དྲང་མོར་བཤད་ན། བོད་པ་ཚོ་དངོས་ནས་༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོད་པ་རེད་དམ། ཡིད་ཆེས་བྱེད་ལུགས་དེ་ཇི་འདྲ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་འགོ་བཙུགས་པ་ཡིན་ནམ། དེ་ལས་ཀྱང་རིང་ཙམ་བཤད་ན་ཡིད་ཆེས་རྙེད་སྟངས་དེ་ཇི་འདྲ་ཡིན་ནམ། དོན་དངོས་ཐོག་༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཡིད་ཆེས་མེད་མཁན་གྱི་བོད་མི་ཞིག་ཡོད་སྲིད་དམ། དེ་ཡང་ཡོད་རྒྱུ་རེད་ལ། ཡོད་པ་དེ་ཡང་དོན་དངོས་ཡིན་སྲིད་པ་རེད། ཡང་ན། ཡིད་ཆེས་ཟེར་བ་དེ་ནི་ཅ་དངོས་ལྟ་བུ་ཞིག་མི་ལག་བརྒྱུད་དེ་འོང་དགོས་པ་ཡིན་ནམ། རང་ངོས་ནས་ངེས་ཤེས་རྙེད་དགོས་པ་ཞིག་རེད། དེ་མིན་ན་ཕ་མ་དག་གི་བཤད་རྒྱུན་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོང་གི་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན། གང་ལྟར། བོད་མི་མང་ཤོས་ཤིག་གིས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོད་རབས་བཤད་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་བདེན་པ་ཡིན་པར་ཇི་ལྟར་ཁག་ཐག་བྱེད་ཐུབ།
དེས་ན་ཡིད་ཆེས་མེད་མཁན་དེ་དག་གིས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཡིད་ཆེས་མི་བྱེད་དོན་གང་ལ་ཐུག་པ་རེད་དམ། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ནང་བ་ཞིག་ཡིན་པའི་སྟབས་ཀྱི་ཡིན་ནམ། མི་དེ་ནི་ནང་ཆོས་ལ་མི་དགའ་མཁན་ཞིག་རེད་དམ། ཁོ་རང་ནང་ཆོས་ལ་མི་དགའ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཏག་ཏག་གང་རེད་དམ། དོན་དངོས་ཐོག མི་དེ་ཡི་རིགས་ཀྱི་ནང་ཆོས་ལ་སློབ་སྤྱོང་བྱེད་མྱོང་ཡོད་དམ། ནས་ཆོས་ལ་བག་ཆགས་བཞག་མྱོང་ཡོད་དམ། གང་ལྟར། ཁོང་ཚོ་སྐྱེ་འགྲོ་མི་ཞིག་ཡིན་དུས་ཁོང་ཚོ་ལ་རང་རང་གི་དབང་ཚད་ལོས་ཡོད། དབང་ཚད་དེ་ཡང་ཁོང་ཚོས་ཇི་འདྲ་ཞིག་ལ་ངེས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་དམ། མི་རིགས་ཤིག་གི་ངོ་བོའི་སྟེང་ནས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་དམ། ཡང་ན་འགྲོ་བ་མི་ཟེར་བའི་དབང་ཚད་ཅིག་ལ་བརྟེན་གྱི་ཡོད་དམ། དོན་དངོས་སུ་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཁོང་ཚོ་དོན་དངོས་སུ་ཡིད་ཆེས་མེད་པ་དེ་ནོར་འཁྲུལ་དུ་བརྩི་དོན་ཡང་ཁོང་ཚོ་བོད་མི་ཡིན་པས་ལན་པ་ཆགས་ཡོད་པ་རེད་དམ།
