༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་ང་ཚོས་མཐོང་བ་མངོན་འགྱུར་དང་། ཅུང་ཟད་ལྐོག་འགྱུར། ཤིན་ཏུ་ལྐོག་འགྱུར་ཞེས་བཤད་པའི་ནང་གི་མཐོང་བ་མངོན་འགྱུར་ལ་ཚན་རིག་པས་དཔྱད་པ་ཧ་ཅང་བྱས་ནས་ང་ཚོས་མ་ཤེས་པ་དེ་འདྲ་མང་པོ་བཤད་དེ་ཕན་གྱི་ཡོད་པ་དང་། མཐོང་བ་མངོན་འགྱུར་ལ་དཔྱད་པ་བྱས་ཏེ་གཞི་ནས་ཅུང་ཟད་ལྐོག་འགྱུར་ལ་དོ་སྣང་གསར་པ་བསླེབ་རྒྱུ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུགཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༥ ཉིན། ༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་ལ་དྭགས་ལྡུམ་རྭ་བསམ་གཏན་གླིང་དགོན་པའི་གསུང་ཆོས་ར་བའི་ནང་དུ། ལ་དྭགས་དབྱར་ཆོས་ཆེན་མོ་ཐེངས་༦ དབུ་འབྱེད་བཀའ་དྲིན་བསྐྱངས་ཡོད་པ་དང་། དབྱར་ཆོས་དབུ་འཛུགས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་གནང་སྐབས་༧གོང་ས་མཆོག་གིས། ང་རང་ཚོའི་བོད་ལ་དེ་སྔ་ཕལ་ཆེར་ནཱ་ལེནྜའི་བཞེད་སྲོལ་རེད། རིག་གནས་ཆེ་བ་ལྔ་དང་ཆུང་བ་ལྔ་ཞེས་བཤད་སྲོལ་ཡོད། རིག་གནས་ཆེ་བ་ལྔའི་ནང་དུ་ཚད་མ་དང་སྒྲ། གསོ་བ་རིག་པ། བཟོ་རིག་པ་དེ་དག་དམིགས་བསལ་ཆོས་དང་མ་འབྲེལ་བ་རེད། ནང་དོན་རིག་པ་འདི་ནང་ཆོས་སྐོར་ཆགས་ཡོད། འདིར་དབྱར་ཆོས་སྐབས་མི་མང་པོ་འདུས་པའི་ཁོངས་ཆོས་དད་ཡོད་པ་དང་མེད་པ། ཆོས་དད་ཡོད་མཁན་ཁུངས་སུའང་ཆོས་ལུགས་འདྲ་མིན་ཡོད། ང་ཚོའི་གཞི་རྩའི་དམིགས་ཡུལ་གང་ཡིན་བརྗོད་ན། ཤེས་ཡོན་ཡར་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུ་འདི་ཤོད་བཞིན་ཡོད། ཚད་མ་རིག་པ་དང་སེམས་ཁམས་རིག་པ་དེ་ཚོའི་གྲས་འགྲོ་བ་མི་ཡོངས་རྫོགས་ལ་འབྲེལ་བ་དང་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་ཆགས་ཡོད། འདི་ཆོས་ཀྱི་སྐད་ཆ་མ་རེད། ད་ལྟ་གནའ་རབས་རྒྱ་གར་འཕགས་པའི་ཡུལ་གྱི་ཚད་མ་རིག་པ་དང་སེམས་ཁམས་རིག་པ་དེ་ཚོའི་གྲས་དེང་སྐབས་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ལ་ནང་པའི་གཞུང་ནང་ཡོད་པ་དེ་དག་མུ་མཐུད་ནས་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་མཁན་ཡོད་པ་རེད། སྤྱིར་རྩ་བའི་འབྱུང་ཁུངས་རྒྱ་གར་ཡིན་ཡང་སྔར་ནཱ་ལེནྜའི་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭའི་ནང་མཁས་དབང་དེ་འདྲ་ཡོད་སྐབས་མཁས་དབང་ཚོའི་གསུང་གི་ནང་ལ་ཕྱོགས་སྔ་མུ་སྟེགས་པའི་མཁས་དབང་མང་པོའི་བཞེད་པ་བཀོད་ནས་ཡོད། དེར་བརྟེན་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་རྒྱ་གར་གྱི་ཕྱི་ནང་དབྱེ་བ་མེད་པར་སེམས་ཁམས་རིག་པ་དང་། ཚད་མ་རིག་པ་དེ་དག་ཧ་ཅང་ཁྱབ་བརྡལ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་རེད། བར་སྐབས་ནས་དེ་དག་གི་ཐད་དོ་སྣང་བྱ་རྒྱུ་ཉུང་དྲགས་པ་དང་། དེ་འདྲའི་མཁས་དབང་མང་པོ་ཞིག་དེང་སྐབས་མཐོང་རྒྱུ་མེད། བོད་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་ལ་རྒྱ་གར་མཁས་པའི་གཞུང་ནང་ནས་ཚད་མ་རིག་པ་དང་སེམས་ཁམས་རིག་པ་དེ་ཚོའི་གྲས་ད་ལྟ་ཡིན་ནའང་སློབ་གཉེར་བྱས་ནས་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། སློབ་གཉེར་བྱེད་སྟངས་དེའང་ཚིག་འགྲེལ་ཐེབས་པ་ཙམ་མིན་པར་དགག་བཞག་སྤོང་གསུམ་གྱི་ཐོག་ནས་འགྲོ་སྟངས་དེ་འདྲ་ཞིག་ཡོད། གཞན་ལུགས་དགག་པ། རང་ལུགས་བཞག་པ། དེར་རྩོད་པ་སྤོང་བ་དེ་ལྟར་རེད། དེ་དག་ཡོངས་རྫོགས་རིགས་ལམ་ཐོག་ནས་འགྲོ་དགོས་པ་ཞིག་རེད། ལུང་ཙམ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོང་རྒྱུ་མེད། གང་ལྟར་བོད་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་ལ་མཁན་ཆེན་ཞི་བ་འཚོ། སློབ་དཔོན་ཀ་མ་ལ་ཤཱི་ལ་དངོས་སུ་ཕེབས་ཡོད། དེ་དག་གི་ཐུགས་རྗེའི་བཀའ་དྲིན་ལ་བརྟེན་ནས་ད་ལྟ་བོད་གངས་ཅན་ལ་རིག་གནས་དེ་དག་གྲས་ཤུགས་ཆེན་པོ་བྱས་ནས་འཛིན་བཞིན་ཡོད། ང་ཚོ་བོད་རིགས་ངོས་ནས་སེམས་ཁམས་རིག་པ་དང་ཚད་མ་རིག་པ་ལོ་སྟོང་གི་རིང་བདག་པོ་བརྒྱབ་ནས་གཅེས་སྤྲས་བྱས་ནས་ཉར་བ་དེ་དག་སྤྱིར་འཛམ་གླིང་འདིའི་སྒང་ལ་ལེགས་སྐྱེས་ཕུལ་ཐུབ་ཀྱི་རེད་བསམ་པའི་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ་བཞིན་ཡོད། བྱེ་བྲག་ཏུ་ང་ཚོའི་ཧི་མ་ལ་ཡི་ས་ཁུལ་དེ་དག་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ནས་བོད་པའི་རིག་གཞུང་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་རེད། ཁྱེད་ཚོས་དེར་དོ་སྣང་བྱས་ནས་ཡོད། དེང་སྐབས་ངོས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་གྱི་གནའ་རབས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་སེམས་ཁམས་རིག་པ་རེད། སེམས་ཁམས་རིག་པ་ཤེས་པའི་ཐོག་ནས་སེམས་ལ་སྒྱུར་བཅོས་གཏོང་རྒྱུ་དང་། གང་ལྟར་རང་གཞན་ལ་གནོད་པ་འདྲེན་མཁན་གྱི་ (Emotion) དེ་ཚོའི་གྲས་སྨོན་ལམ་བརྒྱབ་ནས་མེད་པ་ཆགས་མི་ཐུབ། འདོད་པ་ཙམ་གྱིས་མེད་པ་ཆགས་མི་ཐུབ། རྒྱུ་མཚན་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ནས་རྣམ་རྟོག་འདྲ་མིན་ཡོད་པ་དེ་དག་ལས་རྣམ་རྟོག་གང་དང་གང་གིས་ང་ཚོར་ཕན་གྱི་འདུག རྣམ་རྟོག་གང་དང་གང་གིས་ང་ཚོར་གནོད་ཀྱི་འདུག་དེ་དག་དབྱེ་འབྱེད་བཏང་ནས་བློའི་འགྲོ་སྟངས་དཔེར་ན་བྱམས་པ་དང་བརྩེ་བ། བཟོད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཚོའི་གྲས་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མའི་སྐད་ཆ་མ་རེད། ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྐད་ཆ་མིན། མི་ཚེ་འདིའི་རིང་དུ་སེམས་ནང་ཞི་བདེ་ཡོང་རྒྱུ་དང་ཕན་ཐོགས་ཡོང་བ་ཞིག་རེད། ཞེ་སྡང་དང་ཕྲག་དོག ང་རྒྱལ། ང་རྒྱལ་དང་སྤོབས་པ་དབྱེ་བ་འབྱེད་དགོས། སོ་སོས་གང་འཚམ་སྦྱངས་ནས་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ནས་གང་འཚམ་ཚོད་ཐིག་པོ་ཞིག་དང་རྒྱུས་ཡོད་པའི་ཐོག་ནས་སྤོབས་པ་བྱེད་དགོས་པ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་ངས་དེ་བྱེད་ཐུབ་རྒྱུ་རེད་བསམ་པའི་བསམ་བློ་དེ་སྤོབས་པ་རེད། རྒྱུ་མཚན་དེ་ཙམ་མེད་པར་སོ་སོར་སྣང་བ་དག་ནས་ང་ཧ་ཅང་ཡིན་བསམས་ནས་གཞན་ལ་མཐོང་ཆུང་བྱས། དམའ་འབེབས་བྱས། སོ་སོ་གཅིག་པུར་བསམ་བློ་གཏོང་རྒྱུ་དེ་ང་རྒྱལ་རེད། ང་རྒྱལ་ལའང་ང་རྒྱལ་རྣམ་པ་བདུན་ཙམ་ཡོད། གང་ལྟར་ང་ཚོས་བསམ་བློའི་ནང་ནས་བློ་གང་འདྲ་ཞིག་གིས་ང་ཚོར་གནོད་ཀྱི་འདུག དེའང་སོ་སོ་གཅིག་པུའི་སྐད་ཆ་མིན། སྤྱི་ཚོགས་རང་གི་ནང་བློ་གང་དང་གང་གིས་འཕུང་དཀྲུག་བྱེད་ཡག་དང་། མ་འཆམ་པ་དང་མ་སྐྱིད་པ་བྱས་པ། ཆེ་ས་ནས་འཛམ་གླིང་ནང་མི་དུང་ཕྱུར་བདུན་བཅུ་ཙམ་ཡོད་པ་དེ་དག་བློ་གང་འདྲ་ཞིག་གིས་འཛམ་གླིང་ཕུང་ལ་སྦྱོར་བཞིན་འདུག དཔེར་ན་དམག་འཁྲུག་གིས་མཚོན་པའི་གོད་ཆག་ཧ་ཅང་ཡོང་བཞིན་ཡོད། དེ་དག་ཕྱིའི་རྐྱེན་ཙམ་གྱིས་བྱས་པ་མིན། གཙོ་བོ་བསམ་བློའི་འགྲོ་སྟངས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཡོང་བཞིན་ཡོད། དེ་དག་ལ་སེམས་ཁམས་རིག་པའི་རྣམ་གཞག་སྐོར་གང་འཚམ་ཤེས་པའི་ཐོག་ནས་དེར་གཉེན་པོ་བསྟེན་པའམ་བཟོ་བཅོས་བྱ་རྒྱུ་དེ་རྒྱུ་མཚན་ཐོག་ནས་བཟོ་བཅོས་བྱ་རྒྱུ་རེད་མ་གཏོགས་འདོད་པ་ཙམ་དང་། དཔེར་ན་ཆོས་དང་འབྲེལ་ནས་སྨོན་ལམ་བརྒྱབ་པ་ཙམ་གྱིས་ཡོང་ཐུབ་རྒྱུ་མེད། དེར་བརྟེན་གཏན་ཚིགས་རིག་པའམ་ཚད་མ་རིག་པ་དགོས། རྒྱུ་མཚན་ལ་བརྟེན་ནས་བློར་འགྱུར་བ་གཏོང་རྒྱུ་ཞིག་སེམས་ཅན་གཞན་ལ་བྱེད་ཐུབ་རྒྱུ་མེད། མི་གཅིག་པུ་རེད། རྣམ་རྟོག་འདྲ་མིན་ཐོག་ནས་རང་གཞན་འཕུང་ལ་སྦྱོར་རྒྱུ་དེའང་མི་གཙོ་བོ་རེད། མིའི་ཀླད་པ་མི་འདྲ་བ་ཞིག་ཡོད། མིར་ཀླད་པ་དེ་འདྲ་ཡོད་པ་དེ་ལེགས་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྱུར་བར་ཚད་མ་རིག་པ་དང་། ཚད་མ་རིག་པའི་ཐོག་ནས་དཔྱད་པ་བྱེད་སའི་བློའི་འགྲོ་སྟངས་དེ་དག་ཡག་པོ་ཤེས་པ་བྱ་རྒྱུ་དེར་སེམས་ཁམས་རིག་པ་བརྗོད་བཞིན་ཡོད། ཕལ་ཆེར་སེམས་ཁམས་རིག་པ་འདི་གསོ་བ་རིག་པའི་ནང་སྦྱར་ཐུབ་རྒྱུ་ལྟ་བུ་འདུག ལུས་པོའི་འཕྲོད་བསྟེན་ཡག་པོ་ཡོང་བར་སེམས་ཞི་བདེ་དགོས། སེམས་འཁྲུག་བསྡད་ན་རིམ་བཞིན་ལུས་པོའི་གནས་སྟངས་དེའང་སྐྱོ་རུ་འགྲོ་རྒྱུ་རེད། སེམས་སྐྱིད་པོ་ཡོད་ན་ལུས་པོའི་གནས་སྟངས་དེའང་ཡག་པོ་ཡོང་བཞིན་འདུག དེར་བརྟེན་གསོ་བ་རིག་པའི་ཁུངས་ལ་སྦྱར་ཆོག་པ་ལྟ་བུ་འདུག་པས། སེམས་ཁམས་རིག་པ་དང་ཚད་མ་རིག་པ་དེ་དག་ཡོངས་ས་ནང་པའི་གཞུང་ནས་ཡིན་ཡང་ཆོས་དད་ཡོད་མིན། ཆོས་ལུགས་གང་ཡིན་དབྱེ་བ་མེད་པར་ཉམས་ལེན་བྱེད་ཐུབ་རྒྱུ་ཞིག་རེད། པཎ་གྲུབ་བཅུ་བདུན་གྱི་གཞུང་དེ་དག་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་འདུག འོན་ཀྱང་བརྗོད་བྱ་དེ་ང་ཚོས་ཐུན་མོང་ཤེས་བྱའི་རྣམ་གྲངས་ལ་བརྩི་རྒྱུ་དང་། ལྷག་པར་འཕྲོད་བསྟེན་ངོ་བོ་ལ་བལྟས་ནས་ཚད་མ་རིག་པ་དེས་ཀླད་པ་གྲུང་དུ་འགྲོ་ཡི་ཡོད། ཚད་མ་རིག་པ་འདི་མིའི་རྣམ་དཔྱོད་གོང་མཐོར་གཏོང་རྒྱུ་ལས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཆོས་དང་འབྲེལ་བའི་སྐད་ཆ་མིན། དེ་རིང་ང་ཚོ་འདིར་ཚོགས་རྒྱུ་འདིའང་གཙོ་བོ་རིག་གནས་ཆེ་བ་ལྔའི་ནང་ནས་ཚད་མ་རིག་པ་དང་། སེམས་ཁམས་རིག་པ་དེ་དག་ཕལ་ཆེར་འཕྲོད་བསྟེན་ནང་སྦྱར་ཆོག་པ་ལྟ་བུ་འདུག་བསམ་པ་དྲན་བྱུང་། ཅེས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད།
ཡང་དབྱར་ཆོས་དེ་རྟགས་གསལ་བཏང་བ་ཙམ་མིན་པར་མི་མང་ལ་ཕན་ཐོགས་པ་ཞིག་དང་མི་མང་ཚང་མའི་ཆོས་ཞེས་དད་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ཚད་མ་རིག་པའི་གཞུང་སོགས་ལ་སློབ་གཉེར་དང་རྒྱུ་མཚན་ཤེས་པའི་ཆོས་པ་ཞིག་བྱེད་དགོས་པའི་སྐོར་ལ་ཁོང་གིས། ང་ཚོས་དབྱར་ཆོས་ཚོགས་པ་རེད་ཟེར་ནས་རྟགས་གསལ་ཏོག་ཙམ་ཞིག་བཏང་། བགྲོ་གླེང་ཏོག་ཙམ་བྱས་པ་དེ་ཙམ་མིན་པར་གང་ལྟར་མང་ཚོགས་ལ་ཕན་ཐོགས་བྱེད་ཐུབ་པ་དང་། ལྷག་པར་ཤེས་ཡོན་ཐོག་ལ་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཆེད་ཐབས་ལམ་གང་འདྲ་འདུག་དེ་དག་ཐོག་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས། དེ་རིང་འདིར་ཁྱིམ་པ་ཚོས་རྟགས་གསལ་བཏང་བ་དེ་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་རེད། རྟགས་གསལ་གཏོང་སྐབས་སྐྱབས་འགྲོའི་སྐོར་བཏང་སོང་། འབྲེལ་ཡོད་རེད། ཡག་པོའང་རེད། ངོས་རང་ལ་མཚོན་ན། དབྱར་ཆོས་འཚོགས་སྐབས་བློ་རིག་དང་རྟགས་རིག་སྒང་ལ་རྟགས་གསལ་གཏང་ཐུབ་ན་ཡག་པོ་ཡོད། གོང་དུ་བརྗོད་པ་ལྟར་སེམས་ཁམས་རིག་པ་དང་ཚད་མ་རིག་པ་བཤད་ཀྱི་ཡོད། རྒྱུད་བླ་མ་ནས་གསུང་པའི་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་དེ་དག་ནང་པ་རང་གི་ཐོག་ནས་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། ངོས་ཀྱིས་ནང་ཆོས་ཡག་ཤོས་རེད་རྩ་བ་ནས་ཟེར་གྱི་མེད། ཆོས་ཟེར་བ་དེ་སྒེར་སོ་སོའི་ཁམས་དང་མོས་པར་བསྟུན་ནས་འགྲོ་རྒྱུ་མ་གཏོགས་མི་གཅིག་གིས་ཆོས་འདི་ཡག་ཤོས་རེད་ཅེས་བརྗོད་ཐུབ་རྒྱུ་མེད། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཚོན་ནའང་ཉན་ཐོས་དང་རང་རྒྱལ། བྱང་སེམས་ཐེགས་པ་བཅས་ཐེགས་པ་རིམ་པ་གསུམ་གསུང་པ་དེ་དག་འདུལ་བྱའི་སྙིང་སྟོབས་ཆེ་ཆུང་དང་ཁམས་དང་མོས་པའི་ཁྱད་པར་ལ་བརྟེན་ནས་གསུང་ཡོད། ལྷག་པར་ལྟ་གྲུབ་སྐོར་བསླེབས་སྐབས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་འདོད་མཁན་དང་མི་འདོད་མཁན། ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་འདོད་མཁན་ནང་དུ་ཡིན་ནའང་རྣམ་རིག་པ་དང་དབུ་མ་པ་དེ་ཚོ་འདུལ་བྱའི་ཁམས་དང་མོས་པ་མི་འདྲ་བ་ཡོད་པར་བརྟེན་གསུང་ཡོད། དེར་བརྟེན་འཛམ་གླིང་ནང་གི་མི་དུང་ཕྱུར་བདུན་བཅུ་ཙམ་ཡོད་པ་དེ་དག་ནང་པ་བྱེད་དགོས། ཞེས་བརྗོད་ཐུབ་ཐབས་རྩ་བ་ནས་མེད། ངོས་ཀྱིས་ནང་ཆོས་སྤེལ་རྒྱུའི་བསམ་བློ་རྩ་བ་ནས་གཏོང་གི་མེད། ནང་པ་ཡག་ཤོས་རེད་ཟེར་གྱི་མེད། ཆོས་འདི་སྨན་ལྟ་བུ་རེད། སྨན་གཅིག་ཡར་བསྒྲུགས་ནས་སྨན་འདི་ཡག་ཤོས་རེད། ཅེས་བརྗོད་ཐུབ་ཐབས་མེད། ནད་པའི་གཟུགས་པོའི་གནས་སྟངས། ལོ་སོགས་གནས་སྟངས་མང་པོ་ཞིག་ལ་བསྟུན་ནས་ནད་པ་དེ་ལ་སྨན་འདི་ཡག་ཤོས་ཡིན་པ་རེད་ཅེས་བརྗོད་ཐུབ་རྒྱུ་མ་གཏོགས། སྤྱི་ཡོངས་ནས་སྨན་འདི་ཡག་ཤོས་རེད་ཅེས་བརྗོད་ཐུབ་ཐབས་བྲལ། འདི་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་ཆོས་ལུགས་ཚང་མའི་ནང་ནས་ནང་པ་ཡག་ཤོས་རེད་རྩ་བ་ནས་བརྗོད་མི་ཐུབ། འདུལ་བྱ་སོ་སོའི་ཁམས་དང་མོས་པར་བསྟུན་ནས་རིགས་འགའ་ཤས་ལ་འཇིག་རྟེན་བཀོད་པ་པོ་འདོད་པ་ཡིན་ན་ཧ་ཅང་ཤུགས་ཆེ་བ་འདུག