཕུགས་ཀྱི་ཞེ་འདོད་སྒྲུབ་ཡོད་ཀྱང་། ད་དུང་རང་བཙན་ནས་མར་བབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་བཟང་འགྲེལ་རྒྱག་དགོས་ཚེ་དུས་སུ་མ་བབ་ཙང་། ཁོ་ཚོས་ཁ་གཡོར་ས་སྣ་ཚོགས་བཙལ་ནས། ཁྱོས་བཤད་པ་ལྟར། ཕྱེད་རང་བཙན་དང་རྣམ་པ་འགྱུར་བའི་རང་བཙན་རྩོད་ཀྱིན་འདུག་ཅེས་མིག་སྔར་གྱི་གནད་དོན་ལ་གཡོལ་ཐབས་བྱེད་པ་ཞིག་རེད། སོང་ཙང་། བོད་རང་བཙན་ལབ་ན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་བོད་དོན་མར་ལ་ཟེགས་པའི་གོ་དོན་མིན་མོད། རང་བཙན་མ་ལབ་ཀྱང་ང་ཚོར་ཅི་གང་རག་གི་མེད་པ་ནི་ད་གཟོད་བདེན་པ་ཡིན།
བསམ་པ་རྣལ་དུ་ཕབ་ནས་བཀའ་མོལ་གནང་དགོས་པ་ལས། ཚོར་ཤུགས་དང་བཅས་ཀུ་ཅོ་སྒྲོག་ན་ཕན་ཐོགས་མི་འདུག་སྙམ། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་དང་བོད་གཞུང་གིས་ད་ལྟའི་བོད་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་དེ་རྒྱ་ནག་ནང་ཁུལ་གྱི་གནད་དོན་ཞིག་གི་ངོ་བོའི་ཐོག་ནས་ལོ་ངོ་བཅུ་མ་ཟིན་ཙམ་གྱི་རིང་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་དང་མེར་འཚིག་མེར་གཏུགས་ཀྱིས་འབྲེལ་མོལ་ལམ་བཀའ་མོལ་གནང་བ་མ་རེད་དམ། དེ་ལ་ཡ་མཚན་རྒྱུ་དང་བོད་དོན་གྱི་རིན་འབབ་ཡར་སྤར་མར་བཅག་གི་བཀའ་མོལ་ཞིག་གནང་དགོས་ཡ་མི་འདུག་སྙམ། དྲ་གྲོགས་དང་རྩོམ་སྒྲིག་པ་རྣམ་པས་༸གོང་ས་མཆོག་ནས་བོད་དེ་རྒྱ་ནག་གི་མངའ་ཁོངས་སམ་ཆ་ཤས་ཤིག་རེད་ཅེས་གསུངས་པར་དོགས་པ་ད་ཅང་ཨེ་ཡིན།
བོད་དོན་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ནང་སྲིད་ཡིན་ཞེས་པ་དེར་ལོ་རྒྱུས་སྒང་ནས་བོད་འདི་རྒྱ་ནག་གི་མངའ་ཁོངས་དང་ད་ལྟའང་ཡིན་པའི་གོ་བ་ལེན་ཐུབ། ད་ལྟའི་བཙན་བྱོལ་གཞུང་རྒྱ་ནག་གི་ནང་སྲིད་མིན་ལ། བོད་དོན་ཞི་འགྲིག་པར་དུ་ནམ་ཡང་རྒྱ་ནག་གི་ནང་སྲིད་མ་རེད་བཤད་ཐུབ།
བོད་ནི་ཀྲུང་ཧྭ་མི་མང་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིའི་ནང་འདུག་གི་ཡིན་ཟེར་བ་དེར། ལོ་རྒྱུས་ནང་བོད་ནི་རྒྱ་ནག་གི་མངའ་ཁོངས་ཡིན་པ་བཤད་མེད་ལ། ད་ལྟའི་བོད་ནི་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིའི་ནང་འདུག་གི་ཡིན་ཟེར་བ་དེ་རེད་བསམ་སོང༌།
