རྡོ་རྗེ་དབང་རྒྱལ། ༼བོད་འབྱོར་རྩོམ་ཡིག༽
གསུམ་པ། བཙན་བྱོལ་བོད་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སློབ་གསོ་འཛུགས་སྐྲུན།
ཀ སློབ་གསོའི་ལྷན་ཁང་ལོགས་སུ་འཛུགས་དགོས་པ།
སློབ་གསོ་ནི་སྤྱི་ཚོགས་གང་ལ་མཚོན་ན་ཡང་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ལྟེ་བ་དེ་ཡིན། དེ་གང་ཡིན་ཞེས་ན་སློབ་གསོ་བརྒྱུད་གང་ཟག་ཞིག་ལ་ཆབ་སྲིད་དང་དཔལ་འབྱོར། རང་བྱུང་ཁམས་སོགས་ཀྱི་ཤེས་བྱ་དང་ཡོན་ཏན་བརྒྱུད་སྤྲོད་བྱེད་པ་མ་ཟད། གང་ཟག་དེའི་བརྒྱུད་ཀྱི་ཕན་ནུས་ལྡན་པའི་ནུས་ཤུགས་ཐམས་ཅད་ཕྱིར་མངོན་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུས་པའི་སྙིང་སྟོབས་དང་ཕུགས་བསམ། ཤེས་རབ། ལག་རྩལ་བཅས་ཀྱང་མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་པར་བརྒྱུད་ནས། རྒྱལ་ཁབ་དང་སྤྱི་ཚོགས། མི་རིགས་བཅས་ཀྱི་མ་འོངས་པ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་མཁན་གྱི་ཕུལ་བྱུང་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་བ ཞིན་ཡོད་པ་རེད།དེའི་ཕྱིར་འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་དང་སྲིད་གཞུང་ཚང་མས་སྟོབས་ཆེ་ཆུང་ལ་མ་ལྟོས་པར་སློབ་གསོ་ལས་ཁུངས་ལོགས་སུ་བཙུགས་ཏེ།དཔལ་འབྱོར་དང་ལག་རྩལ། ཤེས་ཡོན། དོ་དམ་སོགས་ཕྱོགས་གང་ཅིའི་ཐོག་ནས་འགྲོ་སོང་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེན་ཀྱིས་སློབ་གསོའི་ཡར་རྒྱས་ཐད་ལ་ནུས་ཤུགས་ཡོད་ཚད་བཏོན་དང་འདོན་བཞིན་ ཡོད་པ་རེད།དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གིས་སློབ་གསོའི་ལྷན་ཁང་དམིགས་སུ་མ་བཙུགས་པར། ཤེས་རིག་ལྷན་ཁང་ལ་སློབ་གསོའི་བྱ་བ་ཞོར་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་བཅུགས་པ་དེས། བཙན་བྱོལ་སྲིད་གཞུང་གིས་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་ཐད་ནས་སློབ་གསོའི་ལས་དོན་གལ་ཆེན་དུ་མ་མཐོང་ བའི་སྟེང་།ད་དུང་རིག་གཞུང་དང་སློབ་གསོ་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་གསལ་འབྱེད་བྱེད་མ་ཐུབ་པའི་རྐྱེན་གྱིས། ལག་ལེན་སྟེང་སློབ་གསོའི་འཛིན་སྐྱོང་གི་ལག་ཆ་མེད་པར་གྱུར་ཡོད་པ་རེད། དེའི་དབང་གིས་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སློབ་གསོའི་ལས་དོན་འཐུས་ཤོར་དུ་སོང་དང་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།
གནས་སྟངས་འདི་ལེགས་བཅོས་འབྱུང་ཆེད། རབ་ཏུ་ཡིན་ན་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གིས་ཆོས་དོན་ལས་ཁུངས་དེ་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནང་ཚན་གྱི་སྡེ་ཚན་ཞིག་དུ་བཟོས་ནས་དེའི་ཚབ་དུ་སློབ་གསོ་ལྷན་ཁང་བཙུགས་པ་དང་། ལྷན་ཁང་དེས་དཔལ་འབྱོར་དང་མི་ཤུགས།དངོས་ཤུགས་སོགས་ཀྱི་ནུས་ཤུགས་ཡོད་ཚད་བཏོན་ཏེ། སློབ་གསོའི་ལས་རིགས་དམ་འཛིན་བྱས་པ་ཡིན་ན་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སློབ་གསོའི་ལས་དོན་ཡར་རྒྱས་སུ་འགྲོ་ངེས་པས།འཛིན་སྐྱོང་གི་རྨང་གཞི་བཙུགས་ཚར་བ་རེད་སྙམ།
ཁ། སློབ་གསོའི་ལམ་ལུགས་ཁ་ཕྱོགས།
སློབ་གསོ་རིག་པའི་ཐད་ནས་དཔྱད་པ་བྱེད་ན་སློབ་གསོ་ནི་འགྲོ་བ་མིའི་ལོ་ཚོད་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ དང་བསྟུན་ཏེ་བརྒྱུད་རིམ་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ཤེས་བྱ་བརྒྱུད་སྤྲོད་བྱེད་པའི་དམིགས་ཡུལ་ངེས་ ཅན་ལྡན་པའི་བྱེད་སྤྱོད་ཅིག་ཡིན།དེའི་ཕྱིར་སློབ་གསོ་ལ་སྤྱིར་སློབ་ཆུང་སློབ་གསོ་དང་འབྲིང་ རིམ་སློབ་གསོ།མཐོ་རིམ་སློབ་གསོ་གསུམ་དང་སྤྱི་ཚོགས་མང་པོ་ཞིག་གིས་སྔོན་འགྲོ་སློབ་ གསོ་ཡང་སློབ་གསོའི་ཁོངས་སུ་རྩིས་ནས་བརྒྱུད་རིམ་བཞིར་དབྱེ་ཡོད།དེ་ཡང་འགྲོ་བ་མིའི་ལོ་ ཚད་དང་ལུས་བོངས།ནང་སྒོས་སུ་སེམས་ཁམས་ཀྱ ི་ནུས་པར་གཞི་བཞག་ནས་སློབ་གསོ་ སྤྲོད་གྱིན་ཡོད་པ་རེད། དཔེར་ན།
