དྷ་རམ་ས་ལར་ཉིན་གཉིས་རིང་བོད་ཀྱི་གྲངས་འཛིན་དཔེ་མཛོད་ཀྱི་མཉམ་འདུས་ཚོགས་སྡེའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་པ་མགོ་འཛུགས་གནང་།
དེ་རིང་དང་སང་ཉིན་ཉིན་གྲངས་གཉིས་རིང་དྷ་ས་ཨིམ་པེ་རེལ་གསོལ་མགྲོན་ཁང་ (Imperial Heights) དུ། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་འོག བོད་ཀྱི་གྲངས་འཛིན་དཔེ་མཛོད་ཀྱི་མཉམ་འདུས་ཚོགས་སྡེའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་པ་མགོ་འཛུགས་གནང་སོང་།
ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་པའི་དབུ་འབྱེད་ཀྱི་མཛད་སྒོའི་སྟེང་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་ཆོས་རིག་དྲུང་ཆེ་བདུད་འདུལ་རྡོ་རྗེ་ལགས་དང་། དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་ཨ་རིའི་རོགས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་འཆར་དོ་དམ་ཆེད་ལས་པ་རཱ་དྷ་རཱ་ནི་ (Radharani Thakuria) ལགས་དང་བྷ་ལ་ཀཱ་དྷེ་ (BalakaDey) ལགས། ནང་བསྟན་དཔེ་ཚོགས་ལྟེ་གནས་ (BDRC) ཀྱི་འགན་འཛིན་འབུམ་རམས་པ་ཇེན་རོ་ནི་སི་ (Jann Ronis) ལགས། སྨོམ་ལམ་བོད་ཀྱི་བརྡ་འཕྲིན་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གི་འགན་འཛིན་དགེ་བཤེས་བློ་བཟང་སྨོན་ལམ་ལགས། དགོན་སྡེ་ཁག་དང་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ལྟེ་གནས་ཁང་ ༥༨ ཀྱི་དཔེ་མཛོད་འགན་འཛིན་དང་འབྲེལ་ཡོད་ལས་བྱེད་སོགས་ཚོགས་བཅར་བ་ཁྱོན་ ༨༠ ཙམ་མཉམ་ཞུགས་གནང་འདུག
སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་ཆོས་རིག་དྲུང་ཆེ་བདུད་འདུལ་རྡོ་རྗེ་ལགས་ཀྱིས། གྲངས་འཛིན་དཔེ་མཛོད་ལས་གཞིའི་དམིགས་ཡུལ་ནི་བཀའ་བསྟན་ལ་སོགས་པའི་རྩ་ཆེ་བའི་དཔེ་རྙིང་དང་ཡིག་རིགས། སྒྱུ་རྩལ་དངོས་རིགས་སོགས་རིན་ཐང་བྲལ་བ་ཡོད་དོ་ཅོག་གྲངས་འཛིན་གྱི་ཐོག་ནས་སྐལ་བ་མ་སྟོང་བར་དུ་བདག་ཉར་བྱ་རྒྱུ་དང་། བདག་ཉར་བྱེད་བཞིན་པའི་བཀའ་བསྟན་ལ་སོགས་པའི་ཡིག་ཆ་རྙིང་པ་དང་། བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། སྐད་དང་ཡི་གེ་ལ་དོ་དབྱིངས་ཅན་རྣམས་ལ་བཅོས་མའི་རིག་རྩལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་བོད་ཀྱི་གྲངས་འཛིན་དཔེ་མཛོད་ཀྱི་དྲ་ཚིགས་ཐོག་ནས་ལྟ་ཀློག་ཐུབ་པ་བཟོ་རྒྱུར་དམིགས་ཡོད། ལས་གཞི་འདི་མགོ་བཙུགས་ནས་ད་བར་ཐོག་མའི་དམིགས་ཚད་བཞག་པ་གཞིར་བཟུང་དུས་ཐོག་ཏུ་འགྲོ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད། བཀའ་ཤག་དང་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ངོས་ནས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་གྱི་ཆེད་དུ་གལ་གནད་ཆེན་པོ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་གྱིས་ཚགས་ཚུད་ཡོང་བར་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