གངས་ལྗོངས་སྙུག་ཚོགས་ཀྱིས་བོད་པའི་མིག་ཕྱེ་ཡོད་ཟེར།

རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རྫུན་བཟོ་བཅོས་སྒྲིག་བྱས་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་ད་ལོ་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་དང་མཚན་སྨོད། སྒྲོ་འདོགས་སྐུར་འདེབས་ཚད་ལས་བརྒལ་བ་བྱས་ཡོད། མི་ལ་ལས་སོ་སོ་དེའི་ནང་མི་གཏོགས་པའི་བསམ་ཚུལ་འཛིན་གྱིན་ཡོད། རྒྱ་གཞུང་གིས་སྐྱོན་འཛུགས་བྱེད་ས་༧གོང་ས་མཆོག་གཅིག་པུ་མ་རེད། ཏཱ་ལའི་རུ་ཚོགས་ཞེས། ཁྱོད་དང་ང་མེད་པར་བཙན་བྱོལ་བོད་པ་ཡོངས་ལ་གཞི་མེད་ཀྱི་སྐྱོན་འཛུགས་རབས་དང་རིམ་པ་བྱས་ཡོད། སྙིང་རུས་དང་རྒྱལ་ཞེན་ཅན་ཚོར་རྒྱུ་མཚན་འདི་ལ་བརྟེན་ཏེ་སེམས་ལ་ཚོར་བ་ཞིག་སླེབས་ཀྱིན་ཡོད་ལ། ཚོར་བ་འདི་ལ་བརྟེན་ཏེ་ལས་འགན་འདི་ཕྲག་ཏུ་བླངས་པ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད།

དེ་རིང་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༡༠ ཐོག་བཞུགས་སྒར་གངས་སྐྱིད་སྤྱི་ཐབ་ཐོག་ཁང་དུ་གངས་ལྗོངས་སྙུག་ཚོགས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་འོག དཔེ་དེབ་དབུ་འབྱེད་ཀྱི་མཛད་སྒོ་ཞིག་འཚོགས་ཡོད་པ་དང༌། སྐབས་དེར་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་ཕྱི་དྲིལ་བཀའ་བློན་སྟག་ལྷ་སྐལ་བཟང་དབྱངས་སྐྱིད་མཆོག་གིས་གངས་ལྗོངས་སྙུག་ཚོགས་ཀྱིས་རྩོམ་སྒྲིག་མཛད་པའི། བོད་ཀྱི་མིག བྱ་བའི་དེབ་གཟུགས་གཉིས་དབུ་འབྱེད་གནང་ཡོད། མཛད་སྒོའི་སྟེང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག་དང་ཚོགས་པ་སྒྲིག་འཛུགས་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་སོགས་སྐུ་མགྲོན་མང་པོ་ཞིག་ཕེབས་ཡོད་པ་དང༌། དཔེ་དེབ་དབུ་འབྱེད་མ་གནང་སྔོན་ལ་གངས་ལྗོངས་སྙུ་གུ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཞོན་པ་སངས་ལགས་ཀྱིས་གངས་ལྗོངས་སྙུ་གུ་ཚོགས་པ་ངོ་སྤྲོད་གནང་དོན། ད་ལོའི་སྤྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢༧ ནས་གངས་ལྗོངས་སྙུ་གུ་ཚོགས་པ་འདི་བཙུགས་པ་ཡིན། སྐབས་དེར་བོད་ནང་གི་གནས་སྟེང་ཉིན་རེ་ལས་ཉིན་རེར་ཛ་དྲག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ལ། དེ་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་ཞིན་ཧ་གསར་ཁང་དང་ཀྲུང་གོའི་བོད་ཀྱི་ཆ་འཕྲིན་ལྟེ་གནས། བོད་ལྗོངས་ཉིན་རེ་ཚགས་པར་སོགས་གསར་ལམ་ཁག་ཚང་མའི་ནང༌། གནས་ཚུལ་རྫུན་བཟོ་དང་འཁྱོག་བརྗོད་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་མང་དག་ཅིག་འཐོན་བཞིན་ཡོད་སྟབས། དེ་དག་ལ་དྲང་བདེན་གྱི་ལན་འདེབས་ཤིག་བྱ་ཆེད། ང་ཚོ་སྐོར་ཅིག་གིས་རྩོམ་པ་པོ་མང་པོ་ཞིག་ལ་འབོད་སྐུལ་ཞུས་ཏེ་རྩོམ་ཡིག་ཕྱོགས་སྒྲིག་གི་ལས་གཞི་འདི་མགོ་བརྩམས་པ་ཡིན། ཞེས་གསུངས་བྱུང༌།

