ཆིབས་བསྒྱུར་སྐོར་གྱི་རྩ་བ་དང་ཡལ་གའི་ཐོག་གླེང་བ། བུ་ཆུང་ཚེ་རིང་།

ཨོ་བྷ་མས་ཕེབས་བསྐྱེལ་བྱེད་སྟངས་སོགས་ལ་ང་ཚོའི་མི་སུས་ཀྱང་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་ཐབས་ཡོད་པ་མ་རེད། འོན་ཀྱང་བུ་ཆུང་དང་རྒྱ་རི་སོགས་ཀྱིས་རྗུན་བཤད་ནས་ང་ཚོས་མིག་གིས་མཐོང་བ་དེ་དངོས་ཡོད་མ་ཡིན་པ་དང་། ང་ཚོས་མིག་མ་མཐོང་བ་དང་རྣ་བས་མ་གོ་དེ་དངོས་ཡོད་ཡིན་མདོག་དང་། ང་ཚོས་མིག་གིས་མཐོང་བ་དང་རྣ་བས་གོ་བ་ལས་ལྷག་གི་གནས་ཚུལ་ཞིག་་ཡོད་མདོག་བྱས་ནས་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་གྱི་མདོག་གཞན་དུ་བསྒྱུར་ཐབས་བྱས་པ་ནོར་འཁྲུལ་རེད། བོད་རྒྱའི་གྲོས་མོལ་ལའང་རྒྱ་རིས་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་གསང་ནས་གྲོས་མོལ་དེར་དོན་སྙིང་མེད་ནའང་ཡོད་མདོག་མདོག་བྱས་ནས་རྒྱུན་རིང་པོ་བསྡད་སོང་། ད་དུང་བོད་གཞུང་ལ་བཟོ་ལྟ་བཟོས་ནས་རྒྱ་མའི་བཏོན་པའི་ཆ་རྐྱེན་ལ་སྙོབས་ཐབས་བྱས་པ་རེད།

སང་ཉིན་གནངས་ཉིན་གྲོས་ཚོགས་འཚོགས་སྐབས་འདིའི་ཐད་བགྲོ་གླེང་ཡོང་ཁོ་ཐག་ཡིན། དེ་དུས་འདི་ལས་ལྷག་པའི་གསལ་བཤད་ཅིག་མེད་ཚེ་དཀའ་ལས་ཁག་ས་རེད།

རྒྱ་རི་རིན་པོ་ཆེ་དང་བུ་ཆུང་ཚེ་རིང་གཉིས་ཀས་དྲ་ངོས་དང་བརྙན་འཕྲིན་ནང་དུ་གསལ་བཤད་གང་ཐུབ་ཐུབ་རེ་གནང་གི་འདུག་ཀྱང་། འདི་ནི་གཙོ་བོ་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་མ་བྱུང་བ་ཡིན་སྟབས། གསལ་བཤད་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་རེད།

ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་གསར་འགོད་པ་ཚོར་གཤེ་མགོ་བཙུགས་པ་འདི་ཡག་རྟགས་ཤིག་མ་རེད། བོད་པ་ཚོ་ས་གྲགས་གནམ་གྲགས་ལ་འགྲོ་བཞིན་པ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་གསར་འགོད་པ་ཚོའི་དྲིན་རེད།

རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་འགའ་རེ་བཏང་སྟེ་གསར་འགྱུར་ལས་རིགས་ཇེ་མང་དུ་བཏང་སྟེ་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་གསར་འགོད་པ་ཚོར་ཁ་གཏད་གཅོག་བཞིན་པ་ཡང་གཙོ་བོ་བོད་དོན་གྱི་ཕྱོགས་ནས་རེད།

