ད་ནི་ང་ཚོས་བོད་དོན་ཐད་ལ་ནམ་རྒྱུན་གྱི་ནང་ཁུལ་གྱི་ཟ་ངེ་ཟིང་ངེ་དེ་ཚོ་བཞག་སྟེ། དེ་ལས་ལྷག་པའི་རི་མོ་ཆེ་ཙམ་རེ་འབྲི་ཨེ་ཐུབ་བལྟས་ན་གང་འདྲ་འདུག
ཚང་མས་ཤེས་གསལ་ལྟར། ༡༩༧༩ ལོ་ནི་ང་ཚོ་ཚོང་རྫས་ངོ་མ་དེར་གྱུར་བའི་ལོ་དེ་རེད། སྐུ་ངོ་རྒྱལ་ལོ་དོན་གྲུབ་གཞན་གྱི་གཡོ་འོག་ལ་ཚུད་པའི་ལོ། བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་བཙན་བསྒྱུར་བྱས་པའི་ལོ། དུས་དེ་ནས་བཟུང་ཉེས་པ་དང་བསམ་ཤེས་གང་ཡིན་ཡང་། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་མངོན་འདོད་དེ་༧གོང་ས་མཆོག་སྐུ་སྒེར་གྱི་དགོངས་གཞི་ལ་བསྒྱུར་བའི་ལོ། གློ་སྨོན་ཐང་གི་གོ་ལག་དང་དང་བླངས་དམག་མི་ཕྱིར་བསྡུ་བྱས་པའི་ལོ། རྒྱ་ནག་ནི་ཕྱི་ཕྱོགས་སྒོ་འབྱེད་ཀྱི་ལོ། ཨ་རྒྱ་གཉིས་ཀ་ཐོག་དང་པོར་ངོ་ཤེས་གྲོགས་པོར་གྱུར་བའི་ལོ་བཅས་རེད། དེ་ནས་བཟུང་དོན་དག་ཚང་མ་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་བ་རེད།
འདིའི་ནང་དུ་ནུབ་ཕྱོགས་ན་ཚོང་བ་ཆེན་པོ་གཉིས་ཡོད་པ་ནི། ཧན་རེ་ཁི་སིན་རྗིར་ ༼Henry Kissinger དང་མེལ་ཊོན་ ཧྥུ་རེ་ཌི་མན་ Milton Friedman གཉིས་རེད། ཁི་སིན་རྗིར་ནི་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་ཟུར་པ་རེད། ཁོས་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རབས་བཞི་དང་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ཁྲི་རབས་བརྒྱད་ཀྱི་བར་ལ་ཕྱི་སྲིད་ལ་ཇུས་གཏོགས་བྱས་པ་རེད། བོད་བཙོང་མཁན་གཙོ་བོ་ཁོ་རེད། རྒྱ་ནག་འདི་ཁེར་རྐྱང་ནས་འཛམ་གླིང་གི་ཁྱིམ་ཚང་ཆེན་པོའི་ནང་ལ་ཁྲིད་ཡོང་མཁན་ཡང་ཁོ་རེད། ༼ཐ་ན་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་གསེར་གྱི་རྟགས་མ་ཕུལ་བ་ནོར་སོང་བ་རེད་ཅེས་བཤད་མཁན་ཡང་ཁོ་རེད། ༽ གཞན་པ་དེ་ནི། ད་སྐབས་འཛམ་གླིང་གང་སར་དཀའ་རྙོག་ཅིག་འཕྲད་བཞིན་པ་འདི་དག་གི་ཁུངས་ངོ་མ་དེ་རེད། ལྷོ་ཨ་མེ་རི་ཁ་དང་ཡུ་རོབ། ཐ་ན་རྒྱ་ནག་ནང་གི་དཀའ་ཁག་འདི་དག་གི་ཁུངས་ནི་ མེལ་ཊོན་ ཧྥུ་རེ་མན་དང་ཁོང་གི་༼ཤི་ཀ་གྷོའི་ཞི་ལི་ Chicago Boys༽ཚོ་རེད། རྒྱ་ནག་གི་དྲུག་བཞིའི་ལས་འགུལ་སྐོར་ཡང་ཐད་ཀར་དུ་མི་འདི་གཉིས་ཀར་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་རེད། དེའི་སྐོར་ཡིག་ཆ་གསལ་བོ་དག་པོ་ཡོད་པ་རེད།
ད་ནི་བོད་དོན་འདི་བོད་པ་ཚོས་མགོ་མ་ཚོས་པ་འདྲ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། དེ་ལ་ཝ་ཤིན་ཊོན་དང་པེ་ཅིན་གཉིས་ཀ་དགའ་ནས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། ༧སྐུ་མདུན་གྱིས་མཁྱེན་རུང་ཁོང་གི་ཐུགས་བརྩེ་དང་ས་གནས་ས་ཐོག་གི་མི་ཤི་རྟ་འགྱེལ། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་དཀའ་རྙོག་དང་མགོ་རྙོག་གང་ཐད་ལ་ཐུགས་བསམ་བཞེས་ནས་ཁོང་གིས་ལམ་དབུ་མ་དེ་གསུངས་པ་རེད།
ཞི་བའི་གྲོས་འཆར་དོན་ཚན་ལྔའམ། སི་ཊ་ཊི་སྦག་གི་ཡིག་ཆ་དེ་ང་ཚོས་མཐའ་མར་སྟོན་ས་ནི་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་ རྗེ་མེ་ཁ་ཊར་ལགས་རེད། ཁོང་གིས་༼ཁྱོད་ཚོའི་མཐའ་མའི་འབབ་ས་གང་ཡིན་༽ཅེས་དྲིས་དུས་ད་ལྟའི་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་ས་གནས་རང་སྐྱོང་འདི་བཤད་ཡོད་པ་འདྲ། སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་རྗེ་མེ་ཁ་ཊར་ལགས་དང་པོར་ཧང་སངས་པའི་བཟོ་འདྲ་ཞིག་འདུག ༼དེས་ན་ཁྱོད་ཚོས་ག་རེ་རྩོད་གིན་ཡོད་༽ཅེས་པའི་བློ་ཞིག་འཁོར་ཏེ་དྲིས་ཡོད་པ་འདྲ། དེའི་སྐོར་རྒྱ་རི་རིན་པོ་ཆེར་སྐད་ཆ་དྲིས་དང་ཁོང་གིས་གསལ་བོར་གསུང་གི་རེད་འདོད། མ་མཐར་གསུང་དགོས་ངེས་ཤིག་རེད།
ང་ཚོར་བོད་དོན་བཤད་རྒྱུའི་རང་དབང་སྤུ་ཙམ་མེད་པ་དེ་ནི། ཐ་ན་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ལས་ཀྱང་ཤེས་ཐུབ་གི་རེད། ཚོགས་ཆེན་དེ་འདྲ་ཞིག་བསྐོང་རྒྱུ་སྐུ་མདུན་གྱི་དགོངས་གཞི་ཡིན་ཡང་། མཐའ་མ་དེར་ཚོགས་ཆེན་གྱི་བགྲོ་གླེང་དང་གྲུབ་འབྲས་དེ་ཨ་རི་གཞུང་གི་ཐུགས་འདོད་ལྟར་འགྲོ་དགོས་བྱུང་བ་རེད། ཚོགས་ཆེན་གཉིས་པ་འཚོགས་ཀྱང་ཕན་ཐོགས་མ་བྱུང་བ་རེད། མཐའ་མ་དེར། སྐུ་མདུན་གྱིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐུགས་འགན་མི་བཞེས་རྒྱུའི་ཐུགས་ཐག་བཅད་པ་རེད། ༼ཁོང་གིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐུགས་འགན་མི་བཞེས་རྒྱུའི་དགོངས་གཞི་ནི་ཐད་ཀར་དུ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རྩེད་མོ་འདི་དག་ལ་འབྲེལ་ཡོད་མེེད་མ་ཤེས།༽
ད་ནི་བོད་པ་ཚོས་ཕྱི་རྐྱེན་མ་ཤེས་པར་ནང་རྐྱེན་ཁོ་ན་རེད་འདོད་གིན་ཡོད་པ་འདྲ། ད་དུང་ནང་ཁུལ་ལ་བསམ་ཚུལ་བཤད་དུས་ཕྲག་དོག་དང་ཕྲ་མ། ཞེ་སྡང་། འཁོན་སེམས་སོགས་ཡོང་གི་ཡོད་པ་འདྲ། འདི་དག་ནི་བློས་བཟོད་པ་ཞིག་མིན་སྟབས་ང་ཚོ་ཡང་ད་ཆ་གོ་ལ་རང་བཞིན་གྱི་འཐབ་རྩོད་འདིའི་ནང་ཚུད་ཡོད་དུས། དཀའ་རྙོག་གི་ངོ་བོ་དང་ཁུངས་ཀྱང་རྒྱ་ཆེ་སར་ལྟ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་འདོད།
མཆན། འདི་ནི་ཐད་ཀར་སེམས་ལ་གང་ངེས་པ་དེ་ཡིག་ཐོག་ལ་ཕབ་པ་ཙམ་ཡིན་སྟབས་ཞིབ་ཆའི་རིགས་སྣོན་འཕྲི་དང་བཅས་འགྲོ་ཆོག་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྩོམ་ཡིག་ལྟ་བུ་ཞིག་གི་ངོ་བོར་མེད་པར་ཤར་མར་ཕབ་ཡོད་པ་དེར་ཚང་མར་དགོངས་དག་ཞུ།
ལུང་རིག་རྒྱལ་ལགས་དགོངས་དག
1 དེ་ལས་ལྷག་པའི་རི་མོ་ཆེ་ཙམ་རེ་འབྲི་ཨེ་ཐུབ་བལྟས་ན་གང་འདྲ་འདུག་་་་༼བལྟ་ན་ཞེས་མ་འོང་པ་འབྲི་དགོས་པ་འདོད།༽
2 འདིའི་ནང་དུ་ནུབ་ཕྱོགས་ན་ཚོང་བ་ཆེན་པོ་གཉིས་ཡོད་པ་ནི།་་་་༼ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཞེས་བྲིས་ན་འདོད།༽
3 ༼ཤི་ཀ་གྷོའི་ཞི་ལི་ Chicago Boys༽ཚོ་རེད་་་ཅོས་ཁ་སྒང་བྲིས་ན་སྒྲ་དག་པ་་་ཞི་ལི་ཟེར་བ་ལ་གོ་རྒྱུ་མེད། boy ཞེས་པའི་དོན་་་་བུ་དང་བྱིས་པ་གཡོག་པོ་ཁྱེའུ་སོགས་སུ་གོ་དགོས།
4 ད་ནི་བོད་དོན་འདི་བོད་པ་ཚོས་མགོ་མ་ཚོས་པ་འདྲ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།་་་༼མགོ་མ་འཚོས་པ༽
5 སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་རྗེ་མེ་ཁ་ཊར་ལགས་དང་པོར་ཧང་སངས་པའི་བཟོ་འདྲ་ཞིག་འདུག་་་༼ཧང་སང་པའི་ཟོལ༽
6 དེས་ན་ཁྱོད་ཚོས་ག་རེ་རྩོད་གིན་ཡོད་་་་༼རྩོན་ཀྱིན་ཡོད༽
7 ད་ནི་བོད་པ་ཚོས་ཕྱི་རྐྱེན་མ་ཤེས་པར་ནང་རྐྱེན་ཁོ་ན་རེད་འདོད་གིན་ཡོད་པ་འདྲ-་་་་༼འདོད་ཀྱིན་ཡོད་པར་འདྲ༽་ད་བ་ས་ཀྱི་ག་ང་གི
དུས་བབ་རྩོམ་སྒྲིག་པ་་དོན་འགྲུབ་བཀྲ་ཤིས་ལགས་་་ངས་བོད་ཡིག་ཡག་པོ་ཞིག་མི་ཤེས་ཀྱང་ངས་བྱས་ན་གོང་གི་དེ་ཚོ་ཡིག་ནོར་རེད་བསམ་གྱི་འདུག
ཡིག་ནོར་ལ་ཁྱད་པ་ཡོད་ན་གསུང་དང། ངས་བྲིས་པའི་ཡིག་ནོར་དེ་མ་འགྲིག་པ་ཞིག་དང་ཁྱོད་ཚོས་བྲིས་པའི་ཡིག་ནོར་འགྲིག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཁུར་ཤོག