དེའི་རྗེས་གངས་ལྗོངས་སྙུ་གུ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་རྡོ་རྗེ་རིན་ཆེན་ལགས་ཀྱིས། བོད་ཀྱི་མིག བྱ་བའི་དཔེ་དེབ་དེ་གཉིས་ཀྱི་དགོས་པ་རྒྱུ་མཚན་གསུངས་དོན། ང་ཚོས་ལས་ཞོར་གྱི་དུས་ཚོད་དམ་འཛིན་བྱས་ཏེ། སྤྱིར་བཏང་རྒྱ་ནག་གི་འཁྱོག་བརྗོད་ཚང་མར་ལན་འདེབས་བྱ་དགོས་པ་ཆགས་མེད། འབའ་བ་ཕུན་དབང་གིས། རྒྱ་ནག་གཞུང་འཛིན་ནང་འདི་འདྲའི་བཤད་སྲོལ་ཞིག་ཡོད། ཡུ་གུར་གྱིས་དངུལ་མི་དགོས་ཟེར་རུང་སྤྲོད་ཀྱིན་ཡོད། ནང་སོག་གིས་དངུལ་དགོས་ཟེར་རུང་སྤྲོད་ཀྱིན་མེད། བོད་ལྗོངས་ཀྱིས་དངུལ་མི་དགོས་ཟེར་རུང་སྤྲོད་གི་ཡོད། དེ་དག་གིས་ཁ་བྲལ་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་པའི་སྟོབས་བཙལ་བ་དང་ཁ་བྲལ་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་པའི་དཔང་བོ་བྱེད་པ། ཁ་བྲལ་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནོར་གསོག་པ་བཅས་ཡིན། ཅེས་བརྗོད་ཡོད། འོན་ཀྱང༌། གནད་དོན་ལ་ལ་ཞིག་གི་ཐད་ལན་འདེབས་མེད་ན། ང་ཚོས་དེ་ལ་བདེན་ཁ་སྤྲོད་ཀྱིན་ཡོད་པའི་བཟོ་འདྲ་བོ་དང༌། རྒྱ་ནག་མི་དམངས་ཚོས་གཞུང་འཛིན་ཕྱོགས་ཀྱི་རྫུན་གཏམ་ལ་མགོ་འཁོར་བའི་ཉེན་ཁ་ཡོད་ལ། དེ་ལྟར་བྱས་ན་བོད་རྒྱ་མི་རིགས་གཉིས་བར་འཁོན་འཛིན་ཡོང་གིན་ཡོད། དེར་བརྟེན། ང་ཚོ་གཞུང་དམངས་གཉིས་ནས་འཁྱོག་བརྗོད་དང་རྗུན་གཏམ་དེ་རིགས་རྒྱ་ཡན་དུ་མ་བཏང་བར་མདོང་རྩེ་ཁ་སྤྲོད་ཀྱི་ལན་འདེབས་དགོས་པར་མཐོང་སྟེ། ལས་འགན་འདི་འཁུར་བ་ཡིན།

གངས་ལྗོངས་སྙུ་གུ་ཚོགས་པའི་སློབ་སྟོན་པ། བོད་མི་དམངས་སྤྱི་འཐུས་ཆབ་བྲག་ལྷ་མོ་སྐྱབས་ལགས་ཀྱིས། ཁོང་གིས་སྙུག་ཚོགས་འདིའི་སློབ་སྟོན་པའི་འགན་བཞེས་དོན་སྐོར་གསུངས་དོན། ངས་ཚོགས་པ་འདིའི་སློབ་སྟོན་པའི་འགན་འཁུར་བར་རྒྱུ་མཚན་གསུམ་ཡོད། དང་པོ། བོད་ཀྱི་གནས་བབ་སྤྱི་དང་ལྷག་པར་དུ་བདེན་པའི་མཐའ་སེལ་ཕྱིར་ད་ལོ་བོད་ནང་ནས་འཚེ་བ་མེད་པའི་ལམ་ནས་ཞི་རྒོལ་གནང་པར་རྒྱ་གཞུང་གིས་འཁྱོག་བརྗོད་ཚད་མེད་བྱས་པ་དེ་དག་ལ་ལན་འདེབས་ཆེད་ཡིན། གཉིས་པ། འདི་འདྲའི་གནད་དོན་གལ་ཆེན་ཁག་ལ། བཙན་བྱོལ་ནང་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་མཁན་མང་ཡང༌། སོ་སོས་འགན་འཁུར་ཏེ་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་ཉུང་བ་རེད། ཐེངས་འདིར་དགེ་རྒན་དང་སློབ་ཕྲུག་ཁག་ཅིག་གིས་འགན་ལེན་གྱིས་ལས་ཀ་འདི་བརྩམས་པར་ཡི་རངས་དང་བསྔགས་བརྗོད་