རིགས་འགའ་ཤས་ལ་སྐྱེ་བ་སྔ་ཕྱི་དང་ལས་འབྲས་སྐད་ཆ་ཤོད་སྐབས་ནུས་པ་ཧ་ཅང་ཆེ་བ་འདུག དེང་སྐབས་ངོས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་སྔ་ཕྱི་སྐད་ཆ་ཤོད་སྐབས་ཕུང་པོ་ལས་དོན་གཞན་པའི་བདག་འདི་བཤད་ན་ཡག་པ་ལྟ་བུ་མཐོང་གི་འདུག ཅེས་ཞལ་ཤོབ་མཛད་རྗེས་མུ་མཐུད་བཀའ་སློབ་སྩལ་དོན། ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་གཞུང་ནང་བདག་མེད་པ་གསུང་བཞིན་ཡོད། ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བརྟེན་ནས་བཏགས་ཙམ་གྱི་བདག་འཇོག་བཞིན་ཡོད། ཚེ་འདིའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་འཆི་ཚར་རྗེས་མེད་པ་ཆགས་རྒྱུ་རེད། གཞི་ནས། རྣམ་ཤེས་མིན་པར་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་ཉེར་ལེན་མིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་བསྒྲུབ། ཟེར་བ་དེས་རྣམ་ཤེས་དེ་རྣམ་ཤེས་རགས་པ་ཀླད་པ་ལ་བརྟེན་པ་དེའི་ཐོག་ནས་བཤད་ཐུབ་རྒྱུ་ཁག་པོ་འདུག རྣམ་ཤེས་ཕྲ་རགས་ཕྱེ་ནས་ཤེས་པ་གང་ཡིན་ཡང་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་ལས་ཡོང་དགོས། ཤེས་པ་ཕྲ་མོའི་ཐོག་གཏུག་ནས་ཉེར་ལེན་རྒྱུ་བཤད་ཡོང་སྐབས་སྐྱེ་བ་སྔོན་མའི་ཤེས་པའི་སྒང་གཏུག་བཞིན་ཡོད། དེར་བརྟེན་ནང་པའི་གཞུང་གི་ཐོག་ནས་སྐྱེ་བ་སྔ་ཕྱི་བསྒྲུབ་རྒྱུ་དེ་ཏོག་ཙམ་རྙོག་གྲ་ཚ་པོ་འདུག དེ་ལས་ཕུང་པོ་ལས་དོན་གཞན་པའི་བདག་ཡོད། ཅེས་ལབ་པ་ཡིན་ན་དེ་འདྲའི་ཕུང་པོ་ལས་དོན་གཞན་པའི་རྟག་གཅིག་རང་དབང་བའི་བདག་དེ་སྐྱེ་བ་སྔོན་མ་ནས་འདིར་འོང་། འདི་ནས་ཕྱི་མར་འགྲོ་ཟེར་བ་ཡིན་ན་ལས་སླ་བ་ལྟ་བུ་འདུག འགྲེལ་བཤད་མང་པོ་དགོས་རྒྱུ་མེད། ཅེས་ཞལ་ཤོབ་མཛད། སྐྱེ་བ་སྔ་ཕྱི་སྒྲུབ་སྐབས་ཕུང་པོ་ལས་དོན་གཞན་པའི་བདག་ཡོད།ཅེས་ལབ་ན་སྟབས་བདེ་པོ་ཆགས་ཀྱི་འདུག