་དོ་ནན་བྱས་དང་བྱེད་མུས་ཡིན། ཨ་རིའི་གཞུང་དང་གྲངས་འཛིན་དཔེ་མཛོད་ཀྱི་མཉམ་འདུས་ཚོགས་སྡེའི་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་གཙོས་པའི་ཚོགས་མི་ཡོངས་ནས་ལས་གཞི་འདི་ཚགས་ཚུད་ཡོང་རྒྱུར་མུ་མཐུད་ནས་མཐུན་འགྱུར་རོགས་རམ་གནང་རོགས་ཞུ་རྒྱུ་དང་། ང་ཚོས་ཀུན་སློང་བཟང་པོ་དང་དཀའ་ངལ་ཇི་འདྲ་ཞིག་འཕྲད་རུང་གདོང་ལེན་བྱ་རྒྱུའི་ཆོད་སེམས་བརྟན་པོ་ཡོད་ཚེ། ལས་གཞི་འདི་ཏན་ཏན་ཚགས་ཚུད་པོ་ཡོང་གི་རེད་བསམ་པའི་གདེང་ཚོད་ཡོད། ཅེས་གསུངས་བྱུང་།
ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་རིག་གཞུང་ཚན་པའི་འགན་འཛིན་དོན་གྲུབ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས། གྲངས་འཛིན་དཔེ་མཛོད་ཀྱི་ལས་གཞི་འདི་ཨ་རིའི་རོགས་ཚོགས་ཀྱི་མཐུན་འགྱུར་འོག བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་རིག་གཞུང་སོར་ཆུད་ནུས་པ་གོང་འཕེལ་ཞེས་ལོ་གསུམ་གྱི་ལས་གཞི་ཞིག་རེད། ལས་གཞི་འདིའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ནི་བོད་པའི་ཡིག་ཆ་རྙིང་པ་དང་དཔེ་ཆ་རྙིང་པ་ལ་སོགས་པ་དེང་དུས་དང་འཚམ་པའི་ཉར་ཚགས་དང་བདག་ཉར་ཡག་པོ་བྱེད་ཐུབ་རྒྱུའི་ཆེད་དུ་ཡིན་ཞིང་། ཐོག་མར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༣ ཟླ་ ༡༡ ནང་མགོ་བཙུགས་པའི་སྐབས། ལས་གཞི་འདིར་ཆེད་ལས་མང་པོར་བརྟེན་དགོས་པས་ཨ་རིའི་རོགས་ཚོགས་ཀྱི་ཐད་ཀར་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་ཐོག་ནས་ (Wadhwani AI) ཞེས་པའི་བཅོས་མའི་རིག་རྩལ་གྱི་ཚོགས་པ་དང་། སྨོན་ལམ་བོད་ཀྱི་བརྡ་འཕྲིན་ཞིབ་འཇུག་ཁང་། དེ་བཟིན་ནང་བསྟན་དཔེ་ཚོགས་ལྟེ་གནས་སོགས་དང་མཉམ་དུ་ཆེད་ལས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་གྲངས་འཛིན་དཔེ་མཛོད་ཀྱི་དཀར་ཆག་གི་མཉེན་ཆས་བཟོ་རྒྱུ་དང་། དྲ་ཚིགས་ཨ་མ་བཟོ་རྒྱུ་ལ་སོགས་པའི་འཆར་གཞི་རིམ་པ་བསྒྲིགས་རེད། དེ་ཡང་། གྲངས་འཛིན་དཔེ་མཛོད་ཀྱི་དྲ་རྒྱ་དང་མཉེན་ཆས་སོགས་སྤུས་དག་པོ་ཇི་ཙམ་ཡོད་རུང་དེའི་ནང་དུ་ཡིག་ཆ་དགོས་པ་གཙོ་བོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། དེར་བརྟེན་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་པའི་ཆོས་སྡེ་ཁག་དང་རིག་གཞུང་ལྟེ་གནས་ཁང་སོ་སོའི་ནང་ཡོད་པའི་ཡིག་ཆ་ཁག་བཤེར་འབེབས་བྱས་ཏེ་ལས་གཞི་མགོ་བཙུགས་གལ་ཆེ་བར་མཐོང་སྟེ། ལོ་རེར་ཆོས་སྡེ་ཁག་དང་མཉམ་འཛོམས་ཀྱིས་ཚོགས་འདུ་འཚོགས་ཏེ་ལས་གཞི་ངོ་སྤྲོད་དང་། དགོངས་འཆར་སོགས་གོ་བསྡུར་བྱས་ཏེ་ལས་གཞི་མགོ་བཙུགས་པ་རེད། ཅེས་གསུངས་བྱུང་།