ཉེ་ཆར་bbcགསར་ཁང་གིས་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་དྲི་བ་དྲིས་ལན་གནང་སྐབས་༧གོང་ས་མཆོག་ནས་བོད་དོན་རྒྱ་ནག་གི་ནང་སྲིད་ཡིན་ཚུལ་གསུངས་ཡོད་མེད་ཐད་མི་མང་པོ་ཞིག་དོགས་འདྲོག་ལངས་ཏེ་བསམ་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་རྗོད་བཞིན་ཡོད་མོད། དོན་དངོས་ཐོག་བོད་དོན་ངོས་ཟིན་མཁན་ཞིག་མེད་ཚོད་དུ་སྣང་། ང་ཚོས་བོད་དོན་ཞེས་གླེང་དུས་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་མ་འོངས་པར་ཅི་ལྟར་གནས་མིན་ཤོད་ཀྱི་ཡོད་པ་ལས་སྔར་རང་བཙན་ཡིན་མིན་དང་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ཚོར་འབྲེལ་བ་དེ་ཙམ་མེད། དེས་ན་ད་ལྟའི་ཆར་བོད་ས་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱ་ནག་གིས་དབང་བསྒྱུར་ཟིན་པ་ནི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཡིན། དེས་ན་བོད་དོན་རྒྱ་ནག་གི་ནང་སྲིད་མིན་ན་བོད་དོན་རྒྱ་ནག་དང་མཉམ་དུ་གྲོས་མོལ་བྱ་དོན་གཏན་ནས་མེད་ལ། བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཚོས་ཀྱང་བོད་དོན་ཆེད་རྒྱ་ནག་ལ་འབོད་སྐུལ་ཞུ་དགོས་དོན་དེ་བས་ཀྱང་མེད།
ཡང་རྩོམ་སྒྲིག་པ་མཆོག་གིས་རྡ་སར་རྒྱ་དངོས་ཀྱིས་ཁེངས་པ་ལས་འཕྲོས་ཏེ་རྡ་ས་སྔ་ཕྱི་མ་གཏོགས་རྒྱ་ནག་ལ་དབང་ཆོག་ཆོག་ཡིན་པར་བརྗོད་པ་ནི་བབ་ཅོལ་འབའ་ཞིག་སྟེ། དེ་ལྟ་ན་བོད་ས་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱ་དངོས་ཀྱིས་ཁེངས་ཡོད་པས་བོད་འདི་རྒྱ་ནག་ལ་དབང་ཆོག་ཆོག་ཏུ་འགྱུར་ཞིང་ང་ཚོར་རྒྱ་གར་ན་ལས་ཀ་ཅི་ཡང་མེད། ཡང་གཅིག་བཤད་ན་རྡ་སར་རྒྱ་གར་གྱི་ཅ་ལག་གིས་ཁེངས་ཡོད་པས་སྔ་ཕྱི་ཙམ་མ་གཏོགས་རྡ་ས་རྒྱ་གར་ལ་དབང་ཆོག་ཆོག་ཏུ་འགྱུར་བས་རྡ་ས་འདི་རྒྱ་གར་ནག་གི་རྩོད་རྙོག་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ལ། སྐབས་དེར་ང་ཚོས་གཞན་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་ལ་བརྟེན་ནས་རང་དོན་བདེ་བླག་ཏུ་བསྒྲུབ་ཐུབ་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཧ་ཧ་ཧ་ཧ
ཀླུ་མཁར་བྱམས་ལགས། བོད་དོན་ཡར་སྤར་བ་དང་མར་ཕབ་པ་ཟེར་བ་དེ། བོད་རང་བཙན་གཙང་མ་དགོས་ཞེས་ལབ་ན་ཡར་འཕར་འགྲོ་བ་དང་། ནང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་རེད་ཅེས་བརྗོད་ན་མར་ལྟུང་འགྲོ་བ་དེ་འདྲ་མ་རེད། དེ་མིན་སྟབས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ད་དུང་སྐད་ངན་དང་བཅས་ཏེ་དགག་པ་རྒྱག་བཞིན་པ་རེད།
