ལ་ལི་ཀེ་ལའི་བོད་མི་སུད་ཚོང་བའི་མེ་སྐྱོན་གོད་ཆག་ལ་ད་ལྟའི་བར་དུ་ཁྱོན་ཧིན་སྒོར་འབུམ་ ༥༢ ཙམ་ཞལ་འདེབས་སུ་གནང་འདུག་ལ། ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ནས་རོགས་དངུལ་གཏོང་སྐབས་རོགས་དངུལ་སུ་ལ་གནང་བ་ཡིན་ཁ་གསལ་འབྲི་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་སོང་།
ཉེ་སྔོན་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིའི་ལ་ལི་ཀེ་ལ་བོད་མིའི་ཁྲོམ་རར་མེ་སྐྱོན་ཚབས་ཆེན་བྱུང་སྟེ། ཁྱོན་ཚོང་ཁང་ ༡༣༨ ཀྱི་ཚོང་རྫས་ཡོད་ཚད་ཚིག་རོར་གྱུར་ཏེ་ཧིན་སྒོར་ས་ཡ་ ༡༢༩ ལྷག་གི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གྱོང་གུད་ཐེབས་ཡོད་སྟབས། གང་མགྱོགས་ཀྱིས་ཁྲོམ་ར་སླར་གསོ་བྱུང་སྟེ་གྱོང་གུད་ཁ་གསབ་གནང་ཐུབ་པའི་ཆེད་དུ། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་ཛ་དྲག་ངལ་སེལ་རོགས་དངུལ་ཧིན་སྒོར་འབུམ་ ༡༥ དང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་ཧིན་སྒོར་ཁྲི་ ༧། དེ་བཞིན་གཞུང་འབྲེལ་དང་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་སྐྱིད་ཁག་མང་པོ་ནས་རོགས་དངུལ་གནང་ཡོད་པ་ལྟར། བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ནས་ཧིན་སྒོར་འབུམ་གཅིག་ཛ་དྲག་ངལ་སེལ་དུ་གནང་སྟེ་མུ་མཐུད་ས་གནས་གཞོན་ནུ་ཁག་ནས་རོགས་དངུལ་བསྡུ་ཡི་ཡོད་པ་མ་ཟད། དབུས་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་འོག ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༩ རེས་གཟའ་སྤེན་པའི་ཕྱི་དྲོར། དྷ་ས་བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཁང་དུ་( རོགས་དངུལ་འདུ་འགོ། )ཅེས་པའི་སྐྱིད་སྡུག་མཉམ་མྱོང་གི་མཚན་ཚོགས་ཤིག་ཀྱང་བསྡུ་འཆར་ཡོད་འདུག
དེ་རིང་སྔ་དྲོར་གསར་འགོད་པས་ཁ་པར་བརྒྱུད་ལ་ལི་ཀེ་ལ་བོད་མི་སུད་ཚོང་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཞོན་བསོད་ནམས་སྟོབས་རྒྱལ་ལགས་སུ། ད་ལྟའི་ཆར་བོད་མིའི་ཁྲོམ་ར་བསྐྱར་གསོའི་གནས་སྟངས་ག་འདྲ་ཆགས་ཡོད་དྲིས་པར། རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་མེ་སྐྱོན་ཇི་ལྟར་བྱུང་ཡོད་པའི་སྐོར་ལ་ཞིབ་འཇུག་གནང་བཞིན་པ་ཡིན་སྟབས། ད་ལྟའི་ཆར་ཁྲོམ་ས་བསྐྱར་གསོ་བྱེད་པར་དངོས་སུ་ལག་པ་འཆང་ཆོག་གི་མེད་ཀྱང་། སང་ཉིན་ཞོགས་པ་ནས་བཟུང་རྒྱ་གར་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་ལ་འབྲེལ་བ་བྱས་ཏེ། ཁྲོམ་སར་ལག་པ་འཆང་ཆོག་གི་ཡོད་མེད་དང་གཙང་བཟོའི་ཐོག་རབ་དང་རིམ་པ་བྱས་ནས་ལས་ཀ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་བྱུང་།
ད་ལྟའི་བར་དུ་ཁྱོན་ཞལ་འདེབས་སྒོར་ག་ཚོད་ཅིག་འདུས་ཡོད་དྲིས་པར་ཁོང་གིས། དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་ཛ་དྲག་ངལ་སེལ་ཆེད་སྒོར་འབུམ་ ༡༥ དང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་ཡུལ་དངོས་སུ་ཆེད་དུ་ཕེབས་ཏེ་སྒོར་ཁྲི་ ༧ གནང་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཞུང་འབྲེལ་དང་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་སྐྱིད་སྡུག་ཁག་དང་། ཉེ་འཁོར་གྱི་བོད་མིའི་སུད་ཚོང་ས་གནས་ཁག་མང་པོ་ཞིག་ནས་སྐུ་ཚབ་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་བློ་ཕམ་ཆེན་པོས་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་གནང་བ་དང་འབྲེལ། ད་ལྟའི་བར་དངུལ་སྨར་དང་(Chekque)བཅས་ཁྱོན་ཧིན་སྒོར་འབུམ་ ༥༢ ཙམ་ཞལ་འདེབས་སུ་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཐེངས་འདིའི་མེ་སྐྱོན་ཁྲོད་ཁྱོན་ཧིན་སྒོར་ས་ཡ་ ༡༢༩ ལྷག་(༡༢༩༣༤༧༠༡༤)གིས་གྱོང་གུད་ཐེབས་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་བྱུང་།