བོད་ཀྱི་གྲངས་འཛིན་དཔེ་མཛོད་ཀྱི་ལས་གཞི་དང་འབྲེལ་ནས་འགན་འཛིན་དོན་གྲུབ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས། ལོ་གསུམ་གྱི་ལས་གཞིའི་ནང་རིག་གཞུང་ལྟེ་གནས་ཁང་བརྒྱད་དང་། དགོན་སྡེ་ཁག་ ༥༠ བཅས་ཁྱོན་ ༥༨ ཀྱིས་མཉམ་ཞུགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ལོ་གཅིག་གི་ནང་དུ་ལྷོ་ཕྱོགས་དང་དྷ་རམ་ས་ལར་ཡོད་པའི་ཆོས་སྡེ་ཁག་དང་རིག་གཞུང་ལྟེ་གནས་ཁང་ཁྱོན་ ༢༠ ཙམ་ལ་ལས་གཞི་མགོ་བཙུགས་པ་རེད། ལས་གཞི་འདི་མགོ་འཛུགས་སྐབས་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་ནང་དུ་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་ཆེད་ལས་པ་དང་ཝ་ཌི་ཝ་ནི་བཅོས་མའི་རིག་རྩལ་གྱི་ཆེད་ལས་པ་སོགས་ཕྱིན་ཏེ་ཉིན་གྲངས་གཉིས་རིང་སྦྱོང་བརྡར་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད་ལ། ཡིག་ཆ་བཤེར་འབེབས་དང་མཉེན་ཆས་ནང་དུ་བཅུག་པ་སོགས་ཀྱི་ལས་གཞི་འགྲོ་མུས་ཡིན་པ་རེད། འདས་པའི་ལོ་གཅིག་གི་ནང་དུ་དགོན་སྡེ་ཁག་དང་རིག་གཞུང་ལྟེ་གནས་ཁང་ ༢༠ ལ་ལས་གཞི་མགོ་བཙུགས་ཟིན་ཡོད་པ་དང་། ད་ལོར་བྱང་ཤར་ཁུལ་གྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་དང་རིག་གཞུང་ལྟེ་གནས་ཁང་ ༢༠ དང་། ལོ་རྗེས་མར་བལ་ཡུལ་དང་དགོན་སྡེ་གཞན་ཁག་ ༡༨ ལ་གྲངས་འཛིན་དཔེ་མཛོད་ཀྱི་ལས་གཞི་འདི་མགོ་འཛུགས་འཆར་ཡོད། ཅེས་གསུངས་བྱུང་།
ཚོགས་ཆེན་འདིར་མཉམ་ཞུགས་བྱས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཙོ་བོ་གང་ཡིན་པའི་ཐད་གྲངས་འཛིན་དཔེ་མཛོད་ཀྱི་འཕྲུལ་ལས་ཀྱི་འགན་འཛིན་གཞོན་པ་བསྟན་འཛིན་འཕྲིན་ལས་ལགས་ཀྱིས། ད་ལན་ཚོགས་འདུའི་སྟེང་མཉམ་ཞུགས་བྱས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཙོ་བོ་ནི། ང་རང་གྲངས་འཛིན་དཔེ་མཛོད་ཀྱི་འཕྲུལ་ལས་ཀྱི་ཐོག་ནས་འགན་འཛིན་གཞོན་པ་ཞིག་ཡིན། གྲངས་འཛིན་དཔེ་མཛོད་ནང་དུ་གཙོ་བོ་དཔེ་མཛོད་འཛིན་སྐྱོང་མ་ལག་དང་། དཔེ་མཛོད་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞི་ཐོག་ལ་ཡར་རྒྱས་གང་འདྲ་གཏོང་དགོས་པར་དམིགས་ཡོད་ལ། ད་ལོ་ནི་༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དགུང་གྲངས་དགུ་བཅུར་ཕེབས་པའི་ལོ་ཞིག་ཡིན་པས་ཧ་ཅང་གི་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དེར་བརྟེན་༧མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་གི་འཁྲུངས་སྐར་སྐབས་སུ་དཔེ་མཛོད་འཛིན་སྐྱོང་མ་ལག་དང་དཔེ་མཛོད་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞི་སྟོན་རྒྱུའི་འཆར་གཞི་ཞིག་ཡོད། དེ་དང་འབྲེལ་ནས་ཉིན་གྲངས་གཉིས་རིང་ཚོགས་ཞུགས་པ་རྣམས་དང་ལྷན་དུ་དཔེ་ཆ་སོགས་གང་དགོས་པའི་ཐད་གོ་བསྡུར་བྱ་རྒྱུའི་སྡིངས་ཆ་ཡག་ཤོས་ཤིག་ཆགས་ཀྱི་འདུག ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།