བསམ་བློ་གཏོང་ཤེས་ན། བོད་རང་བཙན་གཙང་མ་དགོས་ཞེས་ལབ་ན་བོད་དོན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ནས་མར་ཕབ་པ་རེད། ནང་སྲིད་རེད། རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིའི་འོག་ནས་སྡོད་ཀྱི་ཡིན་ཟེར་ལབ་དུས་ཡར་སྤར་བ་རེད། ཡར་འཕར་གྱིན་ཡོད་ཙང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས། དེ་མ་རེད། རྣམ་པ་འགྱུར་བའི་རང་བཙན་རེད། ཕྱེད་རང་བཙན་རེད། བོད་ཆེན་པོ་རྩོད་ཀི་འདུག་ཅེས་སྐད་ངན་སྒྲོག་གི་ཡོད་རེད།
ཨ་རོགས་ཁང་གསར་ལགས། ཁྱོད་ཁ་བྲོ། སྤྱིར་བོད་རྒྱ་ཁོངས་ཡིན་ལབ་ན་བོད་དོན་གྱི་གནས་ཚུལ་ཡར་སྤར་འདུག་གམ། དེར་ངས་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་དགོས་དོན་མེད་ལ། སྒོས་སུ་དེང་སྐབས་ཕྱི་སྲིད་འཐབ་བྱུས་ཀྱི་མིག་རྒྱང་ཅུང་ཡོད་མཁན་ཞིག་གིས་བོད་དོན་འདི་བཞིན་རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་འོག་གི་ནང་ཁུལ་གནད་དོན་ (internal affair) ནས་རིམ་བཞིན་རྒྱ་བོད་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚེགས་ཀྱི་བྱ་བ་ (domestic issue) ལ་ཟེགས་པ་དང་། དེའི་ཕུགས་ཀྱི་གོ་དོན་ནི་བོད་དོན་ལབ་ན་རྒྱ་བོད་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚེགས་ཡིན་སྟབས་སུ་གང་གིས་བྱུས་གཏོགས་བྱ་མི་དགོས་ཟེར་བ་ཤུགས་བསྟན་ཡིན་ཙང་། ཁྱེད་ཚོས་དེ་ནི་བོད་ཀྱི་གནས་རིམ་ཡར་སྤེལ་བ་རེད་ཟེར་ན། གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་པ་ལས་ཐབས་ཅི།
སྤུན་ཟླ་ཚོ། ཁྱེད་ཅག་གི་སྟེང་ནས་རྡ་སར་སེམས་ཐག་ཉེ་དྲག་པ་དང་། ཁ་ཐག་རིང་དྲག་པའི་སྐྱོན་ཞིག་མཐོང་གི་འདུག རྡ་ས་འདིར་རྒྱུས་ཡོད་ཅིག་གི་ངོས་ནས་བལྟས་ན་ད་ལྟ་རྡ་སའི་སྣོད་བཅུད་གཉིས་ཀ་ཀྲུང་གོ་ཅན་དུ་འགྱུར་བཞིན་པ་ནི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཡིན།
འདི་ནི་ངས་བཀླགས་པའི་དུས་བབ་ཀྱི་རྩོམ་སྒྲིག་པའི་གཏམ་གྱི་ནང་ནས་གནས་ཚད་དམའ་ཤོས་དང་། འབྲི་སྟངས་སྡུག་ཤོས་ཤིག་ཏུ་མཐོང་།
༡༽ འདི་བཀླགས་རྗེས་རྩོམ་སྒྲིག་པས་ཚོར་སྣང་དྲག་པོ་འབྲི་བ་ལས་སེམས་པ་རྣལ་དུ་ཕབ་ནས་འབྲི་གི་མེད་པར་མཐོང་། ཚོར་སྣང་དྲག་པོ་དེའི་འབྱུང་རྩ་ནི་ཉེ་ཆར་བྷི་བྷི་སིས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུ་སྐབས་ཀྱི་ལན་དེ་ཙམ་ལ་བརྟེན་པར་སྣང་།
