དབུ་མའི་ལམ་གྱི་མནབ་བཟའ། བོན་རྒྱ་བསྟན་འཛིན་རབ་རྒྱས།

   ཆེས་བཀུར་བར་འོས་པའི་དགེ་རྒན་ལྷ་མོ་སྐྱབས་ལགས།  ཁ་སང་ཁྱེད་ཀྱིས་བློ་བཟང་སེང་གེའི་རྩོམ་ཡིག་ལ་སྤེལ་བའི་བསམ་ཚུལ་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཀ་གནད་འགག་ཅན་ཞིག་ཡིན་རྒྱུ་རེད་དེ།  ངའི་བསམ་པ་ཞིག་ལ། མང་ཚོགས་ཀྱི་སེམས་གསོ་ཞིག་དང་སྤྱིར་བཏང་གི་འུད་བསྟོད་ཅིག་ལས་དངོས་ཡོད་ཅིག་གསལ་བར་བཤད་ཡོད་པའི་ཚོར་སྣང་མ་བྱུང་ཐལ།    རྒྱུ་མཚན་ནི།  ཧ་ཅང་མང་པོ་མང་པོ་ཞིག་གི་སྟེང་ནས་བལྟས་ན་ཁྱེད་ཀྱི་གསུང་ཚིག་གཅིག་ལའང་འགྲིག་རྟགས་རྒྱག་དཀའ་བས་སོ། །

  སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་ན།  “བོད་གནས་ཡོད་པ་བོད་པས་ཤེས་ལ།  རྒྱལ་སྤྱིས་ཤེས། རྒྱ་ནག་གིས་ཀྱང་ཤེས་སོ་”ཟེར།  ད་དུང་”བོད་པས་བོད་པ་རང་ས་ན་ཤི་མ་གསོན་དུ་གནས་བ་དང་།  རྒྱལ་སྤྱིས་འགྱེལ་ས་ནས་ལངས་པ།  རྒྱ་ནག་གིས་དུར་ས་ན་རོ་ལངས་རྒྱག་བཞིན་པ་ཤེས་སོ་”ཟེར།  དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ལ་འུ་ཅག་འདི་འདྲ་ཞིག་རེད་དམ་ཅེས་ནན་གྱིས་དྲིས་ན་སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་རྐང་པ་ས་ལ་བརྟན་པོར་འཛུགས་ཐུབ་རྒྱུ་མ་རེད།  རྒྱུ་མཚན་ནི།  འུ་ཅག་གི་རང་ས་ལོ་རེ་ནས་ཟླ་རེ་དང་། ཟླ་རེ་ནས་ཉིན་རེ་བཞིན་ཤོར་གྱིན་པ་དང་འགྱུར་གྱིན་པ་མ་ཟད།  རང་མི་ལོ་རེ་ནས་ཟླ་རེ་བཞིན་འཐོར་བཞིན་ཡོད་ལ་འགྱུར་གྱིན་ཡོད་པས་སོ།  སྐབས་འདིའི་འགྱུར་བ་ནི་གཙོ་བོ་མི་རྒྱུད་ལ་ངོས་བཟུང་ན་འགྲིག  འུ་ཅག་གི་མི་རྒྱུད་ནང་རྒྱ་རྒྱུད་དང་དབྱིན་རྒྱུད་སོགས་འདྲེས་ཀྱིན་ཡོད།  དེའི་དབང་གིས་མི་རིགས་ཀྱི་གོམས་གཤིས། སྐད་ཡིག  ཆོས་ལུགས་དང་བཅས་པ་ཉེན་ཁའི་ཕྱོགས་སུ་ཁད་ཀྱིས་ཆས་བཞིན་ཡོད།  འདི་འགྱེལ་ས་ནས་ལངས་སྟངས་རེད་དམ།  འགྱེལ་ས་ནས་ཤི་སྟངས་རེད།  ངས་བལྟས་ན་ཕྱི་མ་དེ་རེད།    