དེ་མིན་ན་་ཅོ་རིའི་ཡིག་ནོར་འདི་འདྲེ་དང་ཁྱོད་ཚོའི་ཡིག་ནོར་དེ་ལྷ་རེད་དམ། འོན་ན་ག་འདྲ་རེད་དམ།
ལན་ཁུར་ཤོག་ཨ།
བསམ་ཤོག་གི་འོས་འཕེན་སྟངས་འདི་དེང་སྐབས་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པར་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ཡང་། བོད་པ་ཚོའི་གདམ་ག་འདིའི་རྒྱབ་ན་རྨི་ལམ་དང་མགོ་རྙོག་རིང་པོ་ཞིག་མུ་མཐུད་ནས་གནས་ཡོད་པ་གསལ་བོ་རེད་འདོད།
གལ་སྲིད་འདི་ཁྱད་མཚར་བོར་མཐོང་གི་ཡོད་དུས་བོད་པ་ཚོ་དངོས་གནས་ཁྱད་མཚར་བོར་ཆགས་པ་རེད། ལོ་ངོ་ ༦༠ ཡི་འཐབ་རྩོད་འདི་ལ་ཉམས་མྱོང་ཟེར་བ་ཞིག་མེད་སོང་བ་རེད། བོད་དོན་ཅེས་པ་འདི་ལ་གཞི་རིམ་མང་ཚོགས་དང་མཐོ་རིམ་དཔོན་རིགས་ཀྱི་བར་ན་ལྟ་ཚུལ་གྱི་ཧེ་བག་ཆེན་པོ་ཡོད་པའམ། ཡང་ན། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་མགོ་ཤ་དྭངས་པ་ལ་ད་དུང་ལོ་མང་པོ་འགོར་རྒྱུ་ཡིན་པ་བསྟན་པ་རེད་འདོད།
དུས་བབ་དྲ་ངོས་ན། བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་ལ་སྐད་ཡིག་གང་ཞིག་གལ་ཆེན་ཆགས་ཡོད་ཟེར་བའི་བསམ་ཤོག་དེ་ཁྱད་མཚར་ཞིག་རེད་ལ། ལྷག་པར་ཧིན་རྡུ་ལ་ད་དུང་ཀླད་གོར་བྱས་ནས་བསྡད་ཡོད་པ་དེ་ཡང་ཡ་མཚར་ཅིག་རེད།
བོད་བོད་ཀྱིས་ངོ་ཤེས་དགོས་ལ་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱིས་གཙོས་འཛམ་གླིང་མི་དམངས་ཀྱིས་ངོ་ཤེས་དགོས། དེ་བས་སྐད་ཡིག་ཚང་མ་གལ་ཆེན་ཡིན། མ་མཐར་ཡང་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་ལ་སྐད་ཡིག་གཙོ་བོ་འགའ་ཞིག་ངོས་འཛིན་ཆོག་པ་ལས་གཅིག་ངོས་བཟུང་ན་མི་འོས། བསམ་ཤོག་གི་གདམ་གའི་སྐད་ཡིག་འདི་དག་ལས་ད་དུང་གལ་ཆེན་གང་དག་ཡོད་དམ།
རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དབྱིན་ཡིག་དྲ་རྒྱ། གོ་ལའི་དུས་བབ་ཅེས་པའི་བོད་འབྲེལ་གསར་འགྱུར་ཞིག་གི་མཆན་གྱི་ནང་དུ་འདི་ལྟར་བཀོད་འདུག ༼རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཀྱི་ས་དང་རིག་གཞུང་བརྐུས་པ་རེད། རྒྱ་མི་ཧན་མི་རིགས་ནི་ད་ཆ་བོད་ཀྱི་འབྲོག་ཐང་གི་རྩྭ་འདྲ་བོ་རེད། རྒྱ་མིས་བོད་ནས་ག་རེ་བརྐུས་པ་ཐམས་ཅད་ཕྱིར་བོད་པ་ལ་སློག གལ་སྲིད་ཕྱིར་མ་སློག་ན་དཀོན་མཆོག་གིས་རྒྱ་མི་རིགས་ལ་ཉེས་ཆད་ནན་མོ་གཅོད་གི་རེད། དེ་ནས་རྒྱ་མི་རིགས་རྩ་སྟོང་ལ་འགྲོ་གི་རེད་༽ཅེས་བྲིས་འདུག
རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ལ་འདི་འདྲ་བ་འབྲི་ཆོག་གི་ཡོད་ན་འོ་ཙི་རེད། ད་ཡིན་ན་ཁོ་ཚོའི་བརྒྱུད་ལམ་ལ་ག་ལེར་མཆན་རེ་འབྲི་བར་འབད་བརྩོན་བྱ་གི་ཡིན།
ད་ཐེངས་ཀྱི་དུས་བབ་དྲ་ངོས་ཀྱི་བསམ་ཤོག་གི་གྲངས་གནས་དེས་ང་ཚོ་ད་དུང་ཨ་རི་ལ་ཡིད་ཆེས་དང་ཨ་རི་ལ་རེ་བ་བརྒྱབ་སྡད་པ་མཚོན་པར་འདོད། སྟག་མཚེར་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་བོད་དོན་ཐོག་རེ་བ་ཞིག་རྒྱག་ས་ཞིག་ཡོད་ན་ནི་རྒྱ་གར་ཡིན། ཨ་རི་ལ་རེ་བ་མ་བྱེད་ཅེས་པའི་བཀའ་མོལ་དེར་མགོ་རྟིང་བསླགས་ནས་ཉན་པ་འདྲ་བོ་རེད།
ངའི་རྩོམ་ཡིག་དེ་འདི་རུ་མི་གཉིས་ཀྱིས་ལུངས་འདྲེན་བྱས་ཡོད་པ་དེ་རིང་བར་ཏུ་མ་ཤེས། ཁ་སང་དེའི་སྐོར་གྱི་སྐད་ཆ་ཞིག་གོ་ནས་འདིར་བལྟས་བ་ཡིན། རང་རྩོམ་ལ་རང་གིས་འགྲེལ་རྒྱག་དགོས་བ་འདི་ངའི་ལན་ཆགས་ཡིན་ས་རེད་འདོད་ནས་ཅང་བཤད་འདོད་མི་འདུག རིག་པ་རབ་འབྲིང་མཐའ་གསུམ་གྱིས་རང་རང་གི་འདོད་པ་ལྟར་བྱོས། མི་ནག་ཚང་གིས་ཤེས་བཞིན་དུ་ངའི་རྩོམ་ཡིག་འདིའི་ཁ་ཤར་ལ་སྐོར་ཅི་ཐུབ་བྱས་འདུག ངས༼ང་ཚོས་ལམ་ཕྲན་འདི་དེད་ནས་བདེ་བ་ཅན་ལ་འགྲོ་བའི་རྨི་ལམ་བཏང་བ་ཡིན༽་ཞེས་ཁ་གསལ་བོར་བྲིས་ཡོད། ཚིག་འགྲེལ་འདིས་ངའི་རྩོམ་ཡིག་འདིའི་ཁ་ཕྱོགས་བསྟན་པ་ཙམ་ཡིན། དེ་མིན་མང་བོ་མི་བཤད།
བདེ་མོ་བྱོས།
དྲ་གྲོགས་ཚོ་མདོ་བསྡུས་ན་བཤད་ན་་་་་ང་ཚོར་འདི་ལྟར་གྱར་དགོས་པ་གང་ཡིན་ཞེས་ན་་་་་རང་ཅག་ལ་ཨ་རི་ལ་དགོས་པའི་་ཚོང་རྗས་མེད་པ་དང་རྒྱ་ནག་ལ་མཁོ་བའི་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆ་བརྟན་འཛུགས་བྱེད་སའི་་་་་མཐོ་སྒང་ཡིན་པས་སོ་་་་
ད་ནི་རི་སྤྱང་དཀྱིལ་དུ་ལུ་གུ་བཞིན་འཇིགས་སྐྲག་ངང་གཞན་གྱི་སྐྱབས་འོག་དུ་ཡིབ་བསྡད་ལས་་་་་གཞན་མེད་དོ་
བཙན་པོའི་བུས་གསུང་བ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། ཁྱོད་ཀྱི་ལོ་ཚིགས་དེ་བདེན་པ་རེད་འདུག
མི་ནག་ཚང་གིས་གང་ཙམ་ཞིག་བྲིས་འདུག་པར་ཡི་རང་ཞུ་འོས། ཡིན་ནའང་རྒྱལ་ལོ་དོན་གྲུབ་དང་ཏིང་གཉིས་ཀྱི་སྐབས་ནས་དབུ་མའི་ལམ་དང་རང་སྐྱོང་སྐོར་གསལ་བཤད་བྱས་པ་དེས་མིག་རྣ་བ་ཡོད་བཞིན་དུ་འོན་རྟགས་ལྟ་བུ་ཞིག་སྟོན་སོང་སྙམ།
ཆབ་བྲག་གིས་གསལ་བཤད་གནང་བ་ལྟར་རེད། ༡༩༧༤ ལོ་ནས་བཟུང་ནས་དབུ་མའི་ལམ་དང་རང་སྐྱོང་གི་སྐོར་ལ་བཀའ་བསྡུར་བྱུང་ཚུལ་སྔ་ཕྱིར་༸ གོང་ས་མཆོག་གིས་ཞལ་དྲོན་མོ་ནས་གསུང་འབྱིན་གནང་བ་ཚང་མས་ཧ་གོ་དོན་གསལ་རེད།
ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ནིག་སིན་གིས་བཤད་པ་ལྟར་སྔ་ཕྱི་མ་གཏོགས་ཨེ་ཤའི་ཡའི་ནང་དུ་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་གི་འབྲུག་དེ་ཉིན་གཅིག་གཉིད་ལས་ལངས་ཏེ་འཛམ་གླིང་སྟེང་ཆེས་འབྲུག་སྐད་གཅིག་རྒྱག་གི་རེད་ཅེས་བཤད་མྱོང་བ་རེད།
མི་གཅིག་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་དང་། མི་རིགས། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དུས་བབ་ལ་ཚོད་འཛིན་ཐུབ་པ་ཞིག་གཏན་ནས་མ་རེད། ལོ་རྒྱུས་དཀྱོག་མཚམས་སུ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་བསྟུན་ནས་འགྲོ་རྒྱུ་ལས་གཞན་སུ་ཞིག་གིས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཕོ་འགྱུར་དེ་བཀག་ཐབས་མེད་པ་རེད།
རང་བཙན་དང་རང་སྐྱོང་གང་ཞིག་བཤད་ནའང་ང་ཚོར་དགོས་པ་དེ་རང་དབང་དང་། བདེ་སྐྱིད་ཁོ་ན་རེད། དེའི་ཆེད་དུ་ཡོད་ཚད་བློས་བཏང་ཡང་བྱེད་དགོས་པ་རེད།
དམངས་གཙོ་རིང་ལུགས་པའི་ལམ་ནས་ཡོད་ཚད་རང་འདོད་ལྟར་འཐོབ་ཚུལ་ཅང་བཤད་མེད། རེ་བ་བྱེད་འོས་ཚུལ་བཤད་ཡོད། མ་མཐའ་རང་སྐྱོང་ཡག་པོ་ཞིག་རག་གི་རེད་ལབ་ཡོད།
དམངས་གཙོ་ཅན་ལ་ལར་དགེ་མཚན་ཆེ་བ་དང་ལ་ལར་སྐྱོན་དང་ཞན་ཆ་ཅུང་རེ་ཡོད་པ་རེད། གང་ལྟར་དམར་ཕྱོགས་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ལས་རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་ཆེ་ཐག་ཆོད་ཡིན་པ་ཚང་མའི་མིག་གི་མཐོང་བ་ལྟར་རེད།
ཡིད་བཞིན་ནོར་བུའི་སྐུ་ཚེའི་རིང་ལ་རྒྱ་ནག་གུང་ཁྲན་གྱི་ཚེ་ཚད་རྫོགས་པའི་རྩིས་རྒྱག་གིན་ཡོད། དེང་གི་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་གནས་སྟངས་དང་གཞིགས་ཏེ་གོ་སྐབས་བཟང་ཤོས་ཤིག་ཐོབ་པའི་རེ་བ་དང་བཅས་པའི་ཚོད་དཔག་ཡིན། ད་ལྟ་རྒྱུ་ཞིག་དང་རིག་རྒྱུ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད།
གསལ་ལེ་རྒྱལ་གྱི་ཨ་ཁུའི་ལམ་ལྟ་བུ་ཟེར་བ་དེ་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་འཐབ་རྩོད་ལ་བསམས་པ་ལོས་ཡིན་སྙམ།
ཚང་མ་ལ་བཀའ་དྲིན་ཆེ།
ད་ནི་ང་ཚོར་རྒྱུས་མེད་རྒྱུས་གཏམ་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་གི་ཡོད་པ་འདྲ་ཡང་མུ་མཐུད་ནས་བཤད་ན།
༡། གཡུ་དྲུག་དཀར་གྱིས་དབུ་མའི་ལམ་ནི་རང་ཐག་རང་གཅོད་རེད་ཟེར་བ་ནི་ཅུང་ཡ་མཚན། ངས་ནི་ད་བར་དུ་དེ་འདྲ་ཞིག་གོ་མྱོང་བས་རང་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་ཡིན་ཡང་སྲིད།
༢། རྒན་ལྷ་མོ་སྐྱབས་ལགས་ཀྱིས། རྒྱ་ནག་གི་དམངས་གཙོ་ལ་རེ་བ་ཆེན་པོ་རྒྱག་གི་འདུག་རུང་དེ་དུས་ང་ཚོར་ཉི་མ་ཞིག་འཆར་རྒྱུ་ཨེ་ཡོད་སྙམ། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་རིང་ལ་བོད་དོན་ཐག་བཅད་ན་ལེགས་པར་གསུངས་མཁན་མང་བ་ལྟར། རྒྱ་ནག་གི་ཕྱོགས་ནས་ཀྱང་ད་ལྟའི་དམར་ཤོག་གཞུང་གི་སྐབས་ལ་ཐག་བཅད་ན་ནི་གཅིག་ཆོད་ཀྱི་ནུས་པ་ཡོད་པ་རེད། རྒྱ་ནག་དམངས་གཙོར་གྱུར་རྗེས་དཀའ་རྙོག་ཇེ་མང་ལ་འགྲོ་གི་རེད་འདོད། མ་གཞི་ནས། དམངས་གཙོ་ཡོད་ན་དོན་དག་ཐག་གཅོད་བདེ་བ་ཡོད་ན་ནི་ད་ལྟའི་རྒྱ་གར་གཞུང་དང་ཀཤཱི་སྨིར་གྱི་གནད་དོན་ལ་ལྟོས་དང་། མི་ཤི་རྟ་འགྱེལ་གྱི་ལོ་ངོ་ཅི་ཙམ་རེད།
༣། ད་སྐབས་ཨ་རི་ཡང་དམངས་གཙོ་མིན་ཚུལ་བཤད་ཀིན་ཡོད་པ་རེད། དེ་བས་རྒྱ་ནག་ཀྱང་དམངས་གཙོ་ཡང་དག་ཅིག་ལ་འགྲོ་ཐུབ་པའི་རེ་བ་དང་། དེ་དུས་བོད་དོན་ཡང་ཐག་ཆོད་འགྲོ་བ་ཞིག་མཐོང་གི་མི་འདུག འདི་ནི་ང་ལ་རེ་བ་གཏན་ནས་མེད་སོང་བས་མ་ཡིན་པར། སྐུ་ཉིད་ཀྱི་རེ་བ་མཐོ་དྲགས་པར་འདོད་ནས་བཤད་པ་ཡིན།
༤། ནམ་མཁའ་བསྟན་འཛིན་ལགས་ཀྱིས་བཤད་པ་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། ༡༩༧༡ ལོ་ནས་བཟུང་ཡིན་རུང་། ངས་ནི་ལྐོག་ལྐོག་སུད་སུད་ཀྱི་ལོ་ངོ་དེ་དག་གི་མཐའ་མར། བོད་དོན་འདི་ཡང་ཁ་ཕྱོགས་གསར་པ་ཞིག་ལ་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བའི་ལོ་མཚམས་ཙམ་ལ་བཤད་པ་ཡིན།
༥། རྒྱལ་ལོ་དོན་འགྲུབ་ལགས་ཀྱིས་ཁོང་ཉིད་མགོ་སྐོར་འོག་ལ་ཐེབས་ཚུད་ལོ་ཤས་གོང་ཡོངས་ཁྱབ་ཏུ་བསྒྲགས་སོང་སྟབས་འདི་ལ་དོགས་པ་འདྲ་བྱེད་དགོས་དོན་ཨེ་ཡོད། ༧སྐུ་མདུན་གྱིས་ཀྱང་ཁོང་ཉིད་ད་ལྟའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་འདི་ལ་རེ་བ་བརླག་སོང་སྐོར་གསུངས་པ་ཡང་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁོང་ལ་དབུ་སྐོར་ཞུས་པའི་དབང་གིས་མ་རེད་དམ།
༦། གསལ་ལེ་རྒྱལ་གྱི་ལྷུག་རྩོམ་ཞིག་འདིར་ཐེངས་གཉིས་ལ་དྲངས་སོང་། གསལ་ལེ་རྒྱལ་ཁོ་རང་གིས་དྲངས་པ་ཡིན་ན་ནི་བཤད་རྒྱུ་འདྲ་ཡོད་སྲིད་ཀྱང་། ལུང་འདྲེན་མཁན་གྱིས་གོ་བ་ཅི་འདྲ་ཞིག་བླངས་ཡོད་མེད་མ་ཤེས། གོ་བ་ལོག་ན་ཅི་བྱ། དཔེར་ན། ལམ་བུ་དེ་ཨ་ཁུ་གཅིག་པུས་བཟོས་ཚུལ་ནི། དབུ་མའི་ལམ་ནི་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གཅིག་པའི་དགོངས་གཞི་རེད་ཟེར་རམ། དེ་ལྟར་གོ་བ་བླངས་ཚེ། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་མང་མོས་ཐག་གཅོད་དང་། དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་བཅས་གང་ལ་འཇོག འདི་ནི་སྲིད་དབང་སྒེར་གཅོད་ལྟ་བུར་ཁ་བཏང་བ་མ་རེད་དམ། ཡང་། བོད་དོན་རྩོད་མཁན་དང་བོད་དོན་ཐད་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་ནི་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གཅིག་པུ་ཡིན་པར་བཤད་ན་ནི་དེ་བས་ཀྱང་ཁྱད་མཚར། འདི་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བཤད་ཀྱིན་པ་མ་རེད་དམ། ༡༩༥༩ ལོ་ནས་ད་བར་དུ་བོད་དོན་ཐད་ཚེ་སྲོག་ཕུལ་མཁན་དང་། ད་བར་གྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་མཐའ་དག ཐ་ན་ཁ་སང་དེ་རིང་རང་ལུས་མཆོད་འབུལ་བྱེད་མཁན་གྱི་བོད་མི་འདི་དག་གང་ལ་འཇོག་དགོས་པ་རེད།
༧། བྲག་རི་དང་བྲག་རྡོ་ཡང་རང་བཙན་དང་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་འགག་རྡོ་རེར་གོ་བ་ལེན་གི་ཡོད་ན་ནི་སྐད་ཆ་དེར་དོན་དག་ཡོད་པ་མ་རེད། ཉིན་ཤས་སྔོན་རྒན་ལྷ་མོ་སྐྱབས་ལགས་ཀྱིས། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་མདུན་ན་བྲག་རྡོ་ཞིག་ཡོད་ཚེ། རང་བཙན་གྱི་མདུན་ན་བྲག་རི་ཞིག་ཡོད་པར་བཤད་པ་རེད། འདི་ལྟའི་བསྡུར་ཚད་ཀྱི་ཧེ་བག་ཆེ་ཆུང་ཞིག་ཁོང་གི་སེམས་ལ་ཇི་ལྟར་དྲན་མིན་མ་ཤེས། གཅིག་བྱས་ན་འགག་རྡོ་འདི་གཉིས་ཀར་ཆེ་ཆུང་མེད་ཀྱང་སྲིད།
གནས་སྐབས་དེ་ཙམ་མོ།
ཐོག་མར་ངས་ནམ་མཁའ་བསྟན་འཛིན་ལགས་སུ་ཚིག་གཅིག་ཞུ་བར་འདོད། Henry Kissingerརྒྱ་ནག་ཏུ་བསྐྱོད་སཀབས་ཁོ་པ་སྲིད་འཛིན་གྱི་སློབ་སྟོན་པ་ཞིག་རེད། ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་གྱི་སློབ་སྟོན་རྐུབ་སྟེགས་དེ་ནི་སྲིད་འཛིན་Truman སྐབས་གསར་འཛུགས་བྱས་པ་ཞིག་རེད། Henry Kissinger་རྒྱ་་ནག་ལ་བསྐྱོད་སྐབས་ཨ་རིའི་རྒྱལ་དོན་དྲུང་ཆེ་ནི་willam Roger ཞུ་བ་ཁོང་རེད།
Henry Kissinger་རྒྱ་ནག་ལ་གསང་སྐྱོད་བྱེད་སྐབས་རྒྱལ་དོན་དྲུང་ཆེ་ཁོང་གི་ཡང་རེ་ཞིག་རིང་ཤེས་མེད་པ་འདྲ། དེ་གཅིག་ཡིན། གཉིས་ནས་ལུང་རིགས་ལགས་སུ་ཞུ་རྒྱུར། ནིག་སྶན་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་འབྲེལ་ལམ་ཐོག་མ་བྱུང་སྐབས་ཁོ་ཚོའི་གྲོས་གཞི་གཙོ་བོ་ཐའེ་བན་དང་བེ་ནཱམ་གཉིས་རེད། རྒྱ་ནག་ཕྱོགས་ནས་ཨ་རིས་ཐེ་བན་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད་ཡུལ་གྲུ་དེར་ཡོད་པའིི་ཨ་རིའི་དམག་དཔུང་རྣམས་དུས་ཚོད་རྒྱས་བཅད་ཀྱིས་ཕྱིར་འཐེན་བྱེད་དགོས་ལུགས་བརྗོད་ཡོད། དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་ཕྱོགས་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་བྱང་བེ་ནམ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱ་རྒྱུ་མེད་ལུགས་སོགས་བརྗོད་ཡོད། གཞན་ཡང་ཁའམ་བྷོ་དྲི་ཡ་དང་ལའོ་ཡི་གནད་དོན་མདོ་ཙམ་ཞིག་ ཨ་རིས་དེའི་མཉམ་དུ་དྲུད་ཡོད་པ་འདྲ། འོན་ཀྱང་ཕྱོགས་གཉིས་ཀས་བོད་དོན་རྐང་གིཅག་ཀྱང་གླེང་མེད་པ་འདྲ། ཉེ་དུས་ངས་ནིག་སན་དང་རྒྱ་ནག་གི་འབྲེལ་ལམ་གསར་འཛུགས་བྱེད་ཕྱོགས་དང་དེའི་རྒྱབ་ལྗོངས་སྐོར་གྱི་དཔེ་དེབ་གཅིག་བཀླགས་པ་ཡིན། དེའི་ནང་སྐབས་དེར་བོད་དོན་གླེང་སྔོང་བྱས་ལུགས་གཅིག་ཀྱང་གསལ་མི་འདུག ཐོག་མར་ངས་ནམ་མཁའ་བསྟན་འཛིན་ལགས་སུ་ཚིག་གཅིག་ཞུ་བར་འདོད། Henry Kissingerརྒྱ་ནག་ཏུ་བསྐྱོད་སཀབས་ཁོ་པ་སྲིད་འཛིན་གྱི་སློབ་སྟོན་པ་ཞིག་རེད། ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་གྱི་སློབ་སྟོན་རྐུབ་སྟེགས་དེ་ནི་སྲིད་འཛིན་Truman སྐབས་གསར་འཛུགས་བྱས་པ་ཞིག་རེད། Henry Kissinger་རྒྱ་་ནག་ལ་བསྐྱོད་སྐབས་ཨ་རིའི་རྒྱལ་དོན་དྲུང་ཆེ་ནི་willam Roger ཞུ་བ་ཁོང་རེད།