བོད་མི་ག་གེ་མོ་ཞིག་ནས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་དད་པ་ཡོད་ལུགས་གང་དུ་སོང་ཡང་བཤད་ཀྱི་ཡོད་ལ། གང་ནས་ཡིན་ཡང་མནའ་བསྐྱལ་དུས་དང་དམ་བཅའ་འཇོག་དུས་སུ་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ཁོ་ན་གླེང་གི་ཡོད། དེ་ཁོ་རང་གི་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ལུགས་ཡིན་ནམ། དེ་ནི་ཁོ་རང་གི་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་རྙེད་པའི་རྒྱུད་རིམ་དང་ཡིད་ཆེས་ལ་བརྩིས་ན་འགྲིག་གི་ཡོད་དམ། ཚོང་ས་ནས་རྒྱལ་བ་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ། གཏམ་བཤད་ས་ནས་རྒྱལ་བ་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ། མཆོད་གཤམ་ནང་དུ་རྒྱལ་བ་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ། ངོ་ཤེས་ཚད་ལ་རྒྱལ་བ་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ། ཤོ་བརྒྱག་ས་ན་རྒྱལ་བ་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ། ཆང་འཐུང་ས་ན་རྒྱལ་བ་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ། རྐུ་བྱེད་ས་ན་རྒྱལ་བ་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ། མགོ་སྐོར་བསླུ་བྲིད་བྱེད་ས་ན་རྒྱལ་བ་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ། སྤྱི་དོན་གླེང་ས་ན་རྒྱལ་བ་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ། སྙན་གྲགས་འཚོལ་ཆེད་དུ་རྒྱལ་བ་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ། མི་རྐུབ་རྒྱུགས་ས་རྒྱལ་བ་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ། ཉལ་ཁང་ནང་དུ་རྒྱལ་བ་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ། མཐའ་ན་བོད་མི་འདུས་བསྡོད་ཀྱི་ཡུལ་གྲུ་མང་ཤོས་ཤིག་ན་རྒྱལ་བ་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ། འདི་ནི་བོད་མི་ག་གེ་མོ་དག་གི་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ལུགས་རེད་དམ། དོན་དངོས་སུ་བོད་མི་འདི་ཚོས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོད་པ་འདི་ལྟར་བདེན་དཔུང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་དམ། ཡང་ན། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཡིད་ཆེས་འདི་ལྟར་བྱེད་དགོས་པ་རེད་དམ།
