དེ་རིང་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་རིན་པོ་ཆེའི་ཞབས་ཞུ་ཚོགས་པས་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་ཏེ། ད་ལྟ་རྒྱའི་བཙོན་འོག་ན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་སྐུ་གཟུགས་གནས་སྟངས་ཧ་ཅང་ཛ་དྲག་ཆགས་ཡོད་སྟབས། བོད་མི་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གིས་ཁོང་གི་ཆེད་དུ་ལས་འགུལ་སྣ་ཚོགས་སྤེལ་གནང་རོགས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་གནང་སོང་།
དེ་རིང་སྔ་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༡༠།༣༠ སྟེང་། གངས་སྐྱིད་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཚོགས་ཁང་དུ། བོད་པའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་རིན་པོ་ཆེའི་ཞབས་ཞུ་ཚོགས་པས་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་ཏེ། སྤྲུལ་སྐུ་བདེན་འཛིན་བདེ་ལེགས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ད་ལྟ་རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་འོག་ན་སྐུ་གཟུགས་གནས་སྟངས་ཧ་ཅང་ཛ་དྲག་ཆགས་ཡོད་སྟབས། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་གཙོས་པའི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་དང་མི་སྒེར་བཅས་ཀྱིས་ཁོང་གི་ཆེད་དུ་ལས་འགུལ་གང་ཐུབ་སྤེལ་རྒྱུ་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ལ་འབོད་སྐུལ་བྱས་ཏེ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ལ་སྨན་བཅོས་ཆེད་ཕྱི་ལོགས་སུ་གདན་འདྲེན་ཞུ་ཐུབ་གནང་གལ་ཆེ་སྐོར་བསྒྲགས་སོང་།
གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཞོན་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་དང་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་རིན་པོ་མཆོག་གི་འབྲེལ་ཡོད་གྲོགས་པོ་དགེ་བཤེས་ལྷ་རམས་པ་ཉི་མ་ལགས། གཞན་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཁག་ཅིག་དང་ངྷ་ས་ཁུལ་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཆེ་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་བཅས་ཕེབས་འདུག་ཅིང་། དགེ་བཤེས་ལགས་ཀྱིས་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་མཆོག་གནས་ཚུལ་ངོ་སྤྲོད་དང་འབྲེལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མཛད་གཙོ་རྣམ་པ་དང་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་བླ་ཆེན་ཚོས་ཁོང་གི་སྐོར་ལ་གསུང་བཤད་གནང་པ་སོགས་ཀྱི་ཆེད་སྒྲིག་གློག་བརྙན་གསར་པ་ཞིག་དབུ་འབྱེད་བཅས་གནང་སོང་།
དགེ་བཤེས་ཉི་མ་ལགས་ཀྱིས་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་རིན་པོ་ཆེའི་གནས་ཚུལ་ངོ་སྤྲོད་གནང་བར། རྒྱ་གཞུང་གིས་རིན་པོ་ཆེ་འཛིན་བཟུང་བྱས་ནས་ད་བར་ནང་མི་ཚོ་ཁོང་ལ་ཐུག་འཕྲད་ཐེངས་ ༧ ཙམ་བྱུང་ཡོད་ཅིང་། ༢༠༡༢ ལོའི་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༡༦ ཉིན་ཐུག་འཕྲད་སྐབས་ཁོང་གིས་ཕྱག་བྲིས་ཤིག་གནང་བ་ཉེན་རྟོག་པས་འཕྲོགས་ཏེ། ཡི་གེ་དེའི་ནང་ཆབ་སྲིད་གནད་དོན་ཡོད་མེད་ལ་ཞིབ་འཇུག་རྗེས་ཕྱིར་སྤྲོད་རྒྱུ་ཡིན་ཚུལ་བརྗོད་ཀྱང་ཕྱིར་སྤྲད་མེད་པ་དང་། རྗེས་སུ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་ཡི་གེ་དེའི་ནང་། “ ངས་རྒྱ་ནག་གི་ཁྲིམས་དང་འགལ་བའི་ལས་དོན་ཏིལ་འབྲུ་ཙམ་བྱས་མེད། ཁྱེད་རང་ཚོས་གོང་རིམ་ག་འདྲ་ཞིག་ལའང་ཞུ་གཏུག་བྱེད་ཐུབ་ན་བྱོས། ཡི་གེ་དེ་འཁྱེར་ནས་ལས་ཁུངས་གང་སར་ཞུ་གཏུག་བྱོས།” ཞེས་བཀའ་ཕེབས་ཡོད་སྐོར་སོགས་བརྗོད་སོང་།