Henry Kissinger་རྒྱ་ནག་ལ་གསང་སྐྱོད་བྱེད་སྐབས་རྒྱལ་དོན་དྲུང་ཆེ་ཁོང་གི་ཡང་རེ་ཞིག་རིང་ཤེས་མེད་པ་འདྲ། དེ་གཅིག་ཡིན། གཉིས་ནས་ལུང་རིགས་ལགས་སུ་ཞུ་རྒྱུར། ནིག་སྶན་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་འབྲེལ་ལམ་ཐོག་མ་བྱུང་སྐབས་ཁོ་ཚོའི་གྲོས་གཞི་གཙོ་བོ་ཐའེ་བན་དང་བེ་ནཱམ་གཉིས་རེད། རྒྱ་ནག་ཕྱོགས་ནས་ཨ་རིས་ཐེ་བན་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད་ཡུལ་གྲུ་དེར་ཡོད་པའིི་ཨ་རིའི་དམག་དཔུང་རྣམས་དུས་ཚོད་རྒྱས་བཅད་ཀྱིས་ཕྱིར་འཐེན་བྱེད་དགོས་ལུགས་བརྗོད་ཡོད། དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་ཕྱོགས་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་བྱང་བེ་ནམ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱ་རྒྱུ་མེད་ལུགས་སོགས་བརྗོད་ཡོད། གཞན་ཡང་ཁའམ་བྷོ་དྲི་ཡ་དང་ལའོ་ཡི་གནད་དོན་མདོ་ཙམ་ཞིག་ ཨ་རིས་དེའི་མཉམ་དུ་དྲུད་ཡོད་པ་འདྲ། འོན་ཀྱང་ཕྱོགས་གཉིས་ཀས་བོད་དོན་རྐང་གིཅག་ཀྱང་གླེང་མེད་པ་འདྲ། ཉེ་དུས་ངས་ནིག་སན་དང་རྒྱ་ནག་གི་འབྲེལ་ལམ་གསར་འཛུགས་བྱེད་ཕྱོགས་དང་དེའི་རྒྱབ་ལྗོངས་སྐོར་གྱི་དཔེ་དེབ་གཅིག་བཀླགས་པ་ཡིན། དེའི་ནང་སྐབས་དེར་བོད་དོན་གླེང་སྔོང་བྱས་ལུགས་གཅིག་ཀྱང་གསལ་མི་འདུག kissinger གྱིས་ཕྱིས་སུ་རང་ཉིད་ཨ་རིའི་རྒྱལ་དོན་དྲུང་ཆེ་ཆགས་སྐབས་བོད་དེ་བཙོངས་པ་ཡིན་པ་འདྲ།་ དེ་རིང་དུས་ཚད་ཀྱི་རྐྱིན་པས་འདི་ཙམ་ཡིན་ནོ།
དབུ་མའི་ལམ་གསལ་ལེ་རྒྱལ་གྱི་ཨ་ཁུའི་ལམ་ལྟ་བུ་རེད་ཟེར་བ་ངོ་མ་རེད། དཔེ་འདྲ་བོ་ཞེ་བོ་བཞག་འདུག འདི་ན་ལམ་ལུགས་ཆེན་པོ་གླེང་བཞིན་པའི་ནང་ལའང་འབྲེལ་ཞིག་འཇོག མེ་མཆོད་གནང་བའི་དཔའ་བོ་དག་ང་ཚོ་རང་གི་ཕ་གཅིག་མ་གཅིག་ནི་མིན་པས། ང་ཚོས་ད་དུང་རང་བཙན་དང་དབུ་མ་གང་སྙིང་རྗེ་འདུག་གླེང་ནས་ལྷོད་ལ་འབབ་ཆོག་གི བོད་ནང་དུ་ལོ་ལྔ་བཅུའི་ནང་ཚུན་ལ་སྐད་རིག་འཇིག་ཉེན་འདུག་ཀྱང་། ང་ཚོའི་བུ་ཕྲུག་ཚོ་ནི་ཕྱི་རྒྱལ་ནས་མཁས་དབང་གི་གོ་ས་ལེན་ངེས་ལ། ང་ནི་དཔའ་བོ་རང་ཚུགས་ཅན་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་པས་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་འགོར་ཡང་རྒྱ་དར་དམར་པོ་འོག་ལ་མི་འགྲོ་ཟེར་ནས་འདུག ཅིས་ཀྱང་རང་བཙན་ཟེར་བ་དང་ལམ་དབུ་མ་ཞེས་པ་རྦད་དེ་ལམ་ལོག་ཁ་ཁར་གོ་དགོས་ན། ལམ་དབུ་མ་ཞེས་པ་སྐབས་སུ་སྤྱད་པའི་ཐ་སྙད་ཙམ་རེད་མ་གཏོགས་མདོ་དོན་ཆོས་དང་མཐུན་པའི་བོད་མིའི་རིག་གཞུང་གི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ཀྱིན་པ་རེད། རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལག་ལེན་གང་ཡང་མེད་ན་རང་བཙན་ཞེས་གླེང་ཡང་མདོ་དོན་༼I don’t care anything གང་ལྟར་ཡང་ང་རྒྱ་འོག་ལ་མི་འདུག༽ ཟེར་བ་ཙམ་ལས་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་རེད། ཅི་ཞིག་ལས་བཞིན་པ་དང་རང་དགར་འདུག་མཁན་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་རེད། ང་ཚོས་འཐབ་རྩོད་གང་ཞིག་གནང་ཡང་དབུ་མའི་ལམ་རྩོད་པའི་ཐབས་ལམ་དུ་འགྱུར་གྱི་ཡོད་པ་རེད། ལས་འགུལ་ཅི་ཞིག་སྤེལ་ཀྱང་རང་བཙན་རྩོད་པའི་ཐབས་ལམ་དུ་འགྱུར་གྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། དེ་བས་དབུ་མ་རྩོད་མཁན་ཡོད་ལ་རང་བཙན་རྩོད་མཁན་མེད་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། རྩོད་མཁན་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཆ་ནས་ཡོང་རྒྱུ་ཡོད་མེད་ལ་ཡང་ཁྱད་པར་ཡོད་རེད། དེ་བས་ང་ནི་སྤྱང་པོ་རང་བྱེད་ཀི་ཡིན། རྒྱ་ནག་འུ་ཐུག་ཏེ་དབུ་མའི་མང་ཐོག་ནས་བོད་ལ་རང་དབང་གི་གོ་སྐབས་ཞིག་བྱིན་ན་རྒྱ་དར་དམར་པོས་ཞྭ་བཟོས་ཤིང་རྒྱ་ཡིག་ནག་རིལ་གདན་ལ་བཏིང་ནས་འདུག་གི་ཡིན། ཡང་ནམ་ཞིག་དབུས་གཙང་རྒྱ་མ་བོད་དང་། ཁམས་པ་རྒྱ་མ་བོད། ཨ་མདོ་རྒྱ་མ་བོད་ཚོས་ཨོ་་ང་ཚོ་སྔོན་མ་བོད་ཅེས་པ་རང་བཙན་ཡོད་པའི་མི་རིགས་དེ་ཡིན་པས་རང་བཙན་དུ་འདུག་རྒྱུ་ཡིན་ཟེར་སྐབས་དེ་ག་ནང་བཞིན་རྒྱ་དར་དམར་པོ་གདན་ལ་བཏིང་ཞིང་རྒྱ་ཡིག་རྒྱ་སྐད་ལྕེ་ལ་འཁྱེར་ནས་འགྲོ་གི་ཡིན།
ང་ཚོས་ནམ་ཡང་ཕྱི་མིག་བལྟ་དགོས་བ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དཀྱོགས་མཚམས་རེ་རེ་ཡིན་ལ། དེ་རིང་ཁྱོད་ཀྱིས་སླར་ཡང་གླེང་འདི་བསླངས་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ། འོན་ཀྱང་གོང་གི་བྱུང་རིམས་འདི་ཚང་མ་ལོ་ཚིགས་འདིར་སྦྱར་ན་མི་འོས། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་བྱུང་རིམ་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་རིམ་པ་དང་དམིགས་བསལ་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་དང་བྱུང་རིམས་སྐོར་གྱི་བཀའ་སློབ་ལས་ལྷག་པ་ཞིག་ང་ཚོར་འགྲེལ་བཤད་དགོས་བར་མ་མཐོང་མོད། གློ་སྨོན་ཐང་གི་དམག་སྒར་སྒོ་རྒྱག་དགོས་བ་དང་ཨ་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་བའི་བྱུང་རིམ་ལོ་ཚིགས་འདི་ལ་སྦྱར་ན་དེ་བས་མི་འོས། རྒྱུ་མཚན་Henry Kissinger་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཆེས་ཐོག་མ་༡༩༧༡་ལོའི་དབྱར་ཁར་པ་ཁི་སི་ཐན་བརྒྱུད་ནས་གསང་བསྐྱོད་བྱས་རྗེས་། ༼སྐབས་དེར་Henry Kissingerཨ་རིའི་རྒྱལ་དོན་དྲུང་ཆེ་རེད༽ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་་Richard Nixon ༡༩༧༢ལོའི་དཔྱིད་ཀར་ཉིན་བདུན་རིང་གི་འཚམས་གཟིགས་བྱས་བ་ཨ་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་སྲིད་འཛིན་འགྲོ་འོང་བྱས་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་མ་དེ་ཡིན་པ་ཡོང་གྲགས་ཡིན་ལ། སྐབས་དེའི་ཨ་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་ཐོག་མ་བྱུང་རྗེས་ཨ་རིའི་དབུས་གསང་བའི་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་བོད་ལ་གོ་མཚོན་རོགས་སྐྱོར་མཚམས་འཇོག་བྱས་བར་གཞན་ཕྱོགས་གཅིག་བུ་ལ་ངན་ཁག་འགེལ་རྒྱུ་མི་འདུག་བསམ། སྤྱིར་རོགས་སྐྱོར་དེ་ཧ་ཅང་གསང་བའི་སྒོ་ནས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་ཤེས་བཞིན་དུ་བོད་པའི་ངོས་ནས་སྐབས་དེར་དམག་སྦྱོང་ཐོབ་རྗེས་བོད་ནང་ལ་གོ་མཚོན་གཡུག་པར་འགྲོ་མཁན་གྱི་གྲོས་ནས་ཁ་ཤས་གྱིས་གོ་ལག་གཡུག་པ་ཐད་ཀར་རྒྱ་ལག་ཏུ་ཤོར་བ་དང་ཁ་ཤས་ཀྱིས་མི་དམངས་ལ་ང་ཚོར་ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་མི་དམངས་ནང་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱས་བ་༼བཙན་རྒོལ་རྒྱལ་སྐྱོབ་ཀྱི་དེབ་ཕྲེང་ནང༽གསལ་སྟབས། རྒྱལ་ཁབ་སུ་ཡིན་ཡང་ཕྱོགས་གཉིས་ཀས་ཆ་