ང་ཚོས་དོན་དངོས་སུ་མི་ལོ་དོན་ལྔ་ལ་སོན་པའི་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ། ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་དམ། ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་ཡིན་ན། ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པའི་རྟགས་དང་མཚན་མ། སྒྲུབ་བྱེད་དང་ནུས་པ། བོད་མི་མི་རེ་ངོ་རེ་ནས་རང་རང་གི་སེམས་ཁོང་ལ་དྲི་བ་ཞིབ་མོ་ཞིག་བཏང་ནས་རང་ཉིད་ཀྱིས་བོད་ཡུལ་ནས་སྐྱེ་ཞིང་གཞན་ཡུལ་དུ་མི་ལོ་ལྔ་གཅིག་ལ་འཁྱམ་ནས་བསྡད་པའི་སྐྱེ་བོ་ཞིག་འཛམ་གླིང་གྲགས་པ་རྒྱས་པ་དང་ང་རང་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་སྐྱིད་སྡུག་གླེང་བའི་མགྲིན་ཚབ་པ་ཞིག་ཡིན་པར་གླེང་བ་ལྟར། ང་ཚོས་ཀྱང་ཁོང་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོད་ལུགས་དང་དད་གུས་ཆེ་རབས་གླེང་ནས་མི་ལོ་དོན་ལྔར་བཞེས་པའི་བགྲེས་སོང་ཁོང་གཅིག་བུར་ལྟད་མོ་བལྟས་ཏེ། ཚང་མ་ཁྱེད་ཚང་གིས་སྒྲུབ་ངེས་རེད། ང་ཚོར་ཁྱེད་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོད་ཟེར་བ་དེ་ནི་ང་ཚོས་ཁོང་ལ་ཡིད་ཆེས་བྱེད་སྟངས་དང་དད་གུས་བྱེད་སྟངས། གུས་བཀུར་དང་མཐོང་ཆེན་བྱེད་སྟངས་དེ་ཆགས་ཡོད་པ་ཡིན་ནམ་ཅི། སྐྱེ་བ་བོད་ལ་བླངས་པའི་གངས་ཅན་བོད་མི་སྐྱ་སེར་རྣམ་པ་ལགས།
བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས།
ཡིད་ཆེས་ཞེས་པ་ཅི་ཞིག་ལ་ཟེར་རམ། འདིའི་གོ་དོན་ཏག་ཏག་ཅིག་ཕྲིས་་་་་་་་་་
ཆོས་ལུགས་ཀྱི་སྟེང་ནས་བཤད་ན་ཁོང་ལ་དད་པ་ཡོད།
བོད་མིའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་སྟེང་ནས་བཤད་ན་ཁོང་ལ་ཡིད་ཆེས་མེད།
རྟུལ་ཕོད་ལགས། ཉིད་ནས་བདག་གི་ཤ་དང་རུས་པའི་གསེང་གི་སྐད་ཆ་དེ་དག་ལ་དེ་འདྲའི་གཉོབ་སྣང་ཞིག་སྐྱེ་བ་དེར་དགོངས་འགལ་མེད་པ་ཞུ། ངས་ཀྱང་རང་གིས་དུས་ཚོད་ཀྱི་བར་གསེང་ནས་བོད་ཀྱི་ལུས་སུ་སྐྱེ་བའི་བོད་མི་ཞིག་གི་སེམས་ངོགས་ཀྱི་སྐད་ཆ་རེ་ཟུང་ཡིག་ཐོག་ལ་འབྲི་བཞིན་ཡོད་ལ། རང་ཉིད་དང་བཅས་པའི་སྤུན་ཟླ་དག་ལ་ཉིན་རེའི་ནང་དྲ་ཐོག་ནས་བསམ་ཚུལ་རེ་ཞུ་བཞིན་ཡོད་ལགས། གང་ལྟར། སྐུ་ཉིད་ལྟ་བུའི་དྲ་ཐོག་གི་སྤུན་ཟླ་རེ་ཟུང་ལ་བདག་གིས་གཉོབ་སྣང་གི་ཚོར་བ་ཞིག་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད་ས་རེད། དེ་ནི་ང་རང་གི་ནོར་འཁྲུལ་ཡིན་ཤས་ཆེ། ནོར་འཁྲུལ་ངས་ཇི་ལྟར་ཡོལ་ཐབས་བྱེད་ཐུབ་ངེས་རེད་སྙམ་གྱི་ཡོད་ལགས། ཉིད་ཀྱིས་ལྟ་ཚུལ་ཞིག་བརྗོད་རོགས་ཞུ།
ཡང་ཤ་ཁྲག་རུས་གསུམ་གྱིས་མང་པོ་བྲིས་ཡོད་པས་ངས་ཁྱེད་ལ་མང་པོ་འབྲི་མཁན་ལབ་རྒྱུ་ཡིན།ཡིན་ནའང་།ཉིད་ཀྱི་རྩོམ་ཉོབ་དེ་ཚོར་ངས་སྲོག་མེད་ཀི་འདོད་ཀི་ཁྱེད་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་བཤད་ཁུར་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་དམ?
