དབྱིན་ཡུལ་ནང་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བའི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་ནད་འབུ་ཞིག་ངོས་འཛིན་བྱུང་སྟེ་ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༡ ཉིན་བར་དུ་རྒྱ་གར་ཚུད་པའི་འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ ༤༠ ལྷག་གིས་དབྱིན་ཡུལ་དང་རྒྱལ་མཚམས་བཀག་ཡོད་འདུག
འདས་པའི་བདུན་ཕྲག་གཅིག་གི་རིང་དབྱིན་ཡུལ་ནང་གི་ཉིན་རེའི་ཏོག་དབྱིབས་ནད་པའི་གྲངས་འབོར་ལྡབ་གཅིག་ཙམ་ཡར་འཕར་ཏེ། ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༡ ཉིན་དབྱིན་ཡུལ་ནང་ནད་པ་གྲངས་ ༣༣༣༦༤ དང་ནད་པ་གྲངས་ ༢༡༥ རྐྱེན་འདས་སུ་ཕྱིན་ཡོད་འདུག་ལ། བདུན་གཅིག་རིང་གི་ནད་པའི་བརྒྱ་ཆའི་ ༦༠ རྣམ་པ་གསར་པའི་ཏོག་དབྱིབས་འབུ་ཕྲ་དེ་ཡིན་འདུག དེར་བརྟེན་ཉེ་ལམ་ནས་དབྱིན་ཇི་གཞུང་གིས་ས་གནས་ཁག་ཏུ་བཀག་སྡོམ་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་སྟེ། ནང་ཁུལ་གྱི་འགྲོ་སྐྱོད་ཉུང་དུ་བཏང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཉེ་ལམ་ནས་དབྱིན་ཇི་གཞུང་གིས་ཏོག་དབྱིབས་སྨན་ཁབ་ Pfizer ཛ་དྲག་གིས་བེད་སྤྱོད་བྱས་ཏེ་མི་གྲངས་འབུམ་ ༥ ལྷག་ལ་བརྒྱབ་ཟིན་ནའང་། ཁ་སང་དབྱིན་ཡུལ་གྱི་སྲིད་བློན་བྷོ་རི་སི་ཇོན་སོན་ (Boris Johonson) མཆོག་གིས། ད་ལྟ་དབྱིན་ཡུལ་ནང་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་སྟངས་འཛིན་མ་ཐུབ་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་གི་འོག་ཏུ་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག
རྣམ་པ་གསར་པའི་ནད་འབུ་དེ་དང་འབྲེལ་ནས་དབྱིན་ཡུལ་གྱི་ལོན་ཊོན་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭའི་ (Imperial College London) ཀྱི་གཉན་རིམས་འབུ་ཕྲའི་ཉམས་ཞིབ་པ་ཨེ་རིག་ཝོལ་ཛི་ (Erik Volz) ལགས་ཀྱིས། ང་ཚོས་དེའི་ཐོག་ལ་བསྡོམས་ཚིག་བརྒྱབ་རྒྱུ་ད་དུང་སྔ་དྲགས་ཡོད་ནའང་། ད་ལྟའི་རྣམ་པ་གསར་པའི་ནད་འབུ་དེ་ནི་ཧ་ཅང་མགྱོགས་པོ་རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ནད་འབུ་སྔོན་མ་དང་བསྡུར་ན་རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་འགྲོ་བའི་མྱུར་ཚད་མགྱོགས་སྟབས། ནད་འབུ་དེའི་ཐོག་དོ་སྣང་དམིགས་བསལ་ཞིག་སྤྲོད་དགོས་སྐོར་བརྗོད་འདུག
ཡང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་འབུ་ཕྲའི་འཕེལ་རིམ་ཉམས་ཞིབ་ཁང་ (Nextstrain) གི་གནས་ཚུལ་ལྟར་ན། ཨོ་གླིང་དང་ཌན་མག་གཉིས་ཀྱི་ནང་དུའང་ནད་འབུ་དེ་ཡོད་པའི་ནད་པ་ངོས་འཛིན་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། དེ་ནི་དབྱིན་ཡུལ་ནས་སླེབས་པ་ཡིན་པའི་ཚོད་དཔག་བྱེད་བཞིན་འདུག་ནའང་། ནད་འབུ་དེ་ནད་འབུ་སྔོན་མ་དང་བསྡུར་ན་ཉེན་ཁ་ཆེ་བ་ཡོད་པ་དང་། ད་ལྟ་བཟོས་ཟིན་པའི་སྨན་ཁབ་དག་གིས་བཅོས་མི་ཐུབ་པ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ད་དུང་ཚན་རིག་རང་བཞིན་གྱི་ཐག་གཅོད་གསལ་པོ་ཞིག་བྱུང་མེད་འདུག འོན་ཀྱང་ཁྱབ་ཚད་མྱུར་བའི་སྟབས་ཀྱིས་མ་འོངས་པར་ནད་པའི་གྲངས་འབོར་མང་པོ་བྱུང་ཚེ་སྨན་ཁང་ཁག་ལ་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་འཕྲད་སྲིད་པའི་ཚོད་དཔག་བྱེད་བཞིན་འདུག