གྲངས་འཛིན་དཔེ་མཛོད་ཀྱི་ལས་གཞི་དངོས་སུ་ལག་བསྟར་བྱེད་དེ་ཕན་ཐོགས་ཇི་ཙམ་བྱུང་ཡོད་པའི་ཐད་ཤུག་གསེབ་བཙུན་དགོན་གྱི་དཔེ་མཛོད་ཀྱི་དོ་དམ་པ་ཆོས་ཉིད་སྒྲོལ་མ་ལགས་ཀྱིས། ཐོག་མར་གྲངས་འཛིན་དཔེ་མཛོད་ཀྱི་ལས་གཞི་དང་འབྲེལ་ནས་ཆེད་ལས་པ་ཁག་ཅིག་ཕེབས་ཏེ། བདུན་ཕྲག་གཅིག་རིང་ཟབ་སྦྱོང་གནང་བ་དང་ངས་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་པའི་སྐབས། དེང་དུས་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་དང་མཐུན་པ་ཆགས་ས་རེད་བསམ་པའི་ཚོར་སྣང་བྱུང་ལ། ལས་གཞི་འདི་ཧ་ཅང་གི་ཡག་པོ་ཡོད་པའི་ཚོར་སྣང་བྱུང་། དེ་སྔ་དཔེ་མཛོད་ནང་དུ་དེབ་འཚོལ་བར་འགྲོ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ད་ལྟའི་ཆར་ལས་གཞི་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་གློག་ཀླད་བརྒྱུད་དེབ་འཚོལ་སླ་བ་སོགས་སྟབས་བདེ་རུ་ཕྱིན་སོང་། ཞེས་བརྗོད་བྱུང་།
ལས་གཞི་འདིས་ཕན་ཐོགས་ཇི་ཙམ་བྱུང་ཡོད་པའི་ཐད་དགའ་ལྡན་ཤར་རྩེའི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་འགན་འཛིན་དགེ་བཤེས་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན་ལགས་ཀྱིས། སྤྱིར་བཏང་ང་ཚོའི་དཔེ་མཛོད་ལ་ཆ་བཞག་ན། དེ་སྔ་དཀར་ཆག་ཡག་པོ་མེད་པ་རེད། དེར་བརྟེན་ལས་གཞི་འདི་བརྒྱུད་དཀར་ཆག་ཡག་པོ་ཆགས་པའི་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་བྱུང་། དེ་སྔ་དཔེ་ཆ་གཡར་བའི་སྐབས་དཔེ་ཆ་འཚོལ་བར་དུས་ཚོད་མང་པོ་འགོར་གྱི་ཡོད་ཀྱང་། ད་ལྟའི་ཆར་དཀར་ཆག་ཡག་པོ་ཡོད་པའི་ཐོག་ཁ་པར་དང་གློག་ཀླད་བརྒྱུད་དཔེ་ཆ་འཚོལ་སླ་བ་དང་སྟོན་སླ་བར་ཕན་ཐོགས་བྱུང་། གྲངས་འཛིན་དཔེ་མཛོད་བརྒྱུད་མ་འོངས་པར་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་རིག་གཞུང་དེ་དག་ཉར་ཚགས་བྱ་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་བྱུང་གི་རེད་བསམ་གྱི་འདུག ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།
འདས་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༢ དང་ ༡༣ ཉིན་གཉིས་རིང་དྷ་ས་ཨིམ་པེ་རེལ་གསོལ་མགྲོན་ཁང་ (Imperial Heights) དུ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་འོག བོད་ཀྱི་གྲངས་འཛིན་དཔེ་མཛོད་ཀྱི་མཉམ་འདུས་ཚོགས་སྡེའི་ཚོགས་ཆེན་འཚོགས་ཡོད་ཅིང་། སྐབས་དེར་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་དང་ཆོས་རིག་བཀའ་བློན་གཅིག་ལྕོགས་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་དང་། དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་ཨ་རིའི་རོགས་ཚོགས་ (USAID) ཀྱི་ལས་འཆར་འགན་འཛིན་ (Mission Director) ཝི་ན་རེ་ཌི་ (Venna Reddy) ལགས། ཆོས་རིག་དྲུང་འཕར་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་ལགས་སོགས་དང་། དགོན་སྡེ་ཁག་ ༥༤ དང་རིག་གཞུང་གི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ ༡༠ ཡི་སྐུ་ཚབ་སོགས་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད་འདུག
གསར་འགོད་པ། བསྟན་འཛིན་ཕུར་བུ། རྩོམ་སྒྲིག་བྱེད་མཁན། པདྨ་མཚོ།
