ཧོང་ཀོང་ནང་རྒྱལ་ཁབ་བདེ་འཇགས་དང་ཉེས་ཅན་རྩིས་སྤྲོད་ཀྱི་ཁྲིམས་སོགས་ལག་བསྟར་བྱེད་མཁན་གཙོ་བོ་ཇཱོ་ཧན་ལི་ཟེར་བ་དེ་ཧོང་ཀོང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་པ་གསར་པར་བསྐོ་གཞག་བྱས་ཡོད་འདུག
ཁ་སང་ཧོང་ཀོང་གི་པེ་ཅིན་གཞུང་དང་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་གཞུང་འཛིན་མི་སྣ་དང་འོས་བསྡུའི་ཚོགས་མི་ ༡༤༦༡ ཡིས། ཧོང་ཀོང་གི་མང་གཙོ་དང་རང་དབང་ལ་རྡོག་རོལ་གཏོང་མཁན་དང་། དེ་བཞིན་ཧོང་ཀོང་ནང་རྒྱལ་ཁབ་བདེ་འཇགས་ཀྱི་ཁྲིམས་ཟེར་བ་ལག་བསྟར་བྱེད་མཁན་གཙོ་གྲས་ཇཱོ་ཧན་ལི་ (John Lee) ཟེར་བ་ཞིག་འབྱུང་འགྱུར་ལོ་ལྔའི་རིང་གི་ཧོང་ཀོང་སྤྱི་ཁྱབ་གསར་བར་འོས་བསྡུ་བྱེད་ཁུལ་གྱིས་བསྐོ་གཞག་བྱས་ཡོད་པ་དང་། རང་དབང་དང་མང་གཙོ་ལ་དགའ་བའི་ཧོང་ཀོང་མི་མང་ལ་མཚོན་ན། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ཨབ་ཕྲུག་ཅིག་ཧོང་ཀོང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་གསར་པར་བསྐོ་གཞག་བྱས་པ་དེ་ནི་ཧོང་ཀོང་ནང་མུ་མཐུད་འགྲོ་བ་ཐོབ་ཐང་དང་གཞི་རྩའི་རང་དབང་སོགས་ལ་རྡོག་རོལ་སྔར་ལྷག་ཐེབས་རྒྱུ་ཡིན་པའི་སེམས་ཁྲལ་འཕར་མ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་འདུག
ད་ལན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ལོའི་ཧོང་ཀོང་སྤྱི་ཁྱབ་ཀྱི་འོས་དམིགས་ཁྲོད། ཐོག་མའི་འཆར་མང་གཙོ་ཚོགས་པ་དང་ཚོགས་སྡེ་གཞན་གྱི་འོས་མི་ཁག་ཅིག་ཡོད་ཀྱང་། ད་ལྟའི་ཆར་ཧོང་ཀོང་གི་འོས་བསྡུར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་སྟངས་འཛིན་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་སྟབས། ཇཱོ་ཧན་ལི་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ཆོག་མཆན་ཐོབ་པའི་ཧོང་ཀོང་སྤྱི་ཁྱབ་ཀྱི་འོས་མི་ཁོ་ན་དེ་ཡིན་ཞིང་། འོས་བསྡུའི་གྲུབ་འབྲས་ལྟར་ན། ཇཱོ་ཧན་ལི་ལ་ཧོང་ཀོང་གི་འོས་བསྡུ་ལྷན་ཁང་གི་འཐུས་མི་ཡོངས་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་ཡོད་སྐོར་བསྒྲགས་འདུག
དམིགས་བསལ་ཐེངས་འདིར་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པར་དགའ་ཞེན་ཆེ་བ་དང་ཧོང་ཀོང་ནང་དྲག་གནོན་སྲིད་ཇུས་ལག་བསྟར་བྱེད་པར་ཐེ་ཚོམ་མེད་པའི་མི་ཞིག་མི་འབོར་ས་ཡ་ ༧།༥ ཙམ་ཡོད་པའི་ཧོང་ཀོང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྤྱི་ཁྱབ་གསར་པར་བསྐོ་གཞག་བྱུང་བའི་ཐད་བསམ་ཚུལ་འདྲ་མིན་ཡོང་གི་ཡོད་པའི་ཁྲོད། དབྱིན་ཡུལ་ནང་ཡུལ་གྱར་དུ་ཡོད་པའི་ཧོང་ཀོང་གི་མང་གཙོའི་ལས་འགུལ་བ་དང་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཟུར་བ་ནཱ་ཐན་ལའོ་(Nathan Law) ལགས་ཀྱིས། ད་རེས་ཀྱི་འོས་བསྡུའི་སྐབས་ཇཱོ་ཧན་ལི་ཧོང་ཀོང་སྤྱི་ཁྱབ་དུ་བསྐོས་པ་དེས། ཧོང་ཀོང་ནང་རྒྱལ་ཁབ་བདེ་འཇགས་ཀྱི་ཁྲིམས་ཟེར་བ་སྔར་ལྷག་གིས་དོ་ནན་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཧོང་ཀོང་ནང་དྲག་གནོན་གྱིས་དབང་སྒྱུར་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་རྟགས་མཚན་གསལ་བོ་མངོན་ཡོད། ཅེས་བརྗོད་འདུག