༢༽ ༸གོང་ས་མཆོག་གི་གསུང་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་དོན་གྱི་གནས་ཚད་སྤར་ཡོད་པ་ལས་ཇེ་དམའ་རུ་བཏང་མེད། ཇེ་དམའ་རུ་གཏོང་མཁན་ནི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་དང་གསར་འགོད་པ་ཟེར་བའི་མི་འདི་ཚོ་རེད།
༣༽ གཞན་དག་གང་ལའང་བསམས་མི་དགོས། ནང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཞིག་མ་ཆགས་པར་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནད་དོན་ཞིག་ཏུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཐུབ། རྒྱ་ནག་གི་ནང་སྲིད་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་རྒྱ་ནག་གིས་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས། རྒྱལ་སྤྱིའི་གནད་དོན་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་རྒྱལ་སྤྱིས་དོ་སྣང་དང་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་དགོས་ལ་སྤྲོད་བཞིན་པ་རེད།
རྡ་ས་ནི་ནམ་ཡང་རྒྱའི་སྲིད་གཞུང་གི་རྡ་སར་འགྱུར་མི་སྲིད་པ་ཡིན། རྡ་ས་རུ་རྒྱའི་ཅ་ལག་གི་འཁང་འདུག་པའི་དེ་ལྟར་འདོད་ཀྱི་ཡོད་ན་ནི། ཨ་རི་གཙོ་བའི་རྒྱལ་ཁབ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ད་ནི་རྒྱ་ནག་ལ་འགྱུར་ཟིན་པ་ཡིན། གང་ཡིན་ཟེར་ན། རྒྱའི་ཅ་ལག་མ་ཐོན་སའི་རྒྱལ་ཁབ་ཕལ་ཆེར་མེད་ཟེར་ན་འགྲིག་པ་ཡིན་ལ། རྒྱལ་ཁབ་ཁ་ཤས་སུ་ཚོང་ཁང་གྲགས་ཆེན་དང་ཅ་ལག་ཡག་ཤོས་གྲངས་ཤིག་ཉོ་འདོད་མཁན་གྱི་མི་དག་གིས་གང་ནས་བཟོས་མིན་ལ་བལྟ་དགོས་དུས། རྒྱ་ནག་ནས་བཟོས་པ་ཟེར་བ་ལས་མི་རེག་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱང་བྱུང་གི་ཡོད་པ་རེད། གང་ལྟར། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་ས་ནི་ད་ལྟའི་འཆར་རྒྱའི་བཙན་དབང་འོག་གི་ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་ཟེར་ནས་འབོད་ཆོག་ན་ཡང་། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ནི་གསུབ་དུ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྟེང་ནས་བོད་འདི་གང་ཡིན་ངས་གསལ་བཤད་མ་ཤེས་ཀྱང་། སྤུན་ཟླ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གི་སེམས་སུ་ཕྲ་ལྷམ་མེར་ཡོད་ངེས་རེད་ལགས། མཐའ་དོན་ཞུ་སྐུལ་ཞིག་ལ། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཚིག་ཁ་ཤས་ཤིག་བེད་སྤྱོད་གཏོང་དུས་སུ་དངོས་ནས་གཟབ་རྒྱུ་ནི་རང་གི་ཚེ་སྲོག་ལས་ཀྱང་རྩ་ཆེ་ལ་རང་གི་འཚོ་བ་ལས་ཀྱང་དགོས་མཁོ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་ཐུགས་སུ་འཇག་པར་འཚལ་ཞེས་ལག་ཟུང་ཐལ་མོ་སྤྱར་ནས་ཞུ་འབོད་ཞུས་པ་ཡིན་ལགས།
