མེ་ལྕེ་ཡི་ཁ་ཆེམས།—-བོད་མིས་ཅི་ཕྱིར་རང་སྲེག་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་དམ། (དུམ་ཚན་གསུམ་པ)
ཝང་ལི་ཞོན་གྱིས་བརྩམས། ལོ་མ་རྒྱལ་གྱིས་བསྒྱུར།
རང་སྲེག་ནི་གཉའ་གནོན་ལ་ངོ་རྒོལ་དང་མགོ་ཁྲིད་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་ཞིག་ཀྱང་རེད།
གཤམ་གསལ་གྱི་གླེང་གཞི་དེ་ལ་ང་རང་གི་བློ་ཁ་ཅུང་བདེ་བོ་མི་འདུག རྒྱུ་མཚན་ནི་རང་སྲེག་གི་ཆེས་ཟབ་སའི་སྙིང་དོན་དེ་བསྔོག་པར་བོད་མིའི་ཁྲོད་དུ་བསྐྱོད་དགོས་པ་ཞིག་རེད་མོད། ཡིན་ན་ཡང་ང་རང་གིས་ཚེ་སྲོག་རེ་རེ་མེ་ལ་སྒྲོན་པར་ཅེར་རེ་སྡོད་པ་ལས་ཅི་ཡང་བྱེད་མ་ནུས།
དམག་ས་ལ་ཆ་མཚོན་ན་ཡང་། དགྲ་བོས་མི་བསད་པར་ལེ་བདའ་བྱེད་པ་ནི་ནོར་མེད་ཀྱང་ཕན་ཐོགས་པ་ཞིག་མ་རེད། རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་སྙམ་ཚེ་ཆེས་རིན་ཐང་ལྡན་པ་དེ་ནི་རང་ཕྱོགས་ལ་རྟོག་ཞིབ་དང་བསྒྱུར་བཅོས་བྱེད་པ་དེ་རེད། གལ་ཏེ། རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་འདི་མཚམས་འཇོག་གི་ཐད་ལ་རྒྱ་ནག་ལ་ལེ་བདའ་དང་འཁང་ར་ཙམ་བྱེད་པ་དེ་ནི་རང་སྲེག་མཁན་གྱི་བློས་གཏོང་བྱས་པ་དེ་དོན་མེད་དུ་བཏང་བ་ཞིག་རེད། བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོས་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ལ་རེ་སྒུག་ཆེན་པོ་བྱས་བྱས་མཐར། རེ་རེ་བཞིན་རང་ལུས་མེ་ལ་བསྲེགས་སོང་། དེ་བས་གནད་དོན་འདིའི་ཁྲོད་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཚོས་མ་མཐར་ཡང་སྔར་སོང་གི་ལམ་ཁར་བསྐྱར་ཞིབ་བྱེད་དགོས་པ་དེ་ཤེས་ན་འགྲིག་གི
གལ་ཏེ། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དབུ་ཁྲིད་རྒན་རབས་པ་ཚོ་བགྲོད་ཟིན་པའི་ལམ་ཁ་དེ། ཁོང་ཚོའི་དུས་རབས་ལ་གཡོ་མི་ཐུབ་ཞིང་ངེས་པར་བགྲོད་དགོས་པའི་ལམ་བུ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་ན། བོད་མིའི་དབུ་ཁྲིད་གསར་པ་ཚོ་ལ་བོད་ནང་གི་རང་སྲེག་མཁན་ཚོས་རང་གི་གཅེས་སྲོག་མེ་ལ་སྦར་ཏེ་འབོད་སྐུལ་ཞུ་དོན། ‘བསྐྱར་དུ་སྔོན་སོང་གི་ལམ་ཁ་དེར་མ་བགྲོད་རོགས’
ཁ་སང་དེ་རིང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དབུ་ཁྲིད་གསར་པ་ཚོས་གནད་འདི་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བའི་རྟགས་མཚན་གང་ཡང་མི་འདུག ༼ ཨེ་ཤ་ཡ་བདུན་རེ་ཚགས་པར༽ཀྱིས་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་ལ་རྒྱ་གཞུང་དང་མཉམ་དུ་གྲོས་མོལ་གནང་བར་གདེང་ཚོད་ཇི་ཡོད་སྐོར་དྲིས་པར་ལན་བསྐྱོན་དོན། “ང་རང་སྒེར་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོད་དང་ཡོད། རྒྱ་ནག་གི་ཤེས་ཡོན་པ་ཞིག་གིས ‘གལ་ཏེ། སྔ་ཕྱི་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་མཁན་ཞིག་གིས་ཚོད་དཔོག་ཐུབ་སོང་བ་ཡིན་ན། བོད་ཀྱི་གནད་དོན་འདི་མགྱོགས་མྱུར་ངང་སེལ་འགྲོ’ཞེས་བརྗོད་མྱོང་བ་ལྟར། ང་རང་གིས་ཀྱང་དེ་ལྟར་བསམ་བཞིན་ཡོད།” བཤད་ཚུལ་འདི་ནི་ ༡༩༨༠ ནས་མཚམས་ཆད་ཡོད་ལ། འདིས་མི་ལ་དུས་ཚོད་ཕྱི་བསྣུར་བྱེད་པའི་སྣང་བ་ཞིག་སྟེར་ཨང་། བློ་བཟང་སེང་གེ་སྲིད་སྐྱོང་ལ་བསྡད་རྗེས། རྒྱལ་ཁབ་གང་སར་མཚམས་གཟིགས་དང་། གཞུང་ཁག་ལ་མཇལ་འཕྲད། མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་ཞུགས་པ་དང་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ལ་ཐུགས་འཕྲད་སོགས་ཀྱི་མཛད་འཕྲིན་ཚང་མས་རྒྱལ་སྤྱིས་རྒྱ་ནག་ལ་གནོན་ཤུགས་སྤྲད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ལམ་ཁ་ཕྱེ་ཡོང་བར་བྱེད་པའི་ལམ་རྙིང་པ་དེ་ཁོ་ན་བསྐྱར་ཟློས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་རེད། ལམ་ཁ་འདིར་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྔོན་ཆད་བགྲོད་དེ་ཆེས་མཇུག་མཐར་བསླེབས་སོང་བས། ཡང་སྐོར་བསྐྱར་སྐོར་ལམ་ཁ་དེ་རུ་འགྲོ་མི་རུང་། ཡིན་ན་ཡང་། ༡༩༨༩ དང་ ༢༠༠༨ ལོའི་ཛ་དྲག་གི་ངོ་རྒོལ་བྱས་པ་དེས་ཀྱང་དེ་རིང་གི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིས་ཐེངས་གསུམ་པར་ལམ་ཁ་རྙིང་པ་དེ་བསྐྱར་ཟློས་བྱེད་པ་དེ་འགོག་ཐུབ་མེད།
ཡིན་ན་ཡང་། བོད་ནང་གི་རང་སྲེག་ལས་འགུལ་འདི་ཐབས་ལམ་གསར་པ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་མཁན་ཡང་འདུག ཝེ་རང་(维让)ཟེར་བའི་མི་ཞིག་གིས་ཕྱི་ལོགས་ཀྱི་དྲ་ཚིགས་ཤིག་གི་སྟེང་དུ་འདི་ལྟར་བྲིས་འདུག “རིགས་མཐུན་སྤུན་ཟླ་ཚོས་རང་ཉིད་ཀྱི་གཅེས་སྲོག་དོན་མེད་དུ་མེར་བསྲེགས་བྱས་མེད། ཉེ་ལམ་ཨ་མདོ་ས་ཁུལ་ནས་མི་མང་སྟོང་ཕྲག་མང་པོས་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་སྒོ་ནས་ངོ་རྒོལ་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་ཡོད་པ་དེ་ནི་སྤུན་ཟླ་ཚོས་རང་སྲོག་བློས་གཏོང་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་ང་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོད། ༢༠༠༨ལོར་བོད་མིས་ངོ་རྒོལ་བྱས་པའི་རླུང་ཚུབ་དྲག་པོ་དེ་ཡང་བསྐྱར་བོད་ཁུལ་ལ་བྱུང་བཞིན་འདུག”ཡང་ཁོས་བོད་ནང་གི་རང་སྲེག་མཚམས་འཇོག་ལ་འབོད་སྐུལ་ཞུ་བར་འདི་ལྟར་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་དོན། “བྱེད་སྟངས་འདི་ནི་ཅི་འདྲའི་དགོད་བྲོ་བ་ཞིག་རེད་ཨང་། གལ་ཏེ། འབོད་སྐུལ་ཞུས་སྟེ་མཚམས་འཇོག་བྱས་པ་ཡིན་ན། སྔོན་གྱི་ཟླུན་ཟླ་ཚོས་དོན་མེད་དུ་རང་སྲོག་བློས་གཏོང་བྱས་པ་རེད་ལ་ང་ཚོའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱང་ཡལ་འགྲོ་བ་དེའོ།།”
ཝེ་རང་གིས་མཚོན་པའི་བསམ་གཞིགས་བྱེད་སྟངས་དེ་ཡིས་མི་ལ་སེམས་ཚེགས་སློང་བར་བྱེད། རང་སྲེག་ནི་དམིགས་ཡུལ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ཞིག་ལ་བལྟས་ཏེ། བོད་ནང་ནས་རང་སྲེག་ཇི་ལྟར་མང་པོ་བྱུང་ན་དེ་ལྟར་ལེགས་པར་བརྗོད་ཞོར་དུ་ད་དུང་རང་སྲེག་བྱེད་པའི་ངང་སྒུག་ཀྱང་བྱེད་ཀྱིན་འདུག ཡིན་ན་ཡང་། དེ་ཡི་ཁྲོད་ཀྱི་ “ཀུན་སྤྱོད་བླང་དོར་”ལ་ཁ་ཡ་བྱེད་ཀྱིན་མི་འདུག ཝེ་རང་གིས་ “ཚད་མཐོ་བའི་ཀུན་སྤྱོད་”དེ་རྔོ་མི་ཐོགས་པར་བརྗོད་དེ་ཆབ་སྲིད་ཀྱིས་དམིགས་ཡུལ་ཁོ་ན་མ་གཏོགས་ཐབས་ལམ་ལ་ཧ་ལམ་ཁ་ཡ་དང་དོ་སྣང་མ་བྱས་ཀྱང་ཆོག་པའི་ཚུལ་འཛིན་གྱིན་འདུག དེ་ནས། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རྒྱལ་ཕམ་ཁོ་ནའི་ཕྱོགས་ནས་གླེང་ན་ཡང་། རང་སྲེག་གིས་དམིགས་ཡུལ་འགྲུབ་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཕན་ནུས་འདོན་མི་ཐུབ། དཔེར་ན། ༢༠༠༨ ལོ་ལྟ་བུའི་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་བྱུང་བའི་དབང་དུ་བཏང་ཡང་། དེ་ནས་ཅི་ཞིག་བྱ། ༢༠༠༨ ལོ་ལ་དྲག་གནོན་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། ད་དུང་དེ་ལྟར་གྱེན་ལངས་བྱས་ན་དྲག་གནོན་སྔར་བཞིན་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནམ།
ཡིན་ན་ཡང་། དམིགས་ཡུལ་ཁོ་ན་གཙིགས་ཆེན་བྱེད་མཁན་གྱི་ཆབ་སྲིད་པས་ཧ་ལམ་ད་དུང་དེ་འདྲའི་དྲག་གནོན་ཞིག་བྱུང་བར་རེ་ལྟོས་བྱེད་ཀྱིན་འདུག དྲག་གནོན་བྱས་ཚེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་དོ་སྣང་བྱེད་པ་དང་། ཁྲག་དམར་ཇི་ལྟར་བཞུར་ན། རྒྱ་ནག་ལ་གཏད་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནོན་ཤུགས་དེ་ལྟར་ཆེ་རུ་འགྲོ ཡིན་ཡང་། འདི་ནི་སྔར་བཞིན་སྔོན་ཆད་ཀྱི་སྒྲུབ་ཕྱོགས་དང་མཚུངས་ཡོད། རང་སྲེག་གིས་ཁུངས་སྣེ་མ་འདྲ་བ་ཞིག་ཁ་སྣོན་བྱས་ཡོད་པ་ལས་མཇུག་འབྲས་གཅིག་མ་གཏོགས་གཉིས་ཡོད་རྒྱུ་མ་རེད། སྒེར་གཅོད་པས་རང་སྲེག་ནི་ཅི་ལའང་མི་བརྩི་ཞིང་ཁྲག་དམར་འཛག་སྟེ་དྲག་གནོན་བྱེད་པ་ལ་ཡང་འཇིགས་པ་མེད། ད་དུང་དྲུག་བཞིའི་དོན་རྐྱེན་སྐབས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གིས་རྒྱ་གཞུང་ལ་ “ངོ་ལོག”བྱས་མེད་ལ། ད་ལྟའི་བོད་དོན་གྱི་ཕྱོགས་ནས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་ལ“མིག་ལོག”ཙམ་ཡང་བྱེད་རྒྱུ་མ་རེད། ཡིན་ན་ཡང་དོན་དངོས་ཀྱི་བྱུང་བ་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ལ་གཏད་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནོན་ཤུགས་ཀྱིས་བོད་དོན་སེལ་ཐབས་ནི་མག་མོག་དང་རབ་རིབ་ཅིག་ཡིན་པ་གསལ་སྟོན་བྱེད་ཀྱི་མེད།
རང་སྲེག་གི་གྲངས་ཀ་འཕེལ་བར་རྐྱེན་བྱས་ཏེ་བོད་དོན་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ནས་ཚད་མཐོ་བའི་དོ་སྣང་བསླེབས་ཡོད། ཡིན་ན་ཡང་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་གཞུང་གིས་རྒྱ་གཞུང་ལ་ཉེས་འཛུགས་བྱེད་པར་གཡོལ་བ་དང་མཉམ་དུ་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་བོད་དོན་ལ་དོ་སྣང་ཡོད་མདོག་གི་བྱེད་ཐབས་སྤྱད་དེ་རྒྱུ་འབྲས་ལ་བརྩི་སྲུང་དང་མི་མང་ལ་སེམས་གསོ་བྱེད། ཁེ་བཟང་འདི་འདྲ་ནི་ཕྱི་སྡོད་བོད་མི་ཁོ་ནར་ཡོད། དེ་བས། གྲུབ་འབྲས་མེད་པ་ལས་ཡོད་པ་བཟང་ཡང་། ཕྱི་སྡོད་བོད་མི་ཚོས་དེ་འདྲའི་ཁེ་བཟང་ལ་བལྟས་ཏེ་བོད་ནང་གི་སྤུན་ཟླ་ཚོས་མུ་མཐུད་ནས་རང་སྲེག་གི་རེ་བ་བྱེད་པར་ཧ་ཅང་ཡིད་ཆེས་བྱེད་དཀའ།
བོད་མི་དཀའ་ངལ་ལས་ཐར་བར་བྱེད་པ་ལ་བཙན་བྱོལ་བོད་མས་བོད་དོན་སྒྲུབ་ཕྱོགས་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་དགོས། དེར་མ་ཟད་བོད་ནང་གི་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་གཙོ་བོར་བཟུང་ཏེ། མཉམ་རུབ་ཀྱིས་རང་དབང་དང་ཞི་བདེ་ཡི་འཐབ་རྩོད་ལ་ཞུགས་དགོས། བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོས་ལམ་ཁ་ཕྱོགས་གང་ན་ཡོད་པ་ཤེས་ཡོད། ཁོ་ཚོ་མ་འོངས་ལ་རེ་ལྟོས་ཀྱིས་ཁེངས་ཏེ་འཚོ་གནས་བསྐྱུར་ནས་རང་སྲོག་དོར་ཏེ་མེར་བསྲེགས་བྱེད་མི་དགོས།
ཟུར་མཆན། རང་སྲེག་པའི་ཁ་ཆེམས་ཀྱི་དབྱེ་བ།
དང་པོ། བཟོད་ཐབས་བྲལ་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན།
ཕུན་ཚོགས།—-ངས་ནང་སེམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མུ་མཐུད་ནས་བཟོད་ཐབས་བྲལ་བས། ༢༠༡༡ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༦ ཉིན་ལ་ངས་མི་ཡོངས་ལ་རྗེས་ཤུལ་ཕྲ་མོ་ཞིག་འཇོག་རྒྱུ་ཡིན།
སྣང་གྲོལ།—ཁྲིམས་ལུགས་རྫོབ་པོའི་འོག་ནས་འཚོ་ཐབས་བྲལ། རྨ་ཁ་མེད་པའི་མནར་གཅོད་ནི་བཟོད་དཀའ་འོ།།
ཚེ་རིང་སྐྱིད།—མི་སུས་ཀྱང་འདི་ལྟར་མུ་མཐུད་ནས་འཚོ་བ་རོལ་ཐུབ་ཀྱིན་མ་རེད།