རྐྱེན་ལྡན་པའི་གྲོས་མོལ་བྱེད་ན་མངོན་ལྐོག་གང་རུང་ནས་སུས་ཀྱང་རྒྱལ་མཚམས་དང་ཡང་ན་རྒྱལ་ཁོངས་ལ་ཚུར་རྒ྄ོལ་བྱེད་མི་ཆོག་པའི་ཆ་རྐྱེན་མི་འདོན་མཁན་ཞིག་ཡོད་སྲིད་རྒྱུ་མ་རེད། ལོ་རབས་བདུན་ཅུ་བ་ནི་དམག་ཆེན་གཉིས་བའི་ཆག་འཇིགས་དང་དངངས་འཚབ་ཡལ་ནས་རྒྱུན་རིན་སོང་མེད་སྟབས་སྐབས་དེར་ཨ་རི་གཙོས་བའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནས་བབ་དང་ལྷག་པར་མི་རྣམས་སྐྲག་དངངས་བྱེད་ས་གཅིག་བུ་དེ་ར་ཤི་ཡས་ཤར་ཡོ་རོབ་་ཀྱི་ཡོ་གྷོ་སོ་ལོ་ཝ་ཀེ་ཡ་ནས་སར་བྷེ་ཡ་འི་ཕྱོགས་ཡོད་ཚད་དང་། པོ་ལན་ཌི་ནས་འཇར་མན་གྱི་ཕྱེད་ཀ་བར་བཟུང་ཚར་སྟབས་དམག་ཆེན་གསུམ་པ་ཟེར་བ་ཞིག་ལངས་རྒྱུ་ཡིན་པའི་་སྐྲག་འཇིགས་འོག་ལྷག་པ་རེད། དེར་བརྟེན་ཨ་རྒྱ་གཉིས་ལ་གྲོས་མོལ་བྱུང་རྗེས་རྒྱ་ནག་ར་ཤི་ཡའི་ཕྱོགས་ལ་ལངས་རྒྱུ་མིན་པ་གཏིང་ཐག་ཆོད་པ་དང་། ཝེ་ཏི་ནམ་གྱི་དམག་འཁྲུག་མཚམས་བཅད་སྟབས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྒང་ནས་མི་འདིར་གདིང་འཇོག་ཆེ་རུ་ཕྱིན་པ་རེད། ༼དེར་༡༩༧༣ནོར་ཝེའི་ཞི་བདེ་གཟེངས་རྟགས་ཀྱང་མི་འདིར་ཐོབ་པ་རེད༽
ལོ་རབས་བདུན་ཅུ་བ་བོད་པར་མི་འདིས་གྱོང་སྤྲད་པའི་ལོ་ཚིགས་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་ང་ཚོས་རྒྱལ་སྤྱི་གནས་བབ་དང་བསྟུན་མི་དགོས་བའི་ལས་ཀ་ཞིག་ལས་རྒྱུ་ལྷག་ཡོད་པ་མ་རེད།
སྐབས་དེའི་ཨ་རིའི་ཕྱི་འབྲེལ་སྲིད་བྱུས་ལ་ཐད་ཆ་ཤོར་ནས་བྷང་ལ་བདེ་ཤིས་ལ་རྒོལ་ཕྱིར་པ་ཀི་སི་ཐན་ལ་རོགས་སྐྱོར་ཕོན་ཆེན་བྱས་བ་Kissingerགྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་གསལ་བོ་ཡོད་པ་རེད། དེའི་མ་ཚད་ལོ་རབས་བརྒྱད་བཅུ་བ་ནས་ཨ་ཧྥི་གྷ་ནི་སི་ཐན་གྱི་མོའུ་ཇ་ཧ་ཌིས་ལ་སྟོབས་ཤུགས་བསྣན་ནས་ར་ཤི་ཡར་རྒོལ་ལན་སློག་སྐབས་བྷེན་ལ་ཏེན་གྱི་དཔའ་སྙན་གླིང་ལ་གྲགས་པ་རེད། འོན་ཀྱང་ལོ་བཅུ་ལྷག་ལས་མ་འགོར་བར་དགུ་བཅུ་གཅིག་གི་ཆག་སྒོ་བྱུང་ཏེ་མཐར་ལོ་རེར་ཨ་སྒོར་དུང་ཕྱིར་ལྔ་བརྒྱ་ལྷག་གི་འགྲོ་གྲོན་ཅན་གྱི་དམག་འཁྲུག་འདི་ལངས་བ་རེད། མཐར་ངས་བཤད་དོན་ཨ་རིའི་ལྟ་བུའི་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཞིག་གིས་ཀྱང་དུས་ཚོད་དང་གནས་བབ་ལ་འགྱུར་བ་ཐེབས་སྐབས་ཁེ་གྱོང་གཉིས་ཀ་ཉོ་དགོས་ས་ནས། ས་ལག་མཐིལ་ཙམ་མི་དབང་བའི་ང་ཚོའི་གཞུང་ལ་གཏན་འཇག་གནས་ཐུབ་པའི་དམག་སྒར་ཞིག་འཛུགས་ཡུལ་གང་ན་ཡོད། དེ་མ་ཟད་༧༩ལོ་རྒྱལ་ལོ་དོན་འགྲུབ་མཆོག་གིས་འབྲེལ་ལམ་བཙུགས་པ་ཡང་རྗེས་སུ་གནས་བབ་མང་པོར་དུས་དང་བསྟུན་ནས་འགྱུར་བ་ཐེབས་རེད་མ་གཏོགས་སྐབས་དེར་མགོ་སྐོར་འོག་ཐེབས་པ་ཞིག་ཨེ་ཡིན་ནམ།
མཆན་འདི་དྲན་ཚོད་ལྟར་བྲིས་བ་ཡིན་པས་ཡི་གེ་གཏགས་ནོར་དང་ཆད་ལྷག་ཡོད་ན་དགོངས་དག་ཞུ། ད་ཉལ་རྒྱུ་ཡིན།
༡༽ སྤྱིར་རང་བཙན་དང་རང་སྐྱོང་གཉིས་ཀྱི་གང་ཞིག་ཐོབ་པའི་རེ་བ་ཡོད་མིན་ཐོག་ནས་བལྟས་ན་རང་སྐྱོང་ཐོབ་རེ་ཆེ་བ་དེ་མཁས་པ་དང་ཉམས་མྱོང་ཅན་མང་པོའི་དགོངས་ཚུལ་ཞིག་རེད་ལ་དེ་ནི་དངོས་ཡོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་གཞིར་བཞག་གི་དོན་དངོས་ཤིག་ཀྱང་རེད་སྙམ།
༢༽ ངས་དེང་སང་གཙོ་བོ་རང་སྐྱོང་དང་རང་བཙན་གང་ཞིག་ལ་ཨུ་ཚིགས་རྒྱག་དགོས་ལུགས་བརྗོད་ཀྱིན་མེད། གོ་སྐབས་དམ་འཛིན་གྱིས་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་མནའ་གན་འཇོག་རྒྱུ་དང་གཉིས་ནས་རྒྱ་རིགས་དམངས་གཙོ་དོན་གཉེར་བས་གཙོས་སྐྱིད་སྡུག་གཅིག་པའི་སོག་པོ་དང་ཡུ་གུར་སོགས་དང་ནུས་པ་ཆིག་སྒྲིལ་གྱིས་རྒྱ་ནག་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་དབང་འཛིན་ལམ་ལུགས་འདི་གང་མྱུར་དམངས་གཙོ་དངོས་སུ་འགྱུར་རྒྱུར་ནུས་པ་འདོན་དགོས་ཚུལ་བཤད་ཀྱིན་ཡོད།
༣༽ ངས་རྒྱུ་མཚན་གཙོ་བོ་ཞིག་དེ་སྔ་ནས་ཞང་ཀང་དང་བསྡུར་ནས་བོད་དོན་གླེང་གིན་ཡོད། འདི་ངེས་པར་གླེང་དགོས་པ་ཞིག་མཐོང་གིན་ཡོད། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཞང་ཀང་དམིགས་བསལ་སྲིད་འཛིན་ས་ཁུལ་ཡིན་ཚུལ་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་པ་རེད། དོན་ངོ་མ་དམིགས་བསལ་གྱི་སྲིད་འཛིན་ས་ཁུལ་ཞིག་ངོས་འཛིན་དགོས་ན་ནི་ཉེ་བའི་ཆར་བོད་ལས་ལྷག་པའི་དམིགས་བསལ་ཅན་ཞིག་མེད་སྙམ། རྒྱུ་མཚན་བོད་ནི་དེ་སྔ་རང་བཙན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པས་སོ། དེ་བས་བོད་ལ་ཆེ་ས་ནས་རང་བཙན་དང་འབྲིང་ས་ནས་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ལ་ལམ་ལུགས་གཉིས། ཆུང་ས་ནས་རང་སྐྱོང་ཆེན་མོའི་ཐོབ་ཐང་བཅས་ཡོད་པ་རེད། གནད་དོན་འདི་རིགས་ཞང་ཀང་དང་བསྡུར་ས་མི་འགྲོ་བ་དང་བསྡུར་ན་མི་འོས་པ་བསྡུར་མི་ཆོག་པ་སོགས་སྨྲ་བ་རྣམས་ལ་གནས་ལུགས་ཡང་དག་ཅི་ཞིག་ཤོད་རྒྱུ་ཡོད་དམ།
༤༽ བོད་ནང་གི་ངོ་རྒོལ་འདི་རིགས་རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་ཡང་མ་དག་པར་ངོ་རྒོལ་བྱེད་མཁན་དུ་ཙམ་ཡོད་མེད་མི་ཤེས་ཀྱང། ངས་བལྟས་ན་རྩ་ཁྲིམས་ལ་རྒོལ་བ་མིན་པར་དབང་སྒྱུར་པ་ལ་རྒོལ་བ་རེད། རྒྱུ་མཚན་ནི་རྩ་ཁྲིམས་སུ་ཆོས་དད་རང་མོས་སོགས་ཡོད་པར་བཤད་ཀྱང་ལག་ལེན་དངོས་ལ་ཁྲིམས་དང་མི་མཐུན་པ་བྱེད་པས་སོ།
༥༽ སྤྱིར་ན་ང་ཚོས་ཕ་རོལ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཉེས་པ་འདྲ་མིན་དང་ཞན་ཆ་གང་མང་ཐོག་ནས་སྐྱོན་བརྗོད་རྒྱུ་ལོས་ཡོད་མོད། ལྟེ་བ་ནི་སྲིད་དབང་སྒེར་འཛིན་གྱི་ཏང་སྲིད་ལ་རྒོལ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་ལ། འདི་ཕམ་ཉེས་སུ་གཏོང་ཐུབ་ན་དམངས་གཙོར་འགྱུར་དགོས་པས་རྩ་ཁྲིམས་ལ་ལེགས་བཅོས་རང་བཞིན་གྱིས་འགྲོ་རྒྱུ་ཞིག་རེད་ལ་སྐབས་དེར་རང་ཐག་རང་གཅོད་ཀྱི་གོ་སྐབས་ཤིག་ཀྱང་ཐོབ་རེ་ཡོད། མ་མཐར་ཡང་རྒྱལ་ཕྲན་མཉམ་འབྲེལ་ལམ་ཡང་ན་རང་སྐྱོང་ཆེན་མོའི་བགོ་སྐལ་ཞིག་ཐོབ་ངེས་རེད་སྙམ།
༤༽
ལུང་རིགས་ལགས། ཁྱེད་ཀྱིས་བཤད་པའི་སྐད་ཆ་དེར་ངས་ལགས་སོ་ཟེར་ཐབས་བྲལ་སོང་། གང་ཞེ་ན། ཁྱེད་ཀྱིས་(༦། ང་རང་གི་འདོད་པ་ནི། ད་ལྟའི་ཆར་རང་བཙན་དང་ལམ་དབུ་མ་བཤད་སྡོད་པ་ལས། བོད་མི་རིགས་ལ་ཡང་མི་རིགས་གཞན་པ་བཞིན་རང་ཐག་རང་གཅོད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དགོས་པ་དང་ཡོད་པ་དེ་རྩོད་དགོས་པར་འདོད། ཐོབ་ཐང་འདི་རག་ཉིན་ནས་ལམ་ཁ་གང་ལ་འགྲོ་མང་མོས་ཐག་གཅོད་བྱས་ཆོག་གི་རེད།)ཟེར་ཚུལ་ལ་བལྟས་ན་ཁྱེད་ལམ་དབུ་མར་རྒྱུས་དེ་ཙམ་མེད་པ་འདྲ། ལམ་དབུ་མ་ལབ་ན་མ་ལབ་ན་བོད་མི་རིགས་འདི་བོད་རང་ཉིད་ནས་སྐྱོངས་དགོས་པར་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་པ་རེད། དེ་ཡང་ཁ་གསལ་ཙམ་བཤད་ན་རང་ཐག་རང་གཅོད་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་རེད།