ཉི་ཟླའི་མགྲོན་བདག་ལགས། དངོས་ནས་འུ་ཅག་གིས་རང་རང་གི་སེམས་ཁོང་དུ་དོགས་པ་དེར་ཞིབ་གཤེར་བྱེད་མཁན་ནི་རང་ཉིད་ལས་མེད་པ་ཡིན་དུས། དངོས་ནས་ང་ཚོས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོད་མེད་དེ་རང་ལས་གཞན་སུ་གང་གི་མི་ཤེས་པ་ཡིན་དུས། དེ་ཡི་སྐོར་ལ་སྐད་ཆ་འདི་ལྟར་ཞུ་དགོས་བྱུང་སོང་། ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་རང་གི་བསམ་ཚུལ་ལྷུག་པོར་གསུང་བ་དེར་དགའ་ཡོད།
རྐང་གསུམ་ལགས། བདག་གིས་འདི་ན་གླེང་བཞིན་པ་དེ་ནི་དད་གུས་བྱེད་ལུགས་དང་གུས་བརྩི་ཡོད་མེད་ཀྱི་སྐོར་མིན་ལགས། ངས་འདི་ནས་གླེང་བཞིན་པ་དེ་ནི་ཡིད་ཆེས་ཀྱི་སྐོར་ཡིན། ཉིད་ལ་དེ་ཡི་སྐོར་ནས་བསམ་ཚུལ་གསུང་རྒྱུ་ཡོད་ན་དགའ་བསུ་ཞུ།
ཅོ་རི་ཉི་མ་ལགས། ཉིད་ཀྱིས་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་འཛམ་གླིང་སྐྱེ་འགྲོ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གིས་ཡིད་ཆེས་ཐོབ་ཡོད་པ་རེད་ཟེར། ཕྱོགས་གཞན་ནས་ཡིད་ཆེས་དང་རྨོངས་དད་གཉིས་གཅིག་པ་རེད་དམ་ཟེར། དེ་ལ་ཉིད་ཀྱིས་བསམ་བློ་བཏང་ནས་དྲིས་པ་ཡིན་མི་སྲིད། དེ་ལྟར་ཡིན་ན་ང་རང་གི་ཤེས་ཚོད་ཡིན་ན་ཡིད་ཆེས་དང་རྨོངས་དད་གཉིས་དུས་ནམ་གཅིག་དུ་མེད།
དེ་ནས་གཉིས་པ་དེར་ཉིད་ནས་ཁྱེད་རང་གི་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོང་སྟངས་ཕྱོགས་གཉིས་གསུང་འདུག དེ་ཡང་ནང་འགལ་དུ་གྱུར་འདུག གོང་དུ་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ཡི་འགྲོ་བ་སྤྱིའི་བདེ་སྡུག་ལ་འགན་འཁུར་བར་ཡིད་ཆེས་ཡོད། བོད་གནའ་བོའི་འཇིག་རྟེན་ཕ་ཆོས་སྐྱོང་གི་རེད་བསམ་ནས་ཡིད་ཆེས་མེད་གསུངས་འདུག དེ་གཉིས་ནང་འགལ་རེད། འགྲོ་བ་སེམས་ཅན་གྱི་ནང་དུ་བོད་འདུ་མེད་པ་འདྲ་མིན་འགྲོ ཧཧཧ ཉིད་ནས་བསམ་གཞིགས་ཞིབ་མོ་ཞིག་གནོངས། དེ་ནས་སྐུ་ཉིད་ཇི་ལྟར་ཡིད་ཆེས་ཡོད་ལུགས་ཡོང་སྟངས་སྐོར་ཞིག་གསུང་རོགས་ཞུ།
ཤིས་རི་ལགས། ཉིད་ནས་ཏག་ཏག་བོད་ཡིག་གི་ཡིད་ཆེས་ཟེར་བའི་གོ་དོན་དེ་མཁྱེན་གྱི་མེད་ན། དེ་ཁུལ་ནས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཆེ་བའི་མི་ཞིག་ལ་ཡིད་ཆེས་ཟེར་ན་ཅི་ཞིག་གོ་དགོས་མིན་སྐད་ཆ་ཞིབ་དུ་དྲིས་ནས། ད་གཟོད་རང་ཉིད་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོད་མཁན་རེད་དམ། མེད་མཁན་རེད་དེ་ཡི་སྐོར་ལ་གསུང་ན་འགྲིག་གི་རེད་ལགས།