ཡང་ཁོང་གིས། ལ་ལི་ཀེ་ལའི་ཁྲོམ་རའི་ས་བདག་ལྡི་ལི་གྲོང་སྡེ་རང་སྐྱོང་ལྷན་ཚོགས་( Municipal Corporation of Delhi)ཡིན་པས། དེ་ལ་ཉེ་སྔོན་ང་ཚོས་ས་རིན་ཁྱོན་ཧིན་སྒོར་༨༠༤༧༠༠ ལྷག་ཕུལ་ཡོད་པ་དེ་ཚོ་ཚུར་སློག་རོགས་གནང་། ང་ཚོར་རྐྱེན་ངན་གོད་ཆག་བྱུང་སོང་། རྣམ་པ་ཚོས་དགོངས་པ་བཞེས་པའི་ཐོག་ནས་ང་ཚོར་རོགས་པ་གནང་རོགས། མ་ཟད་རིན་མེད་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཉིན་འཕར་མར་ཁྲོམ་སྟོན་ཆོག་པའི་ཆོག་མཆན་གནང་རོགས་ཟེར་ནས་ས་གནས་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིས་ཞུས་ཡོད་པ་དང་། དེ་ཚོ་ཁ་ནས་ཞལ་བཞེས་གནང་ཡོད་ཀྱང་གུང་གསེང་དུ་ཁེལ་ཏེ་ཡིག་ཐོག་ནས་ལག་བསྟར་ཏག་ཏག་ཅིག་འགྲོ་མེད་སྟབས། སང་ཉིན་ནས་བཟུང་མུ་མཐུད་འབྲེལ་ཡོད་ལ་ཞུ་གཏུག་གི་ལས་འགུལ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་དང་། རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་ད་ལན་མེ་སྐྱོན་བྱུང་བའི་ཚོང་ཁང་ ༡༣༨ གྱི་ཐོ་གཞུང་དང་། བདག་པོ་མི་རེ་ངོས་རེ་ལའང་ཞིབ་འཇུག་གནང་ཟིན་ཡོད་ལ། སྤྱིར་བཏང་ས་སྟོང་དུ་ཚོང་སྟོན་མཁན་དང་། ཡང་ན་རྩྭ་ཁང་རིགས་ནང་ཚོང་སྟོན་མཁན་ལ་ཛ་དྲག་གི་དཀའ་ངལ་བྱུང་ཚེ། རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་སྐྱོབ་གསོ་རོགས་དངུལ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་བཅོ་ལྔ་ཞིག་གནང་བའི་ལུགས་སྲོལ་ཡོད་སྟབས། སྐྱོབ་གསོ་དེ་རག་པར་ཐབས་ཤེས་གནང་རྒྱུ་ཡིན་ལུགས་གསུངས་ཡོད་ཀྱང་། དངོས་སུ་ཁས་བླངས་བ་དང་ཁ་གསལ་གང་ཡང་མེད་པ་དང་། གལ་སྲིད་སྐྱོབ་གསོ་དེ་རག་པ་ཡིན་ནའང་ཚོང་ཁང་ ༡༣༨ ཆ་ཚང་ལ་ཐུགས་ཕན་གསོ་བ་ཞིག་ཡོང་མི་ཐུབ་པས། ཞིབ་འཇུག་རོགས་སྐྱོར་གནང་བར་མུ་མཐུད་ཞུ་གཏུག་གི་ལས་འགུལ་འགྲོ་མུས་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་བྱུང་།
མཇུག་ཏུ་བསོད་ནམས་སྟོབས་རྒྱལ་ལགས་ཀྱིས། ལ་ལི་ཀེ་ལའི་སུད་ཚོང་ཚོགས་པ་རང་གི་ངོས་ནས་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ནས་རོགས་དངུལ་ཐད་ཀར་ལེན་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པར་བརྟེན། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་བརྒྱུད་ཕྱི་རྒྱལ་ནས་རོགས་དངུལ་ལེན་དགོས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ནས་རོགས་རམ་གནང་འདོད་ཡོད་མཁན་ཚོས། ལ་ལི་ཀེ་ལའི་བོད་མི་སུད་ཚོང་བ་ཚོའི་ཆེད་དུ་དངུལ་འདི་འདྲ་ཞིག་གནང་བ་དང་། ས་གནས་མགོ་འཛིན་དང་དེ་བཞིན་ས་གནས་ས་ཐོག་ཏུ་ཡོད་པའི་བོད་མིའི་སྐུ་ཚབ་ལས་ཁུངས་དེ་བརྒྱུད་ནས་བཏང་བ་ཡིན་ཞེས་ཁ་གསལ་འབྲི་དགོས་ཀྱི་འདུག ཁ་གསལ་ག་རེ་བྱས་ནས་འབྲི་དགོས་པ་རེད་ཟེར་ན། ཉེ་ཆར་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་ལ་སྟོན་ཐོག་ཡག་པོ་མ་བྱུང་བའི་དཀའ་ངལ་ཐོག་ཞལ་འདེབས་བསྡུ་རུབ་ཀྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་སྟབས། ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ནས་ཞལ་འདེབས་གནང་མཁན་ཚོས་དེ་གཉིས་ལས་གང་ལ་གནང་བ་ཡིན་ནའང་ཁ་གསལ་པོ་འབྲི་རོགས་གནོངས། ཞེས་འབོད་སྐུལ་གནང་སོང་།
གསར་འགོད་པ། པདྨ་མཚོ།