གསར་དུ་བསྐོ་གཞག་བྱུང་བའི་ཧོང་ཀོང་སྤྱི་ཁྱབ་པ་ཇཱོ་ཧན་ལི་ནི། དེ་སྔའི་ཧོང་ཀོང་སྤྱི་ཁྱབ་པ་གཞན་ནང་བཞིན་ཚོང་འབྲེལ་དང་ཤེས་ཡོན་སོགས་ཀྱི་རྒྱབ་རྟེན་གང་ཡང་མེད་ཁར། ད་སྔ་བར་ཉེན་རྟོག་པ་བྱས་ནས་ཡོང་མཁན་ཞིག་ཡིན་སྟབས། དབྱེ་ཞིབ་པ་ཚོས་ཀྱང་ཁོ་ཧོང་ཀོང་སྤྱི་ཁྱབ་དུ་བསྐོ་གཞག་བྱས་པ་དེས་ཧོང་ཀོང་ནང་དྲག་གནོན་གྱི་སྲིད་ཇུས་སྔར་ལྷག་སྤེལ་སྲིད་པའི་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཀྱི་འདུག་ལ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཧོང་ཀོང་ནང་ཉེས་ཅན་རྩིས་སྤྲོད་ཀྱི་ཁྲིམས་ཟེར་བ་གཏན་འབེབ་དང་འབྲེལ། ལོ་དེར་ཇཱོ་ཧན་ལི་ཟེར་བ་ཁོས་སྲང་ལམ་དུ་ཉེས་ཅན་རྩིས་སྤྲོད་ཀྱི་ཁྲིམས་ལ་ཞི་རྒོལ་གནང་མཁན་ཧོང་ཀོང་གི་མང་གཙོའི་ལས་འགུལ་བ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོར་དྲག་པོའི་ལམ་ནས་རྡུང་རྡེག་དང་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་སོགས་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོར་རྒྱལ་ཁབ་བདེ་འཇགས་ཀྱི་ཁྲིམས་ཟེར་བར་ངོ་རྒོལ་གནང་མཁན་ཧོང་ཀོང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོའི་ལས་འགུལ་བ་སོགས་མི་རེ་རེ་བཞིན་རྩད་ཞིབ་ཀྱིས་འཛིན་བཟུང་ཁྲིམས་ཆད་བཀེལ་བ་དང་། ཉེས་མེད་བཙོན་འཇུག་བྱས་པ་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས། ལོ་དེར་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ཊོམ་ཕུ་གཞུང་གིས། སྐབས་དེའི་ཧོང་ཀོང་སྤྱི་ཁྱབ་ཀེ་རེ་ལེམ་སོགས་ཧོང་ཀོང་གི་མང་གཙོ་དང་རང་དབང་ལ་དྲག་རྒོལ་བྱེད་མཁན་གྱི་དཔོན་རིགས་ཁག་ཅིག་ལ་ཉེས་ཆད་བཏང་ཡོད་པའི་ཁྲོད། ད་ལྟའི་སྤྱི་ཁྱབ་གསར་པ་ཇཱོ་ཧན་ལི་འང་ཡོད་པ་རེད།
དེ་སྔ་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ལ་ལམ་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་འོག་ཡོད་པའི་ཧོང་ཀོང་སྤྱི་ཁྱབ་ཀྱི་འོས་བསྡུའི་ཁྲོད། མང་གཙོ་དང་རང་དབང་གི་ཚབ་མཚོན་མི་སྣ། ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་དང་ཚོང་ལས་སྡེ་ཚན་གྱི་སྐུ་ཚབ། དེ་བཞིན་པེ་ཅིན་མཐུན་ཕྱོགས་སོགས་ཀྱི་འོས་མི་ཡོད་ཅིང་། སྐབས་དེ་དག་གི་ཧོང་ཀོང་གི་འོས་བསྡུ་ལ་གཟི་བརྗིད་ལྡན་ཞིང་འཛམ་གླིང་མི་མང་གི་དོ་སྣང་བྱེད་ཡུལ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། འདི་ལོའི་འོས་བསྡུའི་ཁྲོད་ཇཱོ་ཧན་ལི་ལ་ཁ་གཏད་མེད་པ་གང་ཞིག་ལ་ཧོང་ཀོང་སྤྱི་ཁྱབ་རྙིང་པ་ཀེ་རེ་ལེམ་གྱིས་ཀྱང་རང་ཉིད་མུ་མཐུད་ཧོང་ཀོང་སྤྱི་ཁྱབ་དུ་སྡོད་རྒྱུ་མིན་སྐོར་བསྒྲགས་ཡོད་པ་རེད།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ལོར་དབྱིན་ཡུལ་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་ལ་རྩིས་སྤྲོད་བྱས་པའི་ཧོང་ཀོང་གྲོང་ཁྱེར་ལ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༤༧ བར་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ལ་ལམ་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་འོག རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་བྱ་ཆོག་གི་ཡོད་ཀྱང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༧ ལོར་སྐྱེས་ཤིང་གསར་དུ་བསྐོ་གཞག་བྱུང་བའི་ཧོང་ཀོང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་པ་ཇཱོ་ཧན་ལི་ལྟ་བུ་སོགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་བསྟུན་མཁས་ཆེ་བ་དང་ཧོང་ཀོང་མི་མང་གི་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་སོགས་ལ་རྡོག་རོལ་གཏོང་མུས་ཡིན་སྟབས། ད་ལྟ་ཧོང་ཀོང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མང་གཙོ་དང་རང་དབང་ལ་དུང་བའི་གསར་འགོད་པ་དང་ལས་འགུལ་བ། ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་སོགས་མང་པོ་ཞིག་བཙོན་འཇུག་འོག་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཧོང་ཀོང་གི་རང་དབང་ཉམས་དམེས་སུ་བཏང་ཞིང་མི་དེ་དག་གིས་ཧོང་ཀོང་ནང་དྲག་གནོན་གྱི་སྲིད་ཇུས་ལག་བསྟར་བྱེད་མུས་ཡིན་པ་རེད།
གསར་འགོད་པ། སྐལ་བཟང་སྦྱིན་པ།