  བཀུར་འོས་དགེ་རྒན་ཁྱེད་ཐུགས་རྒྱལ་མ་བཞེངས་དང་།  རྒྱལ་སྤྱིས་ཀྱང་༸གོང་ས་མཆོག་ལས་བོད་མི་རིགས་གཏན་ནས་ཤེས་ཡོད་པ་མ་རེད། ཤེས་ཡོད་ན་ང་ཚོས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཡིག་ཚང་ཁག་ལ་བསྐྱལ་བའི་སྙན་ཞུ་ཁྲི་འབུམ་མང་པོ་དང་།  མི་ལོ་ལྔ་བཅུའི་རིང་གི་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་འཐབ་རྩོད་འདི་ལ་རིན་ཐང་ཞིག་དང་གདེང་འཇོག་ཞིག་གནང་ན་ལོས་ཆོག་སྟེ།  གན་དྷེ་ལྟ་བུའི་ལྟ་བུའི་མི་གཅིག་གིས་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལས་འགུལ་གྱི་ལྟ་བ་རྒྱུན་སྐྱོང་བྱས་པའི་གདེང་འཇོག་དང་ཆེ་མཐོང་ཙམ་ཡང་རྒྱལ་སྤྱིས་བོད་ལ་སྤྲད་མེད།  འདི་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ང་ཚོ་མ་ཤེས་པའི་རྟགས་རེད།  ངས་ཁྱོད་ལ་ད་དུང་ཐག་ཉེ་ཤོས་ཀྱི་དཔེ་མཚོན་ཞིག་འཇོག  ཉེ་བའི་ཟླ་གཅིག་ཙམ་གྱི་སྔོན་ལ་སྐྱེ་རྒུ་མདོར་ས་ཡོམ་གོད་ཆགས་བྱུང་ནས།  བོད་གཞུང་གི་འབངས་མི་ཁྲི་སྟོང་མང་པོ་རྐྱེན་ལམ་ལ་ཤོར་བ་རེད་དེ།  རྒྱལ་སྤྱིའི་ངོས་ལེན་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་གིས་ང་ཚོའི་གཞུང་ལ་ཐུགས་གསོའི་ཡིག་རྡོག་གཅིག་འབྱོར་ཨེ་ཡོད།  ད་དུང་དེ་ལས་ལྡོག་རྒྱ་གཞུང་དང་ཧུའུ་ཅིན་ཐོར་འབྱོར་ཡོད་སྲིད།  སྤྱིར་རྒྱལ་སྤྱིས་ང་ཚོ་ཤེས་ཡོད་ན་བོད་གཞུང་དང་།  ༸གོང་ས་མཆོག    ཤུལ་ལུས་མི་མང་བཅས་ནི་སྐབས་འདིར་ཐུགས་གསོ་དང་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ཞུ་ཡུལ་གཙོ་བོ་དེ་མ་རེད་དམ། ད་དུང་ཉིས་སྟོང་བརྒྱད་ཀྱི་ལོར་འཛམ་གླིང་ཤར་སྣེ་ནས་ནུབ་སྣེ་ལ་ཁྱབ་ཅིང་།  ཚེ་སྲོག་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོས་འགྲོ་གྲོན་དུས་གཅིག་ལ་བཏང་སྟེ། སྐམ་མཚོ་གནམ་གསུམ་གྱི་སྟེང་ནས་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་རེད། སྲིད་པ་ས་ཆགས་ནས་ད་ལྟའི་བར་ཏུ་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལས་འགུལ་དེ་འདྲའི་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་།  ལྷད་མེད་པ་ཞིག་སུས་སྤེལ་བ་རེད།  མི་རིགས་སུ་གང་གིས་སྤེལ་ཡོད་པ་མ་རེད།  ཡིན་ནའང་། རླབས་ཆེ་བའི་ང་ཚའི་་ལས་འགུལ་དེ་ལ་རྒྱལ་སྤྱིས་ཁ་ཡ་བྱས་མེད་ལ།  རྒྱལ་སྤྱིའི་ང་ཚོ་མཐོང་མེད་ལ། ངས་བལྟས་ན་འདི་དག་ནི་རྒྱལ་སྤྱིས་ང་ཚོ་མ་ཤེས་པའི་རྟགས་རེད། 

   རྒྱ་ནག་གིས་ང་ཚོས་རོ་ལངས་རྒྱག་སྲིད་པར་འཇིགས་ཀྱིན་ཡོད་སྲིད་པ་རེད།  ཡིན་ནའང་།  དེ་ནི་གཞི་ལུས་རྒྱ་ཆེ་མི་མང་གི་ཞུམ་པ་མེད་པའི་སྙིང་སྟོབས་དང་དུས་རབས་ཀྱི་འགྱུར་བ་གཉིས་ཀྱི་དབང་གིས་ཞེད་ཀྱིན་པ་ལས།  བཙན་བྱོལ་བ་ཚོས་གྲ་སྒྲིག་སྡུག་ས་ནས་བྱས་པའི་རྐྱེན་མ་རེད་ལ།  རེ་བ་བཟང་ས་ནས་བྱས་པའི་འབྲས་བུའང་མ་རེད་དོ། །