༡། སྔོན་འགྲོ་སློབ་གསོའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ནི་སྔོན་འགྲོའི་སློབ་ལོ་རན་པའི་བྱིས་པ་ཚོར་སློབ་ཆུང་སློབ་གསོ་ཐོབ་རྒྱུའི་སྔོན་འགྲོའི་གྲ་སྒྲིག་དང་།དབང་ཤེས་ལྔ་བོ་ཡར་རྒྱས་ གཏོང་རྒྱུ་བཅས་གཙོར་བཟུང་བྱས་ནས།དབྱིབས་དང་ཁ་ཏོག་རིང་ཐུང་མཐོ་དམའ་སོགས་ ཆེས་ལས་སླ་བའི་ཤེས་བྱ་ངོས་འཛིན་དང་དབྱེ་བ་འབྱེད་རྒྱུ་བཅས་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་ནང་དོན་གཙོ་ བོར་བཞག་ཡོད་པ་རེད།
༢། སློབ་ཆུང་སློབ་གསོའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ནི་སློབ་ཆུང་གི་སློབ་ལོ་རན་པའི་བྱིས་པ་ ཚོར་སློབ་འབྲིང་སློབ་གསོ་ཐོབ་རྒྱུའི་སྔོན་འགྲོའི་གྲ་སྒྲིག་དང་།ན་ཚོད་རང་ལོ་༧་ནས་༡༢་བར་ གྱི་བྱིས་པ་ཚོའི་སེམས་ཁམས་དང་རིག་སྟོབས་ལ་འཚམས་པའི་སྒོ་ནས་བྱ་དངོས་བར་གྱི་ འབྲེལ་བ་ངོ་སྤྲོད་དང་དབྱེ་འབྱེད་བྱེད་པ།ཅུང་ལས་སླ་བའི་གནས་ལུགས་རྟོགས་ཐབས་གསོ་ སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུ་བཅས་གཙོར་བཟུང་གིསཡི་གེ་འབྲི་ཀློག་དང་ཨང་རྩིས་སྣོན་འཕྲི་བསྒྱུར་བགོ་ སོགས་ཀྱི་ཤེས་བྱའི་ནང་དོན་གཙོར་འདོན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།
༣། འབྲིང་རིམ་སློབ་གསོའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ནི་འབྲིང་རིམ་གྱི་སློབ་ལོ་རན་པའི་ བྱིས་པ་ཚོར་མཐོ་རིམ་སློབ་གསོ་ཐོབ་རྒྱུའི་སྔོན་འགྲོའི་གྲ་སྒྲིག་དང་།ན་ཚོད་རང་ལོ་༡༣ནས་ ༡༨བར་གྱི་གཞོན་ནུ་ཚོའི་སེམས་ཁམས་དང་རིག་སྟོབས་ལ་དཔག་ཏེ།རྫས་འགྱུར་དང་དངོས་ ལུགས།རྩིས་རིག། སྐྱེས་དངོས་རིག་པ་སོགས་རང་བྱུ ང་ཚན་རིག་དང་ལོ་རྒྱུ ས། ས་རྒྱུ ས། རོལ་དབྱངས། རི་མོ་སོགས་སྤྱ ི་ཚོགས་ཚན་རིག་སྐོར་གྱི་ཅུང་ལྐོག་གྱུར་གྱི་ གནས་ལུགས་སམ་རྒྱུ་མཚན་རྟོགས་ཐབས་གསོ་སྐྱོང་བྱས་ནས་བྱ་དངོས་ཀྱི་བཟང་ངན་དང་ ལེགས་ཉེས་སོགས་ལ་ཤན་འབྱེད་ཀྱི་རིག་སྟོབས་གསོ་སྐྱོང་བྱས་ཏེ།འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་ ཤེས་བྱའི་རྣམ་གྲངས་ཁག་ཆ་ཚང་བའི་སྒོ་ནས་འཁྲིད་སྤེལ་བྱེད་རྒྱུ་མ་ཟད།ད་དུང་ཅུང་ལས་ སླ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སློབ་མ་སོ་སོས་འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་དངོས་ཐད་ཀྱི་ལྟ་བ་དང་ལངས་ཕྱོགས་ འཛིན་སྟངས་ཐད་ཀྱི་དཔྱད་རྩོམ་རིག་ཀྱང་སློབ་མ་རང་གི་ཕ་སྐད་ཀྱི་སྟེང་ནས་འདོན་སྤེལ་ བྱེད་ཐུབ་པར་བྱེད་རྒྱུ་བཅས་སློབ་གསོའི་གཙོ་གནད་དུ་འཛིན་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།
༤། མཐོ་རིམ་སློབ་གསོའམ་དར་མའི་སློབ་གསོའི་གཙོ་འགན་ནི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཁ་གཏད་
དེ་གང་ཟག་དེའི་རྒྱུད་ན་ཡོད་པའི་དམིགས་གསལ་གྱི་ནུས་ཤུགས་ཕྱིར་འདོན་ཆེད། རིགས་ གཅིག་རྐང་འཛིན་གྱི་སློབ་གསོའི་སྦྱོང་བརྡར་སྤྲད་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལས་རིགས་འདྲ་མིན་ ཐད་འགན་ནུས་ལེན་ཐུབ་པའི་རིག་སྟོབས་ཅན་གྱི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡིན་ པ་རེད།མདོར་བསྡུས་ན་འཇར་མན་གྱི་མཚན་ཉིད་རིག་པ་བ་ཁན་ཐྲི་ཡིས་མི་ནི་སློབ་གསོ་ སྤྲད་པ་བརྒྱུད་ནས་ད་གཟོད་མིར་གྱུར་པ་རེད། སློབ་གསོའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་གྲུབ་པའི་སྣང་ ཚུལ་དེ་ཕུད་པ་ཡིན་ན་མི་ནི་ཅི་ཡང་མ་རེད་ཅེས་གསུངས་པ་ནང་བཞིན། སློབ་གསོ་ནི་མི་གསོ་ སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་དང་སློབ་ཆུང་ནས་འབྲིང་རིམ་སློབ་གསོ། འབྲིང་རིམ་སློབ་གསོ་ནས་ མཐོ་རིམ་སློབ་གསོ་བཅས་བརྒྱུད་རིམ་དེ་དག་བར་ཆད་མི་རུང་བར་གཅིག་འཕྲོར་གཅིག་ མཐུད་ནས་བརྒྱུད་སྤེལ་གནང་དགོས་པ་དང་། གལ་སྲིད་སློབ་གསོའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་ཀྱི་གོ་ རིམ་དེ་དག་ནང་གི་གཅིག་ཆད་པའམ་ཡང་ན་བརླག་པ་ཡིན་ན་སློབ་གསོའི་ཐོན་རྫས་ཀྱིས་སྤྱི་ ཚོགས་ལ་ཕན་ནུས་ཡོད་པའི་ནུས་ལྡན་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་མི་ཐུབ།དེ་བས་བོད་བཙན་བྱོལ་ སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སློབ་གསོ་ལ་དམའ་རིམ་དང་འབྲིང་རིམ་གྱི་བརྒྱུད་རིམ་དེ་ཡོད་ཀྱང་།མཐོ་རིམ་ སློབ་གསོ་མེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་གསུངས་པ་ནང་བཞིན་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ ཚོགས་ཀྱི་སློབ་གྲྭའི་ནང་ཐོན་པའི་སློབ་མའི་ཁྲོད་རིགས་གཅིག་རྐང་འཛིན་གྱི་སློབ་མ་མེད་པ་ དང་།སློབ་མས་ཀྱང་བོད་ཡིག་དང་དབྱིན་ཡིག་གང་ཅིའི་ཐོག་རང་རྐྱ་འཕེར་བའི་ཚད་ལྡན་གྱི་ རྩོམ་ཡིག་ཞིག་ཀྱང་འབྲི་མི་ཐུབ་པའི་དོན་རྐྱེན་གཙོ་བོ་གཅིག་གནད་དེར་ཐུག་ཡོད་པ་རེད། སྤྱིར་དམའ་རིམ་ སློབ་གསོ་དང་འ བྲིང་རིམ་ སློབ་གསོ་མཐོ་རིམ་ སློབ་གསོ་བཅས་ ཀྱི་སློབ་ མའི་ལོ་ཚད་དང་སློབ་མའི་བསམ་བློའི་གོ་རྟོགས།སློབ་གསོའི་གཙོ་གནད་དང་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་ སྟངས་སོགས་མི་གཅིག་ཀྱང་།སློབ་གསོའི་བརྒྱུད་རིམ་དེ་དག་གི་གྲུབ་ཆ་ནི་གཅིག་མཚུངས་ རེད། གྲུབ་ཆ་དེ་དག་ནི་དགེ་རྒན་དང་སློབ་མ། འཁོར་ཡུག སློབ་དེབ་དང་སློབ་ ཁྲིད་ཐབས་བཅས་ལྔ་བོ་དེ་རེད།དེ་དག་ལས་སློབ་མ།ནང་སྒོས་སུ་སློབ་ཆུང་དང་སློབ་འབྲིང་ སློབ་མའི་སེམས་ཁམས་དང་བསམ་བློའི་གོ་རྟོགས་ཀྱི་ཚད།སློབ་མའི་ལོ་ནའི་གནས་བབས་ད ང་བསྟུན་དེ་སློབ་དེབ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་བྱེད་པ་དང་།དེ་དག་གི་ནང་ནས་སློབ་མ་གཙོར་འདོན་ (Student Centered)དང་སློབ་མ་རྣམས་ཤེས་བྱ་ལྡུག་སའི་བུམ་པ་ལྟ་བུ་དངོས་ པོ་ཞིག་དུ་མི་བརྩི་བར། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ། ཁོ་ཚོའི་ལོ་ཚོད་ཆེ་ཆུང་ལ་མ་བལྟས་པར་ཚང་མ་མི་ཡིན་པ་དང་།ཁོ་ཚོའི་ཚོར་བ། བསམ་ཚུལ་དང་དོགས་འདྲི་ལ་སོགས་པར་ བརྩི་བཀུར་དང་མཐོང་ཆེན་བྱས་ནས་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་པ་དང་སློབ་མ་ལ་དག་ཐེར་དཔྱད་ཞིབ་ ཀྱི་བསམ་བློ་(Critical Thinking)གཏོང་སྟངས་ཀྱི་གོམས་གཤིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སློབ་ གསོ་གཏོང་དགོས་པ་དེ་ནི།དེང་རབས་སློབ་གསོའི་ནུས་ལྡན་ཤེས་ཡོན་པ་གསོ་སྐྱོང་གནང་ ཐབས་ཀྱི་གསང་བའི་མན་ངག་ཉག་གཅིག་དེ་རེད།དེ་ལྟར་ཡིན་དུས་བོད་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ ཚོགས་ཀྱི་སློབ་གསོའི་གྲུབ་ཆའི་ཁྲོད་ཀྱི་སློབ་ཁྲིད་ཐབས་ལམ་དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་བོད་བཙན་ བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དམའ་རིམ་དང་འབྲིང་རིམ་སློབ་གསོའི་སྐད་ཡིག་སློབ་དེབ་དེ།སློབ་མའི་ ན་ཚོད་དང་དགའ་ཕྱོགས།ཁོ་ཚོའི་སེམས་ཁམས་དང་གོ་རྟོགས་གྱི་ཆུ་ཚད།ན་ཚོད་སོགས་ལ་ མ་བལྟས་པར་མི་རྒན་པའི་བསམ་བློའི་འདོད་པ་ལྟར་སློབ་དེབ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་བྱས་ཡོད་པ་ མ་ཟད།སློབ་ཁྲིད་བྱེད་སྟངས་ཡང་དགེ་རྒན་གཙོར་འདོན་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པ་རེད།དཔེར་ན།ཨ་ རི་ཉིག་ཡོར་དུ་ཡོད་པའི་དེང་རབས་བོད་ཀྱི་རིག་པར་ཞིབ་འཇུག་པ་དགེ་རྒན་པད་མ་འབུམ་ གྱིས་དེ་སྔ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ཤེས་རིག་ལྷན་ཁང་དུ་ཕྱག་ལས་གནང་སྐབས།ཉིན་གཅིག་ བྱ་བའི་དབང་གིས་རྡ་ས་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭར་བོད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་ལ་ཉན་ཞིབ་བྱེད་དུ་སོང་ དུས།བོད་ཡིག་དགེ་རྒན་དེ་གྲྭ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་སློབ་ཐུན་དེར་སློབ་མ་ཚོར་བོད་ཀྱི་ནང་ ཆོས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཐང་ཀ་ཞིག་འཁུར་ཡོང་སྟེ།ནག་པང་སྟེང་བཀལ་ནས་ཐང་ཀ་གཤམ་ རྗེས་སློབ་དེབ་མེད་པར་སློབ་ཐུན་ཆ་ཚང་ངག་ཐོག་ནས་སློབ་མ་ཚོར་དཀྱིལ་འཁོར་དེ་འགྲེལ་ བཤད་ཀྱིས་མཇུག་རྫོགས་སུ་བཅུག་པ་མ་ཟད།ད་དུང་སློབ་ཐུན་ཧྲིལ་བོའི་ནང་ནག་པང་སྟེང་ ཡིག་འབྲུ་གཅིག་ཀྱང་མ་བྲིས་བར་སློབ་ཐུན་མཇུག་རྫོགས་སོང་བར།སློབ་ཐུན་གྲོལ་རྗེས་དགེ་ རྒན་པད་མ་འབུམ་ལགས་ཀྱིས་དགེ་རྒན་གྲ་བ་ཁོང་ལ།སློབ་དེབ་མེད་པའི་སྟེང་ད་དུང་ནག་པ ང་སྟེང་ཡིག་འབྲུ་གཅིག་ཀྱང་མ་བཀོད་པར་ངག་ཐོག་རྐྱང་བའི་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་སྟངས་འདིས་ སློབ་མ་ཚོའི་བོད་ཡིག་གི་ཤེས་བྱ་མཐོར་འདེགས་ཐད་ནུས་པ་འདོན་ཐུབ་བམ་ཞེས་སྐད་ཆ་ དྲིས་དུས།དགེ་རྒན་གྲ་བ་དེས་རྩ་བ་བཟུང་བ་ཡིན་ན་ལོ་མ་དོར་ན་ཡང་འགྲིག་གི་རེད་ཅེས་ ལན་འདེབས་བྱས་རྗེས་བུད་སོང་ཞེས་དགེ་རྒན་པད་མ་འབུམ་གྱིས་དེ་ལྟར་གསུངས་ཀིན་ འདུག དགེ་རྒན་གྲ ་བ་དེས་དཔེ་ཁྲ ིད་བྱེད་སྟངས་དེ་ནི་སློབ་མ་གཙོར་འདོན་གྱ ི་སློབ་གསོ་ གནང་སྟངས་པར་ཞོག སྤྱིར་བཏང་གི་སློབ་གསོ་རིག་པ་དང་ཡང་རྒྱ བ་འགལ་དུ་གྱུ ར་ཡོད་པ་རེད། གལ་སྲིད་འདི་ལྟ་བུའི་སློབ་དེབ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་བྱེད་སྟངས་དང་ སློབ་ཁྲིད་བྱེད་སྟངས་བསྒྱུར་བཅོས་མ་བྱས་ན་རང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་ཡོད་པ་དང་གསར་གཏོད་ཀྱི་ ནུས་པ་ལྡན་པའི་སློབ་མ་བསྐྱེད་བསྲིངས་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ནི་འབྱུང་མི་སྲིད་པ་ཞིག་རེད།འདི་ཡང་༧ རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་བོད་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ནས་ཐོན་པའི་སློབ་མ་ཚོས་ མགོ་མཇུག་ཚང་བའི་བསྐུར་ཡིག་ཞིག་ཀྱང་འབྲི་ཐུབ་ཀིན་མི་འདུག་ཅེས་བཀའ་གནང་བ་དེའི་ འབྱུང་རྐྱེན་གྱི་གནད་གཙོ་བོའི་གྲས་ཡིན་པ་མ་ཟད།བོད་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ ཁག་ནས་སློབ་མཐར་ཕྱིན་པའི་སློབ་མ་ཚོ་ནི་བླ་འཁྱམས་པའི་མི་ནང་བཞིན།རིག་པ་དང་གོ་ རྟོགས།གསར་གཏོད་སོགས་ཕྱོགས་གང་ཅིའི་ཐད་ནུས་པ་གང་ཡང་མེད་པ་དེ་ཡང་སློབ་ཁྲིད་ བྱེད་ཐབས་འདི་འདྲ་བ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་རེད།
གོང་གསལ་གྱི་དོན་རྐྱེན་འདི་དང་འདི་འདྲ་བ་མང་དག་ཅིག་གི་དབང་གིས་བོད་བཙན་བྱོལ་ སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སློབ་གསོ་ཡིས་བོད་བཙན་བྱོལ་ཀྱི་ཡར་རྒྱས་དང་བོད་རང་དབང་གི་ལས་འགུལ་ སྒྲུབ་པའི་དམིགས་ཡུལ་འགྲུབ་པའི་ཐད་འདོད་བློ་ཁེངས་པའི་ནུས་པ་འདོན་ཐུབ་མེད།སྟབས་ ལེགས་པ་ཞིག་ལ་ཧ་ཅང་གིས་འཕྱི་དྲག་ན་ཡང་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་༼ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་མཐོ་ སློབ༽དངོས་སུ་དབུ་འབྱེད་གནང་ཟིན་པས།མཐོ་སློབ་འདིའི་མ་འོངས་པའི་སློབ་གསོ་སྤུས་ ཚད་ཅི་འདྲ་ཞིག་འབྱུང་རྒྱུ་ཡིན་མིན་ཐད་སྔོན་དཔག་བྱེད་དཀའ་ན་ཡང་།རྣམ་པ་འདིས་ བཙན་བྱོལ་བོད་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སློབ་གསོའི་སྒྲིག་གཞིའི་མ་ལག་འཐུས་ཚང་ཅན་དུ་གྱུར་ཟིན་ པས།བཙན་བྱོལ་བོད་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཁ་ཚ་དགོས་གཏུགས་ཅན་གྱི་ཆེད་ལས་སློབ་གསོའི་ལས་ རིགས་རྣམས་བཙུགས་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་སྤྱི་ཚོགས་ཡར་རྒྱས་དང་བོད་རང་དབང་ལས་ འགུལ་ལ་ནུས་ལྡན་གྱི་མི་སྣ་བསྐྱེད་བསྲིངས་བྱེད་སའི་བསྟི་གནས་ཤིག་ཏུ་འགྱུར་རྒྱུའི་ཆེད་ དང་།བོད་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་སློབ་གསོའི་ནུས་པ་སྔར་ལེགས་གོང་སྤེལ་ དང་ནོར་འཕྲུལ་བཟོ་བཅོས་ཆེད་དུ་གཤམ་ནས་ལས་གཞི་ཁག་ཅིག་དཔྱད་གཞིའི་ཚུལ་དུ་ འགོད་པ་ལ།
ག སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་གི་ཡར་རྒྱས་སྐོར།
༡། སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་གི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སློབ་དེབ་ཕྱོགས་སྒྲིག
དེ་ཡང་སློབ་ཆུང་དང་སློབ་འབྲ ིང་གི་སློབ་མའི་སློབ་དེབ་དེ་སློབ་མའི་ན་ཚོད་ དང་ཁོ་ཚོའི་སེམས་ཁམས།གོ་རྟོགས་ཀྱི་ནུས་པ་ལ་བསྟུན་ཏེ་བལྟས་ན་ཀློག་འདོད་ཡོད་པ་དང་། སྦྱངས་ན་གོ་བ་ལེན་ཐུབ་པའི་སྟེང་སེམས་སྤྲོ་བ།སློབ་མའི་རིག་སྟོབས་རྒྱས་པར་བྱེད་པ། ཤེས་བྱ་སྣ་འཛོམས་ཅན་གྱི་སློབ་དེབ་གསར་བསྒྲིགས་བྱེད་པ།
༢། སློབ་མ་གཙོར་འདོན་ (Student Centered) གྱི་སློབ་ཁྲིད་ཐབས་ལམ།
དེ་ཡང་སློབ་མ་གཙོར་འདོན་གྱི་སློབ་ཁྲིད་ཐབས་ལམ་ཐད་མཁས་པའི་རྒྱ་གར་དང་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་གི་དགེ་རྒན་ཆེད་དུ་གདན་ཞུས་ཀྱིས་བོད་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་གི་དགེ་རྒན་རྣམ་པར་སློབ་མ་གཙོར་འདོན་གྱི་སློབ་ཁྲིད་སྦྱོང་བརྡར་དང་ཟབ་སྦྱོང་སྤྲོད་རྒྱུ།