(༤། ད་ལོ་མེར་སྲེག་བྱས་པའི་དཔའ་བོ་དེ་དག་དང་། བཙོན་དུ་ཕྱིན་པའི་བོད་རིགས་དེ་དག་ནི་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་འོག་འདུག་འདོད་ནས་བློས་གཏོང་འདི་དག་བྱས་པ་ཨེ་ཡིན། རང་སྐྱོང་བསྩད་པ་ཨེ་རེད།) ཁྱེད་ཀྱི་དྲི་བ་འདིར་ལན་མ་བཏབ་སྔོན་ལ་གསལ་བཤད་བྱེད་རྒྱུ་གཅིག་ཡོད་པ་ནི། ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་དང་རྒྱ་ནག་དམར་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ཀྱི་དབྱེ་བ་འབྱེད་དགོས།中华人民共和国 ཟེར་བ་འདི་བསྐལ་བའི་བར་དུ་གནས་ཐུབ་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་རེད། འོན་ཀྱང་རྒྱ་ནག་དམར་ཕྱོགས་སྟེ་中国共产党ཟེར་བ་འདི་ཡུན་གནས་ཐུབ་པ་ཞིག་མ་རེད་སྙམ། དེས་ན་ད་ལོར་མེར་སྲེག་བྱེད་མཁན་དང་བཙོན་དུ་ཚུད་པའི་དཔའ་རྒོད་ཚོ་ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་མཁན་ཡིན་པ་གསལ་བོ་རེད་མོེད། རང་བཙན་བསྩད་པ་ཡིན་མིན་ངས་དངོས་གནས་མི་ཤེས། ཁོང་ཚོར་ཐུན་མོང་གི་འབོད་ཚིག་ཞིག་ཡོད་པ་ནི། ༧གོང་ས་མཆོག་བོད་དུ་ཕེབས་དགོས་ཟེར་བ་འདི་རེད་ཅེས་གསར་ལམ་ཁག་ན་མཐོང་རྒྱུ་འདུག
(༥། རྒྱ་མི་རིགས་ཀྱི་མངོན་འདོད་ཀྱང་ད་ལྟའི་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་ཀྱི་དམར་པོའི་རྒྱལ་ཁབ་འདིའི་ཕན་ལ་འགྲོ་བཞིན་པའི་སྐབས་སུ། བོད་མི་རིགས་ཀྱིས་རང་བཙན་ནི་རྨི་ལམ་ཙམ་དུ་ཡང་འཁོར་མི་ཐུབ་པ་ནི་མི་རིགས་འདིའི་བླ་ཆད་པའི་རྟགས་རེད་འདོད།)འདི་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ཁོ་ན་ལས་མ་མཐོང་བའི་གནད་དོན་ཞིག་རེད། ང་ཚོས་རང་བཙན་རྨི་ལམ་དུ་ཡང་འཁོར་མ་ཐུབ་པ་གཏན་ནས་མ་རེད་མོད། ལམ་འདི་འདྲ་ཞིག་ལ་ཞུགས་དགོས་དོན་ནི། སྐྱེ་བདུན་རིལ་བུ་སླེབས་རེག་བར་ཨ་ཕའི་སྐྱེ་བ་ཟད་རྒྱུ་རེད། ཅེས་པའི་དཔེ་ལྟར་བོད་མི་རིགས་རིག་གཞུང་དང་བཅས་པ་གནས་སྐབས་རིང་ཆག་འཇིག་ཡ་ང་བ་འདི་ལས་སྐྱོབས་པའི་མྱུར་ལམ་ཞིག་ཡིན་ལ། འདི་ནི་༧གོང་ས་མཆོག་གི་དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་ལ་མཁས་པའི་སྤྱོད་པ་རླབས་ཆེན་ཞིག་ཏུ་མཐོང་གི་ཡོད། འོན་ཀྱང་མྱུར་ལམ་འདི་འགྲུབ་དང་མ་འགྲུབ་ང་ཚོ་གངས་ཅན་པ་ཡོད་དོ་ཅོག་ལ་རེག་ལས་པ་ལས། མྱུར་ལམ་འདི་སྟོན་པ་པོ་གཅིག་བུར་རེག་ལས་པ་ཞིག་མ་རེད། མ་གཞི་སྐད་འདི་ངས་ཁྱེད་ལ་མཛུབ་མོའི་རི་སྟོན་བྱས་སོང་། ཁྱེད་གནས་ཚུལ་འདི་འདྲ་ཞིག་ལ་མགོ་རྨོངས་མཁན་ཞིག་གཏན་ནས་མ་རེད།
(༡། བསམ་ཚུལ་ཐུང་ངུ་འདིའི་ནང་དུ་ངས་རང་བཙན་དང་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་གང་འོས་ཀྱི་སྐོར་བཤད་མེད་མོད)སྐད་ཆ་འདི་ཆོ་མེད་པ་རང་རེད། ཁྱེད་ཀྱིས་རང་བཙན་བཤད་ཀྱིན་མེད་ན། ངས་ཁྱེད་ལ་དྲི་བ་ཞིག་ལྡོག་འདི་བྱེད། ‘རང་སྐྱོང་བསྩད་པ་ཨེ་རེད།’’དྲི་བ་འདིས་དོན་ཅི་ཞིག་ཡིན། ཁྱེད་ཀྱིས་རང་བཙན་བཤད་མ་པ་འགྲིག་གི་མི་འདུག་ཅེས་ངས་ནམ་ཡང་ཤོད་ཀྱི་མེད་མོད། སྐད་ཆ་འདིའི་རྒྱབ་ལྗོངས་ཧ་ཅང་གསལ་བོ་རེད། གནས་སྐབས་དེ་ཙམ་བྱ།
འདི་ནས་གསལ་བོ་བཟོ་རྒྱུ་ཞིག་ལ།
༡། བསམ་ཚུལ་ཐུང་ངུ་འདིའི་ནང་དུ་ངས་རང་བཙན་དང་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་གང་འོས་ཀྱི་སྐོར་བཤད་མེད་མོད། རང་བཙན་བཤད་གིན་ཡོད་པ་རེད་ཟེར་ན་ནི་དེ་ལྟར་དུ་གོ་བ་ལེན་རོགས།
༢། གནད་དོན་རྙིང་བ་བསྐྱར་བཤད་རེད་ཟེར་བ་ནི་བདེན་སྲིད། མི་སོ་སོའི་ལྟ་རྒྱ་དང་ཐོས་རྒྱའི་ཁྱད་པར་མི་འདྲའི་ཕྱིར།
༣། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཕན་ལ་འགྲོ་ས་མེད་པ་གཏན་འཁེལ་འདྲ་བོ་བཤད་པ་ནི་ཅུང་ཡ་མཚན་རེད། སྐུ་ཞབས་ལོའུ་ཞོ་པོ་ལ་སོགས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་ཤེས་ཡོན་པ་གྲགས་ཅན་དག་གིས་ནི། ད་སྐབས་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་བཟོ་བཅོས་དང་། རྒྱལ་ཕྲན་མཉམ་འབྲེལ་བཤད་གིན་ཡོད་དུས། བོད་པ་ཚོས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིའི་ནང་དུ་འཚུད་ཐབས་བྱེད་ཀྱིན་པ་ནི་ཡ་མཚན་རེད།
༤། ད་ལོ་མེར་སྲེག་བྱས་པའི་དཔའ་བོ་དེ་དག་དང་། བཙོན་དུ་ཕྱིན་པའི་བོད་རིགས་དེ་དག་ནི་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་འོག་འདུག་འདོད་ནས་བློས་གཏོང་འདི་དག་བྱས་པ་ཨེ་ཡིན། རང་སྐྱོང་བསྩད་པ་ཨེ་རེད།
༥། རྒྱ་མི་རིགས་ཀྱི་མངོན་འདོད་ཀྱང་ད་ལྟའི་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་ཀྱི་དམར་པོའི་རྒྱལ་ཁབ་འདིའི་ཕན་ལ་འགྲོ་བཞིན་པའི་སྐབས་སུ། བོད་མི་རིགས་ཀྱིས་རང་བཙན་ནི་རྨི་ལམ་ཙམ་དུ་ཡང་འཁོར་མི་ཐུབ་པ་ནི་མི་རིགས་འདིའི་བླ་ཆད་པའི་རྟགས་རེད་འདོད།
༦། ང་རང་གི་འདོད་པ་ནི། ད་ལྟའི་ཆར་རང་བཙན་དང་ལམ་དབུ་མ་བཤད་སྡོད་པ་ལས། བོད་མི་རིགས་ལ་ཡང་མི་རིགས་གཞན་པ་བཞིན་རང་ཐག་རང་གཅོད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དགོས་པ་དང་ཡོད་པ་དེ་རྩོད་དགོས་པར་འདོད། ཐོབ་ཐང་འདི་རག་ཉིན་ནས་ལམ་ཁ་གང་ལ་འགྲོ་མང་མོས་ཐག་གཅོད་བྱས་ཆོག་གི་རེད།
༧། གསར་ལམ་ནས་ཐོས་པ་ལྟར་ན། ཨ་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་དེ་ཡང་ད་ནི་མི་ལོ་ ༤༠ རྗེས་ལ་གཞི་ནས་འགྱུར་བ་གཞན་ཞིག་ལ་འཕོ་འགོ་ཚུགས་པར་བཤད། ཨེ་ཤ་ཡ་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་གོ་རིམ་དེ་ཡང་གསར་དུ་སྒྲིག་རྒྱུ་ཡིན་ཚུལ་གླེང་། འདི་དག་ཀྱང་ང་ཚོས་དོ་སྣང་བྱ་ཡུལ་གལ་ཆེན་རེ་རེད་འདོད།
༨། ད་ལྟའི་ཆར་ང་ཚོ་ནང་ཁུལ་ནས་མ་འཆམ་པ་འདྲ་བོ་མཐོང་རུང་། རྐྱེན་ངོ་མ་དེ་ཕྱིའི་གནོན་ཤུགས་ཀྱི་འོག་ལ་ཚུད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བཤད་དབང་ལས་དབང་ཅི་ཡང་མ་བྱུང་བ་རེད་འདོད་པ་དེའོ།
དུས་བབ་ཁང་དང་རྩོམ་སྒྲིག་པའི་ལས་ཀ་འདི་དེང་སང་ས་གནས་གཅིག་ནས་སམ་ལས་ཁུངས་ཤིག་ནང་ལ་གཏན་འཇགས་སྡོད་ནས་སྒྲུབ་དགོས་པ་ཞིག་མ་རེད། དྲ་ལམ་གྱི་ལས་རིགས་ཚང་མ་དུས་ལྟར་སྒྲུབ་ཐུབ་སོང་ན་ཁོ་རང་གར་ཡོད་གང་སོང་ལ་ཁྱད་པར་མེད། གཅིག་བྱས་ན་རྒྱལ་ཁམས་སྐོར་བཞིན་དུ་རྩོམ་སྒྲིག་པ་དང་གསར་འགོད་པའི་བྱ་བ་སྒྲུབ་ན་དགེ་མཚན་མང་གི་རེད། ད་ལྟ་མྱི་ནག་ཚང་དུས་བབ་ཁང་གི་ལས་བྱེད་དངོས་ནང་ན་མེད་ཀྱང་དང་བླང་རྩོམ་སྒྲིག་པ་འདྲ་བོ་གནང་ཆོག་གི་རེད། འདི་ལ་ལས་ཁུངས་དང་དོ་བདག་ཕན་ཚུན་བར་ནས་གྲོས་བྱས་ཆོག
གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཅག་ལ་དམིགས་བསལ་དྲི་བའི་རིགས་ཡོད་ཚེ་ང་ཚོས་ཕྱོགས་ངོས་གཉིས་ནས་ཁ་རེ་གྲག་ཐབས་ལོས་བྱེད།
སྐད་ཆ་རྙིང་པ་ཞིག་སླར་ཡང་ལངས་ཡོང་གིན་འདུག གནད་དོན་འདི་གླེང་ཆོག་ལ་དཔྱད་ཆོག་མོད། ཐ་མའི་འབབ་ས་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་དབུ་ལམ་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ལས་བརྒལ་ཐབས་མེད་པ་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་གྱིས་ར་སྤྲོད་བྱས་ཡོད། གནས་ཚུལ་འདིའི་ཐད་ འདི་ལ་སྐུ་ཞབས་གསལ་ལེ་རྒྱལ་གྱིས་འདི་ལྟར་བཤད་ཡོད།