   ཡང་སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་ན། བོད་པའི་ལས་འགུལ་སྤྱི་ཁྱབ་ཀྱི་གཏན་འབེབས་མིང་ནི། བཅའ་ཁྲིམས་རིན་པོ་ཆེར་གཏན་ལ་ཕབ་གནང་བའི”བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས”ཞེས་པ་འདི་ཡིན་ནོ་ཟེར། དེ་ཡང་དྲང་མོར་བཤད་ན་མཚན་ཉིད་རིག་པའི་ཁྲོད་ཀྱི་ཁྱོད་སྒྲ་ལྟ་བུ་ཞིག་རེད།  ཀ་བ་རྩོད་གཞིར་སླེབས་ན་ཀ་བ་ནང་དུ་འཛུལ་འགྲོ་ལ།  བུམ་པ་རྩོད་གཞིར་སླེབས་ན་བུམ་པ་ནང་དུ་འཛུལ་འགྲོ།  དེ་བཞིན་འུ་ཚང་གི་བཅའ་ཁྲིམས་རིན་པོ་ཆེ་རུ་གདན་འདྲེན་ཞུས་པའི་ཐ་སྙད་རླབས་ཆེན་དེ་ཡང་སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་ལྟོས་དང་།  བོད་རང་བཙན་ཡང་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེར་འཛུལ་འགྲོ་ལ།  དབུ་མའི་ལམ་ཡང་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེའི་ཁྲི་ལ་འགྱིང་ཐུབ།  ད་དུང་མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་ཡང་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས་ཀྱི་གདན་ལ་བཞུགས་ཐུབ་པས།  ནམ་ཞིག་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་བཅའཁྲིམས་དམར་པོས་ཀྱང་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས་ཀྱི་སྐྱི་པགས་སེར་བོ་དེ་གྱོན་སྲིད་པ་མ་རེད་དམ།   ཞིབ་ཏུ་ལྟོས་དང་ཐ་སྙད་དེས་ཀྱང་ང་ཚོའི་ལངས་ཕྱོགས་གསལ་བོ་དང་བརྟན་པོ་མིན་པ་བསྟན་མི་འདུག་གམ། དེ་ལས་དབུ་མའི་ལམ་ལྟ་བུའི་ཡོད་ཚད་ནང་ལ་ཡོངས་རྐྱང་མིན་པའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་བརྡ་ཆད་གཅིག་དང་། ལངས་ཕྱོགས་གཅིག་གཏན་འབེབ་བྱེད་རྒྱུ་ནི་ཁ་ཚ་དགོས་གཏུགས་མ་རེད་དམ། ཡིན་ནའང་།  ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེས་རིགས་སྒྲུབ་བྱས་བྱས་ནས་”བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་ཡོངས་ཐབས་ཀྱི་བསམ་འཆར་”ལའང་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་མནབ་བཟའ་འབུལ་གྱིན་འདུག་པས་དངོས་གནས་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ལངས་ཕྱོགས་ཟེར་བ་བདག་གིས་གང་ལ་ངོས་འཛིན་དགོས་པའང་ཤེས་ཀྱི་མི་འདུག་པས།  བཀུར་འོས་སྤྱི་འཐུས་ལགས་ལ་བཀའ་འདྲིར་ཕུལ་བ་ཡིན།    

ཡང་སྐུ་ཉིད་ཀྱིས། “བཙན་བྱོལ་བོད་མི་རྣམས་རྒྱལ་ཁབ་གང་སར་ཁ་འཐོར་གྱི་རྣམ་པར་གནས་ཀྱིན་ཡོད་ན་ཡང། བོད་མི་ཕལ་མོ་ཆེ་མི་རིགས་ཀྱི་ལར་ཞེན་ཞིག་གིས་སྦྲེལ་ཡོད་ལ། སྐད་ཡིག་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་སྦྱར་རྩི་ཞིག་གིས་འབྱར་ཡོད་པར་མ་ཟད། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་དང་བླང་དཔྱ་ཁྲལ་ལག་དེབ་གཅིག་གི་འོག་ལ་འདུས་ཡོད་”ཟེར།  དང་པོ་དེ་མི་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ཞེན་ཁོག་གིས་གྲུབ་ཡོད་པ་རེད།  དེའི་ཕྱིར་དེ་འགྲིག་ཁུལ་བྱོས།  ཡིན་ནའང་།  ཕྱི་མ་དེ་གཉིས་ཇི་འདྲའི་ཞལ་རྫུན་ཆེ་བ་ལ།  བོད་སྐད་བཤད་ཙམ་དང་རྨོངས་དད་ཡོད་ཙམ་དག་ལ་ངོས་འཛིན་གྱིན་ཡོད་རྒྱུ་མ་རེད།  དེ་ལས་གཞན་ནས་བཤད་ན་བོད་མི་ཕལ་མོ་ཆེ་ཡིག་རྨོངས་བ་ལས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་སྦྱར་རྩི་ཅན་སུམ་ཆའི་གཅིག་ཀྱང་ཟིན་མེད་པ་ནི།  ཁོག་རྩིས་བརྒྱབས་ན་ཏག་ཏག་ཤེས་པས་རྫུན་བཤད་ནས་ཅི་ལ་ཕན།  མིག་གིས་མཐོང་སའི་བཙན་བྱོལ་ལ་ཆ་བཞག་ནའང་འཛིན་རིམ་བཅུ་བའི་སློབ་མ་ཚོས་རང་མིང་གི་དག་ཆ་ཤེས་མི་ཤེས་དང་།  སློབ་ཆེན་པ་ཚོས་སུམ་རྟགས་ལ་གཞི་ནས་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པ་སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་མཁྱེན་གསལ་ཡིན་པས།  ཆོས་ལུགས་དང་སྐད་ཡིག་གི་སྦྱར་རྩི་ཞིག་དེ་ཚོར་ཡོད་མི་སྲིད་དོ།  །རིགས་པ་དེས་གཞན་དག་ཐམས་ཅད་ལ་རྗེས་དཔོག་ཐུབ་པས་འགྲེལ་བཤད་རིང་བོ་དགོས་དོན་མི་འདུག  བོད་མི་ཕལ་མོ་ཆེས་དཔྱ་ཁྲལ་ལག་དེབ་མིག་གིས་མཐོང་མྱོང་དང་རྣ་བས་ཐོས་མྱོང་མེད་པས་དེའི་འོག་ལ་ཇི་ལྟར་ཡོད།   