རྟ་མགྲིན་འཚོ།—ང་ཚོ་བོད་པ་ཚོ་ཅི་འདྲའི་སྡུག་ཨང་། ཐ་ན་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ཡི་སྐུ་པར་ལ་ཡང་མཆོད་པ་བྱེད་མི་ཆོག་ན། དེ་ནི་དངོས་ནས་རང་དབང་བྲལ་བ་ཞིག་རེད།
གསང་བདག་ཚེ་རིང་།—བོད་ལ་རང་དབང་མི་འདུག རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་བོད་ནང་ལོག་པར་བཀག་སྡོམ་བྱེད། པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་བཙོན་ལ་བཅུག་ཏེ་བཀག་གཉེར་བྱས། ད་དུང་། བོད་ཀྱི་དཔའ་བོ་མང་པོས་མུ་མཐུད་ནས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བྱས། དེར་བརྟེན། རང་ཉིད་འཇིག་རྟེན་ནས་འཚོ་ན་མི་བསམ། གསོན་ནས་ཀྱང་སྙིང་པོ་མི་འདུག
གཉིས་པ། དཔའ་སྤོབས་དང་འགན་འཁྲི་མཚོན་པ།
ཕུན་ཚོགས།—ཁོ་ཚོས་བསམ་པར་ང་ཚོ་དྲག་པོའི་གཉའ་གནོན་ལ་འཇིགས་སྣང་སྐྱེས་བར་འདོད། ཡིན་ན་ཡང་། ཁོ་ཚོས་བསམ་པ་ནོར་བ་རེད།
བསྟན་འཛིན་ཕུན་ཚོགས།—ང་རང་ཀརྨ་དགོན་གྱི་མཁན་པོ་དང་གྲྭ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆེད་དུ་ཤི་ཡང་ཕངས་མེད་ཡིན།
བསོད་བྷ་རིན་པོ་ཆེ།—-རང་སྲོག་བློས་གཏོང་བྱེད་མཁན་གྱི་བོད་མི་གཞན་དག་ཚོ་ཡང་ང་དང་འདྲ་བར་བདེན་ལུགས་དང་རང་དབང་གི་ཆེད་དུ་ཚེ་སྲོག་དོར་ཏེ་ལ་རྒྱ་བརྩད། ངས་ཀྱང་རང་ཉིད་ཀྱི་ཤ་ཁྲག་གིས་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་གུས་འདུད་མཚོན་པར་བྱེད་ཆེད་ཚེ་སྲོག་ཕུལ་བར་ཕངས་སེམས་སྤུ་ཙམ་ཡང་མེད།
སྣང་གྲོལ།— སྣང་གྲོལ་གྱི་བརྩི་མཐོང་གི་ཆེད་དུ་བརྟན་བརླིང་གི་ཁྱོད་ཀྱི་མགོ་བོ་དགུང་ལ་དགྱེས།
ཆོས་འཕགས་སྐྱབས་དང་བསོད་ནམས།—བོད་མི་རིགས་ལ་རྩ་བའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེ་ཡོང་ཆེད་དུ་རང་ལུས་ལ་སྦར་ཏེ་མེ་ལ་བསྲེགས། བོད་མི་རིགས་ལ་རང་དབང་ཐོབ་ཆེད་དང་། ནང་ཆོས་དར་འཕེལ་དང་སྐྱེས་འགྲོ་ཀུན་ལ་བདེ་བ་ཐོབ་ཕྱིར་རང་ལུས་མེ་ལ་སྦར་ཏེ་མེ་ལ་བསྲེགས།
གསུམ་པ། རྒྱ་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་དང་རེ་འདུན།
བཀྲ་བྷེ།—ནེའུ་ཡོག་ཚགས་པར་གྱིས་བཀྲ་བྷའི་སྐོར་ལ་གནས་ཚུལ་སྤེལ་དོན། “ཤོག་བུ་ཞིག་ཤུལ་ལ་བཞག་སྟེ། གལ་ཏེ་སྲིད་གཞུང་གིས་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་མཛད་སྒོ་སྤེལ་བར་བཀག་སྡོམ་བྱས་ན། ཁོང་གིས་རང་སྲོག་གཅོད་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག”
ལྷ་མོ་སྐྱབས། —-བོད་ནང་གི་རྩོམ་པ་པོ་ཞིག་གིས་ལྷ་མོ་སྐྱབས་རང་སྲེག་མ་བྱས་སྔོན་ལ་གྲོགས་པོ་ཞིག་གིས་དྲི་བ་འདི་འདྲ་ཞིག་དྲིས་བའི་གསལ་བཤད་བྱེད་དོན། “རྒྱ་ནག་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ནམ་ཞིག་ལ་འཚོགས་རྒྱུ་རེད་དམ།”