དེང་སྐབས་བོད་པ་ཚོའི་བཅོས་སྟངས་ལས་སྟངས་ལ་ཡི་ཆད་བཞིན་པའི་ཕྱི་རྒྱལ་བ་ཡང་ཇེ་མང་རེད། ན་ནིང་ལྡི་ལི་ནས་ཚོགས་ཆེན་ཞིག་གི་སྟེང་བོད་དོན་ཉམས་ཞིབ་པ་སྦིར་ལིང་གི་སྐད་ཤོར་བ་ཡང་གོ་ཡོད་རྒྱུ་རེད། དེ་དུས་སྐུ་མདུན་ཡང་ཚོགས་མགོན་དུ་བཞུགས་ཡོད་པཱ།

ད་ཐེངས་སྐད་ཤོར་མཁན་གྱི་གྲས་སུ་གསར་འགོད་པ་ཙམ་མིན་པ་ཡང་ཤེས་དགོས་ངེས་རེད། དཔེར་ན། ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་མཁན་ Historian A. Tom Grunfeld གྱིས་འདིའི་ཐད་ག་རེ་བཤད་འདུག

ད་དུང་དྲན་དགོས་པ་ཞིག་ལ། སྔོན་ཆད་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཚུགས་མ་ཐག་པའི་སྐབས་དེར་ལྡི་ལི་ནས་གསར་ཁང་རེ་རེའི་སྒོ་རྡུང་ནས་བོད་དོན་བསྒྲགས་པར་ཕྱིན་པ་མ་བརྗེད་རོགས། དཀའ་ལས་ག་ཚོད་ཅིག་བསྐྱོན་གནང་ཡོད།

ད་སྐབས་གསར་འགོད་པ་དག་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་བརྟན་པོ་ཡོད་པའི་སྐབས་འདིར་ཕར་གཤེ་ཞིང་། ཁོང་ཚོས་མ་འགྲིག་མ་འཐུས་པ་རྐྱང་བཤད་བསྡད་ན། རྗེས་མ་ཞིག་ལ་སླར་ཡང་གསར་ཁང་སོ་སོའི་སྒོ་རྡུང་གི་འགྲོ་དགོས་དུས་དཀའ་ལས་ཁག་པོར་འགྱུར་རྒྱུ་ཐག་ཆོད་རེད།

འདི་དག་གི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་བསམ་བློ་གཏོང་རོགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།

སྐབས་ཐོག་གསལ་བཤད་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ། དྲི་བ་འགོད་མཁན་ཚོ་དགྲ་རུ་མ་བསམས་པར་གཉེན་དུའང་མ་འཛིན་རོགས། ང་ཚོས་གོ་སྐབས་ནམ་བྱུང་བ་དང་ཆབ་སྲིད་པ་དང་ཤེས་ཡོན་པ་ཚོར་དྲི་བ་ཡང་ཡང་གཏོང་འདོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན། ང་ཚོའི་ལས་འགན་ནི་ཤེས་ཡོན་པ་ཚོ་ལྷོད་ལྷོད་དུ་བསྡད་འདོད་པའི་གོ་སྐབས་འཕྲོག་རྒྱུ་དེ་ཡིན།

རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་རྒྱབ་སྐྱོར་༡༠༠་ཡོད།་ངོ་མ་རེད།་ཨ་རི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཡོད་བཞིན་དུ་རྒྱལ་སྤྱི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་ཟེར་བ་འདིས་བར་དུ་འཛུལ་ནས་མི་ལས་དགུ་ལས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཁེ་ཕན་དེ་ལས་འགུལ་ཁང་དེའི་ནང་ཡོད་པའི་ཕྱི་རྒྱལ་འགོ་སེར་བ་འགའ་ཤས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ལེན་གྱི་ཡོད།་གང་ཡིན་ཟེར་ཨ་རི་གཞུང་གི་ལོ་ལྟར་བོད་མིར་རོགས་རམ་ཀྱི་ལས་གཞི་གང་མང་ཡོད་པ་དེ་དག་མང་ཆེ་བ་རྒྱལ་སྤྱི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་ཐོབ་ཀྱི་ཡོད་ལ།་ལས་འགུལ་ཁང་དེའི་ལོ་གཅིག་འགྲོ་གྲོན་ལ་ཨ་སྒོར་ས་གསུམ་ནས་བཞི་བར་ཡིན་ཞིང།་ང་ཚོའི་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཕན་པའི་ད་བར་ལས་ཀ་ག་རི་བྱས་ཡོད།་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་རོགས་རམ་ཕྲན་བུ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་རོ་བལ་ཐེབས་རྩ་ཁང་ཟེར་དེ་རེད།་དེ་ནི་ལོ་ལྟར་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་སྐྱིད་པོ་གཏོང་མཁན་མི་སྒེར་དང་ཚོགས་པ་འགའ་ཤས་ར་རག་གི་ཡོད་མ་གཏོགས་ལས་དོན་དངོས་སུ་བྱེད་མཁན་ལ་ད་བར་རག་མྱོང་མེད་པ་ཚང་མས་མཁྱེན་གསལ་རེད།་ལས་འགུལ་ཁང་དེའི་ནང་ལས་ཀ་འགན་ཁུར་བོད་མི་རེ་བཟུང་ཡོད་པའི་ནང་ནས་གཙོ་ཆེ་རྒྱལ་རི་དང་དེ་ནས་བུ་ཆུང་གཉིས་རེད།་དོན་དངོས་ཐོག་ཁོ་གཉིས་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་གཞུང་ཞབས་ཟུར་པ་ཡིན་མ་ཟད།་ད་འྟའི་ཆར་དམིགས་གསལ་སྐུ་ཚབ་འགན་ཡོད་པའི་སྐད་ཆ་རེད།་ཡིན་ན་བོད་གཞུང་བརྩི་སྐུར་བྱེད་ཀྱི་མེད་པ་ཡོངས་གྲགས་རེད།་དཔེར་ན་ཨ་རིའི་བོད་གཞུང་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ལས་ཀ་མང་ཆེ་བ་ཁོང་གཉིས་ཧམ་འཕྲོག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།་བོད་མི་ཚོར་འདི་ཚོར་སྐོར་ངེས་པར་དུ་མཁྱེན་དགོས་པའི་གནད་འགག་ཞིག་རེད་བསམ་གྱི་འདུག་་

བཀའ་མོལ་ལ་གནས་ལུགས་འདུག ཐུགས་རྗེ་ཆེ། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་དོགས་འདྲི་ཞུ་རྒྱུ་གཅིག་ལ། ད་རེས་སྲིད་འཛིན་ཨོ་བྷ་མས་དབུ་མའི་ལམ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་གསུངས་པ་དེ་ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་དབུ་མའི་ལམ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་གསུངས་པ་དང་པོ་ཡིན་པའི་བཟོ་འདྲ་ཞིག་ཁྱེད་རྣམ་པས་གསུང་གི་འདུག རྒྱ་རི་རིན་པོ་ཆེས་ཀྱང་དེ་འདྲ་ཞིག་བརྙན་འཕྲིན་ནང་གསུངས་པ་འདྲ་པོ་བྱས་སོང་། དེ་འདྲ་རེད་དམ། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཐོག་ཨ་རིའི་རྒྱབ་སྐྱོར་ནི་སྔ་མོ་ནས་ཡོད་ཡོད་པ་མ་རེད་དམ། ང་ཚོར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་རྒྱལ་ཁབ་ཚང་མས་བོད་རང་བཙན་མ་གཏོགས་དབུ་མའི་ལམ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་སྔོན་མ་ནས་གནང་བསྡད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད་དམ། དེ་ག་འདྲ་རེད། གསལ་པོ་ཞིག་གསུང་རོགས་གནང།