གང་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དང་མོས་པ་སོ་སོར་བསྟུན་ནས་འགྲོ་དགོས་པ་ཡིན་སྟབས། ནང་པའི་ཆོས་འདི་ཡག་ཤོས་རེད་ཅེས་ངོས་ཀྱིས་ནམ་ཡང་ཟེར་གྱི་མེད། ནཱ་ལེནྜའི་ཆོས་རྒྱུད་འདི་རིག་པས་བསྒྲུབ་རྒྱུ་ཡིན་སྟབས་རིག་ལམ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ནཱ་ལེནྜའི་ཆོས་རྒྱུད་དེ་རིང་ཁ་སང་ཚན་རིག་དང་མཉམ་དུ་འགྲོ་ཐུབ་མཁན་གྱི་ཆོས་རེད། འདས་པའི་ལོ་སུམ་ཅུ་ལྷག་ཙམ་རིང་ཚན་རིག་པ་དང་ལྷན་གོ་བསྡུར་དང་བགྲོ་གླེང་བྱ་རྒྱུ་མང་པོ་ཞིག་བྱས་པ་རེད། དེ་འདྲ་བྱས་པའི་འབྲས་བུར་ཚན་རིག་པ་ལའང་བློ་སྐྱེད་དང་ཕན་ཐོགས་ཡོང་ཐུབ་རྒྱུ་དང་། ང་ཚོ་ལའང་དངོས་ཁམས་རིག་པ་དེ་ཚོའི་ཐོག་ལ་ཚན་རིག་པའི་ཐོག་ནས་ང་ཚོས་སློབ་སྦྱོང་ལེན་ཐུབ་པ། ཕན་ཚུན་གཉིས་ཀར་ཕན་ཐོགས་ཡོང་ཐུབ་རྒྱུ་འདུག རིག་པས་དཔྱད་པ་བྱས་ནས་འགྲོ་རྒྱུ་མེད་ན་དད་པ་ཙམ་གྱིས་ཐོག་ནས་ཕྱིན་པ་ཡིན་ན་ཚན་རིག་པ་དང་ལྷན་དེ་ཙམ་གཉིས་སྨན་གྱི་ཕན་ཐོགས་ཡོང་ཐུབ་རྒྱུ་ཕལ་ཆེར་ཁག་པོ་རེད། ང་ཚོ་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པའི་ནང་པ་ཞིག་བྱེད་དགོས། དེ་འདྲ་ཡོང་བར་རྒྱུ་མཚན་ཤེས་པའི་ཐོག་ནས་ནང་ཆོས་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་དགོས་ཀྱང་རིགས་པའི་ལམ་ནས་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་ཐུབ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ཅེས་གསུངས།
ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༡༦ ཉིན། ༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་ལ་དྭགས་ལྡུམ་རྭ་བསམ་གཏན་གླིང་དགོན་དུ་རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོས་མཛད་པའི་ལམ་གཙོ་རྣམ་གསུམ་དང་། སེམས་སྐྱེས་བཀའ་བརྒྱ་མ། དེ་བཞིན་འཇམ་དཔལ་མཚན་བརྗོད་ཀྱི་ལྗགས་ལུང་བཀའ་དྲིན་བསྩལ་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཆོས་འདི་ལམ་དང་ལུགས་སྲོལ་ལྟ་བུ་བྱས་ནས་ཕྱིན་པ་ཡིན་ན་དེར་དེ་ཙམ་གྱིས་དོན་གཉེར་དང་དོ་སྣང་བསླེབ་ཐུབ་རྒྱུ་མེད། ཆོས་དེ་དེ་རིང་ཁ་སང་དུས་རབས་ ༢༡ ནང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་གཅིག་ཡིན་ན། དེར་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། སྤྱིར་ཆོས་ལུགས་ཚང་མའི་ནང་བྱམས་བརྩེའི་བསླབ་བྱ་ཡོད་པ་ལྟར་ངོས་ཀྱི་ངོ་ཤེས་ཡེ་ཤུའི་ཆོས་པ་ཁག་ཅིག་ལ་བྱམས་བརྩེའི་ཉམས་ལེན་ཧ་ལས་པ་འདུག ཕྱོགས་མཚུངས་དཔེར་ན་ཨ་མ་ཊེ་རེ་སཱ་ (Mother