༼བོད་དོན་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ནང་སྲིད་ཡིན་ཞེས་པ་དང་། བོད་ནི་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིའི་ནང་འདུག་གི་ཡིན་ཞེས་པ་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་ཨེ་ཡོད། ༽
༡ སྔ་མ་ནི་བོད་རྒྱ་ཁོངས་ཡིན་པའི་ངོས་ལེན་དང་ཕྱི་མ་ནི་མ་འོངས་པའི་འཆར་སྣང་ཡིན།
༢ སྔ་མ་ནི་སྔར་བྱས་ཐ་དག་ནག་ཉེས་ཡིན་པའི་ངོས་ལེན་དང་ཕྱི་མ་ནི་བོད་དོན་མ་འོངས་ཐག་གཅོད་ཀྱི་གཞི་རྟེན་འཚོལ་སྟངས་ཡིན།
༣ སྔ་མ་ནི་མི་རིགས་ཤིག་རྒྱན་ལ་བཙུགས་པ་ཡིན་ལ། ཕྱི་མ་ནི་གཞན་འགན་གྱི་ལམ་ཁ་འཚོལ་ཐབས་ཤིག་ཡིན།
ཀྲུང་གོའི་རྡ་རམ་ས་ལ་ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་རྒྱ་གར་གསང་ལས་པ་ཚོར་ཧ་ཅང་གཟབ་དགོས་པ་ཞིག་རེད།
གོང་དུ་ ༼བོད་དོན་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ནང་སྲིད་ཡིན་ཞེས་པ་དང་། བོད་ནི་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིའི་ནང་འདུག་གི་ཡིན་ཞེས་པ་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་ཨེ་ཡོད། ༽ཅེས་པ་འདི་གཉིས་ལ་དངོས་གནས་ཁྱད་པར་གང་འདྲ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད།
ཐུགས་ཉམས་བཞག་མི་འདུག་མ་གཏོགས། ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིའི་འོག་ཡིན་རྒྱུ་རེད།
ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་ནི་ད་ལྟ་འཛམ་གླིང་ཧྲིལ་བོས་ཁས་ལེན་པའི་དོན་དངོས་ཤིག་རེད་ལ། ཀྲུང་གོའི་རྡ་ས་འབྱུང་མིན་དེ་རྒྱ་དཀར་ནག་གི་མ་འོངས་པའི་དམག་འཁྲུགས་ལ་རག་ལུས་པ་ཞིག་རེད། དེ་མིན་བསྟན་པ་ཡར་འཕེལ་ཞེས་པས་བརྗོད་པ་ནི་དངོས་གནས་སྐྱག་རྫུན་གྱི་དཔེ་མཚོན་ཁོ་ན་རེད། ཚིག་ཐུང་ངུ་འདི་ཙམ་ལ་ཡང་རྫུན་ཞིག་བཤད་དགོས་དོན་ཅི་ཡིན་ནམ། རྩོམ་སྒྲིག་པ་མཆོག་གིས་ཀྱང་འཆར་ཡན་ཤུགས་ཆེ་བའི་ལྷུག་རྩོམ་ཞིག་བཀོད་པར་དགའ་བསུ་ཞུ་རྒྱུ་ཙམ་ལས་མེད།
དེ་ག་རང་རེད་དེང་སང་རྡ་སའི་ནགས་འདབས་སུ་གནས་པའི་རྒན་སྐྲ་དཀར་ནས་གཞོན་སོ་དཀར་བར་གྱི་བསམ་བློའི་ནང་རྒྱ་ནག་རང་ལས་མེད་པ་བདེན།