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་པ་ཡིན། གསུམ་པ། རང་ཉིད་དགེ་རྒན་དང་རྩོམ་པ་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་དང༌། ལྷག་པར་དུ་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོའི་འགན་ཞིག་འཁུར་ཡོད་སྟབས། འདི་འདྲའི་རྩོམ་འབྲིའི་ལས་དོན་གལ་ཆེན་རིགས་ལ་རེ་བ་ཞུས་དོན་བཞིན་དང་ལེན་བྱ་དགོས་པ་འགན་འཁྲི་ཆགས་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་འདི་གསུམ་ལ་བརྟེན་ཏེ་འགན་འདི་འཁུར་བ་ཡིན། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རྫུན་བཟོ་བཅོས་སྒྲིག་བྱས་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་ད་ལོ་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་དང་མཚན་སྨོད། སྒྲོ་འདོགས་སྐུར་འདེབས་ཚད་ལས་བརྒལ་བ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། མི་ལ་ལས་སོ་སོ་དེའི་ནང་མི་གཏོགས་པའི་བསམ་ཚུལ་འཛིན་གྱིན་ཡོད། རྒྱ་གཞུང་གིས་སྐྱོན་འཛུགས་བྱེད་ས་༧གོང་ས་མཆོག་གཅིག་པུ་མ་རེད། ཏཱ་ལའི་རུ་ཚོགས་ཞེས། ཁྱོད་དང་ང་མེད་པར་བཙན་བྱོལ་བོད་པ་ཡོངས་རྫོགས་ལ་གཞི་མེད་ཀྱི་སྐྱོན་འཛུགས་རབས་དང་རིམ་པ་བྱས་ཡོད། སྙིང་རུས་དང་རྒྱལ་ཞེན་ཅན་ཚོར་རྒྱུ་མཚན་འདི་ལ་བརྟེན་ཏེ་སེམས་ལ་ཚོར་བ་ཞིག་སླེབས་ཀྱིན་ཡོད་ལ། ཚོར་བ་འདི་ལ་བརྟེན་ཏེ་ལས་འགན་འདི་ཕྲག་ཏུ་བླངས་པ་ཞིག་ལ་ང་ཚོས་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། ཅེས་གསུངས་བྱུང༌།

ཡང༌། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྨོན་ལམ་མཐར་ཕྱིན་ལགས་ཀྱིས། སྙུ་གུ་ཚོགས་པའི་ལས་དོན་གྱི་གལ་ཆེའི་རང་བཞིན་གསུངས་དོན། དཔེ་དེབ་འདི་ངས་རགས་ཙམ་ཀློག་རྒྱུ་བྱུང༌། ང་ཚོ་བོད་པ་མི་རེ་ངོས་རེ་ནས་འགན་ཞིག་འཁུར་ཡོད་པའི་རྣམ་པ་ཞིག་མཐོང་གིན་འདུག དེར་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་མང་ཆེ་བ་ལས་ཀའི་ཞོར་དུ་འགན་འཁུར་བ་རྐྱང་རེད། དེ་ལ་དམིགས་བསལ་གྱིས་དགའ་བོ་ཞེ་དྲག་བྱུང༌། འདི་དག་ལོ་རྒྱུས་ནང་འགོད་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ༡༩༥༩ ལོའི་རྗེས་སུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཉེས་རྡུང་དང་མནར་གཅོད་མི་སྤྱོད་ལས་འདས་པ་བཏང་ཡོད་པ་དེ་ཚོ་པན་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་ཡིག་འབྲི་ཁྲི་བདུན་གྱི་སྙན་ཞུས་ནང་བྲིས་ཡོད། བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་དེ་འདྲ་བྲིས་ཡོད་པ་གཞན་མཐོང་རྒྱུ་ཁག་པོ་ཡིན། སྙན་ཞུ་དེ་ད་ལྟ་ཞེ་དྲག་གཟི་བརྗིད་ཅན་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