ང་ཚོའི་སྡེ་བའི་གཉའ་ན་ཡོད་པའི་ལམ་ཕྲན་དེ་ད་དུང་འགྲུབ་མེད་ནའང་དེ་ནི་མི་གཅིག་གིས་ལས་བ་རེད། ངེད་ཚང་གི་ཨ་ཁུ་གཅིག་པུས་ལས་བ་རེད། ཨ་ཁུས་བསམ་བློ་མང་བོ་བཏང་ནས་ལས་བ་རེད། ད་དུང་ཨ་ཁུས་བཟོ་བཅོས་ཀྱང་མང་བོ་བྱས་བ་རེད། ཨ་ཁུའི་ཚ་བོ་ཞིག་གིས་རྒྱ་ནག་ནས་ནང་འདྲེན་བྱས་བའི་ལྕགས་ཟམ་བཅུ་བདུན་བཙུགས་པ་རེད། ཕྱིས་སུ་ཨ་ཁུ་རང་ཉིད་ནས་ཧྥ་རན་སིའི་གྲོང་ཁྱེར་སི་ཏ་སི་བྷོ་ནས་ནས་ནང་འདྲེན་བྱས་བའི་རྣོ་ཟམ་ལྔ་བཙུགས་པ་རེད། ད་དུང་ཨ་ཁུས་ལྷ་འདྲེ་འདུལ་ཐབས་ཀྱི་གྲོས་མོལ་དགུ་བྱས་བ་རེད། དེ་ལའང་གསལ་འདེབས་བདུན་བྱས་བ་རེད། ཨ་ཁུས་ལམ་ཕྲན་དེ་ལས་སྐབས་ང་ཚོས་དགའ་སྤྲོ་ཆེན་པོས་བལྟས་ནས་བསྡད་པ་ཡིན། ང་ཚོས་ལམ་ཕྲན་དེར་ཞུགས་ནས་བདེ་བ་ཅན་ལ་འགྲོ་བའི་རྨི་ལམ་མང་བོ་བཏང་བ་མ་ཟད་རི་རྩེ་ལ་གངས་སེང་རྟགས་ཅན་གྱི་དར་ལྕོག་ཅིག་འཛུག་དགོས་བསམ་ཡོད། དྲང་མོར་བཤད་ན་ང་ཚོས་རང་ངོས་ནས་ས་ལྕགས་ཁེམ་གང་ལེན་རོགས་ཀྱང་བྱས་མ་མྱོང་མོད། ལམ་གྱི་བཟོ་བཀོད་ལ་ཇུས་གཏོགས་མང་བོ་བྱས་མྱོང་། ང་ཚོས་ལམ་ཕྲན་འདི་ལམ་སེང་འགྲུབ་པའི་རེ་བ་བྱས་མྱོང་ཡོད།
ལམ་ཕྲན་འདི་ལུང་རྒན་ནག་ལྡང་གི་ཉིན་སྲུབ་གཉིས་ཀའི་བར་ན་ལས་ཡོད། དེ་ནི་ཨ་ཁུའི་ཐབས་མཁས་ཐུགས་རྗེ་ལས་འཁྲུངས་བའི་ལས་གཞི་ཞིག་རེད་ཟེར། ཡིན་ནའང་མི་ལ་ལས་ལམ་ཕྲན་འདི་ཉིན་ངོས་སུ་མ་ལས་བ་དེ་ཨ་ཁུའི་ནོར་འཁྲུལ་རེད། ལམ་འགྲོ་བ་དག་ཉིན་མར་བརྡེབ་ནས་ངལ་གསོ་བྱེད་ཆོག་གི་རེད་ཟེར་ལ། ཡང་མི་ལ་ལས་སྲུབ་ངོས་སུ་ལས་ན་བཟང་ཚུལ་ཡང་བཤད་བཞིན་འདུག གང་ལྟར་མི་ཚང་མར་སེམས་ཁུར་གཞན་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་ལུང་རྒན་ནག་ལྡང་ལ་ཕུགས་ཡོད་མེད་མི་ཤེས་བ་དེ་རེད། དང་སྐབས་ལམ་ལས་བ་ཁ་ཤས་ཡོད་ནའང་བྲག་རྡོ་ཆེན་པོ་ཞིག་ལ་འཐོག་ནས་ཡུན་རིང་ལ་ལུས་སོང་། མི་ལ་ལས་བྲག་རྡོ་ཞིག་གིས་ལམ་ཁ་བཅད་འདུག་པས་ཐབས་ཤེས་འཐེན་དགོས་ཟེར་ལ། ཡང་མི་ལ་ལས་བྲག་རི་ཞིག་གིས་ལམ་ཁ་བཅད་འདུག་པས་ཐབས་ཤེས་མི་འདུག་ཟེར། གལ་ཏེ་བྲག་རྡོ་འདི་གཏོར་བ་ཡིན་ནའང་ད་དུང་ལུང་རྒན་ནག་ལྡང་ལ་ཕུགས་ཡེད་མེད་མི་ཤེས་བས་བསམ་བློ་གཞན་ཞིག་བཏང་ན་ལེགས་པའི་བསམ་ཚུལ་བཤད་མཁན་ཡང་བྱུང་མྱོང་། ལམ་གྱི་བཟོ་བཀོད་པ་ཚོས་ཉལ་ནས་སྐད་ཆ་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་པས་ལམ་ལས་བ་དང་ཁོ་ཚོའི་བར་ན་འབྲེལ་ཐག་མེད། དེ་བས་ཁོ་ཚོས་ཡིད་ཚོད་ཀྱི་སྐད་ཆ་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་པ་ལས་བྲག་རི་དང་བྲག་རྡོ་གང་ཡིན་དངོས་སུ་མཐོང་མཁན་གཅིག་ཀྱང་མི་འདུག དགོད་སྤྲོ་བ་ཞིག་ལ་མི་མང་བོས་བྲག་རི་དང་བྲག་རྡོ་གང་ཡིན་ཡང་ང་ཚོས་རང་ངོས་ནས་ཐབས་ཤེས་འཐེན་མི་ཐུབ་པས། ས་ཡོམ་ཆེན་པོ་ཞིག་བརྒྱབས་པ་ཡིན་ན་བྲག་རྡོའམ་བྲག་རི་དེ་ཕྱོགས་ངོས་གཞན་ཞིག་ལ་འགྲིལ་འགྲོ་གི་རེད་ཅེས་ས་ཡོམ་ཞིག་རྒྱག་པའི་རེ་བ་བྱས་ནས་བསྡད་འདུག ཁོ་ཚོས་ཁ་སང་དེ་རིང་ས་ཕྱོགས་ཡར་མར་ལ་ས་ཡོམ་རྒྱག་སྟངས་དེར་བལྟས་ན་ང་ཚོར་ས་ཡོམ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོང་བའི་རེ་བ་འདུག་ཟེར།
གལ་ཏེ་ས་ཡོམ་ཞིག་བརྒྱབས་པའི་དབང་དུ་བཏང་ནའང་ས་ཡོམ་དེས་རང་ཉིད་ས་འོག་ཏུ་བཅུག་མི་ཡོང་ངམ་སྙམ་པའི་སེམས་ཁུར་མི་འདུག ཡང་བསྐྱར་བྲག་རྡོ་གཞན་ཞིག་ལམ་སྟེང་དུ་གཡུག་མི་ཡོང་ངམ་སྙམ་པའི་སེསམས་ཁུར་ཡང་མི་འདུག ས་ཡོམ་དེས་ཨ་ཁུས་ལོ་ངོ་མང་བོའི་རིང་ལ་ལས་བའི་ལམ་ཁ་དེ་རྩ་མེད་དུ་བཏང་མི་ཡོང་ངམ་སྙམ་པའི་སེམས་ཁུར་དེ་བས་ཀྱང་མི་འདུག ཚང་མས་ས་ཡོམ་སེམས་བཟང་ཞིག་ཡོང་བའི་རེ་བ་བྱེད་ཀྱིན་འདུག བྲག་རྡོ་དེའི་འོག་ཏག་ཏག་ནས་ས་ཡོམ་ཞིག་ཡོང་བའི་རེ་བ་བྱེད་ཀྱིན་འདུག
གནས་ཚུལ་རྦད་དེ་གསར་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་མ་ཡིན་ཀྱང་། གནད་འགག་ཆེན་པོར་ཚོར། དུས་སྐབས་འདིར་འདི་ལྟར་གླེང་རིན་ཆེ་ལོད་ཀྱང་མི་ཤེས་པར་འདུག
མྱི་ནག་ཚང་དང་ཆབ་བྲག་པ་གཉིས་ཀྱི་གླེང་སྟེགས་འདིར་བྱོན་ནས་རྩོད་གླེང་གཤའ་མ་ཞིག་བྱོས་དང་བློ་སྐྱེད་གོ་རྟོགས་ཧ་ཅང་ལེགས་པོ་ཡོང་ངེས་འདུག
རྒན་ལགས་འདི་ལྟར་གསུངས་ནས་མ་བོར་ཅིག ཕེབས་དང་། དེང་སྐབས་ཁྱེད་ལ་དུས་ཁོམ་ཡང་ཕྲན་བུ་ཡོད་བཟོ་འདུག
དབུ་མ་དང་རང་བཙན་གྱི་མི་སྣ་གཙོ་གྲས་གཉིས་ཀྱང་ཡིན།
མི་ནག་གིས་དུས་བབ་དང་ཆབ་བྲག་པས་སཱ་ར་བསྐྱུརད་བ་ཕང་ང་ལ་ཨང་།
ཕེབས་རོགས་གནང་། ཐུགས་རྗེ་ཆེ། ང་ཚོ་བསྒུགས་ནས་ཡོད།
འདིས་ཅི་ཞིག་བརྗོད་འདོད་པ་གསལ་བོ་མི་ཤེས་ཀི། བསྒྱུར་མཚམས་དང་དབེ་མཚམས་དེ་འདྲ་ཞིག་སྔར་ནས་བཟུང་གླེང་གི་ཡོད་ལ། རྒྱ་ནག་དང་ཨ་རིར་གྲོགས་འབྲེལ་བྱུང་བ་ཙམ་མ་ཟད་འཛམ་གླིང་ཧྲིལ་བོ་འགྱུར་ལྡོག་གསར་པ་ཞིག་གི་ནང་དུ་ཐིབ་རྐྱེན། དབུ་མའི་ལམ་བཏོན་པ་ནི་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཡང་ཡང་གསུངས་པ་མ་ཟད། རྒྱ་རི་ཚང་སོགས་འགན་ཡོད་མི་མང་པོ་ཞིག་ཀྱང་དེ་བཞིན་གསུངས་སོང་། དོན་དངོས་ཀྱི་སེམས་ཁུར་ཅན་མང་པོ་ཞིག་གིས་འདི་ཙམ་མ་ཟད་འདི་ལས་ཀྱང་ལྷག་པ་མང་པོ་བརྗོད་མྱོང་བ་རེད། འོན་ཀྱང་། འདིའི་ཕན་ཆད་ད་དུང་མང་པོ་ཞིག་ཤེས་དགོས་རྒྱུ་ཞིག་མི་མཐོང་མོད། ཤེས་གསལ་གྱི་གནད་དོན་འདིའི་ཁ་གཏད་དུ་སྔར་བཞིན་ དབུ་མའི་ལམ། ཡང་ན་འཚེ་མེད་ཞི་བ་ཟེར་བ་ལྟ་བུའི་ཚིག་གཅིག་གཉིས་ལས་མི་རྙེད་ཁོ་ཐག་ཡིན་པ་འདྲ།
༡༩༧༥ ལོའི་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་གྱི་གསུང་འཕྲིན་ལས་དྲངས།
༼ བོད་གངས་ལྗོངས་སུ་གནས་པའི་རང་རིགས་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་རྣམས་ནས་རང་གི་ལུས་སྲོག་ཉམ་ཉེས་ལ་མི་ལྟ་བར་རང་དབང་གི་དོན་དུ་འཐབ་རྩོད་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་བྱས་ཏེ་བཙན་འཛུལ་མཁན་རྣམས་ནམ་ཡང་བག་ཕེབས་ལྷིང་འཇགས་མི་ཐུབ་པའི་དཀའ་ངལ་བཟོ་བཞིན་པ་ལྟར་ང་ཚོ་ཕྱི་རྒྱལ་རང་དབང་ཡུལ་ཁག་ནང་ཡོད་པའི་བོད་མི་རྣམས་ནས་ཀྱང་བོད་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་གི་བསམ་འདུན་དང་མཐུན་པར་བོད་རང་དབང་རང་བཙན་སྒྲུབ་པའི་ལས་འགན་འདི་དག་ནི་ནམ་ཡང་འདོར་ཐབས་མེད་ཅིང༌། དེ་མིན་ཡུལ་ཁག་མི་རིགས་གཞན་དག་གི་ལས་དོན་ལ་ང་ཚོས་ཐེ་བྱུས་བྱེད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡང་མེད། ༽
་༡༩༧༤ ལོའི་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་གྱི་གསུང་འདི་ན་འདུག་ལགས། དཔྱད་གཞི་ཙམ་དུ་དྲངས་པ་ཡིན།
མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་དང༌། ཚེ་གཡོག་གི་དུས་ཚོད་ཡུན་རིང་བྱུང་རྗེས་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོར་རང་བཙན་ཐོབ་པའི་སྐབས་སུ། ང་ཚོ་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་མ་འོངས་པའི་མདུན་ལམ་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའི་རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་ཡོངས་རྫོགས་བརླག་པས་མ་ཚད། བོད་མི་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་རང་ཁྱིམ་བྲལ་ཏེ་བཙན་བྱོལ་དུ་གྱར་བ་དང༌། དེ་ལས་ཆེས་མང་ལུས་སྲོག་ཆུད་ཟོས་སུ་གྱུར་ཡོད། གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་འདིས་གོང་གི་གནས་ཚུལ་ཆ་ཚང་བ་མཚོན་པའི་ཐོག ལྷག་པར་བརྗིད་ཆགས་ཧི་མ་ལ་ཡའི་ཚུར་རོལ་གྱི་བོད་མི་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་བརྒལ་བ་དང༌། ཕ་རོལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་པོ་རྣམས་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ཏུ་བདེ་སྡུག་མཉམ་མྱོང་བྱེད་པའི་སྙིང་དོན་ཡང་མཚོན་པ་ཡིན།
གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་འདིའི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། བོད་དོན་ཡིན། བོད་དོན་ཞེས་པ་གང་ཡིན་ནམ། དེ་མི་རིགས་ཤིག་དང༌། རྒྱལ་ཁབ་ཅིག ལྟ་བ་ཞིག་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་པ་དེ་ཡིན་ནམ། ཡང་ན་བཙན་བྱོལ་བ་ཉུས་ཤས་ཤིག་གི་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ཆེད་འབད་རྩོལ་བྱེད་པ་ཞིག་ལ་ཟེར་བ་ཨ་ཡིན་སྙམ་ན། དེ་དག་གང་ཡང་མ་ཡིན། བོད་དོན་ནི་བོད་མི་མང་གི་དོན་དང༌། དེ་ཡང་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་གནད་དོན། མི་རིགས་ཤིག་གིས་རང་གི་མ་འོངས་པའི་མདུན་ལམ་ཐག་གཅོད་ཇི་ལྟར་བྱ་བའི་རྩ་དོན་ཡིན་པས། ཇི་སྲིད་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་འདོད་བློ་མ་ཁེངས་པ་དེ་སྲིད་དུ་བོད་དོན་གྱི་འཐབ་རྩོད་མུ་མཐུད་ནས་བྱ་ངེས་ཡིན།
ངེད་རང་དྲང་བདེན་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོད། གལ་ཏེ་དེ་གཉིས་མེད་ན་འགྲོ་བ་མི་ཡི་རིགས་ལ་རེ་བའི་གཞི་རྩ་གཏན་ནས་མེད་པར་འགྱུར། བོད་དང༌། བོད་འདྲ་བ་རྒྱ་མིའི་བཙན་དབང་འོག་ཚུད་པའི་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་རྣམས་ཐེ་བའི་རྒྱལ་ཁབ་སུ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་སོ་སོའི་རང་དབང་གི་དོན་དུ་འཐབ་རྩོད་བྱེད་པའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པར་ཡིད་ཆེས་ཡོད།
དེང་སྐབས་ལྷ་ས་དང༌། ས་མཚམས་འགའ་ཤས་ལ་ཕྲན་བུ་གུ་ཡངས་སུ་ཕྱིན་པའི་རྣམ་འགྱུར་མཐོང་ན་ཡང༌། བཙན་བྱོལ་བའི་བརྗོད་བབས་ལྟར་ན༑ སྤྱིར་བཏང་བོད་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་གིས་མྱོང་བཞིན་པའི་དཀའ་སྡུག་ཆུང་དུ་ནམ་ཡང་མ་ཕྱིན་པར་ད་དུང་ཤིན་ཏུ་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོའི་ཐོག་གནས་འདུག གནས་སྟངས་དེ་འདྲའི་འོག་ཏུ་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལྷ་ཡུལ་དུ་འབོད་པའི་བཟོ་གྲྭ་དང༌། འཁོར་ལམ། གནམ་ཐང་སོགས་ཡོད་པ་དང་མཉམ་དུ་ན་གཞོན་མང་པོས་རང་གི་མི་རིགས་ལྟོགས་ཤིར་འགྲོ་བ་གཉིས་མི་མཐུན་པར་མཐོང་བ་ལ་ཡ་མཚན་ཅི་ཞིག་ཡོད། གཟི་བརྗིད་དུ་རློམས་པའི་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་དེ་དག་གིས་སྤྱིར་བཏང་བོད་མི་རྣམས་ལ་ཁེ་ཕན་ཅི་ཡང་ཐོབ་མེད་ཅིང༌། གནད་དོན་གཅིག་རང་བྱུང་བ་ནི་གུང་བྲན་ལྟ་སྤྱོད་སློབ་སྦྱོངས་བྱས་པའི་བོད་མི་ན་གཞོན་མང་པོ་བློ་འདོད་མི་ཁེངས་པ་བྱུང་བ་དེ་ཡིན།
བོད་མི་མང་དེ་འདྲ་བའི་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་དང༌། བློ་འདོད་མི་ཁེངས་པར་གནས་པའི་རིང་ལ་ང་ཚོས་ཁོང་ཚོའི་ཚབ་བྱས་ཏེ་སྐད་འབོད་འབད་རྩོལ་བྱ་དགོས་པ་ང་ཚོའི་ལས་འགན་ཡིན་ཞིང༌། ལས་འགན་དེ་དག་ཆེ་ཞིང་ལྕི་བ་ཡིན་ན་ཡང༌། བོད་ནང་གི་སྤུན་ཟླ་མི་མང་གི་སེམས་ཤུགས་ལས་མི་ལྷག་ཀྱང་མི་ཞན་པའི་ཐོག་ནས་འབད་བརྩོན་མཐར་ཕྱིན་པ་བྱ་དགོས།
མ་འོངས་པའི་བོད་ཀྱི་མདུན་ལམ་ལ་རེ་བ་མེད་པའི་མུན་ནག་ནམ་ཡང་མིན། རྒྱལ་སྤྱིའི་གནས་ཚུལ་མི་བརྟན་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས་འཛམ་གླིང་གང་སར་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་འགྲོ་བཞིན་པ་ལྟར། བོད་ནང་དུ་ཡང་འགྱུར་བ་ཞིག་ངེས་པར་ཡོང་དགོས་པ་མ་ཟད། དྲང་བདེན་ང་ཚོའི་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་ཅིང༌། མཐར་ཐུག་གི་རེ་བ་དང་སེམས་ཤུགས་ཀྱང་ང་ཚོའི་ཕྱོགས་ན་ཡོད། བོད་མི་རིགས་ཡོངས་ལ་འཚམས་འདྲི་བཅས།། །།
བསམ་ཚུལ་དམར་རྗེན་དུ་བསྐྱུགས་པ་བཟང་གི བསམ་ཚུལ་འདི་དག་ཐག་གཅོད་དཀའ་བའི་གནད་དོན་རིགས་ཤིག་མ་རེད་འདོད།
འདིར་ཞུ་འདོད་པ་གཅིག་ནི། བོད་རང་བཙན་བློས་མི་གཏོང་རང་གཏོང་གི་གནས་བབ་ངོ་མ་དེ་༡༩༥༡ལོར་བྱུང་ཟིན་པ་ཞིག་རེད། འདི་ཁས་མ་བླངས་ན་ཚང་མ་འཁྱོག་ཚར་བ་རེད། དེ་བས་རང་བཙན་བཞག་ནས་རང་སྐྱོང་གི་ལམ་གཞན་ཞིག་འཚོལ་དགོས་པ་དེ་ཡང་༡༩༧༤ལོ་ཙམ་ནས་དབུ་ཚུགས་ཚུལ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཞལ་དྲོན་མོ་ནས་གསུངས་ཡོད་ལ། དེའི་དཔང་རྟགས་སྐབས་དེ་ཙམ་ནས་བཟུང་བའི་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་གྱི་གསུང་འཕྲིན་ནང་ནས་གསལ་རྟོགས་ཐུབ་པ་ཞིག་རེད། དེས་ན་ལམ་གསར་བ་དེའི་ཇུས་འགོད་སྔར་ནས་གནང་ཟིན་པ་གང་ཞིག་ལ་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་གྱི་དུས་ཚོད་དེ་༡༩༧༩ལོ་ཆགས་པ་ཙམ་ཞིག་རེད།
བོད་མིའི་ལུགས་གཉིས་དོན་གྱི་བདག་པོས་གཟིགས་ཚུལ་དང་ཐག་གཅོད་གནང་ཚུལ་ཐད་ནས་མ་འོས་པ་དང་ནོར་འཁྲུལ་བྱུང་བར་ངོས་འཛིན་མཁན་ཡང་སྐབས་དེ་དུས་ནས་མང་པོ་ཡོད་པ་ནས་རིམ་བཞིན་ཉུང་བར་གྱུར་ན་ཡང། ད་ལྟ་ཕྱིར་ཉུང་བ་ནས་མང་བར་འགྲོ་བཞིན་པ་ཞིག་མིན་ནམ། གང་ལྟར་བདག་རང་ཉིད་ལ་མཚོན་ན་གནད་དོན་འདིར་ནོར་འཁྲུལ་དང་མི་རིགས་པ་ཞིག་གི་མཐོང་ཚུལ་གཏན་ནས་མི་ཡོང་བས་ན་ཁྱེད་ཀྱི་རྗེས་མཐུན་གྱི་བསམ་ཚུལ་ཅི་ཡང་བཤད་རྒྱུ་མེད། དེའི་ལྡོག་ཕྱོགས་ནས་ཀྱང་ཞུ་དགོས་པ་མ་མཆིས་ཏེ་ད་བར་དུ་བཤད་པ་དག་གིས་འཐུས་པ་ཞིག་རེད། དེས་ན་ད་ནི་ཁྱེད་ཅག་གི་མིག་ཤེལ་དེའི་འོག་གི་རི་མོ་ཆེ་ཆུང་སྣ་ཚོགས་ལ་ལྟད་མོ་ཞིག་ལྟ་འདོད་ཡོད་དོ།
ཁྱེད་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཕལ་ཆེར་ཤེས་འདོད་པ་དག་དག་རེད། གནས་དོན་འདིའི་སྐོར་ལ་དཔྱད་པ་ཞིབ་ཚགས་ཀྱིས་རྩོམ་དེབ་རེ་འདོན་ཐུབ་ན་ཧ་ཅང་། ཁྱེད་ཅག་ལ་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་དང་རྒྱུས་ལོན་བགྱི་གོ་སྐབས་དང་ཆ་རྐྱེན་འཛོམས་ཡོད་ཁར།
གནད་དོན་འདིར་སྐོར་ལ་ཐུགས་སྣང་ཀྱང་མཛད་ཀྱིན་འདུག་པས། ལེགས་འགྲུབ་ཀྱང་ཡོང་ངེས་རེད།
ཅི་སྟེ་དེ་ལྟར་བྱུང་ན་བོད་མི་གང་མང་ལ་རང་རང་ཤེས་དང་། རང་རང་གི་གནས་བབ་གསལ་བོར་འགྱུར་རྒྱུ་རེད།