ཁོང་གིས་མུ་མཐུད་དུ། ཐུག་འཕྲད་ལ་འགྲོ་མཁན་རིམ་པས་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སྙིང་གི་ན་ཚ་ཕོག་ཡོད་པ་དང་ཁོང་གློ་བུར་དྲན་མེད་དུ་བརྒྱལ་འགྲོ་པ། ཞབས་གཉིས་ཀྱང་བདེ་ཐང་མེད་པ་ཆགས་པའི་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་གཞུང་གི་ཉེན་རྟོག་པ་དང་ལས་བྱེད་ཚོས་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ན་ཚ་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་པ། གཞན། ད་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༦ ཉིན་ཡང་བསྐྱར་ཁོང་གི་གཉེན་ཉེ་ཚོ་བཙོན་ཁང་དུ་ཐུག་འཕྲད་དུ་བསྐྱོད་སྐབས། རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་ “ ངའི་དོན་དུ་ཁྱོད་ཚོས་གོང་རིམ་ལ་ཞུ་གཏུག་གང་བྱེད་དགོས་ན་བྱོས་ཤིག ལ་ལས་གོང་རིམ་ལ་ཞུ་གཏུག་དང་ལས་འགུལ་སོགས་སྤེལ་ན། ངའི་གནས་སྟངས་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་སྲིད་པའི་སྐོར་ཤོད་མཁན་ཡོད་ཚོད་འདུག་ཀྱང་། ང་དེང་སྐབས་ལྷུང་ས་མེད་ན་མ་གཏོགས་ལྷུང་ཚར་བ་རེད། ཞུ་གཏུག་དང་ལས་འགུལ་སོགས་གང་ཞིག་བྱེད་དགོས་ཀྱང་བྱོས་” ཞེས་གསུངས་ཡོད་པ་དང་། ཐུག་འཕྲད་འགྲོ་མཁན་མི་གསུམ་གྱིས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དངོས་སུ་མཇལ་སྐབས་ཁོང་གི་སྐུ་གཟུགས་གནས་སྟངས་ཧ་ཅང་སྐྱོ་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། བཀའ་མོལ་གནང་དུས་སྐུ་གཟུགས་འདར་གསིག་རྒྱག་པ་དང་མཚམས་རེར་དྲན་མེད་དུ་བརྒྱལ་འགྲོ་བ་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཛ་དྲག་ཆགས་སྟབས། ཁོང་གི་སྐུ་ཚེ་ཡུན་བཞུགས་ཡོང་མིན་ཐོག་ལ་སེམས་འཚབ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་ཚུལ་སོགས་བརྗོད་སོང་།
ཁོང་གིས་འབོད་སྐུལ་གནང་དོན། རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་དང་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་དང་མི་སྒེར་བཅས་ཀྱིས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ཀློད་གྲོལ་ཡོང་ཆེད་དམིགས་བསལ་ལས་འགུལ་ག་རེ་སྤེལ་ཐུབ་ན་སྤེལ་རོགས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཉེ་ཆར་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་ན་བཟའ་སོགས་དགོན་པར་བསྐུར་ཡོད་འདུག གནས་ཚུལ་དེ་དག་ལ་གཞིགས་ན་གཙོ་བོ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་སྐུ་འཚོ་བཞུགས་བྱེད་མིན་ལ་སེམས་འཚབ་ཆེན་པོ་ཆགས་འདུག རབ་བྱུང་ན་རིན་པོ་ཆེ་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཏུ་སྨན་བཅོས་ཆེད་ལེན་ཐུབ་ཐབས་ལ་ངེས་པར་དུ་རྒྱབ་རོགས་འབད་བརྩོན་གནང་རོགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་སོང་།