༣། སློབ་གྲྭའི་འཛིན་སྐྱོང་།
དེ་ཡང་བོད་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་གི་སློབ་སྤྱི་དང་འཛིན་སྐྱོང་དོ་ དམ་པ་རྣམས་ལ། སློབ་གྲྭའི་འཛིན་སྐྱོང་དང་སློབ་གསོའི་ཐབས།སློབ་མའི་སེམས་ཁམས།སློབ་མའི་འཕྲོད་བསྟེན། དགེ་རྒན་གྱི་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐབས།སློབ་གསོའི་སྤུས་ཚད་ཡར་རྒྱས་གཏོང་བ་ལ་སོགས་ཀྱི་ཐད་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་པ།
༤། སྐད་གཉིས་སློབ་གསོ།
བོད་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་ལས་འགན་ནི་བོད་ཀྱི་སྐད་དང་རིག་གཞུང་རྒྱུན་འཁྱོངས་གནང་དགོས་པ་མ་ཟད།བཙན་བྱོལ་བོད་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ཚང་མ་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ན་ ཡོད་པའི་དབང་གིས་སློབ་གསོ་དེ་ཡང་སྐད་གཉིས་ཅན་གྱི་སློབ་གསོའི་ངོ་བོར་གྱུར་ཡོད་པས། ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱ ི་དཔེར་ན། ཕུན་ལེན་དང་སི་བེ་སྒྲ ིན། ཊན་མག་ཁུ་ལ་སོགས་པར་ སྐ ད་གཉིས་སློབ་གསོའི་ཐད་ཕུལ་དུ་བྱུ ང་བའི་ཉམས་མྱོང་དང་གྲུ བ་འབྲས་ཐོབ་ཡོད་ པ་ལྟར།མ་དཔེར་འོས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་ནས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་སྐད་གཉིས་སློབ་གསོའི་ དགེ་རྒན་དང་ཆེད་ལས་པ་གདན་ཞུས་ ཀྱིས།བོད་གཞུང་ཤེས་རིག་ལྷན་ཁང་དང་བཙན་ བྱོལ་བོད་མིའི་འབྲེལ་ཡོད་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་སློབ་གྲྭའི་འགན་འཛིན་མི་སྣ་དང་དགེ་རྒན་རྣམས་ ལ་སྐད་གཉིས་སློབ་གསོའི་སྐོར་གྱི་སྦྱོང་བརྡར་དང་ཟབ་སྦྱོང་སྤྲོད་པ་དང་།ཁོང་ཚོའི་བར་གྱི་ ཉམས་མྱོང་བརྗེ་ལེན་བྱེད་རྒྱུ།
༥། སློབ་གསོའི་ལས་རིགས་ཀྱི་ཕུལ་བྱུ ང་བྱ་དགའ།
དེ་ཡང་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གིས་བོད་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་པའི་ བོད་རྒྱལ་ཡོངས་སློབ་གསོའི་ཕུལ་བྱུང་བྱ་དགའ་གཏན་འབེབས་བྱས་ཏེ།བྱ་དགའ་དེ་ཉིད་ལོ་ རེའི་ཕྱི་ཟླ་༩་པའི་ཚེས་ ༢་ཉིན་བོད་ཀྱི་དམངས་གཙོའི་དུས་ཆེན་ཐོག།༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་ པོ་ཆེ་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཀྱིས།གཤམ་གསལ་གྱི་སློབ་གསོའི་ལས་དོན་ཐད་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་ བྱས་རྗེས་འཇོག་མཁན་དེ།ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་སློབ་དེབ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་བྱེད་མཁན་དང་ མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་སློབ་ཁྲིད་ཐབས་ལམ་གསར་གཏོད་བྱེད་མཁན་གྱི་དགེ་རྒན།སློབ་མའི་ སྦྱངས་འབྲར་མངོན་གསལ་དོད་པོའི་གྲུབ་འབྲས་འཇོག་མཁན་གྱི་དགེ་རྒན།སློབ་མའི་ལུས་ སེམས་ལ་ཕ་མ་བཞིན་བྱམས་སྐྱོང་གནང་མཁན་གྱི་དགེ་རྒན།སློབ་གྲྭའི་འཛིན་སྐྱོང་སྐོར་ལ་ བྱས་རྗེས་དང་གྲུབ་འབྲས་རླབས་ཆེན་འཇོག་མཁན་གྱི་འཛིན་སྐྱོང་དོ་དམ་པ་བཅས་ལ་བྱ་ དགའ་སྤྲོད་རྒྱུ།དེ་བཞིན་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་སྦྱངས་ འབྲས་ལེགས་པའི་སློབ་མ་ཚོར་ཡང་ཕུལ་བྱུང་བྱ་དགའ་སྤྲད་དེ།ཁོ་ཚོའི་སློབ་གསོ་དང་སློབ་ སྦྱོང་ཐད་གྱི་གྲུབ་འབྲས་ལ་གདེངས་འཇོག་དང་བོད་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་ དགེ་རྒན་དང་སློབ་མ་རྣམས་ལ་མིག་དཔེ་བཟང་པོ་བཞག་ནས་སློབ་གསོའི་བྱ་བཞག་ཡར་རྒྱས་དང་གོང་འཕེལ་དུ་གཏོང་རྒྱུ་ལ་སོགས།
ང་། མཐོ་སློབ་ཡར་རྒྱས་སྐོར།
མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་མཐོ་སློབ་བསྒྲགས་གཏམ་ནང་།མཐོ་སློབ་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་དམིགས་ ཡུལ་གཙོ་བོ་ནི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་ལྟར་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་ཆེད་ལས་མི་སྣ་དང་།ཞིབ་ འཇུག་པ་གསོ་སྐྱོང་གནང་དགོས་པ་དེ་རེད་ཅེས་བཀོད་ཡོད་པ་ལྟར།༼ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་མཐོ་ སློབ༽ཀྱང་དེ་ལྟར་བོད་མི་དམངས་ཀྱི་རེ་འདུན་དང་དམིགས་ཡུལ་བསྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་ཕུལ་ བྱུང་ནུས་ལྡན་ཀྱི་ཆེད་ལས་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་གནང་ས་ཞིག་ཏུ་བསྒྱུར་རྒྱུ་དེ་ངེས་པར་དུ་ དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོར་བཟུང་ནས་གཤམ་གསལ་ གྱི་ཆེད་ལས་སྡེ་ཚན་ཁག་འཛུགས་དགོས་ པ་དེ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་དུ་མཐོང་སོང་།
༡། ཁྲིམས་ལུགས་སྡེ་ཚན།
༢། དཔལ་འབྱོར་དང་ཚོང་ལས་དོ་དམ་སྡེ་ཚན།
༣། རྩིས་འཁོར་རིག་པ།
༤། ཞི་བའི་འཛུགས་སྐྲུན་འཆར་འགོད་རིག་པ།༼ཨར་བཟོ་དང་གློག་བཟོ། འཕྲུལ་ལས་ཞིག་གསོ་རིག་པ།
༥། སློབ་གསོ་རིག་པ།
༦། གསོ་བ་རིག་པ།༼བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་དང་ཕྱི་ལུགས་གསོ་རིག༽
དེ་ཡང་བོད་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཁོ་ནས་མཐོ་སློབ་ལས་མཐར་ཕྱིན་པའི་སློབ་མ་ཡོངས་ལ་ལས་ཀ་མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་མི་ཐུབ་པས།རྒྱ་གར་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ལས་ཀའི་ཁྲོམ་རར་དམིགས་ནས་ ཆེད་ལས་མི་སྣ ་གསོ་སྐྱོང་གནང་དགོས་པའི་དབང་གིས།གོང་གསལ་ཆེད་སྦྱོང་ཁག་གི་ སློབ་ཚན་གཙོ་བོ་ཚང་མ་དབྱིན་སྐད་ལས་དཔེ་ཁྲིད་བཤད་དགོས་པ་མ་ཟད།དཔེ་ཁྲིད་ཀྱི་ཐབས་དང་སློབ་དེབ་ཡང་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་དཔེ་ཁྲིད་ཐབས་ལམ་དང་སློབ་དེབ་བེད་སྤྱོད་གནང་དགོས།ཆེད་ལས་སྦྱོང་ཚན་དེ་དག་དང་མཉམ་དུ་སློབ་མ་ཚོར་ བོད་ཀྱི་དེང་རབས་རྩོམ་རིག་དང་བོད་ཀྱི་གནའ་རབས་རྩོམ་རིགབོད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་རིག་པ། དཔྱད་རྩོམ།བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་བཅས་ཀྱི་སློབ་ཚན་ཁག་ཀྱང་སློབ་ལོའི་ལོ་དུས་ནང་གོ་རིམ་ལྡན་པ་དང་ཞིབ་ཚགས་པའི་སྒོ་ནས་དཔེ་ཁྲིད་གནང་སྟེ།༼ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་མཐོ་སློབ་༽ལས་མཐར་ཕྱིན་པའི་སློབ་མ་རྣམས་སོ་སོའི་ཆེད་ལས་སྦྱང་ཚན་སྟེང་ཁྱད་འཕགས་ཀྱི་ནུས་པ་ལྡན་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་པའི་ཐོག། ཕ་སྐད་སྟེང་འཆད་རྩོད་རྩོམ་གསུམ་ལ་བྱང་ཆ་ལྡན་པའང་ཡིན་དགོས། འདིར་དམིགས་སུ་གསལ་བཤད་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་ནི་ཆེད་སྦྱོང་ཁག་གི་སློབ་ཚན་གཙོ་བོ་ཚང་མ་དབྱིན་སྐད་ལས་དཔེ་ཁྲིད་བྱེད་པ་དང་དཔེ་ཁྲིད་ཀྱི་ཐབས་དང་སློབ་དེབ་ཡང་ནུབ་ ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ལྟར་བཀོད་སྤྱོད་གནང་དགོས་པ་ནི། སློབ་མ་ཚོར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོམ་རའི་སྟེང་ལས་ཀ་རག་རྒྱུའི་དམིགས་ཡུལ་ཙམ་མ་ཡིན་པར། དེ་ལས་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ནི་སློབ་མ་ཚོ་གོམ་གང་མདུན་སྤོས་ཀྱིས་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་གི་མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་ནང་རིགས་གཅིག་རྐང་འཛིན་དང་འབུམ་རམ་པ།ཞིབ་འཇུག་བྱེད་ ཆེད་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་ཐབས་ལམ་ཞིག་རེད།
༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་མཛད་འཕྲིན་དང་གང་ཟག་སྒེར་གྱི་མཚན་སྙན་གྲགས་ལ་བརྟེན་ནས་ འཛམ་གླིང་གི་ཆེས་གྲགས་ཅན་གྱི་མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭ དཔེར་ན་ཧ་བེར་སྒྲི་དང་མ་སེད་ ཆའོ་སི་ཚན་རིག་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ལྟ་བུ་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་གང་མང་ཞིག་དང་ ༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་བར་འབྲེལ་བ་གཏིང་ཟབ་ཆགས་ནས། མཐོ་སློབ་དེ་དག་ནང་གི་འཛམ་གླིང་ན་སྐད་གྲགས་ཡོད་པའི་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་མང་པོ་ཞིག་༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་བློས་ཐུབ་ཀྱི་གྲོགས་པོར་གྱུར་ཡོད་པ་རེད།འདི་ལྟ་བུའི་ཆ་རྐྱེན་དེ་སྐྱབས་བཅོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཞིག་ཕར་ཞོག་རང་དབང་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གིས་ཀྱང་ཧ་ཅང་བསྒྲུབས་དཀའ་བས་དེ་ལ་ཡིད་སྨོན་སྐྱེས་དགོས་པ་ཞིག་རེད།བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དང་ལྷག་པར་དུ་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ མཐོ་སློབ་ཀྱིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་འབྲེལ་ལམ་འདི་བེད་སྤྱོད་ལེགས་པོ་གཏོང་ཐུབ་པ་བྱུང་ན། བོད་མི་ནུས་ལྡན་མི་སྣ་མང་པོ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་པའི་སྒོ་ཆེན་དེ་ཕྱེ་ཡོད།
རབ་ཡིན་ན་གོང་གསལ་ཆེད་ལས་སྡེ་ཚན་ཁག་འཛུགས་རྒྱུ་མ་ཟད་༼ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་མཐོ་ སློབ༽ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན་པའི་སྨན་ཁང་ཞིག་དང་ནད་གཡོག་སློབ་གྲྭ་ཞིག་བཙུགས་པ་ཡིན་ན། གསོ་བ་རིག་པའི་སྡེ་ཚན་ལས་མཐར་ཕྱིན་པའི་གསོ་རིག་ཆེད་ལས་སློབ་གཉེར་བ་རྣམས་ལ་ཟབ་སྦྱོང་གནང་སའི་བསྟ ི་གནས་ཞིག་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་་གསོ་བ་རིག་པ་དང་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་དཔྱད་བསྡུར་དང་ཞིག་འཇུག་བྱེད་སའི་བསྟི་གནས་ཞིག་ཀྱང་འབྱུང་སྲིད།དེ་བཞིན་བོད་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་དང་ས་གནས་རྒྱ་གར་ཡུལ་མི་ལ་སོགས་པར་ནད་བཅོས་སྨན་སྤྲོད་ཀྱིས་སྤྱི་ཚོགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལ་སྨན་པའི་ཞབས་ཞུ་ཡང་བསྒྲུབ་ཐུབ།ཁྱད་པར་དུ་སློབ་གྲྭ་འདིའི་ནང་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་དང་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་ཕྱོགས་གཉིས་ཐད་ལ་བྱང་དུ་ཆུབ་པའི་ཆེད་ལས་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་བྱས་ཏེ། ནུབ་ཕྱོགས་གསོ་བ་རིག་པའི་སྨན་རྫས་དཔྱད་ཞིབ་ལག་རྩལ་གྱི་སྟེང་ནས་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པ་ཡིན་པ་བདེན་དཔང་བྱས་ནས་འཛམ་བུ་གླིང་གི་སྲིད་གཞུང་དང་མི་དམངས་ལ་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་དང་ངོས་ལེན་ཡོད་པར་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་ཡིན་ན།བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཀྱི་རིན་ཐང་ཆེ་རུ་གཏོང་ཐུབ་ཡོད་པ་མ་ཟད།གལ་ཆེན་པོ་ནི་བོད་སྨན་བཟོ་སྐྱྲུན་དང་ཚོང་འགྲེམས་བྱེད་པར་དེ་བོད་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བཟོ་ལས་ཐོན་སྐྱེད་ ༼Industry༽ དུ་ཆགས་ནས་བཙན་བྱོལ་གཞུང་དམངས་གཉིས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་འབྱུང་ཁུངས་གཙོ་བོ་ཞིག་བྱུང་སྲིད།
གང་ལྟར་སློབ་གསོ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཞིག་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་སྲོག་རྩ་ནང་བཞིན་གལ་ཆེ་པོ་ཡིན་པ་དང་། དེ་ཡང་གསེར་པས་རྡོ་སྙིགས་དང་ས་ཟེགས་ལས་གསེར་བཙོ་མ་བཏོན་པ་ཅི་བཞིན། མི་རབས་གསར་བ་ལ་སྔོན་གསོག་གི་ཤེས་བྱ་ངོ་སྤྲོད་དང་རྒྱད་འཛིན་ བྱེད་དུ་བཅུག་པ་མ་ཚད། དེ་ལས་གལ་ཆེ་བ་ནི་སློབ་གསོ་ཡིས་སློབ་མའི་བརྒྱུད་ན་ཡོད་པའི་མཐུན་མོངས་མ་ཡིན་པའི་རང་གཤིས་དང་། གསར་བཏོན་གྱི་ནུས་ཤུགས། ཤེས་རབ། བློ་གྲོས་སོགས་ཚང་མ་ཕྱིར་མངོན་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཕན་ནུས་ཡོད་པའི་གང་ཟག་ཕུལ་བྱུང་ཅན་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་པ་ལ་གོ དེ་བཞིན།བཙན་བྱོལ་སྤྱིན་ཚོགས་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་དང་ཁྱད་པར་དུ་༼ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་མཐོ་སློབ༽ཀྱིས་༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་བཞེད་དགོངས་དེ། འཇིག་རྟེན་ཡོངས་ཁྱབ་ཀྱི་ཀུན་ཁྱབ་སེམས་འཁུར་དང་སྤྱོད་པ་འཚེ་མེད་ལྟ་བ་རྟེན་འབྱུང་གི་རྩིས་ཟིན་པའི་བྱམས་སྙིང་རྗེས་སློབ་གསོའི་ལྟ་གྲུབ་གཞིར་བཟུང་སྟེ། སློབ་གྲྭ་ནས་མཐར་ཕྱིན་པའི་སློབ་མ་ནི་སིྙང་རེྗས་ཀིྱ་སེམས་ལྡན་པ་དང་ཕུལ་དུ་བུྱང་བའི་ཚན་རྩལ་ལ་བྱང་ཆུབ་པའི་ནུས་ལྡན་ཆེད་ལས་པ་ཡིན་པ།དེ་དག་ནི་བོད་བཙན་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་འཛམ་གིླང་ཡོངས་ལ་ཕུལ་པའི་ཐོན་རྫས་ཐུན་མོང་མ་་ཡིན་པ་ཞིག་ཡིན།
