ཁྲིམས་འགལ་གྱིས་ཨ་རིར་དབོར་འདྲེན་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་རིག་དངོས་རྩ་ཆེན་འགའ་ཕྱིར་སྤྲད་ཡོད་འདུག

ཁྲིམས་འགལ་ཐོག་ཨ་རིའི་ནང་དབོར་འདྲེན་བྱས་པའི་གསེར་ཟངས་ལས་གྲུབ་པའི་བོད་ཀྱི་སྐུ་འདྲ་དང་མཆོད་རྟེན་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་རིག་དངོས་རྩ་ཆེན་ ༡༢ ཞིག་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ཁབ་རིག་དངོས་ལས་ཁུངས་ལ་རྩིས་སྤྲོད་བྱས་ཡོད་པ་ལྟར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་ཡོད་པའི་བོད་ལྗོངས་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་དུ་ཉར་ཚགས་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་འདུག

The relics retrieved from the US Photo: Courtesy of China’s National Cultural Heritage Administration

རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་འབྲེལ་གནས་ཚུལ་ལྟར་ན། ད་ལན་ཕྱིར་སློག་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་རིག་དངོས་རྩ་ཆེན་ ༦ དང་། རིག་དངོས་དཀྱུས་མ་ ༢། སྒྱུ་རྩལ་ཐོན་རྫས་ ༤ བཅས་ཁྱོན་བསྡོམས་རིག་དངོས་ ༡༢ དེ་དག་དུས་རབས་ ༡༤ ནས་ ༢༠ བར་གྱི་ཡིན་ཞིང་། གསེར་དང་ཟངས་ལས་གྲུབ་པའི་རྩ་ཆེའི་སྐུ་འདྲ་ ༥ དང་། ཆུ་ཤེལ་ལས་གྲུབ་ཅིང་གསེར་རྩི་བྱུག་པའི་གཡུ་བྱུར་སོགས་རིན་པོ་ཆེའི་ཕྲ་བཏབ་པའི་མཆོད་རྟེན་ ༡ བཅས་ནི་གནས་སྐབས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རིམ་པ་གསུམ་པའི་རིག་དངོས་སུ་གཏན་འབེབ་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད་འདུག

ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༧ ཉིན་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་འབྲེལ་གོ་ལའི་དུས་བབ་སྟེང་དེ་འབྲེལ་གནས་ཚུལ་ཞིག་སྤེལ་བའི་ནང་། འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༣ པའི་ནང་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཡོངས་རིག་དངོས་ལས་ཁུངས་ཀྱིས། ཨ་རིའི་མན་ཧ་ཊན་(Manhattan)རྫོང་ཉེན་རྟོག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལག་ཏུ་བོད་ཀྱི་དངོས་རིག་དང་སྒྱུ་རྩལ་ཐོན་རྫས་སྐོར་ཞིག་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་སྟེ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པ་ལྟར་ན། རིག་དངོས་དེ་དག་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་ཐོག་ནས་ཨ་རིར་དབོར་འདྲེན་བྱས་ཡོད་པ་ཤེས་འཕྲལ། ཨ་རིའི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་ཁུངས་ལ་རིག་དངོས་དེ་དག་ཕྱིར་སློག་བྱ་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་ཞུས་པ་བརྒྱུད། ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡༦ ཉིན་བོད་ཀྱི་རིག་དངོས་དེ་དག་སྐྱོན་ཆག་གང་ཡང་མེད་པར་པེ་ཅིན་དུ་འབྱོར་ཡོད་སྐོར་བསྒྲགས་འདུག

The relic handover ceremony at the National Cultural Heritage Administration to the Tibet Autonomous Region Photo: Courtesy of China’s National Cultural Heritage Administration

ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་རིག་དངོས་དེ་དག་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་རེ་སྐུལ་བཞིན་ཕྱིར་སློག་གནང་དོན་ནི། ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༠ ལོར་གཏན་འབེབ་བྱས་པའི་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲིམས་འགལ་ཐོག་ནས་རིག་དངོས་ཀྱི་བདག་དབང་བརྗེ་བསྒྱུར་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་ལ་དབོར་འདྲེན་བཀག་སྡོམ་ (UNESCO Convention on the Means of Prohibiting and Preventing the Illicit Import, Export and Transfer of Ownership of Cultural Property) གྱི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ལ་མོས་མཐུན་མཚན་རྟགས་བསྐྱོན་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཡིན་པ་དང་། ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་དེའི་འོག་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ དང་ ༢༠༡༥། ༢༠༡༩ བཅས་སོ་སོར་རིག་དངོས་མང་དག་ཅིག་ཕྱིར་སློག་གནང་ཡོད་འདུག་ལ། ད་ལན་གྱི་རིག་དངོས་དེ་དག་ལྷ་སའི་བོད་ལྗོངས་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་དུ་རིང་མིན་འཚོག་གཏན་འཁེལ་བའི་བཤམ་སྟོན་བྱ་འགུལ་ཐོག་བཤམ་སྟོན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་འདུག

དུས་རབས་ ༡༩ དང་ ༢༠ ནང་དུ་འཛམ་གླིང་གི་ཡང་རྩེ་ན་དབེན་པར་གནས་པའི་ཕྱི་ནང་གི་སྣོད་བཅུད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁམས་སུ་ཕྱི་གླིང་གི་ཆོས་ལུགས་ཁྱབ་སྤེལ་བ་དང་མི་རྒྱུད་རིག་པ་བ། གནའ་རྫས་དཔྱད་ཞིབ་པ། ཆབ་སྲིད་བཙན་འཛུལ་བ་སོགས་མང་དག་ཅིག་སྔ་རྗེས་སུ་བསླེབས་ཏེ། གཞུང་འབྲེལ་དང་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་མི་སྣ་སོགས་བརྒྱུད་དེ་བོད་ཀྱི་གནའ་རྫས་གྲངས་ཀྱིས་མི་ལོངས་པ་ཞིག་གང་འདོད་ཀྱིས་ཕྱི་ཡུལ་དུ་དབོར་འདྲེན་བྱས་ཡོད་པ་ཧ་ཅང་གསལ་པོ་རེད། དཔེར་ན། ཉེ་སྔོན་པར་བསྐྲུན་འགྲེམས་སྤེལ་བྱས་པའི་ཨ་རི་བ་བླ་མ་དཀར་པོ་ལྟ་བུ་ནི་དཔེ་མཚོན་ཡང་དག་ཅིག་ཡིན་ལ། རང་ཉིད་ལ་བླ་མ་དཀར་པོ་ཞེས་བཏགས་པའི་ཨ་རི་བ་དེས་རྒྱལ་ཚབ་རྭ་སྒྲེང་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དབུས་པའི་དགའ་ལྡན་ཁྲི་རིན་པོ་ཆེ་དང་། ས་སྐྱ་གོང་མ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་སོགས་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་དབུ་འཁྲིད་གནད་ཡོད་མང་པོར་མཇལ་འཕྲད་ཞུས་ཏེ། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཨ་རིར་དར་སྤེལ་གཏོང་ཐབས་དང་། བོད་དང་ཨ་རིའི་བར་ཆབ་སྲིད་འབྲེལ་ལམ་འཛུགས་ཐབས་སོགས་ཀྱི་ཐུགས་རེའི་འོག བོད་ཀྱི་ཆོས་དཔེ་རྩ་ཆེན་དང་རིག་དངོས་འགངས་ཆེན་སོགས་ཁལ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་ཅིག་དུས་གཅིག་ལ་ཕྱིར་འདྲེན་བྱས་པའི་ལོ་རྒྱུས་དཔེ་དེབ་དེའི་ནང་གསལ་ཡོད་པ་རེད། དེ་དང་དེ་ལྟ་བུའི་ཕྱི་གླིང་བ་ཁག་ཅིག་གིས་བོད་ཀྱི་རིག་དངོས་རྩ་ཆེན་འབོར་ཆེན་ཞིག་ཕྱིར་འདྲེན་བྱས་ཡོད་པ་རིམ་གྱིས་ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཐེར་ཁག་ནས་ཐོན་ཡོང་གི་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྩ་ཆེ་བའི་བོད་ཀྱི་རིག་དངོས་མང་དག་ཅིག་ཕྱི་ཡུལ་གྱི་གད་སྙིགས་ནང་དུ་འདྲིས་སོང་ཡོད་པའང་གོར་མ་ཆག

གསར་འགོད་པ། པ་སངས་ཚེ་རིང་།