དེའི་རྗེས་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཞོན་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་གིས། རིན་པོ་ཆེའི་དགུང་ལོའི་གནས་བབ་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ཚེ་སྔོན་མ་རིན་པོ་ཆེ་བཙོན་འཇུག་བྱེད་སྐབས་ཀྱི་སྐུ་པར་ནང་ཁོང་གི་སྐུ་གཟུགས་གཟི་བརྗིད་ཆེན་པོ་ཡོད། ད་ལྟའི་ཆར་སྐུའི་གནས་བབ་ཀྱི་ཉམས་ཤོར་ཚར་བ་དང་དངོས་སུ་མཇལ་ཚེ་བཟོད་མ་ཐུབ་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། དེ་རིང་འབྲེལ་ཡོད་ཚོས་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་འདི་སྤེལ་གནང་བ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་ངས་ཁྲིམས་དང་འགལ་བའི་ཕྱག་ལས་གང་ཡང་གནང་མེད། ཁྲིམས་གཏུག་སོགས་ལས་འགུལ་གང་ཐུབ་སྤེལ་རོགས། ང་ལ་མ་ཉེས་ཁ་གཡོག་བྱས་སོང་། ཞེས་གསུངས་པ་དངོས་གནས་གསལ་བོ་ཞིག་རེད། བོད་ནང་དུ་ཁོང་གི་ཆེད་ཁྲིམས་གཏུག་གཙོས་ལས་འགུལ་རིམ་པ་མང་པོ་སྤེལ་ཡང་། རྒྱ་ནག་ནང་རང་དབང་དང་དྲང་བདེན་གྱིས་ཞུ་གཏུག་བྱེད་ས་མེད་སྟབས། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ཞུ་གཏུག་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད།
གཞན་ཁོང་གིས། ཉེ་ཆར་རྒྱ་ནག་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་འོས་འདེམས་བྱུང་བ་དེར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་དགག་པ་གང་ཡང་བརྒྱབ་མེད་ཀྱང་། བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐོང་གི་གནས་སྟངས་ཇེ་སྡུག་འགྲོ་བཞིན་པའི་སེམས་འཚབ་ཡོད་པ་འབྲེལ་ཡོད་ལ་ཞུ་བཞིན་ཡོད་མ་ཟད། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་རིན་པོ་ཆེའི་སྐོར་འདྲི་རྩད་གནང་དགོས་པ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་ཅེས་སོགས་གསུངས་སོང་།
སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ ༡༩༥༠ ལོའི་བོད་ཟླ་ ༩ པའི་ལྷ་བབས་དུས་ཆེན་ཉིན་སྐུ་འཁྲུངས་ཏེ་ད་ཆར་དགུང་གྲངས་ ༦༤ ལ་ཕེབས་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་རྒྱ་གར་དུ་ཕེབས་ཏེ་ ༡༩༨༢ ནས་ ༡༩༨༧ ལོའི་བར་སློབ་གཉེར་གནང་ཡོད་ཅིང་། རྗེས་སུ་གཞིས་བཞུགས་མི་མང་གི་རེ་འདོད་ལྟར་བོད་ལོག་སྟེ་ ༢༠༠༢ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༧ ཉིན་གྱི་མཚན་མོར་རྒྱ་གཞུང་གིས་གསང་སྟབས་ཀྱིས་འཛིན་བཟུང་གིས་ད་བར་ལོ་ ༡༡ ཙམ་ཕྱིན་ཡོད་འདུག
གསར་འགོད་པ། ལྷ་སྐྱབས་རྒྱལ།
སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ཕྱི་རྒྱལ་ལ་འཐེན་ཐབས་གནང་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་རེད། ངས་སྔོན་མ་དུས་བབ་གསར་ཤོག་གི་རྩོམ་སྒྲིག་པའི་གཏམ་ནང་། བོད་ནང་གི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྙིང་པ་ཚོ་དང་། ལྷག་པར་དུ་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་སྟེ་སྐུ་གྲོངས་མེད་པར་རྒྱ་ནག་གི་བཟང་བཙོན་འོག་བེད་སྤྱོད་གཏོང་བཞིན་པ་དག་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་སྨན་བཅོས་ལ་ཐེན་དགོས་སྐོར་འཁོད་འདུག་པ་དེ་ཧ་ཅང་གདམ་ངག་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་སོང་། བཙན་བྱོལ་ནང་གི་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་དང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་སོགས་ཀྱིས་ལས་འགུལ་ཆུང་ཚགས་རིགས་སྤེལ་ནས་སྡོད་པ་ལས་བོད་ནང་གི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་དང་ཆབ་སྲིད་ཐོག་ཕྱག་ལས་རླབས་ཆེན་གནང་མཁན་ཚོ་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ལ་ཐེན་ཐུབ་པ་ཡིན་ན་ལས་ཀ་བྱས་ཟིན་པ་ཚོར་ངོ་སོ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པའི་མ་ཚད་གཞས་བཞུགས་མི་མང་ཡོངས་ལ་སེམས་ཤུགས་དང་སྤོབས་པ་སྤེལ་སྐྱེ་གཞི་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་ཡདོ་པ་རེད།