སྙིང་དཀར་བཀྲ་ཤིས།—-པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་ཀློད་གྲོལ་གཏོང་དགོས། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ཕྱིར་བོད་ལ་ཕེབས་འཇུག་དགོས། ངས་རང་ལུས་མེ་ལ་བསྲེགས་ཏེ་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱས་པ་ཡིན།
ལྕགས་མོ་སྐྱིད།—-མི་རིགས་འདྲ་མཉམ། མགོ་ཁྲིད་གསར་བ་ཞི་ཅིན་ཕེན་༧གོང་ས་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་དགོས།
སྙིང་དཀར་བཀྲ་ཤིས།—- རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ཕྱིར་བོད་ལ་ཕེབས་དགོས།
བཞི་པ། བོད་ཐོག་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་དོ་སྣང་འདྲེན་པ།
དགུ་འགྲུབ།—-བློ་གཟུ་བོར་གནས་པའི་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ཀྱི་མིོ་མང་གིས་དྲང་བདེན་ལ་མཐོང་ཆེན་བྱེད་རོགས། འཛམ་གླིང་མི་མང་ཡོངས་ཀྱིས་ང་ཚོ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་པའི་རེ་འདུན་ཞུ།
ལྔ་པ། ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་ལ་གསོལ་འདེབས་བྱེད་པ།
རི་ཀྱོ།—-༧གོང་ས་མཆོག་ཕྱིར་བོད་ལ་ལོག་ཐུབ་པའི་ཆེད་ཡིན།
བསོད་བྷ་རིན་པོ་ཆེ།—-ངས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་ཕུལ་བར་ཕངས་སེམས་ཁྱོན་ནས་མེད། ལྷ་མིའི་རྣམ་འདྲེན་༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་གཙོ་བྱས་ཏེ་བླ་ཆེན་རྣམས་སྐུ་ཚེ་བསྐལ་བརྒྱར་བརྟན་ཆེད་དུ། ངས་རང་ལུས་མེ་ལ་བསྲེགས་ཏེ་ཁོང་རྣམ་པར་ཕུལ་བ་ཡིན། བློས་གཏོང་འདི་ཡིས་མ་འོངས་བར་སྐྱེས་འགྲོ་ཡོངས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་འཐོབ་པར་ཤོག
སྣང་གྲོལ།—-རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་ཚེ་སྐལ་བརྒྱར་བརྟན་པར་ཤོག
རྟ་འགྲིན་ཐར།—-རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་བོད་ལ་ལོག་ཐུབ་པར་ཤོག
བསྟན་འཛིན་མཁས་གྲུབ་དང་ངག་དབང་ནོར་འཕེལ།—-ངེད་གཉིས་ཀྱིས་བོད་མི་རིགས་དང་། ཁྱད་པར་དུ་༧གོང་ས་མཆོག་སྐུ་ཚེ་བསྐལ་བརྒྱར་བརྟན་པ་དང་། མགྱོགས་མྱུར་ངང་བོད་ལ་ལོག་ཐུབ་པའི་ཆེད་དུ་རང་སྲེག་བྱས་པ་ཡིན།
དགུ་འགྲུབ།—-རྒྱལ་བ་རིོན་པོ་ཆེ་བོད་ལ་གདན་འདྲེན་བྱ་རྒྱུ་ནི་སྐྱིད་སྡུག་མཉམ་མྱོང་དང་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་ངང་འཚོ་བཞིན་པའི་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་དམིགས་འདུན་ཡིན།
