འབུམ་རམས་པ་རྒྱལ་ལོ་ལགས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་མིིའི་རིགས་བྱུང་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གཏོང་མཁན་མང་པོ་འདི་འདྲ་བོད་པ་མ་གཏོགས་བྱུང་མྱོང་མེད། ཅེས་བརྗོད་སོང་།
ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༥ ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༣ པའི་ཐོག་གངས་སྐྱིད་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་ཚོགས་ཁང་དུ། འདི་ག་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་གསར་ཁང་གི་གོ་སྒྲིག་འོག ཨ་རིའི་གསར་འགོད་པ་གྲགས་ཅན་བྷ་བྷི་ར་སྒྲེ་མེག་ལགས་ཀྱིས་བརྩམས་པའི་སངས་རྒྱས་ཟ་བ་ཞེས་པའི་བོད་འགྱུར་མའི་དཔེ་དེབ་ཅིག་དབུ་འབྱེད་བྱས་ཡོད་ཅིང་། མཛད་སྒོའི་ཐོག་བོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་ལགས་དང་། དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་དྲུང་ཆེ་ཚེ་རྒྱམ་ལགས། སྤྱི་ཚོགས་རིག་པའི་འབུམ་རམས་པ་རྒྱལ་ལོ་ལགས། དེ་བཞིན་བཀའ་སྤྱི་ཟུར་པ་དང་ཉམས་ཞིབ་པ། གཞུང་དང་གཞུང་ཁོངས་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་བཅས་འཛོམས་སོང་།
སངས་རྒྱས་ཟ་བའི་དཔེ་དེབ་བོད་སྒྱུར་བ་བདེ་པོ་འཚོ་ལགས་ཀྱིས། བྷ་བྷི་ར་སྒྲེ་མེག་ལགས་ནི་གསར་འགོད་པ་དཀྱུས་མ་ཞིག་མ་ཡིན་པར། ཁོང་མོས་རྒྱལ་སྤྱིའི་གོ་རྟོགས་མེད་པའི་ས་ཁུལ་ཁག་གི་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྒྲུབ་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཡུ་རོབ་དང་ཨེ་ཤ་ཡའི་ནང་སྲིད་གཞུང་གི་བཙན་གནོན་འོག་ཡོད་པའི་མི་མང་གི་དཀའ་སྡུག་ལ་བཅར་འདྲི་བྱས་ཡོད་པའི་ཆེད་དེབ་གསུམ་བརྩམས་ཡོད་པའི་ཁྲོད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ལོ་ནས་ ༡༩༩༥ ལོ་བར་ཡུ་རོབ་བྷོ་སི་ནི་ཡ་རྒྱལ་ཁབ་ནང་མི་མང་གི་དཀའ་སྡུག་སྐོར་ལོ་གྷ་ཝི་ན་སྲང་ལམ་ཞེས་པའི་དཔེ་དེབ་ཅིག་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ལོར་ལྷོ་བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་མི་མང་གི་དཀའ་སྡུག་སྐོར་ལ་ཡིད་སྨོན་འཆོར་དགོས་ས་གང་ཡང་མེད་ཅེས་པའི་དཔེ་དེབ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༧ ལོ་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ཨི་ལོམ་ཕིག་རྩེད་འགྲན་དང་། ས་བྱི་ལོའི་ཞི་རྒོལ་ཆེན་མོ། བོད་ནང་གི་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བཅས་ཀྱི་སྐོར་སངས་རྒྱས་ཟ་བ་ཞེས་པའི་དཔེ་དེབ་བརྩམས་ཡོད་སྐོར་དང་། ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་སྐབས་སུ་སངས་རྒྱས་ཟ་བ་ཞེས་པའི་དཔེ་དེབ་དེ་ཀློག་པའི་གོ་སྐབས་བྱུང་བ་མ་ཟད། དཔེ་དེབ་ཀྱིས་རང་ཉིད་ལ་ཚོར་ཤུགས་ཆེན་པོ་སྤྲད་དེ་མིག་ཆུ་བཞུར་མྱོང་ཡོད་སྐོར་དང་། དགེན་ཨ་འབྲུག་དཀོན་མཆོག་ལགས་ཀྱིས་བོད་སྒྱུར་བྱས་ན་ལེགས་པའི་སྐུལ་འདེད་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ལོར་མོ་རང་གི་ནུ་བོས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བཏང་བ་དང་། སྤོ་ལགས་ཀྱང་རྒྱ་གཞུང་གིས་མེ་མདས་བསད་ཡོད་སྟབས། རང་ཉིད་སྒེར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པས་དཔེ་དེབ་འདི་བོད་སྒྱུར་བྱེད་པའི་མགོ་ཚུགས་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་སོགས་བརྗོད་སོང་།