ད་ལྟ་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་མིརེ་ངོ་རེ་ནས་འདི་ལྟ་བུའི་འགན་འཁུར་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་དང་རླབས་ཆེན་རེད། བཙན་བྱོལ་གཞུང་ངོས་ནས་ཀྱང་དེ་རིགས་སྣང་མེད་དུ་བཞག་པ་མ་རེད། ད་ལོ་བོད་ནང་དོན་རྐྱེན་བྱུང་རྗེས། བོད་གཞུང་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲ་རྒྱའི་ནང་ཉི་མ་རེ་རེའི་གནས་ཚུལ་དང་རྫུན་གཏམ་ཁག་ལ་ལན་འདེབས་བཀོད་ཡོད་ལ། ཛ་དྲག་ལས་འགུལ་ཚོགས་ཆུང་གི་དྲ་རྒྱའི་ནང་དུའང་གང་ཐུབ་ཀྱིས་བཀོད་ཡོད། དཔེ་དེབ་འདི་གཉིས་ལ་མི་སུ་ཞིག་གིས་གཟིགས་ནའང༌། ད་བར་མིག་མེད་པ་དང་མིག་བཙུམས་ནས་བསྡད་པ་ཚོར་ཡང་མཐོང་རྒྱུ་ཞིག་དང་གོ་རྒྱུ་ཞིག་འདུག ཅེས་གསུངས་བྱུང༌།

སྐབས་དེར་བཀའ་བློན་སྟག་ལྷ་སྐལ་བཟང་དབྱངས་སྐྱིད་ལགས་ཀྱིས། དཔེ་དེབ་དངོས་སུ་དབུ་འབྱེད་དང་འབྲེལ་སྙུ་གུ་ཚོགས་པའི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་རྣམ་པའི་ལས་དོན་དང་ལྷག་བསམ་ལ་བསྔགས་བརྗོད་ཞུས་དོན། སྙུ་གུ་ཚོགས་པ་འཛུགས་མཁན་ཚོ་བོད་པའི་མ་འོངས་པའི་སོན་རྩ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་སའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་ཡོད། དེ་ཡང་ས་ཁུལ་ཁག་གཅིག་ནས་མིན་པར་མང་པོ་ཞིག་ནས་འཛོམས་ཡོད། དེ་ཚོར་ཞེ་དྲག་དགའ་བོ་བྱུང༌། གང་ཡིན་ཟེར་ན། ང་རང་གིས་ཤེས་ཚོད་ལྟར་བྱས་ན། དེ་སྔ་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་རྩོམ་སྒྲིག་བྱས་པ་མང་དག་ཅིག་ཡོད་ཀྱང༌། དེ་ཚོ་ཚང་མ་ཕལ་ཆེར་ལས་གནས་དེ་རང་གི་ཐོག་ཏུ་ལས་ཀ་བྱས་བསྡད་ཡོད་མཁན་ཚོ་རེད། སྤྱི་ཚོགས་ནང་ནས་འགན་རྐང་བླངས་ཏེ། འདི་ལྟར་ལས་དོན་བྱས་པ་ཉུང་ཉུང་རེད་བསམ་ཡོད། སོ་སོའི་ལུང་པར་ཁ་བྲལ་ཏེ་སྐྱབས་བཅོལ་ནང་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་འོག་བསྡད་ཡོད་ཀྱང༌། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་དྲིན་ལ་བརྟེན་ཏེ། སྐྱབས་བཅོལ་བ་འདྲ་འདྲའི་ནང་ནས་མི་འདྲ་བ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། སྒྲིག་འཛུགས་འདྲ་མིན་དང་སློབ་གྲྭ་འདྲ་མིན། དེ་དག་ལ་དགེ་རྒན་ཡང་ཚད་ལྡན་མང་པོ་ཞིག་ཡོད། ཁོང་ཚོ་ཁག་ཅིག་གིས་བར་ལམ་བོད་ནང་བྱུང་བའི་དོན་རྐྱེན་ཁག་གལ་ཆེན་དོན་ཆེན་དུ་གཟིགས་ཏེ། དང་བླངས་ཀྱིས་སྙུ་གུ་ཚོགས་པ་བཙུགས་པ་དང༌། ཚོགས་པ་བཙུགས་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་དཔེ་དེབ་འདི་འདྲ་འདོན་སྤེལ་བྱས་པར་ཞེ་དྲག་དགའ་བོ་བྱུང༌། ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་གསུངས་བྱུང༌།