བསམ་གྲུབ།—-༧གོང་ས་མཆོག་སྐུ་ཚེ་བསྐལ་བརྒྱར་བརྟན་པར་ཤོག ཁ་བའི་ལྗོངས་ལ་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་ཉི་མ་འཆར་བར་སྨོན།
སྐལ་བཟང་སྦྱིན་པ།—-མི་རིགས་འདྲ་མཉམ་དང་བོད་མིའི་རང་དབང་། བོད་ཡིག་དར་སྤེལ། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་བོད་ལ་ལོག་ཆེད་དུ་ངས་རང་སྲེག་བྱེད་པར་བློ་ཐག་བཅད།
སྙིང་དཀར་བཀྲ་ཤིས།—-རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ཕྱིར་བོད་ལ་ཕེབས་འཇུག་དགོས།
དྲུག་པ། བོད་རང་བཙན་གླེང་བ།
དགུ་འགྲུབ།—-བསྐྱར་དུ་བོིད་ལ་རང་བཙན་ཐོབ་པར་བྱས་ཏེ། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་བོད་ལ་གདན་འདྲེན་བྱ་རྒྱུ་ནི་སྐྱིད་སྡུག་མཉམ་མྱོང་དང་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་ངང་འཚོ་བཞིན་པའི་གངས་ཅན་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་དམིགས་འདུན་ཡིན།
སྙིང་དཀར་བཀྲ་ཤིས།—-བོད་ལ་རང་དབང་དང་རང་བཙན་དགོས།
རྟ་འགྲིན་ཐར།—-བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་མོ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པའི་ཆེད་དུ་ངས་རང་སྲེག་བྱ་རྒྱུ་ཡིན།
སྣང་གྲོལ།—-བོད་མི་རིགས་རྒྱ་འདྲེ་ལས་ཐར་བར་ཤོག
སངས་རྒྱས་སྒྲོལ་མ།—- བོད་ལ་རང་དབང་དང་རང་བཙན་དགོས།
བདུན་པ། ལས་འགུལ་ཞིག་ཏུ་བརྩིས་པ།
བསྟན་འཛིན་ཕུན་ཚོགས།—-བོད་སྤྱི་དང་ཁ་སང་དེ་རིང་ཀརྨ་དགོན་གྱི་དཀའ་ངལ་ལ་བསམ་ན། ང་མུ་མཐུད་ནས་འཚོ་ཐབས་བྲལ། དགོན་པའི་མཁན་པོ་དང་གྲྭ་བ་རྣམས་ཀྱིོ་གནས་སྟངས་ལ་གཞིགས་ན། ངས་འདི་ནས་སེམས་ཚེགས་བྱས་ཏེ་ཅི་ཞིག་ཕན། ཡར་ལ་ལོངས་ཤོག
བསོད་བྷ་རིན་པོ་ཆེ།—–ངས་ཀྱང་རང་ཉིད་ཀྱི་ཤ་ཁྲག་འདི་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་གུས་འདུལ་མཚོན་པར་བྱེད་ཆེད་ཕུལ་བ་ཡིན།
ཆོས་འཕགས་སྐྱབས་དང་བསོད་ནམས།—- བོད་མི་རིགས་ལ་རྩ་བའི་འགྲོ་བ་མི་ཡི་ཐོབ་ཐང་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེ་ཡོང་ཆེད་དུ་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བཏང་བ་ཡིན།
རི་ཀྱོ།—-རྒྱལ་བ་རིན་པོམ་ཆེ་བོད་ལ་ལོག་པའིོ་ཆེད་དུ་ཡིན།
རྟ་འགྲིན་ཐར།—- བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་མོ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པའི་ཆེད་དུ་ངས་རང་སྲེག་བྱ་རྒྱུ་ཡིན།
