མཚོ་སྔོན་གྱི་མཚོ་བྱང་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་རྐང་ཚ་རྫོང་དུ། རྫོང་སྤྱི་བདེ་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་བརྒྱ་ཆའི་བདུན་ཅུ་ཡིག་ནོར་ཡིན་པའི་བོད་ཡིག་གི་ཡིག་ཆ་ཞིག་དེ་གའི་མང་ཚོགས་ལ་བཀྲམས་པར་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཡིག་ཆ་དེའི་མིང་ལ་བདེ་འཇགས་རྐང་ཚ་ཞེས་བཏགས། དེ་ལ་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གི་ལས་དབང་ལ་སེམས་ཁུར་བྱེད་པའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་རྙོག་གླེང་ཆེན་པོ་བཟོས་པ་དྲ་ཐག་འདིར་གནོན་དང་གཟིགས་ཐུབ།
http://www.tibetcm.com/html/list_19/da00df6b9910e0f43a690a39d2e2d2ce/
ཉེ་བའི་དུས་ཚོད་འདིར་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་ཆག་སྒོ་འཕར་མ་བྱུང་ཞིང་། གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཤེས་ཡོན་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཁུར་ཆེན་པོས་ཛ་དྲག་གིས་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་སྐབས། གཞུང་མང་པོར་བལྟ་མྱོང་མདོག་གི་མི་ཁག་ཅིག་གིས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་། སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་འགུལ་བ། ཐ་ན་ཀློག་མཁན་ཚོ་ཙམ་ལ་ཡང་བརྩི་བཀུར་སྤུ་ཙམ་མེད་པར་ཤོག་ལྷེ་གཅིག་གཉིས་རེ་ལ་ཡིག་ནོར་ལྔ་བཅུ་ལས་བརྒལ་བ་བྲིས་ཏེ་ཕྱོགས་གང་སར་ཁྱི་སྨྱོན་ཀྱི་ཁ་ཆུ་ལྟར་འཛེམས་མེད་དུ་གཏོང་བཞིན་པ་ནི་ཆེས་མ་འོས་པ་ཞིག་རེད། བླུན་པོ་ཡིག་རྨོངས་པ་ཅི་ཡང་མི་ཤེས་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན་ཁག་མེད་མོད། གྲྭ་སར་བསྡད་ནས་གཞུང་མང་པོར་སྦྱངས་ཟིན་པ་ཡིན་ཟེར་མཁན་གྱི་མི་ཚོས་འདི་ལྟར་བྱས་ན་དེ་ནི་དངོས་གནས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་ཤ་མི་ཚ་བ་དང་། དོ་སྣང་མེད་པ། སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་ལ་ཆེད་དུ་སུན་པོ་བཟོ་བ་དང་། བརྙས་བརྐོ་བ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལས་མ་མཐོང་། ཡིག་ནོར་འབྲི་མཁན་འགའ་ཞིག་གིས་མཆན་ཐུང་ཐུང་རེ་རེའི་ནང་དུ་ཡིག་ནོར་བཅུ་ཁ་བཅོ་ལྔ་རེ་མེད་ས་ཧ་ལམ་མེད་ཅིང་། ཅུང་རིང་བ་རེ་བྲིས་ན་ཡིག་ནོར་འགྲན་བསྡུར་གྱི་ཆེད་རྩོམ་ཤིག་བྲིས་པ་དང་འདྲ་བས་ཞེ་མེར་གཏིང་ནས་ལངས་དགོས་པ་ཞིག་འདུག འདིར་ཡིག་ཚོགས་ལ་འཇིགས་ནས་དཔེ་མཚོན་མང་པོ་འགོད་མི་ཐུབ་ཀྱང་། དཔེ་མཚོན་གཅིག་བཀོད་ན་གཤམས་ཀྱི ༼བོད་འབངས་ཡོངས་ལ་ཚོགས་གཏམ་དུ་བྱ་བ་ལུགས་གཉིས་སྐྱོང་བའི་ཁྲིམས་རྒྱུག༽ཟེར་བ་འདི་ལ་ལྟོས་དང་དེ་ནས་ཕྱོགས་ཙམ་ཤེས་ངེས།
འོ་ཡ་གཞོན་ནུ་ཟླ་མེད་དགེ་བསྐོས་༼ སྐོེས་༽ལ་བརྐོས་༼བསྐོས་༽པའི་ཇ་ཐུན་དང་པའོ་༼ པོའི་༽ཚོགས་གཏམ། ཀ་བ་ལ་ཁྲིམས་རྒྱུགས་༼རྒྱུག་༽ཀྱིས་ལན་གསུམ་རྡུང་༼བརྡུངས༽ནས། འོ་ཡ། ད་ཕྱོགས་གང་སང་༼སར་༽བཞུགས་པའི་ར་ལང་ཆ་ལང་གི་བོད་འབངས་རྣམས་ལ་ཚོགས་གཏམ་འབུལ་བའི་རིམ་པ་ནི། དང་བོ་༼པོ་༽བླ་མ་དཔོན་པོ་རྣམས་ལ་ཚོགས་གཏམ་གཏོང་བའི་རིམ་པ་དང་། གཉིས་པ་གསར་བུ་འགོ་༼མགོ་༽སྟོང་རྣམས་ལ་ཚོགས་གཏམ་འབུལ་བའི་རིམ།༼པ་༽ གསུམ་པ་དྲ་ལམ་འབག་ཙོགས་༼བརྩོག་༽པ་རྣམས་ལ་ཚོགས་གཏམ་གཏོང་བའི་རིམ་པ་འོ།༼པའོ།། ༽ ༼།།༽
དང་པོ་བླ་མ་དཔོན་པོ་རྣམས་ལ་ཚོགས་གཏམ་ཕུལ་༼འབུལ་༽བའི་རིམ་པ་ནི། དཔོན་པོ་ཉམས་མྱོང་ཅན་ཚོས་བཀྲིས་དབང་འདུས་གཞུང་དོན་ལ་གཡོལ་ཐབས་བྱེད་ཆོག་མི་ཡོང་ངོ་། ༼ངོ་།།༽ དེ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་དབང་ཤེད་ཅན་ཚོས་གཞུང་ནོར་རྐུ་༼རྐུན་༽མ་རྒྱག་ཆོག་མོ་༼ མི་༽ཡོང་ངོ་། ༼ངོ་།།༽ དེ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་སྲིད་དོན་གཡོ་འཁྲམ་༼འཁྲུབ་༽ཅན་གྱིས་རྩ་ཁྲིམས་ལ་བསྒྱུར་༼སྒྱུར་༽བཅོས་བྱེད་ཆོག་མི་ཡོང་ངོ་།༼ངོ་།།༽ དེ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་བླ་མ་ལས་སྣེ་ཁ་ཤས་སྤྱན་རས་གཟིགས་ལ་ངོ་ལྐོག་་བྱས་ཆོག་མི་ཡོང་ངོ་།༼ངོ་།།༽ དེ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་མཁས་པ་སྐད་གྲགས་ཅན་ཚོས་ཆོས་དང་ཆོལ་ཁའི་བར་དུ་དཀྲུགས་ཤིང་བྱས་ཆོག་མི་ཡོང་ངོ་། ༼ ངོ་།།༽ དེ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་གཞུང་བསྟེན་དགྲ་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་རྫུན་མ་བཤད་ཆོག་མི་ཡོང་ངོ་། ༼ ངོ་།།༽ དེ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་སྐུ་ངོ་དོན་སྤྱོད་༼གཅོད་༽རྣམས་ཀྱིས་མི་མང་གི་བདེ་སྡུག་ལ་མིག་གིས་ཡོ་གཟིར་༼བཟུར་༽བྱས་ཆོག་མི་ཡོང་ངོ་། ༼ ངོ་།།༽ དེ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་སྐུ་ངོ་དྲུང་ཡིག་རྣམས་ཀྱིས་ཡོད་ཚད་དབང་གཅོད་བྱས་ཆོག་མི་ཡོང་ངོ་། ༼ ངོ་།།༽ ལྷག་པར་དུ་ཆོས་བརྒྱུད་ཚང་མའི་བླ་མ་ཆེ་ཆེ་དྲག་དྲག་རྣམས་ལ་བོད་གཞུང་གི་འོག་ཏུ་བྱ་སྤུ་མནོན་༼ ནོན་༽གྱི་ཚུལ་དུ་འདུ་དགོས་པ་ལས་བོད་གཞུང་གི་སྟེང་དུ་ང་ཆེ་ང་དྲག་ཕག་པའི་ཟེ་བ་ལྟར་བྱས་ནས་བཞུགས་ཆོག་མི་ཡོང་ངོ་། ༼ ངོ་།།༽ དེའི་རྗེས་འཇུག་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱང་བོད་གཞུང་གི་བཀའ་ལ་ཉན་ནས་དཔུང་པས་དབུ་འདེགས་བྱེད་པ་ལས་ཤོག་སྦུབ་རླུང་འཚང་གིས་ཆོལ་ཁ་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་རྙོག་གཞི་བསླངས་༼བསླང་༽ཆོག་མི་ཡོང་ངོ་། དེ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་ཐབ་ཚང་ཇ་མ་རྣམས་ཀྱིས་སུར་པན་དང་སྒོག་པ་རྐུ་༼རྐུན་༽མ་རྒྱབ་༼རྒྱག་༽ཆོག་མི་ཡོང་ངོ་། ༼ ངོ་།།༽
དེ་ནས་གཉིས་པ་གསར་བུ་མགོ་སྟོང་རྣམས་ལ་ཚོགས་གཏམ་ཕུལ་༼འབུལ་༽བའི་རིམ་པ་ནི། བསླབ་པ་དང་ལས་ཀའི་གོ་རིམ་རིམ་གྱིས་བགྲོད་པ་ལས་ཐོད་རྒལ་གྱིས་སངས་རྒྱས་བྱས་ཆོག་མི་ཡོང་ངོ་། ༼ ངོ་།།༽ འུར་གཏམ་དང་སྟོང་གཏམ་ཁོ་ནས་ཤོག་བུའི་སྟག་བཟོས་ནས་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་འདྲོགས་༼འདྲོག་༽བསླང་ཆོག་མི་ཡོང་ངོ་།༼ ངོ་།།༽ ཤེས་ཡོན་དང་འཇོན་ཐང་ཉམས་མྱོང་སོགས་རིམ་གྱིས་བརྒྱུད་དགོས་པ་ལས་རྐང་པ་གང་མགྱོགས་དང་ཧམ་པ་སུ་ཆེས་ཀྱིས་༼ཆེས་༽ཚོགས་རྗས་༼རྫས་ ༽ལ་འཕྲོག་རེས་བྱེད་པ་ལྟར་བྱེད་ཆོག་མི་ཡོང་ངོ་།༼ ངོ་།།༽ ལག་ཁྱེར་རྫུན་མ་དང་ཉམས་མྱོང་རྫུན་མ་ཤེས་ཡོན་རྫུན་མ་སོགས་ཁྱབ་བསྒྲགས་གིས་༼ ཀྱིས་༽རྟ་ལམ་བོང་བུས་བཀག་ཆོག་མི་ཡོང་ངོ་།༼ ངོ་།།༽ གསུམ་པ་ཤེས་ཡོན་པ་རྣམ་༼རྣམས་༽ལ་ཚོགས་གཏམ་ཕུལ་༼འབུལ་༽བའི་རིམ་པ་ལ།ཡར་མར་གང་སར་གཞི་མེད་སྐྱོན་འཛུགས་་ཀྱིས་བོད་དོན་ཕྱག་ལས་བྱེད་མཁན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཤུགས་བཅགས་༼གཅོག་༽ཆོག་མི་ཡོང་ངོ་།༼ ངོ་།།༽ ཆོས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་ཁུལ་གྱིས་བོད་སྤྱི་ཚོགས་ནུས་མེད་དུ་བཟོ་ཆོག་མི་ཡོང་ངོ་།༼ ངོ་།།༽ ཆོས་བྱེད་པ་རྣམས་ནས་ཀྱང་ཆོས་མེད་ཀླ་ཀློའི་རྗེས་འབྲངས་༼འབྲང་༽ཅེས་རང་རིགས་རྗེས་རབས་པ་ཁ་ཤས་སྤྱི་ཚོགས་ལས་ཟུར་དུ་ཕུད་ཆོག་མི་ཡོང་ངོ་།༼ ངོ་།།༽ མདོར་ན་ཞུ་བ་པོས་ཞུ་མ་ཤེས་ཀྱང་གསན་པ་པོས་གསན་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་རང་དོན་རང་གཅེས་ཀྱིས་བོད་དོན་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་ཆོས་དང་རིགས་༼ རིག་༽གཞུང་རྣམས་ཉམས་པ་སླར་གསོ་དང་གསར་བྱུང་གསབ་འཇུག མ་ཉམས་གོང་སྤེལ་བཅས་བྱས་ནས་རང་རིགས་ཁ་བ་རི་བ་རྣམས་ཀྱི་ཆབ་དཔལ་རིག་གསུམ་དབྱར་གྱི་ཆུ་གཏེར་ཆེན་པོའི་དཔལ་ལ་འགྲན་པ་བཞིན་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བའི་རམ་འདེགས་སུ་བསྒྲོན་ནས་མེ་ཏོག་གངས་༼གང་༽ལ་ཕོག་པའི་ལྷ་བསྐལ་༼སྐལ་༽གངས་ཅན་མགོན་པོ་མཆོག་གི་ཐུགས་རྒྱལ་བ་དགྱེས་པའི་མཆོད་སྤྲིན་དུ་འགྲོ་བ་ཞིག་ཅི་ནས་ཀྱང་མཁྱེན་མཁྱེན་མཁྱེན་ཞུ།།
ཚོགས་གཏམ་ཟེར་བ་འདི་རང་དབང་དྲ་བའི་སྟེང་དུ་བཀོད་འདུག་པས་རྩོམ་གྱི་ཨ་མ་དངོས་དྲ་ཐག་འདི་ནས་ཀློག་ཤིགས། http://www.rangwang.net/index.php?essayId=1067
དེས་ན་ནམ་རྒྱུན་ང་མཁས་པ་ཡིན་ཟེར་ནས་སྐད་རྒྱག་མཁན་ཚོས་ཡིག་ནོར་འདི་ཙམ་ཞིག་མི་འབྲི་རོགས་ཞེས་ཞུ་བ་འཐེན་པ་ཡིན། ཐ་ན་མིག་ལྟོས་ལ་ཡང་གནོད་ཀྱི་འདུག དངོས་གནས་སུམ་རྟགས་དག་གསུམ་མི་ཤེས་པ་ཡིན་ན་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གི་ལས་དབང་ལ་བསམ་ནས་ནངས་དགོང་རྣམས་ལ་ཅུང་ཞིག་སྦྱང་རོགས་ཞུ། ཡང་རང་ལ་དགོས་པའི་ཐ་སྙད་དེ་འདྲའི་དག་ཆ་མི་ཤེས་ན་ཚིག་མཛོད་ལ་ལྟོས་དང་སྟབས་བདེ་རེད། དེ་མིན་སངས་རྒྱས་ལ་སིང་ལྒྱས།དགེ་འདུན་ལ་རྒེ་འདིན།སྐྱབས་འགྲོ་ལ་རྐྱབ་འདྲོ། བླ་མ་ལ་བརླ་མ། བོད་ཡིག་ལ་སྦོད་ཡིགས། ཆབ་སྲིད་ལ་ཆབས་སྲུད། ཉི་མ་ལ་ཉུ་མ། ཟླ་བ་ལ་རྡ་བ་ལྟ་བུ་ལས་འབྲི་མི་ཤེས་ན་ཧ་ལམ་མ་བྲིས་ན་ལེགས་པ་འདྲ་བས་དཔྱད་མཛོད། སྤྱིར་དག་ཡིག་མིག་འདྲིས་དང་། སྙན་ངག་རྣ་འདྲིས་ཟེར་བའི་དཔེ་ཡོད་པ་ཡིན་པས་བོད་ཡིག་གི་ཐོག་ནས་གཞུང་མང་པོར་བལྟ་ཚར་མཁན་ཚོས་བོད་ཡིག་གི་དག་ཆ་དེ་ལས་ཅུང་ལེགས་ཙམ་ཞིག་ཤེས་ན་ཆོག་པ་ལའང་།
ད་ནི་བདེ་འཇགས་རྐང་ཚ་གླེང་མཁན་གྱིས་ཀྱང་ཡིག་ནོར་སྤེལ་གྱི་ཡོད་འདྲ། ཨ་ལ་ཀུ་རེ་ཡིན་ཏེ། སྤུས་ཇེ་དག་ཏུ་གཏོང་ན་ནི། གཤམ་གྱི་འདི་ཚོར་བསྐྱར་ཞིབ་ཅིག་དགོས་ནས་འདུག
ཁྱི་སྨྱོན་༼ཀྱི༽་ཁ་ཆུ་ལྟར་འཛེམས་མེད་དུ་གཏོང་བཞིན་པ་ནི་ཆེས་མ་འོས་པ་ཞིག་རེད།
༼བརྙས༽་བརྐོ་བ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལས་མ་མཐོང་
དཔེ་མཚོན་གཅིག་བཀོད་ན་༼གཤམས༽་ཀྱི
བློ་གྲོས་མཐའ་ཡས་ལགས་སྔོན་གྱི་ཐུག་ས་དེར་གཟིགས།
རིན་ཆེན་རིལ་བུ་ལགས། ངས་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱི་མཆན་དེ་ལ་ལན་མདོ་ཙམ་ཞིག་དུས་བབ་ཟིན་བྲིས་ཀྱི་ཤོག་ངོས༢པའི་ཨ་ཅུང་ཚང་བསྟན་པ་ཡར་འཕེལ་གྱི་ཟིན་བྲིས་ནང་གི རྒྱལ་བ་མདོ་ཁམས་པ་ཆེན་པོ་ཟེར་ས་དེར་བཞག་ཡོད་པས་ལྟོས་ཤིག གྲོགས་པོ་དྲིན་ཅན་པོ། ང་ཕྱུག་པོ་དང་འཇོན་པོ་རེད་ཟེར་མཁན་ཁྱོད་གཅིག་པོ་ལས་མེད། ཁྱོད་ངོ་མ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ།
བློ་གྲོས་མཐའ་ཡས་ལགས་ཀྱིས་རྩོམ་འདི་ཡག་པོ་བྲིས་འདུག ངས་ཁྱོད་ལ་བསམ་
ཚུལ་འགའ་བྲིས་ཡོད་པས་དུས་བབ་ཟིན་བྲིས་ཀྱི་ཤོག་ངོས༢པའི་ཨ་ཅུང་ཚང་་་་
བསྟན་པ་ཡར་འཕེལ་གྱི་ཟིན་བྲིས་ཀྱི་རྒྱལ་བ་མདོ་ཁམས་པ་ཆེན་པོ་ཟེར་སར་ལྟོས་
དང་།
དངོས་གནས་ཡིག་ནོར་བྲིས་པ་ཐལ་དྲག་འདུག
ཡིན་ནའང་རང་རེའི་གཞུང་ཡིག་ཁག་ཅིག་འདི་དང་འདྲ་ས་ཡོད་ཀི དེར་བསམ་ན་ཁོང་ཚོར་ཁག་ག་ལ་ཡོད། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རྨེག་མེད་གཏོང་འདོད་ནས་བྱས་པ་རེད། འོན་ཀྱང་བཙན་བྱོལ་ནས་བདག་པོ་རྒྱག་གི་ཡིན་ལབ་ཀྱིན་དེ་ལྟར་བྱས་པ་ནི་དངོས་གནས་བཤད་ན། སེམས་ཕངས་དགོས་པ་དེ་རེད།