Teresa) ལ་མཚོན་ན། ཡེ་ཤུའི་ཆོས་པ་རེད། གཞན་ཕན་ཧ་ལས་པ་རེད། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཞེས་བརྗོད་ཐུབ་རྒྱུ་མ་རེད། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆ་ནས་བྱང་ཆུབ་ལ་དམིགས་པ་དེ་མེད་སྟབས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཞེས་བརྗོད་མ་ཐུབ་ཀྱང་གཞན་དོན་དོན་གཉེར་གྱི་སེམས་ཤུགས་ཧ་ལས་པ་རེད། མི་མང་པོར་ཕན་ཐོགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ངོས་རང་ཁོང་ལ་མོས་པ་ཆེན་པོ་ཡོད། ཁོང་མོ་གཤེགས་རྗེས་མོའི་བཞུགས་གནས་ཀལ་ཀ་ཊ་ལ་ཕྱིན་པ་ཡིན། ཨ་མ་ལགས་ཁོང་གཤེགས་ཟིན་ཡང་རྗེས་འཇུག་ཚོས་ཧུར་ཐག་གནང་བཞིན་འདུག ཆོས་ལུགས་ཚང་མས་བྱམས་པ་དང་བརྩེ་བའི་བསླབ་བྱ་ཧ་ཅང་སྐྱོན་བཞིན་ཡོད་སྟབས་ཆོས་ལུགས་ཚང་མ་ད་ལྟའི་དུས་རབས་འདིར་དགོས་མཁོ་ཡོད་པ་ཞིག་རེད། ང་ཚོས་མཐོང་བ་མངོན་འགྱུར་དང་། ཅུང་ཟད་ལྐོག་འགྱུར། ཤིན་ཏུ་ལྐོག་འགྱུར་ཞེས་བཤད་པའི་ནང་གི་མཐོང་བ་མངོན་འགྱུར་ལ་ཚན་རིག་པས་དཔྱད་པ་ཧ་ཅང་བྱས་ནས་ང་ཚོས་མ་ཤེས་པ་དེ་འདྲ་མང་པོ་ཤོད་བཞིན་འདུག ཕན་རྒྱུ་འདུག ཏག་ཏག་ར་འཕྲོད་རྒྱུ་ཡོང་བཞིན་འདུག མཐོང་བ་མངོན་འགྱུར་ལ་དཔྱད་པ་བྱས་ནས་གཞི་ནས་ཅུང་ཟད་ལྐོག་འགྱུར་ལ་དོ་སྣང་གསར་པ་བསླེབ་རྒྱུ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་འདུག ཅེས་དང་། དུས་རབས་ ༢༡ ནང་དཔལ་ནཱ་ལེནྜའི་ཆོས་རྒྱུད་འདི་དགོས་མཁོ་ཡོད་པ་ཞིག་དང་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་ཞིག་ཏན་ཏན་ཡིན་སྟབས། ཧི་མ་ལ་ཡི་རི་རྒྱུད་ཀྱི་སྐྱ་སེར་ཕོ་མོ་དབྱེ་བ་མེད་པར་གཞུང་ཆེན་ལ་དོ་སྣང་བྱས་ནས་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་ཡིན་སྐོར་གསུངས་འདུག
སྐུ་སྒེར་དྲ་བའི་མཛད་འཆར་ལྟར་ན། ཕྱི་ཚེས་ ༡༨ ནས་ ༢༠ བར་དབྱར་ཆོས་ཆེན་པོར་༸ཞབས་སོར་བཀའ་དྲིན་ཆེ་གནང་མཛད་རྒྱུ་དང་། ཕྱི་ཚེས་ ༢༠ ཉིན་བསམ་གཏན་གླིང་དགོན་པར་བརྟན་བཞུགས་བསྟར་འབུལ་ཞུས་གྲུབ་བསྟུན། བདེ་སྐྱིད་དགོན་པའི་གཟིམ་ཆུང་ཕོ་བྲང་དུ་ཆིབས་སྒྱུར་བཀའ་དྲིན་བསྐྱང་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད། ཐེངས་འདིར་༸གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ཀར་གྷིལ་(Kargil) དང་ཟངས་དཀར་ཁུལ་དུའང་འཁྱུག་ཙམ་རིང་ཆིབས་སྒྱུར་བསྐྱང་འཆར་ཡོད་འདུག
སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་གིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དྲ་རྒྱ་ལས་བསྡུ་སྒྲིག་བྱས།