ཡར་ནང་ལགས། ངས་ཉིད་ལ་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཤིག་སློང་མེད་ཀྱང་། ཉིད་ནས་ཤིས་ཚིག་དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་དེར་དགའ་ཡོད། འོན་ཀྱང་། ཉིད་ནས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོད་མེད་ཀྱི་སྐོར་གཏན་ནས་ཟུར་ཙམ་ཡང་གླེང་མི་འདུག
བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས།
ཡིད་ཆེས་ཞེས་པ་ཅི་ཞིག་ལ་ཟེར་རམ། འདིའི་གོ་དོན་ཏག་ཏག་ཅིག་ཕྲིས།
དཔེར་ན་ང་ཅོ་རི་ལྟ་བུ་ལ་མཚོན་ན་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་བདག་ལས་གཅེས་དམ་པའི་ལྷ་ཆོས་སྐྱོང་གི་རེད་བསམ་པའི་ཡིད་བརྒྱ་ཆ་བརྒྱ་ཡོད།
དགྲ་འདུལ་གཉེན་སྐྱོང་གི་ཁ་བ་རི་པའི་འཇིག་རྟེན་ཕ་ཆོས་སྐྱོང་གི་རེད་བསམ་པའི་ཡིད་ཆེས་སྤུ་ཙམ་མེད།
འཛམ་གླིང་ཐོག་ཏུ་མི་རྗེ་དཔོན་རིགས་གྲངས་ལས་འདས་པ་ཡོད་ཀྱང་༧གོང་ས་མཆོག་ནང་བཞིན་རང་མིས་ཡིད་ཆེས་ཐོབ་པ་དཀོན་པོ་རེད་སྙམ།
ཡིད་ཆེས་དང་རྨོངས་དད།
གཉིས་ལ་ཁྱད་པ་ཡོད་རེད་པས།
དྲ་གྲོགས་བོད་ཤ་ཁྲག་རུས་གསུམ་ལགས་ཁྱོད་ཀྱིས་གོང་ན་བཤད་པའི་སྐད་ཆ་དེ་དག་ངས་མཐོང་ཚུལ་ལྟར་བཤད་ན་བོད་མི་ཚོར་ཁོང་ལ་དད་སྟོབས་ཆེན་པོ་ཡོད་པའི་ཉེར་འབྲས་རེད་ལབ་ན་མ་འགྲིག་པ་མེད། ཡིན་ནའང་ཁོང་ལ་དད་པ་དང་གུས་བཀུར། མཐོང་ཆེན་དང་རང་དབང་ཕུལ་སྟངས་སོགས་འདི་ལྟར་རེད་དམ་ལབ་ན། ངས་མ་རེད་ལམ་ས་རེད། གང་ཡིན་ཞུས་ན་ཁོང་ལ་ངོ་མ་དད་པ་དང་གུས་བཀུར་བྱེད་འདོད་ཡོད་ན་ཁོང་གི་གང་གསུང་བ་རྣམས་མི་བུ་སོ་སོའི་སེམས་སུ་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་མི་འགྲིག ལག་ལེན་ཐོག་ཁོང་གི་བཀའ་གསུང་གང་གནང་བ་རྣམས་ཡོད་དགོས་པ་རེད་དྲན་གྱི་ཡོད། འདི་ནི་ཁོང་ལ་དད་པ་དམ་ཚིག་གཙང་མ་ཡོད་པའི་རྟགས་རེད་དྲན་ཡོད་ལགས།
ང་ཚོས་དོན་དངོས་སུ་མི་ལོ་དོན་ལྔ་ལ་སོན་པའི་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ། ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་དམ། ཁྱེད་ཀྱིས་ལབ་ན་ང་ཡང་ཧ་ཅང་ཧ་ཅང་དོགས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཞིག་སྐྱེ་གི་འདུག དྲ་གྲོགས་ངོ་མ་ཡག་པོ་སྤེལ་འདུག