དངོས་གནས་སློབ་གསོ་ནི་སྤྱི་ཚོགས་མི་སྒེར་ཀུན་གྱི་གཞི་རྩ་ཡིན་པས། སློབ་གསོ་ལ་མཐོང་ཆེན་དང་སློབ་གསོའི་ཁོར་ཡུག་ཡག་པོ་ཞིག་བསྐྲུན་ཐབས་བྱ་རྒྱུ་ནི་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེའོ། འུ་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་ད་ལྟའི་བར་མི་ཞེས་པ་དེ་ག་འདྲ་ཞིག་ཡིན་མིན་ཤེས་མི་འདུག་ཅེས་ལབ་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་ཆེ་བར་འགྱུར་ངེས་མོད། མི་ཞིག་གི་ལུས་སེམས་གཉིས་ཀྱི་འཚར་ལོངས་བརྒྱུད་རིམ་གྱི་ཆ་ཕྲ་མོ་དག་ལ་ད་ལྟའི་བར་ཞིབ་འདང་གསལ་བོ་ཞིག་བརྒྱབ་མི་འདུག་ཅེས་ཁ་མཚོན་བཅད་དེ་སྨྲས་ཆོག་པར་འདུག མིའི་འཚར་ལོངས་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་མ་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཨུ་ཚུགས་དང་མཁྲེགས་འཛིན་མཐར་བསྐྱལ་བྱས་ཏེ་ད་ལྟའི་བར་སློབ་གསོ་སྤེལ་ཁུད་བྱས་མོད། ཡིན་ནའང་། ད་ལྟ་སློབ་མ་ཚོ་བོད་རང་གི་རིག་གནས་ལས་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར་དང་། ཐ་ན་བོད་ཡིག་བོད་སྐད་ཟེར་དུས་ཀྱང་མགོ་ན་བྱེད་ཅིག་གི་ཚད་དུ་བསྐྱལ་ཟིན་པ་འདི་རེད། དཔེ་ཆུང་ཆུང་གི་སྒོ་ནས་བཤད་ན། བོད་ཡིག་བསླབ་དེབ་དྲུག་པའམ་བདུན་པ་གཉིས་ཀྱི་གཅིག་གི་ནང་དུ། དེབ་ཀྱི་མགོ་སྟོད་དུ་རྩོམ་ཡིག་གི་བརྗོད་བྱ་འགོད་སྟངས་དང་འབྲེལ་བའི་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་ཐབས་སྐོར་བཀོད་རྗེས། མཇུག་སྨད་དུ་རྩོམ་ཡིག་ཀློག་སྟངས་སྐོར་བཀོད་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་རེད། མ་གཞི་ཡིན་ན་ཐོག་མར་རྩོམ་ཡིག་ཀློག་སྟངས་བསླབ་དེ་རྗེས་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་སྟངས་སློབ་དགོས་པ་ནི་སློབ་མིའི་བསམ་གཞིག་འཚར་ལོངས་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་དང་མཐུན་མོད། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་མགོ་མཇུག་ལྡོག་ནས་བཀོད་ཡོད་པ་རེད། འདི་རིགས་བཙན་བྱོལ་སློབ་དེབ་ཁག་ཏུ་མང་པོ་མཐོང་རྒྱུ་འདུག གཞན་ད་དུང་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ངོས་ནས་དཔར་བཞིན་པའི་ཚགས་པར་དང་དུས་དེབ་རེ་འགའ་ཡོད་པ་དེར་བལྟས་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་། སློབ་མའི་བསམ་གཞིག་འཚར་ལོངས་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་ལ་བསམ་ཞིབ་བྱས་མེད་པ་གསལ་བོ་ཤེས་ཐུབ། ཡིན་ནའང་། བཙན་གཞུང་གི་ཤེས་ལྡན་པར་རློམ་མཁན་དག་ལ་ན་ཚ་ལྕི་མོ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ནི། རང་སྐྱོན་ངེས་ལེན་མི་བྱེད་པ་དེ་རེད།
དངོས་གནས་སློབ་གསོ་ནི་སྤྱི་ཚོགས་མི་སྒེར་ཀུན་གྱི་གཞི་རྩ་ཡིན་པས། སློབ་གསོ་ལ་མཐོང་ཆེན་དང་སློབ་གསོའི་ཁོར་ཡུག་ཡག་པོ་ཞིག་བསྐྲུན་ཐབས་བྱ་རྒྱུ་ནི་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེའོ། འུ་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་ད་ལྟའི་བར་མི་ཞེས་པ་དེ་ག་འདྲ་ཞིག་ཡིན་མིན་ཤེས་མི་འདུག་ཅེས་ལབ་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་ཆེ་བར་འགྱུར་ངེས་མོད། མི་ཞིག་གི་ལུས་སེམས་གཉིས་ཀྱི་འཚར་ལོངས་བརྒྱུད་རིམ་གྱི་ཆ་ཕྲ་མོ་དག་ལ་ད་ལྟའི་བའི་གསལ་བོ་ཞིག་ཤེས་མེད་པ་དེ་ནི་ཁ་མཚོན་བཅད་དེ་སྨྲས་ཆོག་པར་འདུག མི་འཚར་ལོངས་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་མ་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཨུ་ཚུགས་དང་མཁྲེགས་འཛིན་མཐར་བསྐྱལ་བྱས་ཏེ། ད་ལྟ་སློབ་མ་ཚོར་བོད་རང་གི་རིག་གནས་ལས་དོན་དང་འབྲེལ་བ། ཐ་ན་བོད་ཡིག་བོད་སྐད་ཟེར་དུས་ཀྱང་མགོ་ན་བྱེད་ཅིག་གི་ཚད་དུ་བསྐྱལ་བ་རེད།