རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བློན་ཝན་ཅ་པོ་ཡིས་དབྱིན་ལན་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ཞིག་ཏུ་འཛམ་གླིང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་གཏམ་བཤད་བྱས་སྐབས། མི་ཞིག་གིས་ལྷམ་གཞུས་ནས་ངོ་རྒོལ་བྱས་ཡོད་འདུག
ཚེས་ ༡ ནས་ཉིན་གསུམ་རིང་ལ་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བློན་ཝན་ཅ་པོ་དབྱིན་ལན་དུ་ཚོང་འབྲེལ་གྱི་ལྟ་སྐོར་ལ་ཡོང་ཡོད་པ་དང༌། ཚེས་ ༢ ཉིན་དབྱིན་ལན་གྱི་ Cambridge University ཞེས་པའི་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་དེར་འཛམ་གླིང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་གཏམ་བཤད་བྱས་སྐབས། ཚོགས་ཁང་ནང་མི་ཞིག་གིས་ཝན་ཅ་པོ་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་སྐད་འབོད་བྱས་ཡོད་པ་དང༌། གཏམ་བཤད་མགོ་བཙུགས་མ་ཐག་ངོ་རྒོལ་བྱེད་མཁན་མི་དེས། ༼སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་འདིས་སྲིད་དབང་སྒེར་གཅོད་པ་འདི་དང་མཉམ་དུ་རང་ཉིད་བཙོང་དགོས་པ་རེད་དམ། ཁོས་བཤད་པའི་རྫུན་གཏམ་ལ་ང་ཚོས་གང་འདྲ་བྱེད་ནས་ཉན་དགོས་སམ།༽ ཞེས་པའི་དྲི་བ་འདི་གཉིས་སྐད་ཤུགས་ཆེན་པོས་བརྗོད་པས། གཏམ་བཤད་རེ་ཞིག་མཚམས་འཇོག་དགོས་བྱུང་བ་དང༌། ལྷིང་འཇགས་སུ་ཡོད་པའི་ཚོགས་རྭའི་ཁྲོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་གསལ་བོར་ཐོས་ཡོད་འདུག དེ་བཞིན་ཁོང་གིས་རང་གི་ལྷམ་ཡ་གཅིག་སྲིད་བློན་ཝན་ཅ་པོ་ཡི་ཕྱོགས་སུ་གཡུག་ཡོད་པ་དང༌། ལྷམ་དེ་ཝན་ཅ་པོ་དང་བར་ཐག་མི་ཊར་ ༡ ཙམ་གྱི་མཚམས་སུ་གཡུག་ཐུབ་ཡོད་འདུག མཐར་མི་དེ་ཚོགས་རྭ་ནས་ཕྱིར་ཁྲིད་ཡོད་པ་དང༌། ཉེན་རྟོག་པས་གསར་ལམ་ཁག་ལ་མི་དེའི་མིང་བཏོན་མེད་ལ། མི་དེ་མི་མང་ལ་བརྡབ་གསིག་བཟོས་པའི་་ནེས་མིང་འོག་ཕྱི་ཚེས་ ༡༠ ཉིན་ཁྲིམས་ཁང་ལ་བཅར་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ཚུལ་གསར་ལམ་ཁག་ལ་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད།
དེ་བཞིན་ཚེས་ ༡ ཉིན་བོད་མི་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ ༡༠༠ ལྷག་གིས་དབྱིན་ལན་དུ་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་དོན་གཅོད་ཁང་གི་ཕྱི་རུ་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་བྱས་ཡོད་པ་དང༌། སྐད་འབོད་བྱེད་མཁན་མི་ ༥ ཉེན་རྟོག་པས་འཇུ་བཟུང་བྱས་ཀྱང་ད་ལྟ་གློད་གྲོལ་ཐོབ་ཡོད་འདུག