དགྲ་ཕྱོགས་ནས་རེ་བ་དང་ཚོད་དཔགས་བྱས་པ་ལྟར་ང་ཚོའི་བོད་གཞུང་འདི།་་་་མ་འོངས་པར་ངོ་ཚོས་མྱོས་པའི་བུ་མོ་གསར་པ་ཞིག་དང་འདྲ་བར་སུའི་ལག་པ་རིང་མིན་དང་ཤུགས་ཡོད་ན་ལས་ལྷ་བོར་བཀྱགས་ནས་ཁྱེར་ཆོག་ཆོག་རེད།་་་་
་མ་རེད་དམ།
མདོར་ན་ཨ་རིའི་རྒྱལ་སྤྱི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་བོད་གཞུང་གི་ལས་དོན་ཐོག་ལག་པ་ཐུང་ཐུང་ཞིག་དང་།་་་་རང་འོས་ལས་འགན་ལ་དབུ་འཕངས་མཐོ་ཞིག་མགྱོགས་རོགས་གནང་།

འདི་ང་ཚོས་ཁ་དང་ཁ་སྤུ་སོ་སོར་མ་ཕྱེས་ན་མི་འགྲིག་པ་ཞིག་རེད།་་་་་་རྒྱུ་མཚན་ནི་དོ་གལ་ཆེན་པོས་བོད་གཞུང་དོན་གཅོད་ཁང་ཁག་རྒྱལ་ཁབ་གང་མང་ཞིག་ལ་བཙུགས་ཡོད་པས།་་་་་་་ཁོ་ཚོར་ཡུལ་དུས་དཔགས་པའི་ལས་དོན་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཡོད་པ་ལས་།་་་་་གོང་ས་མཆོག་ལ་ཕེབས་སྐྱེལ་དང་བདེ་འཇགས་ཀྱིས་མཚོན་ཆོས་སྲིད་ཀྱི་ལས་དོན་རིགས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་དོན་གཅོད་ཀྱིས་ཐག་གཅོད་དགོས་པར་རྒྱུ་མཚན་མང་བོ་ཡོད་རེད།
འོན་ཀྱང་ཨ་རི་ལྟ་བུར་མཚོན་ན་ནམ་རྒྱུ་རྒྱལ་སྤྱི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་སེར་བ་ལྟ་བུས།་་་་་་་་བོད་གཞུང་དོན་གཅོད་ཁང་ལ་བརྩི་མེད་དང་ཕྱིར་འདེད་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་པ་རེད།་་་་་་ལར་ནས་ངྷ་སར་ཡོད་པའི་བཀའ་ཤག་གིས་རྩ་འཁྲིམས་གསེར་བྲིས་མ་ཡིན་ཟེར་བ་ཙམ་ལས།་་་་་་དངོས་དོན་ལག་ལེན་གྱི་ཐོག་ནས་ཨ་རིའི་དོན་གཅོད་ཀྱི་ལས་འགན་དང་སྐུ་དབང་ཡང་བགོད་སྒྲིག་ཞུ་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པའམ།་་་་་་ཞུ་འདོད་མེད་པ་ང་ཚོས་སྔ་ས་ནས་མཐོང་སོང་།་་་་་་་འདི་ལྟར་བྱས་ནས་བོད་གཞུང་གི་སྲོག་དབུགས་དངུབས་བཞིན་པ་དང་གོང་༸ས་མཆོག་གི་སྐུ་འཚོ་བཞུགས་ཡིན་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར།་་་་་་་

ཐུགས་རྗེ་ཆེ། བུ་ཆུང་ཚེ་རིང་ལགས། རྒྱུན་དུ་ང་རང་ཁྱེད་ཀྱི་ཟིན་བྲིས་ལྟ་མཁན་ཞིག་ཡིན། ཁྱེད་ཀྱི་དགོངས་ཚུལ་ཡག་པོ་འདུག

སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་ཟིན་བྲིས་ཁག་ནམ་རྒྱུན་ཀློག་གི་ཡོད།