སངས་རྒྱས་ཟ་བའི་དཔེ་དེབ་ཀྱི་པར་སྐྲུན་སྐོར་ལ་དུས་བབ་གསར་ཁང་གི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་པདྨ་མཚོ་ལགས་ཀྱིས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ལོར་བོད་ནང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བྱུང་རྗེས་གནད་དོན་དེ་ཚོར་བ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་། ད་ལྟ་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་དང་ཡིག་ཐོག་ནས་འཚོལ་དགོས་པའི་ཕྱིར་དྲན་ཙམ་ཞིག་ཆགས་ཡོང་གི་ཡོད་པའི་སྐབས་འདིར། སངས་རྒྱས་ཟ་བ་ཞེས་པའི་དཔེ་དེབ་འདི་དཔར་འགྲེམས་ཐུབ་པ་བྱུང་བར་སྤོབས་པ་དང་དགའ་བ་སྐྱེ་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དུས་རྒྱུན་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་མཁན་རྣམས་ནི་སེམས་ཁམས་མི་བདེ་བ་དང་བཟའ་ཚང་གི་དཀའ་རྙོག་ཡོད་མཁན། ཕྱི་ཕྱོགས་ནས་བརྒྱུད་སྐུལ་བྱས་པ་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་ཡོད་སྐོར་གྱི་འཁྱོག་བརྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། དཔེ་དེབ་འདིའི་ནང་གསར་འགོད་པ་གྲགས་ཅན་བྷ་བྷི་ར་སྒྲེ་མེག་ལགས་ཀྱིས་བོད་ནང་གི་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ནི་མི་རབས་ནས་མི་རབས་བརྒྱུད་ཡོང་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྨ་ཁ་ཞིག་ཡིན་པ་ར་སྤྲོད་བྱས་ཡོད་པ་དང་གཅིག དེ་བཞིན་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་རྗེས་ནང་མི་དང་སྡེ་བ། གྲོགས་གྲོགས་མོ། ཐ་ན་རང་སྲེག་སྐབས་ཁྲོམ་སྲང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་རྣམས་ལའང་གང་བྱུང་གཅར་རྡུང་འདྲི་རྩད་དང་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་པ་སོགས་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་དཀའ་སྡུག་མྱོང་གི་ཡོད་པ་རྣམས་དཔེ་དེབ་འདིའི་ནང་ཡུལ་དངོས་ཀྱི་མིའི་མྱོང་བ་དངོས་གཞི་ལ་བཞག་ནས་ཁ་གསལ་བྲིས་ཡོད་པ་དེ་ནི་གལ་གནད་ཆེན་པོ་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་སོང་།
དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་དྲུང་ཆེ་རྔ་བ་ཚེ་རྒྱམ་ལགས་ཀྱིས། དཔེ་དེབ་འདིའི་འབྲི་སྟངས་ནི་དངོས་ཡོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཡིན་པ་གང་ཞིག་ལ་བོད་ནང་གི་མིའི་མིང་དངོས་སུ་བཤད་མེད། དངོས་སུ་བྱུང་བའི་གནས་སྟངས་ཞིབ་ཕྲ་བྲིས་འདུག དེ་དག་མཚམས་རེར་སྒྲུང་གི་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་བྲིས་འདུག ཀློག་པ་པོར་མཚོན་ན་སྒྲུང་གི་རྣམ་པའི་ཐོག་བྲིས་པ་ཀློག་སྤྲོ་བོ་ཡོང་གི་ཡོད། རྩོམ་པ་པོ་དབྱིན་ཡིག་ཐོག་ཚིག་སྦྱོར་ཧ་ཅང་མཁས་པོ་ཡོད་པས། རྒྱ་ཡིག་ཐོག་ནས་བཀླག་ཀྱང་ཚིག་སྦྱོར་ཧ་ཅང་སྙན་པོ་འདུག དེབ་འདིའི་ནང་བོད་ནང་གི་ས་ཆ་གཅིག་གི་གནས་སྟངས་བྲིས་ཡོད་ཀྱང་། འདི་ནི་བོད་ཡོངས་རྫོགས་ལ་བྱུང་བའི་གནས་སྟངས་ཤིག་རེད། རྒྱ་གཞུང་གིས་དྲག་གནོན་འོག་བོད་མི་མང་གི་སྡུག་བསྔལ་དང་ངོ་རྒོལ་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིབ་ཚགས་ཀྱིས་འབྲི་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ཅེས་བརྗོད་སོང་།
མཇུག་ཏུ་བོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས། ང་རང་ཐའེ་ཝན་དོན་གཅོད་དུ་བསྡད་པའི་སྐབས་སུ་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་སྐོར་ལ་རྒྱ་མི་དང་གསར་འགོད་པའི་དྲི་བ་མང་པོར་ལན་འདེབས་བྱས་མྱོང་ཡོད་པས། དེའི་སྐོར་ང་རང་ཉམས་མྱོང་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཡོད་བསམ་སྟེ་སྐད་ཆ་བཤད་པར་སྐད་བཏང་པར་ཁས་ལེན་ཞུས་པ་ཡིན། ཡིན་ནའང་དཔེ་དེབ་འདི་ནི་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་སྐོར་ཙམ་མ་རེད། འདི་ནི་བོད་ཀྱི་དེང་རབས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དཔེ་དེབ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱས་ན་འགྲིག་གི་འདུག སྤྱིར་བོད་ཀྱི་དེང་རབས་ལོ་རྒྱུས་བཤད་དུས་བཙན་བྱོལ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་གཙོ་བོ་བཤད་ཀྱི་འདུག དཔེ་དེབ་འདིའི་ནང་གཙོ་བོ་བོད་ནང་གི་ལོ་རྒྱུས་བྲིས་འདུག ནམ་རྒྱུན་ང་ཚོས་ལོ་རྒྱུས་ཟེར་དུས་རྒྱལ་པོ་དང་། བློན་པོ། དམག་དཔོན་རྣམས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་མ་གཏོགས་ཡོད་པ་མ་རེད་ཟེར་གྱི་ཡོད་པ་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོ་ནས་བཟུང་བོད་ལ་རྒྱལ་པོ་དང་བློན་པོ་སོགས་མེད་པས་མི་མང་གཅིག་པོ་ལྷག་བསྡད་ཡོད། དམག་དཔོན་དང་དཔོན་པོ་སོགས་ཡོད་ན་རྒྱ་གཞུང་དབང་བསྒྱུར་འོག་མི་མང་དཀྱུས་མ་བཞིན་སྡུག་པོ་བཏང་ཡོད། དེའི་སྐབས་སུ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཁོང་ཚོར་ཐུག་བསྡད་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། དཔེ་དེབ་འདི་ཡང་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་པ་མ་ཟད། འདིའི་ནང་གི་གནད་དོན་ཁ་རྒྱུན་དུ་བསྡད་པ་མ་གཏོགས་ཡིག་ཐོག་ཏུ་མེད་པ་མང་པོ་བྲིས་འདུག ཅེས་དང་། སྔོན་མ་ལོ་རྒྱུས་བཤད་དུས་བོད་ཀྱི་དཔོན་པོ་དང་བླ་མ་རྣམས་ཀྱིས་མ་འཇོན་ཚེ། བོད་ཀྱི་མ་འཇོན་པའི་རྣམ་པ་ཞིག་མཐོང་གི་ཡོད་ཀྱང་། དཔེ་དེབ་འདིའི་ནང་བོད་ཀྱི་མི་མང་གིས་རྒྱ་གཞུང་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པའི་རྣམ་པ་གསལ་སྟོན་བྱས་ཡོད་འདུག ཅེས་བརྗོད་སོང་།
གསར་འགོད་པ། བྱམས་པ་ཚེ་རིང་།