ཡང་སྐུ་ཉིད་ཀྱིས།  “ང་ཚོའི་རྒྱབ་རྟེན་གཅིག་ནི།  ༸གོང་ས་མཆོག་དང་།  གཉིས་ནི།  གཞིས་ལུས་རྒྱ་ཆེ་མི་མང་ཡིན་ལ།  ༸གོང་ས་མཆོག་ཞལ་མ་བཞུགས་ནའང་།  གཞིས་ལུས་བོད་དམངས་ནུབ་དཀའ། དེ་བས་ང་ཚོའི་འཕག་འཚག་གི་རྒྱབ་བརྟེན་གཙོ་བོ་ཧ་ཅང་བརྟན་ནོ་”ཟེར།  གཞིས་ལུས་རྒྱ་ཆེ་མི་མང་འབོད་སྒྲ་གཅིག་གི་འོག་ནས་ཡར་ལངས་ཐུབ་པ་དང་།  དམིགས་ཡུལ་གཅིག་གི་ཆེད་དུ་སྲོག་གཏོང་ཐུབ་པ་ནི་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་དད་སྟོབས་ཁོ་ན་ལས།  མི་རིགས་ལར་ཞེན་དང་གོ་རྟོགས་སད་ཡོད་པ་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ན་རེ་ཟུང་ལས་མེད་པས་སྐུ་ཉིད་ཀྱི་བསམ་ཕྱོགས་རྩ་བ་ནས་ནོར་འདུག་ལ།  གལ་སྲིད་༸གོང་ས་མཆོག་ཞལ་བཞུགས་པའི་རིང་ལ་བདེན་མཐའ་མ་གསལ་བ་ཡིན་ན་འུ་ཅག་གི་རྒྱབ་རི་སྨུག་པོ་གཞི་ལུས་རྒྱ་ཆེ་མི་མང་གི་བརྟན་ལྷིང་དང་སྙིང་སྟོབས་ཀྱང་ཉམས་རྨས་སུ་འགྲོ་བ་ལས་ཇེ་བརྟན་དང་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་ངེས་པའི་རྟགས་མཚན་ཞིག་བདག་གིས་མ་རྙེད་དོ།  །བགྲོ་གླེང་དང་མཛའ་མཐུན་གྱི་ཕྱོགས་སུ་ཆས་པའི་དུས་རབས་ཀྱི་འགྱུར་བ་འདི་རྟགས་མཚན་གཅིག་ཡིན་སྲིད་ནའང་།  འུ་ཅག་དུས་རབས་དང་ལྷན་ཏུ་སད་རྟོགས་དང་གོམ་པ་སྤོ་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པས། དེ་ནི་རྨིལམ་ཞིག་ལས་རེ་བ་ཞིག་གཏན་ནས་མིན་ནོ།      

ད་དུང་ང་ཚོས་རེ་བ་བཟང་ས་དང་གྲ་སྒྲིག་སྡུག་ས་ནས་བྱས་མེད་པའི་སྐོར་སོགས་བདག་ལ་མང་པོ་མང་པོ་བཤད་ཀྱི་ཡོད་མོད། རེ་ཞིག་འདི་ཙམ་གྱིས་མཇུག་བསྡུ་འདོད་བྱུང་སོང་། མཇུག་ཏུ་ཞཱུ་འདོད་པ་ཞིག་ལ། སྐུ་ཉིད་ལ་བགྲོ་གླེང་གནང་འདོད་ཡོད་ན་བདག་ལའང་ད་དུང་མུ་མཐུད་ནས་བཤད་འདོད་ཡོད་དོ། །