གནས་ཚུལ་བཏང་འབྱོར་བྱུང་བ་ལྟར་ན། བདུན་ཕྲག་སྔོན་མའི་ཚེས་གཟའ་སྤེན་པའི་ཉིན། དྷ་རམ་ས་ལའི་ཉེ་འགྲམ་གོ་པལ་པུར་བོད་ཁྱིམ་དུ་ ‘དང་བླངས་ཕ་སྐད་ཞབས་ཞུ་ཚོགས་ཆུང’ ཞེས་པ་ལོ་ངོ་ ༥ ལ་སོན་པའི་མཛད་སྒོ་ཞིག་དང་བསྟུན་ཏེ། བོད་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་རྒྱུན་འཛིན་བྱེད་ཐབས་སྐོར་ལ་བགྲོ་གླེང་ཞིག་གནང་ཡོད་འདུག
ཉིན་དེའི་ཞོགས་པའི་ཆུ་ཚོད་༨།༤༥ སྟེང་སློབ་གྲྭའི་ཤེས་རབ་འོད་སྣང་ཚོགས་ཁང་དུ་དགེ་ལས་སློབ་ཕྲུག་ཡོངས་ཚང་འཛོམས་ཐོག་སྨོན་ལམ་བོད་ཀྱི་བརྡ་འཕྲིན་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གི་མཁན་པོ་འཇུ་བསྟན་སྐྱོང་གཙོས་སྐུ་མགྲོན་འགའ་ཕེབས་ཏེ་ཞོགས་པའི་ལས་རིམ་ནང་སློབ་གྲྭའི་ནང་གི་ཚོགས་ཆུང་དེའི་ཚོགས་གཙོ་བློ་བཟང་ཟླ་བ་ལགས་ཀྱིས་འཚམས་འདྲིའི་གཏམ་བཤད་གནང་བ་དང་། དེའི་རྗེས་སུ་ཚོགས་ཆུང་འདི་གསར་འཛུགས་བྱེད་མཁན་སློབ་མ་བདུན་ཁྲོད་ཀྱི་སློབ་གཉེར་བ་ཀུན་དགའ་ཚེ་རིང་གིས་དང་བླངས་ཕ་སྐད་ཞབས་ཞུ་ཚོགས་ཆུང་གསར་འཛུགས་བྱེད་དགོས་དོན་ངོ་སྤྲོད་གནང་དོན། དང་བླངས་ཕ་སྐད་ཞབས་ཞུ་ཚོགས་ཆུང་ནི་ཐོག་མར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ལོར་གོ་པལ་པུར་སློབ་གྲྭའི་སློབ་མ་བདུན་གྱིས་སློབ་ཞོར་ཏུ་བཙུགས་པའི་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་ཡིན། ཚོགས་ཆུང་འདིའི་དགོས་དམིགས་གཙོ་བོ་སློབ་མ་རང་ཉིད་ནས་མགོ་བརྩམས་ཏེ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སློབ་གཉེར་དང་། རྒྱུད་འཛིན། དར་སྤེལ་སོགས་ལ་འབད་རྒྱུ་གཞི་རྩར་བཟུང་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ དང་ ༢༠༠༩ ལ་བོད་ནང་གི་སློབ་མ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གི་རང་དབང་གླེང་བ་དང་དངོས་སུ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་མདུན་ཏུ་ཐོན་ཏེ་རང་དབང་གི་འབོད་སྒྲ་བསྒྲགས་ཡོད། ཁོང་ཚོའི་འབོད་སྒྲ་འདི་ང་ཚོར་མཚོན་ན་རང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་འདི་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་བྱེད་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་ལྟ་བུ་རེད། ང་ཚོ་ཕྱི་ཡུལ་རང་དབང་ལུང་པའི་ནང་དུ་ཡོད་པའི་སློབ་མ་གཅིག་ལ་མཚོན་ན་བོད་ནང་གི་སློབ་མ་ལས་ལྷག་པའི་འགན་འཁྲི་ཞིག་ཡོད་པར་ངོས་བཟུང་ནས་གསར་འཛུགས་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་གཏམ་བཤད་གནང་སོང་།
དེའི་རྗེས་སུ་ཁེམ་པི་རའེ་ཇི་(Cambridge University)གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་ཞིབ་འཇུག་སློབ་མ(M.Phil)་སྦྲ་རིགས་ཐོགས་མེད་ལགས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་དུ་བོད་རིགས་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱིས་གོ་སྐབས་ལེན་དགོས་ཚུལ་དང་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་ཐད་དུ་བོད་མི་གཞོན་སྐྱེས་སོ་སོས་འགན་འཁུར་ལེན་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་སྐོར་གསུངས་པ་དང་། དེ་ནས་མཁན་པོ་འཇུ་བསྟན་སྐྱོང་ལགས་ཀྱིས་གསུང་བཤད་གནང་། ཞོགས་པའི་ཆུ་ཚོད་༡༠།༣༠ སྟེང་བཀའ་ཟུར་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་སློབ་གླིང་དེ་གར་ཆིབས་བསྒྱུར་བཀའ་དྲིན་བསྐྱངས་ནས་ཕ་སྐད་ཚོགས་ཆུང་གིས་སྤེལ་བའི་སྙན་ངག་གྱེར་འདོན་གྱི་འགྲན་ཚོགས་སྟེང་ཕེབས་ཏེ་བཀའ་སློབ་གནང་། ཉིན་རྒྱབ་ཕྱག་ཚོད་ ༢།༠༠ནས་ཕ་སྐད་གླེང་བའི་འདུ་ཚོགས་ཞེས་པའི་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་ཤིང་། བགྲོ་གླེང་བར་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གི་གལ་ཆེའི་རང་བཞིན་སྐོར་གླེང་མཁན་འཇུ་བསྟན་སྐྱོང་དང་། ཀིརྟི་བྱེས་པ་གྲྭ་ཚང་གི་རྩོམ་སྒྲིག་འགན་འཛིན་ཚོང་རུ་སེང་གེ་ལགས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རྒྱུན་འཛིན་དང་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་ཐབས། སྦྲ་རིགས་ཐོགས་མེད་ལགས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་གི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་བཅས་སློབ་གྲྭའི་སློབ་མ་དོན་གཉེར་ཅན་དང་བོད་དགེ་འགའ་བར་གྲོས་བཏབ་ཅིང་བགྲོ་གླེང་བ་དང་། དགོང་མོར། ཕ་སྐད་དབྱངས་སུ་གྱེར་བའི་དགོངས་ཚོགས་ཞེས། སྙན་ངག་གྱེར་འདོན། ལ་རྒྱའི་གླུ་དབྱངས། གཏམ་བཤད། དགོད་བྲོའི་གཏམ་གླེང་སོགས་སྒྱུ་རྩལ་འདྲ་མིན་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རྒྱུད་འཛིན་དགོས་པའི་སྐུལ་བརྡ་གནང་སོང་།
ལས་འགུལ་འདི་སློབ་གྲྭའི་ནང་དུ་ཡོད་པའི་ཚོགས་མི་དང་སློབ་གྲྭ་ཐོན་ཏེ་མཐོ་སློབ་འགྲིམ་བཞིན་པའི་ཚོགས་མི་ཁྱོན་ ༡༧ ཙམ་གྱིས་མཉམ་དུ་སྤེལ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ཐེངས་འདིར་ཕ་སྐད་ཞབས་ཞུ་ཚོགས་ཆུང་གི་ངོས་ནས་བཀའ་ཟུར་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ལ། བོད་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་ཐོག་མཛད་རྗེས་བླ་མེད་བཞག་དང་འཇོག་བཞིན་པར་བཀའ་དྲིན་རྗེ་དྲན་གྱི་གཟེངས་རྟགས་ཤིག་ཀྱང་ཕུལ་ཡོད་འདུག
གོས་སྒྲིག་པས་བརྗོད་དོན། དང་བླངས་ཕ་སྐད་ཞབས་ཞུ་ཚོགས་ཆུང་བཙུགས་ཏེ་ལོ་ལྔ་འགྲོ་བཞིན་པར་དེ་རིང་ཕྱིར་མིག་ཅིག་བལྟས་ན། དང་བླངས་ཕ་སྐད་ཞབས་ཞུ་ཚོགས་ཆུང་གིས་འགན་འཁྲི་དང་འཚོལ་སྙེགས་ཆེད་དེབ་བཞི་རྒྱ་ཆེའི་ཀློག་པ་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཕུལ་ཐུབ་ཡོད། ལོ་ལྟར་སྙན་ངག་གྱེར་འདོན་འགྲན་བསྡུར་བྱས་ནས་ད་བར་ཐེངས་ ༤ ཙམ་འཚོགས་ཡོད། བགྲོ་གླེང་དང་གསུང་བཤད་ཐོག་མཁས་དབང་དང་། བསམ་བློ་བ། ཆེད་ལས་སྲིད་དོན་པ་སོགས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གདན་ཞུའི་ངང་དགེ་སློབ་རྣམས་ལ་བཀའ་སློབ་དང་བགྲོ་གླེང་གི་གོ་སྐབས་བྱུང་ཡོད། ད་དུང་སློབ་གྲྭ་དང་འཛིན་རིམ་ནང་ཁུལ་སོགས་ལ་རྩོམ་ཡིག་འགྲན་བསྡུར་དང་བགྲོ་གླེང་སོགས་བསྟུད་མར་སྤེལ་བཞིན་པ་བཅས་འདས་པའི་ལོ་ལྔར་གྲུབ་འབྲས་གང་ཙམ་ཞིག་བྱུང་བར་ངོས་འཛིན་བྱ་བཞིན་ཡོད། ཅེས་སོགས་བཀོད་འདུག