བསྟན་འཛིན་མཁས་གྲུབ་དང་ངག་དབང་ནོར་འཕེལ།—-བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་གི་ཐད་ལ་ཕན་ནུས་བསྒྲུབ་པའི་ནུས་པ་མེད་ལ། དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཕྱོགས་ནས་ཀྱང་བོད་མི་རིགས་ལ་ཕན་ཐོགས་མི་ནུས་པས། ངེད་གཉིས་ཀྱིས་བོད་མི་རིགས་དང་། ཁྱད་པར་དུ་༧གོང་ས་མཆོག་སྐུ་ཚེ་བསྐལ་བརྒྱར་བརྟན་པ་དང་མགྱོགས་མྱུར་ངང་བོད་ལ་ལོག་ཐུབ་པའི་ཆེད་དུ་རང་སྲེག་བྱས་པ་ཡིན།
དགུ་འགྲུབ།—-བོད་ཀྱི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་བདེན་དཔང་དང་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་ཆེད་དུ་ང་ཚོས་སྔར་ལས་ལྷག་པའི་སྒོ་ནས་ཞི་བའི་འཐབ་རྩོད་བྱས་ཏེ། རང་ཉིད་ཀྱི་ལུས་པོ་མེ་ལ་བསྲེགས་ཏེ་བོད་རང་བཙན་ཡིན་པའི་འབོད་སྐད་བསྒྲགས།
དོན་གྲུབ།—-རྟག་པར་བླ་བྲང་དགོན་པའི་གྲྭ་བ་དང་ས་གནས་ན་གཞོན་ཚོ་རང་སྲེག་མི་བྱེད་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུ། ཁྱོད་ཚོ་མི་མཐུད་ནས་གསོན་ཏེ་མི་རིགས་ཀྱི་མ་འོངས་ལས་དོན་ཐད་ལ་འབད་བརྩོན་དང་བྱས་རྗེས་འཇོག་དགོས། ཁོ་དང་ལོ་ན་རྒན་རབས་ཚོས་རང་སྲེག་བྱས་ན་ཏག་ཏག་རེད།
བསམ་འགྲུབ།—-ངས་བོད་ཀྱི་ཆེད་དུ་རང་ལུས་མེ་ལ་བསྲེགས་པ་ཡིན།
སྐལ་བཟང་སྦྱིན་པ—- མི་རིགས་འདྲ་མཉམ་དང་བོད་མིའི་རང་དབང་། བོད་ཡིག་དར་སྤེལ། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་བོད་ལ་ལོག་ཐུབ་པའི་ཆེད་དུ་ངས་རང་སྲེག་བྱེད་པར་བློ་ཐག་བཅད།
སྐལ་བཟང་སྐྱབས།—-རང་སྲེག་མ་བྱས་པའི་སྔོན་ལ་སྤུན་མཆེད་ལ་ཁ་པར་བཏང་དོན། “དེ་རིང་ངས་མི་རིགས་ལས་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་རང་ལུས་མེ་ལ་བསྲེག་རྒྱུ་ཡིན”
བློ་བཟང་དགེ་འདུན།—-རང་སྲེག་སྔོན་ལ་ཁ་པར་བཏང་དོན། “ང་ལ་རེ་བ་ཉག་ཅིག་ཡོད་པ་ནི་ཆོལ་གསུམ་བོད་མི་རྡོག་རྩ་གཅིག་སྒྲིལ་བྱས་ཏེ། ནང་འཁོན་ནང་འཁྲུག་མི་བྱེད་པ་དེ་ཡིན། འདིོ་ལྟར་བྱས་ན། ད་གཟོད་ང་ཚོའི་རེ་འདུན་མངོན་འགྱུར་བྱ་ཐུབ་རྒྱུ་རེད།”
རྒྱ་ཡིག་གི་མ་རྩོམ་འོག་ཏུ་དཔྱད་མཆན་རྩ་ཆེན་པོ་མང་པོ་ཞིག་འདུག དེ་བསྒྱུར་རྩོམ་འདིའི་འོག་ཏུ་རིམ་པ་བཞིན་བསྒྱུར་ཏེ་གཏོང་ཐུབ་ན་ཧ་ཅང་ཕན་པོ་ཡོངས་ས་རེད། ང་ཚོས་མི་རིགས་གཞན་པས་བོད་པའི་མེར་སྲེག་ཐོག་ག་རེ་བཤད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ལྟ་ཚུལ་གང་འདྲ་འཛིན་གྱི་ཡོད་མེད་ཐོག་ལ་གསན་ཞིབ་བྱེད་དགོས་པ་རེད།
བོད་ཡིག་ཐོག་བྲིས་པའི་རྩོམ་ཡིག་དོན་མེད་ལུང་གཏམ་བརྒྱ་ཕྲག་ལས། མི་རིགས་གཞན་པའི་སྐད་ཡིག་ནང་བྲིས་པའི་རྒྱ་རིགས་འདིའི་རྩོམ་ཡིག་གཅིག་ལ་ནང་དོན་དང་བྲོ་བ་གཉིས་ཀ་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་འདུག རིགས་པ་གཏོང་སྟངས་དང་དཔྱད་རྩོམ་འབྲི་སྟངས་རྦད་དེ་མ་འདྲ་བ་ཞིག་རེད།