ལོསྔོན་མའི་ཟླ་ ༡༢ པའི་ནང་སྐབས་དེའི་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་བྷུ་ཤུ་མཆོག་ཨི་རག་ཏུ་མཐའ་མའི་གཟིགས་སྐོར་ལ་ཕེབས་སྐབས། ཨི་རག་གསར་འགོད་པ་ཞིག་གིས་ལྷམ་གཞུས་པའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་ཡོད་པ་དང༌། གསར་ལམ་ཁག་ནས། ལྷམ་གཞུས་ནས་ངོ་རྒོལ་བྱེད་པ་འདི་ནི་ངོ་རྒོལ་བྱེད་སྟངས་གསར་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་མ་འོངས་པར་རྒྱ་ཁྱབ་དུ་འགྲོ་ངེས་ཚུལ་བརྗོད་ཀྱིན་ཡོད་འདུག
ཝུན་ཅྰ་པོ་ལ་ལྷམ་གིས་གཞུས་བར་དབྱིན་གཞུང་གིས་རང་གིས་མགྲོན་བདག་མ་ཐུབ་པའི་སྐྱོན་ངོས་ལེན་དང་རྒྱ་གཞུང་ལ་དགོངས་དགས་ཞུས་ཡོད་ལ། རང་ལོ་ཉེར་བདུན་ཅན་གྱི་དཔའ་རྒོད་དེར་འགྲོ་བ་མིའི་བདེ་འཇགས་ལ་འཚེ་བའི་ཕར་རྔོལ་བྱས་བའི་ཉེས་མིང་འོག་ཨ་སྒོར་བདུན་སྟོང་ངམ་ཡང་ན་ཟླ་ངོ་དྲུག་ལྷག་བཙོན་འཇུག་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པའི་གནས་ཚུལ་སྤེལ་ཡོད་མོད། ཟླ་སྔོན་མའི་ནང་ཨེ་རག་ཏུ་གསར་འགོད་པ་ཞིག་གིས་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ལ་ལྷམ་གྱིས་གཞུ་སྐབས་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་ཨེ་རག་པ་ཚོས་ལྷམ་ཆ་འདི་ནི་གསར་འགོད་པ་ཁོང་གཅིག་བུའི་གྱོན་ལྷམ་མ་ཡིན་པར་འདིར་ཨེ་རག་དམག་འཁྲུག་ནང་ཚེ་སྲོག་ཤོར་བའི་འདས་བོ་དག་གི་ཟུངས་ཁྲག་ཡོད་ལ། འདིར་ཨེ་རག་ཁུལ་གྱི་ཡུགས་ཟ་སྟོང་ཕྲག་དང་ཡུགས་མོ་ཁྲི་ཕྲག་གི་བཙོག་གྲིབ་ཡོད་པས། འདིས་ང་ཚོའི་སྲོག་གཅོད་ཀྱི་གཤེད་མ་འདིའི་དབང་ཐང་དང་རླུང་རྟ་ཉམས་པར་འགྱུར་ངེས་ཅེས་བརྗོད་ཡོད་ལ་གསར་འགོད་པ་འདི་ལ་ཨ་རབ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་དྲང་བདེན་སྐྱོང་བའི་དཔའ་རྒོད་ཀྱི་མཚན་སྙནཕུལ་ཡོད། ང་ཚོའི་་བོད་ལ་ཐེ་རེངས་དང་འགོང་བོ། རྒྱ་འདྲེ་སོགས་ཕྱིར་ཕུད་མཐའ་སྤྲོད་གཏོང་ན་འདི་འདྲའི་་སྲོལ་ཡོད་པ་ལྟར། ད་ཐེངས་གི་ལྷམ་འདི་ནི་གཞུ་ས་ཝུན་ཅཱ་པོ་མི་སྒེར་བ་གཅིག་བུ་་མིན་ལ་གཞུ་མཁན་ཡང་ཁ་བྲལ་རང་ལུགས་པའམ་ཡང་ན་ཧྤ་ལོན་སྒོམ་སྒྲུབ་མ་ཡིན་པར། འདི་ནི་འཛམ་གླིང་མི་དམངས་མིག་མདུན་དུ་གནས་ལུགས་དང་དྲང་བདེན་གྱིས་པེ་ཅིང་མཁར་ལ་གཞུས་བའི་ཉེན་བརྡ་ཞིག་ཡིན།