སི་ཁོ་ཊི་ལན་ཌིའི་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭའི་ (University of Glasgow) དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་ཊ་ཝེ་ཌི་རོ་བྷར་སོན་ (David Robertson) གྱིས་བརྗོད་པ་ལྟར་ན། ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་ནད་འབུའི་རང་བཞིན་ནམ་རྣམ་པ་འགྱུར་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། མ་འོངས་པར་ད་ལྟའི་སྨན་ཁབ་ཁག་གིས་ནུས་པ་འདོན་མི་ཐུབ་ཞིག་འབྱུང་སྲིད་པ་མ་ཟད། མ་འོངས་པར་ནད་འབུ་དེའི་འགྱུར་འགྲོས་དང་བསྟུན་ནས་སྨན་ཁབ་ཁག་ཀྱང་ཡང་ཡང་གསར་བརྗེ་བྱེད་དགོས་ནའང་། ད་ལྟ་སྨན་ཁབ་བཟོས་ཟིན་ཡོད་སྟབས། ནད་འབུའི་རྣམ་པ་གསར་པ་དང་བསྟུན་ནས་སྨན་ཁབ་བཟོ་རྒྱུར་དཀའ་ངལ་དེ་ཙམ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་འདུག
བྷི་བྷི་སི་གསར་ཁང་གིས་བཀོད་པ་ལྟར་ན། དབྱིན་ཡུལ་ནང་ནད་འབུ་དེ་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༩ ནང་ཙམ་ལ་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ པའི་ནང་ཏོག་དབྱིབས་ནད་པའི་གྲངས་ཀྱི་བཞི་ཆའི་གཅིག་ལ་ནད་འབུ་དེ་ཡོད་པ། དེ་བཞིན་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ནང་ཏོག་དབྱིབས་ནད་པའི་སུམ་ཆའི་གཅིག་ལ་ནད་འབུ་དེ་ཡོད་སྐོར་བཀོད་འདུག
མི་འགྱངས་བར་ཡེ་ཤུའི་འཁྲུངས་སྐར་གྱི་དུས་ཆེན་སླེབས་ལ་ཉེ་བ་དང་། ཡོ་རོབ་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོ་ཞིག་གི་ནང་ཏོག་དབྱིབས་ཀྱི་ནད་པ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར། ཨེ་ཊ་ལེའི་ (Italy) དང་འཇར་མན། ནེའུ་ཌར་ལན་ཌིའི་ (Netherlands) སོགས་ཡོ་རོབ་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོ་ཞིག་གིས་འགྲུལ་བཞུད་ཀྱི་བཀག་སྡོམ་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ཡོད་པ་དང་། ཚོང་ཁང་ཟ་ཁང་ཁག་སྔར་རྒྱུན་ལྟར་སྒོ་འབྱེད་མི་ཆོག་པ་བཟོས་ཡོད་པ་རེད།
ཏོག་དབྱིབས་སྨན་ཁབ་དང་འབྲེལ་ནས་བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་གི་སྨན་པ་བརྩོན་འགྲུས་ལགས་ཀྱིས་འདི་གའི་གསར་འགོད་པར། ད་ལྟ་འཛམ་གླིང་ནང་སྨན་ཁབ་མང་པོ་ཡོད་དང་། དེ་དག་གི་ཁྲོད་ནས་གྲགས་ཆེ་བ་ Moderna དང་ astra Zeneca། Pfizer, BioNTech སོགས་ཡོད་ནའང་། རྒྱ་གར་ནང་ Astra Zeneca དང་ Oxford གཉིས་ཀྱིས་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་བཟོས་ཤིང་། པུ་ནེ་ (Pune) གྲོང་ཁྱེར་ནང་བཟོ་བཞིན་པའི་སྨན་ཁབ་ (Covishield) ཟེར་བ་དེ་འཚམ་ཤོས་ཡིན་པ་དང་། སྤྱིར་རྒྱ་གར་གྱིས་སྨན་ཁབ་ས་ཡ་གཅིག་གཉིས་ཤིག་སྔོན་ཚུད་ནས་བཟོས་ཏེ་ཛ་དྲག་གི་སྐབས་སུ་བེད་སྤྱོད་བྱེད་འཆར་ཡོད་ནའང་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱས་མེད་པ་དང་། རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་སྨན་ཁབ་ (Covishield) ལ་རེ་བ་ཆེན་པོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཉམས་ཞིབ་པ་ཚོས་ཀྱང་རྒྱ་གར་ནང་སྨན་ཁབ་སྔ་ཤོས་དེ་ (Covishield) ཡིན་པའི་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ནའང་། གཞུང་འབྲེལ་གྱིས་སྨན་ཁབ་བེད་སྤྱོད་དུས་ནམ་ཞིག་ལ་བྱ་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་ད་དུང་གནང་མེད་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བྱུང་།
གསར་འགོད་པ། ཀླུ་མགོན་ཐར།