འདི་ནི་བོད་ཀྱི་གནས་བབ་ཐད་ནས་གླེང་དེ་འོང་བ་ཡིན་ན་ནི། ལྷམ་མགོས་གཞུས་པ་དེ་ཙམ་གྱི་དཔོན་ངན་དེ་ལ་འཇིགས་སྣང་སྐུལ་མི་ཐུབ་པ་ཡིན། དེ་ལས་བོད་པ་རང་ཉིད་ཀྱིས་རང་ཉིད་ལ་སེམས་གསོ་བྱེད་སྟངས་དེ་ཚོ་བཞག་ནས། བོད་རང་གི་བྱེད་དགོས་པ་དང་བྱེད་ཐུབ་པ་གང་ཞིག་ཡིན་མིན་བསྐོར་རེ་གླེང་ན་ཡག་པོ་འདུག་ལ། དཔོན་ངག་དེ་དག་གི་སེམས་གཏིང་ནས་ད་ནི་བོད་དོན་འདི་མ་བྱས་པ་ཡིན་ན་ནི། བོད་པ་འདི་བ་ཚང་ལས་སླ་བོ་མི་འདུག གཅིག་རྗེས་གཅིག་གིས་ཟིན་ཚར་འདུག་བསམ་པ་ཞིག་བྱེད་དགོས་པ་དེ་འདྲ་ཞིག་བྱེད་ཐུབ་དགོས། དེ་ནི་དྲག་པོའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་དགོས་པའི་དོན་དག་ཞིག་གཏན་ནས་མིན། དེ་ལས་གཞན་པའི་འཛམ་གླིང་མི་མང་འགུལ་བསྐྱོད་མི་བྱེད་རང་བྱེད་ཡིན་པས་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་རྒྱུ་ང་ཚོ་ལ་ཡོད་པ་རེད། དྲ་གྲོགས་ཚོ་བསམ་བློ་ཞིབ་མོ་རེ་གཏོང་རོགས་ཞུ།
རྒྱ་ལུག་མང་ཚང་རེད། ལུག་གང་ལ་ཁ་སྐོར་ན་དེར་འཁོར་གི་རེད། གླེན་པ་ལུག་གི་འཕེལ་ཁ་ཡག་པོ་ཡོད་པ་རེད། ངས་གོ་ཚོད་ལ་ད་རེས་ཀྱང་རྒྱ་དམར་གཞུང་གིས་ཁོ་རང་ཚོའི་མི་སེར་ལུག་འདྲ་བ་དེ་ཚོ་བེད་སྤྱོད་གཏོང་གི་ཡོད་རེད་ཟེར།
ད་རེབ་རྒྱ་ནག་ནང་ཁུལ་ནས་ཀྱང་ཅུང་ཟད་བསྟན་སོང་། བསྟན་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཁོ་ཚང་གིས་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་དགོས་པས་ཡིན་པ་འདྲ། སྤྱིར་བཏང་ལོ་སྔོན་མའི་ནང་དུ་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་སྐབས་ཀྱང་༥༩ལོ་ཡན་གྱི་པར་དེ་མཐོང་དུ་བཅུགས་འདུག་ལ་ད་ལྟའི་གོང་ས་མཆོག་གི་པར་རྣམས་སྒྲིབ་པར་བྱས་འདུག དེའི་རྗེས་སུ་ཡང་གོང་ས་མཆོག་གི་པར་ཡང་སྐྱོན་བརྗོད་ཞོར་དུ་སྟོན་གྱིན་འདུག རྣམ་པ་ཅུང་ཟད་འགྱུར་བའི་ཚོར་སྣང་ཞིག་བྱུང་། འོན་ཀྱང་གོང་ས་མཆོག་གི་པར་དེ་ཞལ་འཛུམ་མེད་པ་དེ་ཚོ་བསྟན་སོང་། དེ་ནི་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་ལ་ཁོང་ཁྲོ་སློང་བའི་ཆེད་དུ་ཡིན་པ་འདྲ།
རྒྱ་ནག་ནང་ཁུལ་ལ་མཚོན་ན་ད་རེབ་ཀྱི་གསར་འགྱུར་འདི་བརྒྱུད་བསྒྲགས་བྱས་མེད་པ་ཐག་གིས་ཆོད། གནས་ཚུལ་འདི་རྒྱ་ནག་མི་རིགས་ཀྱིས་མཐོང་ནའང་ཁོང་ཁྲོ་ལང་ཁོ་ཐག་རེད། འདིའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་སྲིད་བློན་྄ཝུན་ཅ་པོ་ནང་བཞིན་ཁོང་ཚོ་ཚང་མ་བློ་ཁོག་མེད་པ་དང་སེམས་རྒྱ་ཆུང་བ། ལྷག་པར་དུ་སྒེར་སྤྱོད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཟབ་པ་བཅས་ཀྱིས་ཡིན། འདི་ནི་ཀམ་བྷུ་རེ་རྗེའི་སློབ་མའི་ཆུ་ཚད་ལ་རག་ལས་མིན་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་པར། ལྷམ་ཀོག་གིས་གཞུས་སའི་ཡུལ་གྱི་ཉམས་ཚོད་ལེན་བྱེད་ཅིག་ཏག་ཏག་ཆགས་འདུག་པར་སེམས།
དོན་རྐྱེན་འདི་མི་ཆོས་སམ་ཀུན་སྤྱོད་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་སྦྱར་ནས་གླེང་ན་སྤྱིར་བཏང་འོས་པ་ཞིག་ཡིན་རུང་། རྒྱ་ནག་གི་མི་རབས་བཞི་པའི་དབུ་ཁྲིད་དེ་ཚོས་མི་ཆོས་སམ་ཀུན་སྤྱོད་དེ། དབྱིན་ཡིག་གི་ ethics ལ་ལྟ་སྟངས་གང་འདྲ་ཞིག་བཟུང་ཡོད་མེད་དེ་དང་པོར་བཞག་ནས་གླེང་དགོས་པར་འདོད།
རྒྱ་ནག་གིས་ད་ཆར་ལོ་ངོ་ ༢༠༠ རིང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་པའི་ཀམ་བྷུ་རེ་རྗེ་གཙུག་ལག་སློབ་གླིང་གི་ད་ལྟའི་སློབ་མའི་སྤུས་ཀ་འདི་ཨེ་རེད་ཅེས་སློབ་གྲྭའི་མཚན་མཐོང་ལ་དམའ་འབེབ་དང་མིའི་སྤུས་ཚད་གླེང་གི་འདུག འདི་ལ་ལྟ་ཚུལ་འདྲ་ཡོད་དམ།
ཝུན་ཅ་པོ་ལ་ལྷམ་ཀོག་གིས་གཞུས་སྟངས་ཏོག་ཙམ་ནོར་འདུག ལྷམ་གྱིས་མ་གཞུས་གོང་སྐད་བརྒྱབ་འདུག་པ་འདྲ། དེ་མི་བྱེད་པར་ཁ་ཐུག་གིས་མདུན་ལ་སོང་ནས་ཇོར་ཇི་བྷོའུ་ཞི་ལ་གཞུས་པ་ནང་བཞིན་ཞིག་ཡིན་ན་ད་གཟོད་ང་ཚོར་ལྟད་མོ་ཞིག་འདུག་གཱ ཨ་ལ་ཀུ་རེ་ཡིན། ངའི་བཤད་སྟངས་འདི་ནི་རྒྱང་ནས་ལྟས་ན་གླེན་པ་མཁས་ཞེས་པའི་དཔེ་ལས་མ་འདས་སོ།།
རེད་ཡ། གྲོགས་པོ་ཚོ། སྐབས་དེའི་ལྦན་ཅ་པོ་ཡི་གདོང་མདོག་སྐྱུར་མོ་དེ་ངོ་མ་འགྲེལ་བཤད་བྱ་མི་ཤེས་པ་ཞིག་རེད། ངུ་མ་རྒོད་ལྟ་བུར་གྱུར་འདུག
ཡིན་ན་ཡང་ཚོགས་རྭ་དེ་རུ་རྒྱ་མི་མང་པོ་འདུག
ཝུན་ཅ་པོའི་གདོང་མདོག་འགྱུར་བཞིན་བཤད་རྒྱུར། དགེ་རྒན་རྣམ་པ། སློབ་གྲོགས་རྣམ་པ། འདི་ལྟ་བུའི་མ་རབས་ཐབས་སྡུག་གི་བྱ་སྤྱོད་ཀྱིས་དབྱིན་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་མཛའ་གྲོགས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་དེར་གནོད་སྐྱོན་ཕོག་ཐུབ་ཀི་མ་རེད། ཞེས་བརྗོད་ཡོད་ཅིང་། མ་རབས་ཐབས་སྡུག་གི་བྱ་སྤྱོད་ཅེས་བཤད་པ་དེས་ནི་རྒྱ་ནག་ལ་རང་དབང་མེད་པ་དང་ཁོ་མི་ཁོག་ཆུང་ཞིག་ཡིན་པའང་གསལ་བོར་བསྟན་འདུག་ཅེས་མང་པོས་ལབ་ཀྱིན་འདུག །
ཁོ་ལ་ལོ་གསར་གྱི་འཚམ་འདྲི་བཟང་པོ་ཞིག་བྱས་འདུག ད་དུང་ལྷྭམ་ཡ་ཅིག་དེ་གང་ནས་རྙེད་རྒྱུ་ཡིན་མི་ཤེས། ལྷྭམ་ཡ་ཅིག་དེ་ཧུའུ་ལ་བསྐོན་རྒྱུ་བྱས་ན་ཇི་འདྲ་འདུག